Marka 6
1 A wyszedłszy stamtąd przyszedł do ojczyzny swojej, i szli za nim uczniowie jego.
And he went out thence and came to his own country, and his disciples follow him.
2 A gdy przyszedł sabat, począł uczyć w bóżnicy, a wiele ich słuchając, zdumiewali się i mówili: Skądże temu to wszystko? a co to za mądrość, która mu jest dana, że się i takie mocy dzieją przez ręce jego?
And when sabbath was come he began to teach in the synagogue, and many hearing were amazed, saying, Whence [has] this [man] these things? and what [is] the wisdom that is given to him, and such works of power are done by his hands?
3 Izali ten nie jest cieśla, syn Maryi, i brat Jakóba, i Jozesa, i Judasa, i Szymona? Azaż tu nie masz i sióstr jego u nas? I gorszyli się z niego.
Is not this the carpenter, the son of Mary, and brother of James, and Joses, and Judas, and Simon? and are not his sisters here with us? And they were offended in him.
4 Ale Jezus rzekł do nich: Nie jestci prorok beze czci, chyba w ojczyźnie swojej, a między pokrewnymi, i w domu swoim.
But Jesus said to them, A prophet is not despised save in his own country, and among [his] kinsmen, and in his own house.
5 I nie mógł tam uczynić żadnego cudu, oprócz iż niektóre chore, wkładając na nie ręce, uzdrowił.
And he could not do any work of power there, save that laying his hands on a few infirm persons he healed [them].
6 A dziwował się niedowiarstwu ich, i obchodził okoliczne miasteczka, nauczając.
And he wondered because of their unbelief. And he went round the villages in a circuit, teaching.
7 Tedy zwoławszy do siebie onych dwunastu, począł je po dwóch rozsyłać, i dał im moc nad duchami nieczystymi.
And he calls the twelve to [him]; and he began to send them out two [and] two, and gave to them power over the unclean spirits;
8 I rozkazał im, aby nic nie brali na drogę, jedno tylko laskę: ani taistry, ani chleba, ani w trzos pieniędzy;
and he commanded them that they should take nothing for the way, save a staff only; no scrip, no bread, no money in their belt;
9 Ale żeby się obuli w trzewiki, a nie obłoczyli dwóch sukien.
but be shod with sandals, and put not on two body-coats.
10 Zatem mówił do nich: Gdziekolwiek wnijdziecie w dom, tam zostańcie, póki byście stamtąd nie wyszli.
And he said to them, Wheresoever ye shall enter into a house, there remain till ye shall go thence.
11 A którzykolwiek by was nie przyjęli, ani was słuchali, wyszedłszy stamtąd, otrząśnijcie proch z nóg waszych na świadectwo im; zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie Sodomie i Gomorze w dzień sądny, niż miastu onemu.
And whatsoever place shall not receive you nor hear you, departing thence, shake off the dust which is under your feet for a testimony to them.
12 Tedy wyszedłszy kazali, aby ludzie pokutowali.
And they went forth and preached that they should repent;
13 I wyganiali wiele dyjabłów, i wiele chorych olejkiem mazali i uzdrawiali je.
and they cast out many demons, and anointed with oil many infirm, and healed them.
14 A usłyszał o tem król Herod, (bo się imię jego stało rozsławione, ) i rzekł: Jan Chrzciciel zmartwychwstał, dlatego się cuda dzieją przez niego.
And Herod the king heard [of him] (for his name had become public), and said, John the baptist is risen from among [the] dead, and on this account works of power are wrought by him.
15 A drudzy mówili: Elijasz to jest; drudzy zaś mówili: Prorok to jest, albo jako jeden z onych proroków.
And others said, It is Elias; and others said, It is a prophet, as one of the prophets.
16 Co usłyszawszy Herod, rzekł: Ten jest Jan, któregom ja ściął, on zmartwychwstał.
But Herod when he heard [it] said, John whom I beheaded, he it is; he is risen [from among the dead].
17 Albowiem tenże Herod posławszy pojmał Jana, i wsadził go do więzienia dla Herodyjady, żony Filipa, brata swego, iż ją był pojął za żonę.
For the same Herod had sent and seized John, and had bound him in prison on account of Herodias, the wife of Philip his brother, because he had married her.
18 Bo Jan mówił Herodowi: Nie godzi się mieć żony brata twego.
For John said to Herod, It is not lawful for thee to have the wife of thy brother.
19 A Herodyjas czyhała nań, i chciała go zabić, ale nie mogła;
But Herodias kept it [in her mind] against him, and wished to kill him, and could not:
20 Albowiem Herod obawiał się Jana, wiedząc, iż był mężem sprawiedliwym i świętym; i oglądał się nań, i słuchając go, wiele czynił i rad go słuchał.
for Herod feared John knowing that he was a just and holy man, and kept him safe; and having heard him, did many things, and heard him gladly.
21 A gdy przyszedł dzień sposobny, którego Herod, obchodząc pamiątkę narodzenia swego, wieczerzą sprawił na książęta swoje i na hetmany i na przedniejsze z Galilei;
And a holiday being come, when Herod, on his birthday, made a supper to his grandees, and to the chiliarchs, and the chief [men] of Galilee;
22 A gdy weszła córka onej Herodyjady i tańcowała, i podobała się Herodowi i spółsiedzącym, rzekł król do dzieweczki: Proś mię o co chcesz, a dam ci.
and the daughter of the same Herodias having come in, and danced, pleased Herod and those that were with [him] at table; and the king said to the damsel, Ask of me whatsoever thou wilt and I will give it thee.
23 I przysiągł jej: O cokolwiek byś mię prosiła, dam ci, aż do połowy królestwa mego.
And he swore to her, Whatsoever thou shalt ask me I will give thee, to half of my kingdom.
