< Marka 6 >
1 A wyszedłszy stamtąd przyszedł do ojczyzny swojej, i szli za nim uczniowie jego.
And He went out from thence, and came into his own country, and his disciples attended Him:
2 A gdy przyszedł sabat, począł uczyć w bóżnicy, a wiele ich słuchając, zdumiewali się i mówili: Skądże temu to wszystko? a co to za mądrość, która mu jest dana, że się i takie mocy dzieją przez ręce jego?
and when the sabbath was come, He began to teach in the synagogue: and many that heard Him were astonished, and said, From whence hath He these things? and what is this wisdom which is given unto Him, that even such mighty things are done by his hands?
3 Izali ten nie jest cieśla, syn Maryi, i brat Jakóba, i Jozesa, i Judasa, i Szymona? Azaż tu nie masz i sióstr jego u nas? I gorszyli się z niego.
Is not this the carpenter, the son of Mary, the brother of James, and Joses, and Judas, and Simon? and are not his sisters here among us? and they were prejudiced against Him.
4 Ale Jezus rzekł do nich: Nie jestci prorok beze czci, chyba w ojczyźnie swojej, a między pokrewnymi, i w domu swoim.
But Jesus said unto them, A prophet is nowhere less honoured, than in his own country, and among his relations, and his own family.
5 I nie mógł tam uczynić żadnego cudu, oprócz iż niektóre chore, wkładając na nie ręce, uzdrowił.
And He could do no miracle there, only laying his hands on a few sick people He healed them;
6 A dziwował się niedowiarstwu ich, i obchodził okoliczne miasteczka, nauczając.
and He was amazed at their unbelief. But he went about all the villages round, teaching.
7 Tedy zwoławszy do siebie onych dwunastu, począł je po dwóch rozsyłać, i dał im moc nad duchami nieczystymi.
And He calleth unto Him the twelve, and sent them forth two and two, and gave them power over impure spirits;
8 I rozkazał im, aby nic nie brali na drogę, jedno tylko laskę: ani taistry, ani chleba, ani w trzos pieniędzy;
and ordered them to take nothing for their journey, but a staff only; no bag, nor bread, nor money in their purse:
9 Ale żeby się obuli w trzewiki, a nie obłoczyli dwóch sukien.
but to tie on their sandals, and not to put on two coats.
10 Zatem mówił do nich: Gdziekolwiek wnijdziecie w dom, tam zostańcie, póki byście stamtąd nie wyszli.
And He said unto them, wheresoever ye enter into a house, there stay till ye leave that place.
11 A którzykolwiek by was nie przyjęli, ani was słuchali, wyszedłszy stamtąd, otrząśnijcie proch z nóg waszych na świadectwo im; zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie Sodomie i Gomorze w dzień sądny, niż miastu onemu.
And whosoever will not receive you, nor hear you, when ye depart thence, shake off the dust under your feet for a testimony against them. Verily I say unto you, it shall be more tolerable for Sodom or Gomorrah in the day of judgement, than for that city.
12 Tedy wyszedłszy kazali, aby ludzie pokutowali.
And they went forth, and preached that men should repent.
13 I wyganiali wiele dyjabłów, i wiele chorych olejkiem mazali i uzdrawiali je.
And they cast out many demons, and anointed with oil many that were sick, and healed them.
14 A usłyszał o tem król Herod, (bo się imię jego stało rozsławione, ) i rzekł: Jan Chrzciciel zmartwychwstał, dlatego się cuda dzieją przez niego.
And king Herod heard of Him, (for his name was spread abroad, ) and he said, John the baptist is risen from the dead, and therefore miraculous powers appear in him.
15 A drudzy mówili: Elijasz to jest; drudzy zaś mówili: Prorok to jest, albo jako jeden z onych proroków.
Others said, it is Elias: and others said, it is a prophet, or like one of the prophets.
16 Co usłyszawszy Herod, rzekł: Ten jest Jan, któregom ja ściął, on zmartwychwstał.
But when Herod heard of Him, he said, it is John whom I beheaded, he is risen from the dead.
17 Albowiem tenże Herod posławszy pojmał Jana, i wsadził go do więzienia dla Herodyjady, żony Filipa, brata swego, iż ją był pojął za żonę.
For Herod had sent and seized John, and bound him in prison on account of Herodias, his brother Philip's wife, because he had married her:
18 Bo Jan mówił Herodowi: Nie godzi się mieć żony brata twego.
For John had said to Herod, it is not lawful for thee to have thy brother's wife.
