Marka 7
1 Tedy się zgromadzili do niego Faryzeuszowie, i niektórzy z nauczonych w Piśmie, którzy byli przyszli z Jeruzalemu;
And the Pharisees and some of the scribes, arriving from Jerusalem, gathered together before him.
2 A ujrzawszy niektóre z uczniów jego, że pospolitemi rękoma, (to jest, nieumytemi) jedli chleb, ganili to.
And when they had seen certain ones from his disciples eating bread with common hands, that is, with unwashed hands, they disparaged them.
3 Albowiem Faryzeuszowie i wszyscy Żydzi nie jedzą, jeźliby pilnie rąk nie umyli, trzymając ustawę starszych.
For the Pharisees, and all the Jews, do not eat without repeatedly washing their hands, holding to the tradition of the elders.
4 I z rynku przyszedłszy, jeźliby się nie umyli, nie jedzą; i innych rzeczy wiele jest, które przyjęli ku trzymaniu, jako umywanie kubków, konewek, i miednic, i stołów.
And when returning from the market, unless they wash, they do not eat. And there are many other things which have been handed down to them to observe: the washings of cups, and pitchers, and bronze containers, and beds.
5 Potem go pytali Faryzeuszowie i nauczeni w Piśmie: Przecz uczniowie twoi nie chodzą według podania starszych, ale nieumytemi rękoma chleb jedzą?
And so the Pharisees and the scribes questioned him: “Why do your disciples not walk according to the tradition of the elders, but they eat bread with common hands?”
6 Tedy on odpowiadając, rzekł im: Dobrze Izajasz o was obłudnikach prorokował, jako napisano: Lud ten czci mię wargami, ale serce ich daleko jest ode mnie.
But in response, he said to them: “So well did Isaiah prophesy about you hypocrites, just as it has been written: ‘This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
7 Lecz próżno mię czczą nauczając nauk i ustaw ludzkich.
And in vain do they worship me, teaching the doctrines and precepts of men.’
8 Albowiem wy opuściwszy przykazania Boże, trzymacie ustawy ludzkie, umywanie konewek i kubków, i wiele innych takich tym podobnych rzeczy czynicie.
For abandoning the commandment of God, you hold to the tradition of men, to the washing of pitchers and cups. And you do many other things similar to these.”
9 Mówił im też: Wy czysto znosicie przykazania Boże, abyście ustawy wasze zachowali.
And he said to them: “You effectively nullify the precept of God, so that you may observe your own tradition.
10 Bo Mojżesz rzekł: Czcij ojca twego i matkę twoję; a kto złorzeczy ojcu albo matce, niech śmiercią umrze.
For Moses said: ‘Honor your father and your mother,’ and, ‘Whoever will have cursed father or mother, let him die a death.’
11 Ale wy mówicie: Jeźliby człowiek rzekł ojcu albo matce: Korban, (co jest dar), którykolwiek będzie ode mnie, tobie pożyteczny będzie, bez winy będzie;
But you say, ‘If a man will have said to his father or mother: Korban, (which is a gift) whatever is from me will be to your benefit,’
12 I nie dopuścicie mu nic więcej czynić ojcu swemu albo matce swojej,
then you do not release him to do anything for his father or mother,
13 Wniwecz obracając słowo Boże ustawą waszą, którąście ustawili; i wiele innych rzeczy tym podobnych czynicie.
rescinding the word of God through your tradition, which you have handed down. And you do many other similar things in this way.”
14 A zwoławszy wszystkiego ludu, mówił im: Słuchajcie mię wszyscy, a zrozumiejcie!
And again, calling the crowd to him, he said to them: “Listen to me, all of you, and understand.
15 Nie masz nic z rzeczy zewnętrznych, które wchodzą w człowieka, co by go mogło pokalać; ale to, co pochodzi z niego, to jest, co pokala człowieka.
There is nothing from outside a man which, by entering into him, is able to defile him. But the things which proceed from a man, these are what pollute a man.
16 Jeźli kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha!
Whoever has ears to hear, let him hear.”
17 A gdy wszedł w dom od onego ludu, pytali go uczniowie jego o to podobieństwo.
And when he had entered into the house, away from the crowd, his disciples questioned him about the parable.
18 Tedy im rzekł: Także i wy bezrozumni jesteście? Azaż nie rozumiecie, iż wszystko, co zewnątrz wchodzi w człowieka, nie może go pokalać?