19 A Herodyjas czyhała nań, i chciała go zabić, ale nie mogła;
Wherefore Herodias persecuted him, and would have taken away his life:
20 Albowiem Herod obawiał się Jana, wiedząc, iż był mężem sprawiedliwym i świętym; i oglądał się nań, i słuchając go, wiele czynił i rad go słuchał.
but could not; for Herod revered John, knowing him to be a just and holy man, and protected him: and when he heard him he did many things according to John's instructions, and heard him willingly.
21 A gdy przyszedł dzień sposobny, którego Herod, obchodząc pamiątkę narodzenia swego, wieczerzą sprawił na książęta swoje i na hetmany i na przedniejsze z Galilei;
But a convenient day happening, when Herod on his birth-night gave a supper to his lords, and chief officers, and persons of distinction in Galilee; and the daughter of Herodias coming in,
22 A gdy weszła córka onej Herodyjady i tańcowała, i podobała się Herodowi i spółsiedzącym, rzekł król do dzieweczki: Proś mię o co chcesz, a dam ci.
and dancing, and having pleased Herod and his guests, the king said to the young princess, Ask of me whatever thou wilt, and I will give it thee.
23 I przysiągł jej: O cokolwiek byś mię prosiła, dam ci, aż do połowy królestwa mego.
And he gave her his oath too, whatever thou shalt ask of me, I will give it thee, even to the half of my kingdom.
24 Ona tedy wyszedłszy, rzekła matce swojej: O co mam prosić? A ona rzekła: O głowę Jana Chrzciciela.
And she withdrew and consulted her mother, what to ask: and she said, The head of John the baptist.
25 A tak ona zaraz wszedłszy prędko do króla, prosiła mówiąc: Chcę, abyś mi teraz dał na misie głowę Jana Chrzciciela.
And immediately she came in again with eagerness to the king, and said, I desire that thou wouldst give me directly the head of John the baptist in a dish.
26 I zasmucił się król bardzo, wszakże dla przysięgi i dla spółsiedzących nie chciał jej odmówić.
And the king was exceedingly grieved, but on account of his oath, and those who were at table with him, he would not refuse her: but immediately sent one of his guard,
27 A zarazem posławszy król kata, rozkazał przynieść głowę jego.
and ordered his head to be brought:
28 A on poszedłszy ściął go w więzieniu, i przyniósł głowę jego na misie, a dał ją dzieweczce, a dzieweczka dała ją matce swojej.
and he went and beheaded him in the prison, and brought his head in a dish, and gave it to the damsel, and the damsel carried it to her mother.
29 Co gdy usłyszeli uczniowie jego, przyszli i wzięli ciało jego, i położyli je w grobie.
And his disciples hearing of it, came and took up his corpse, and laid it in a sepulchre.
30 A Apostołowie zszedłszy się do Jezusa, opowiedzieli mu wszystko, i co czynili, i czego uczyli.
And the apostles came together to Jesus, and told Him all things, both what they had done, and what they had taught.
31 I rzekł im: Pójdźcie wy sami osobno na miejsce puste, a odpocznijcie trochę; bo ich wiele było, co przychodzili, i odchodzili, tak iż nie mieli wolnego czasu, żeby jedli.
And He said to them, Come ye yourselves apart into a retired place, and rest a little: for there were many coming and going, and they had not time even to eat.
32 I odjechali w łodzi na miejsce puste osobno.
And they went away privately in a ship into a desert place.
33 A widząc je lud, że odjeżdżali, poznało go wiele ich, i zbieżeli się tam pieszo ze wszystkich miast, i poprzedzili je, i zgromadzili się do niego.
And the people saw them departing, and many took notice of them, and ran thither on foot from all the cities, and got before them, and came together unto Him.
34 A wyszedłszy Jezus ujrzał wielki lud, i użalił się ich, iż byli jako owce nie mające pasterza, i począł ich nauczać wiele rzeczy.
And when Jesus came out of the ship, He saw a great multitude, and was moved with compassion towards them; because they were as sheep without a shepherd: and He began to teach them many things.
35 A gdy już czas mijał, przystąpiwszy do niego uczniowie jego, rzekli: To miejsce jest puste, a już czas mija.
And when it was now late in the day, his disciples came to Him, and said, this is a desert place, and it is now late:
36 Rozpuść je, aby poszedłszy do okolicznych wsi i miasteczek, nakupili sobie chleba; bo nie mają, coby jedli.
dismiss them, that they may go into the country-places and villages round about, and buy themselves bread; for they have nothing to eat.
37 A on odpowiadając, rzekł im: Dajcie wy im jeść. I rzekli mu: Szedłszy kupimy za dwieście groszy chleba, a damy im jeść?
But He answered them, Do ye give them something to eat. And they say to Him, shall we go and buy two hundred penny-worth of bread, and give them to eat?
38 A on im rzekł: Wieleż chleba macie? Idźcie, a dowiedzcie się. A oni dowiedziawszy się, powiedzieli: Pięcioro, i dwie ryby.
But He saith unto them, How many loaves have ye? go and see. And when they had examined, they said, Five, and two fishes.
39 Tedy im kazał wszystkie gromadami posadzić na zielonej trawie.
And He ordered them to cause all the people to sit down by companies upon the grass:
40 I usiedli rząd podle rządu, tu po stu, tu zaś po pięćdziesiąt.
and they sat down in an oblong square, an hundred by fifty.
41 A wziąwszy one pięć chlebów, i one dwie ryby, wejrzawszy w niebo, błogosławił. I połamał one chleby i dawał uczniom swoim, aby kładli przed nie; i one dwie ryby rozdzielił między wszystkie.
And when He had taken the five loaves, and the two fishes, He looked up to heaven, and gave thanks; then He brake the loaves and gave them to his disciples, to set before them; the two fishes likewise He divided among them all.
42 I jedli wszyscy, i nasyceni byli.
And they did all eat and were fully satisfied.
43 I zebrali ułomków, dwanaście koszów pełnych, i z onych ryb.
And they took up of the fragments of the bread, and of the fishes, twelve baskets full.
44 A było tych, którzy jedli chleby, około pięciu tysięcy mężów.
And they that had eaten were about five thousand men.
45 I wnet przymusił ucznie swoje, aby wstąpili w łódź, i uprzedzili go na drugą stronę ku Betsaidzie, ażby on rozpuścił lud.
And immediately He obliged his disciples to get into the ship, and to go before Him to the other side to Bethsaida, while he dismissed the people:
46 A odprawiwszy je, odszedł na górę, aby się modlił.
and when He had sent them away, He retired into a mountain to pray.
47 A gdy był wieczór, była łódź w pośród morza, a on sam był na ziemi.
And when the evening was come, the ship was in the midst of the sea, and He alone upon the land:
48 I widział, że się spracowali, wiosłami robiąc; (bo wiatr mieli przeciwny, ) a tak około czwartej straży nocnej przyszedł do nich, chodząc po morzu, i chciał je wyminąć.
and He saw them labouring in rowing; (for the wind was contrary: ) and about the fourth watch of the night He cometh to them walking upon the sea, and would have passed by them.
49 Ale oni ujrzawszy go chodzącego po morzu, mniemali, żeby była obłuda, i krzyknęli:
But they seeing Him walking upon the water, thought it was an apparition, and cried out: for they all saw Him and were frighted.
50 (Bo go wszyscy widzieli, i wylękli się.) Ale zaraz przemówił do nich, i rzekł im: Ufajcie, jam jest; nie bójcie się!
And He immediately spake to them, and saith, Be of good courage, it is I, be not afraid.
51 I wstąpił do nich w łódź, i uciszył się wiatr; a oni się sami w sobie nader zdumiewali i dziwowali.
And He went up into the ship to them, and the wind ceased, and they were exceedingly amazed in themselves, and wondered: not considering the miracle of the loaves,
52 Bo nie zrozumieli z strony chlebów, gdyż serce ich było zdrętwiało.
for their heart was stupified.
53 A przeprawiwszy się przyszli do ziemi Gienezaret i przybili się do brzegu.
And they passed over and came to the country of Gennesaret, and put to shore:
54 A gdy wyszli z łodzi, zaraz ci, co go poznali,
and when they came out of the ship, immediately the people knew Him, and ran through all the country,
55 Obieżawszy wszystkę onę okoliczną krainę, poczęli nosić na łożach tych, którzy się źle mieli, gdziekolwiek usłyszeli o nim, że tam jest.
and carried about in beds those that were sick, where they heard He was.
56 A gdziekolwiek on wszedł do miasteczek, albo do miast, albo do wsi, kładli niemocne po ulicach, i prosili go, aby się tylko dotykali podołka szaty jego; a ile się go ich dotknęli, byli uzdrowieni.
And wherever He came into their towns, or cities, or villages, they laid the sick in the streets, and intreated Him that they might but touch the border of his garment, and as many as touched it were healed.