And he said to them: “So, are you also without prudence? Do you not understand that everything entering to a man from outside is not able to pollute him?
19 Albowiem nie wchodzi w serce jego, ale w brzuch, i do wychodu wychodzi, czyszcząc wszystkie pokarmy.
For it does not enter into his heart, but into the gut, and it exits into the sewer, purging all foods.”
20 I powiedział, że co pochodzi z człowieka, to pokala człowieka.
“But,” he said “the things which go out from a man, these pollute a man.
21 Bo z wnętrzności serca ludzkiego pochodzą złe myśli, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, mężobójstwa,
For from within, from the heart of men, proceed evil thoughts, adulteries, fornications, murders,
22 Kradzieże, łakomstwa, złości, zdrada, niewstyd, oko złe, bluźnierstwo, pycha, głupstwo.
thefts, avarice, wickedness, deceitfulness, homosexuality, an evil eye, blasphemy, self-exaltation, foolishness.
23 Wszystkie te złe rzeczy pochodzą z wnętrzności, i pokalają człowieka.
All these evils proceed from within and pollute a man.”
24 A stamtąd wstawszy, poszedł na granice Tyru i Sydonu, a wszedłszy w dom, nie chciał, aby kto wiedział; lecz się utaić nie mógł.
And rising up, he went from there to the area of Tyre and Sidon. And entering into a house, he intended no one to know about it, but he was not able to remain hidden.
25 Albowiem usłyszawszy o nim niewiasta, której córeczka miała ducha nieczystego, przyszła i przypadła do nóg jego,
For a woman whose daughter had an unclean spirit, as soon as she heard about him, entered and fell prostrate at his feet.
26 (A ta niewiasta była Grecka, rodem z Syrofenicyi) i prosiła go, aby dyjabła wygnał z córki jej.
For the woman was a Gentile, by birth a Syro-Phoenician. And she petitioned him, so that he would cast the demon from her daughter.
27 Ale jej Jezus rzekł: Niech się pierwej dzieci nasycą; boć nie jest dobra, brać chleb dzieciom i miotać szczeniętom.
And he said to her: “First allow the sons to have their fill. For it is not good to take away the bread of the sons and throw it to the dogs.”
28 A ona odpowiedziała i rzekła mu: Tak jest, Panie! Wszakże i szczenięta jadają pod stołem z odrobin dziecinnych.
But she responded by saying to him: “Certainly, Lord. Yet the young dogs also eat, under the table, from the crumbs of the children.”
29 I rzekł do niej: Dla tej mowy idź, wyszedł dyjabeł z córki twojej.
And he said to her, “Because of this saying, go; the demon has gone out of your daughter.”
30 A gdy ona odeszła do domu swego, znalazła iż dyjabeł wyszedł, a córka leżała na łożu.
And when she had gone to her house, she found the girl lying on the bed; and the demon had gone away.
31 A wyszedłszy zaś z granic Tyrskich i Sydońskich, przyszedł nad morze Galilejskie, pośrodkiem granic dziesięciu miast.
And again, departing from the borders of Tyre, he went by way of Sidon to the sea of Galilee, through the midst of the area of the Ten Cities.
32 I przywiedli mu głuchego i z ciężkością mówiącego, a prosili go, aby na niego rękę włożył.
And they brought someone who was deaf and mute to him. And they begged him, so that he would lay his hand upon him.
33 A wziąwszy go Pan od ludu osobno, włożył palce swoje w uszy jego, a plunąwszy dotknął się języka jego;
And taking him away from the crowd, he put his fingers into his ears; and spitting, he touched his tongue.
34 A wejrzawszy w niebo, westchnął i rzekł do niego: Efata! to jest, otwórz się.
And gazing up to heaven, he groaned and said to him: “Ephphatha,” which is, “Be opened.”
35 I wnet się otworzyły uszy jego, i rozwiązała się związka języka jego, i wymawiał dobrze.
And immediately his ears were opened, and the impediment of his tongue was released, and he spoke correctly.
36 Tedy im zakazał, aby tego nikomu nie powiadali.
And he instructed them not to tell anyone. But as much as he instructed them, so much more did they preach about it.
37 Ale czem on im bardziej zakazywał, tem oni to bardziej rozgłaszali, i nader się bardzo zdumiewali, mówiąc: Dobrze wszystko uczynił; bo czyni, iż głusi słyszą i niemi mówią.
And so much more did they wonder, saying: “He has done all things well. He has caused both the deaf to hear and the mute to speak.”