24 Ona tedy wyszedłszy, rzekła matce swojej: O co mam prosić? A ona rzekła: O głowę Jana Chrzciciela.
And she went out, and said to her mother, What should I ask? And she said, The head of John the baptist.
25 A tak ona zaraz wszedłszy prędko do króla, prosiła mówiąc: Chcę, abyś mi teraz dał na misie głowę Jana Chrzciciela.
And immediately going in with haste to the king, she asked saying, I desire that thou give me directly upon a dish the head of John the baptist.
26 I zasmucił się król bardzo, wszakże dla przysięgi i dla spółsiedzących nie chciał jej odmówić.
And the king, [while] made very sorry, on account of the oaths and those lying at table with [him] would not break his word with her.
27 A zarazem posławszy król kata, rozkazał przynieść głowę jego.
And immediately the king, having sent one of the guard, ordered his head to be brought. And he went out and beheaded him in the prison,
28 A on poszedłszy ściął go w więzieniu, i przyniósł głowę jego na misie, a dał ją dzieweczce, a dzieweczka dała ją matce swojej.
and brought his head upon a dish, and gave it to the damsel, and the damsel gave it to her mother.
29 Co gdy usłyszeli uczniowie jego, przyszli i wzięli ciało jego, i położyli je w grobie.
And his disciples having heard [it], came and took up his body, and laid it in a tomb.
30 A Apostołowie zszedłszy się do Jezusa, opowiedzieli mu wszystko, i co czynili, i czego uczyli.
And the apostles are gathered together to Jesus. And they related to him all things, [both] what they had done and what they had taught.
31 I rzekł im: Pójdźcie wy sami osobno na miejsce puste, a odpocznijcie trochę; bo ich wiele było, co przychodzili, i odchodzili, tak iż nie mieli wolnego czasu, żeby jedli.
And he said to them, Come ye yourselves apart into a desert place and rest a little. For those coming and those going were many, and they had not leisure even to eat.
32 I odjechali w łodzi na miejsce puste osobno.
And they went away apart into a desert place by ship.
33 A widząc je lud, że odjeżdżali, poznało go wiele ich, i zbieżeli się tam pieszo ze wszystkich miast, i poprzedzili je, i zgromadzili się do niego.
And many saw them going, and recognised them, and ran together there on foot, out of all the cities, and got [there] before them.
34 A wyszedłszy Jezus ujrzał wielki lud, i użalił się ich, iż byli jako owce nie mające pasterza, i począł ich nauczać wiele rzeczy.
And on leaving [the ship] [Jesus] saw a great crowd, and he was moved with compassion for them, because they were as sheep not having a shepherd. And he began to teach them many things.
35 A gdy już czas mijał, przystąpiwszy do niego uczniowie jego, rzekli: To miejsce jest puste, a już czas mija.
And when it was already late in the day, his disciples coming to him say, The place is desert, and it is already late in the day;
36 Rozpuść je, aby poszedłszy do okolicznych wsi i miasteczek, nakupili sobie chleba; bo nie mają, coby jedli.
send them away that they may go into the country and villages around, and buy themselves bread, for they have not anything they can eat.
37 A on odpowiadając, rzekł im: Dajcie wy im jeść. I rzekli mu: Szedłszy kupimy za dwieście groszy chleba, a damy im jeść?
And he answering said to them, Give ye them to eat. And they say to him, Shall we go and buy two hundred denarii worth of bread and give them to eat?
38 A on im rzekł: Wieleż chleba macie? Idźcie, a dowiedzcie się. A oni dowiedziawszy się, powiedzieli: Pięcioro, i dwie ryby.
And he says to them, How many loaves have ye? Go [and] see. And when they knew they say, Five, and two fishes.
39 Tedy im kazał wszystkie gromadami posadzić na zielonej trawie.
And he ordered them to make them all sit down by companies on the green grass.
40 I usiedli rząd podle rządu, tu po stu, tu zaś po pięćdziesiąt.
And they sat down in ranks by hundreds and by fifties.
41 A wziąwszy one pięć chlebów, i one dwie ryby, wejrzawszy w niebo, błogosławił. I połamał one chleby i dawał uczniom swoim, aby kładli przed nie; i one dwie ryby rozdzielił między wszystkie.
And having taken the five loaves and the two fishes, looking up to heaven, he blessed, and broke the loaves, and gave [them] to his disciples that they might set [them] before them. And the two fishes he divided among all.
42 I jedli wszyscy, i nasyceni byli.
And they all ate and were satisfied.
43 I zebrali ułomków, dwanaście koszów pełnych, i z onych ryb.
And they took up of fragments the fillings of twelve hand-baskets, and of the fishes.
44 A było tych, którzy jedli chleby, około pięciu tysięcy mężów.
And those that ate of the loaves were five thousand men.
45 I wnet przymusił ucznie swoje, aby wstąpili w łódź, i uprzedzili go na drugą stronę ku Betsaidzie, ażby on rozpuścił lud.
And immediately he compelled his disciples to go on board ship, and to go on before to the other side to Bethsaida, while he sends the crowd away.
46 A odprawiwszy je, odszedł na górę, aby się modlił.
And, having dismissed them, he departed into the mountain to pray.
47 A gdy był wieczór, była łódź w pośród morza, a on sam był na ziemi.
And when evening was come, the ship was in the midst of the sea, and he alone upon the land.
48 I widział, że się spracowali, wiosłami robiąc; (bo wiatr mieli przeciwny, ) a tak około czwartej straży nocnej przyszedł do nich, chodząc po morzu, i chciał je wyminąć.
And seeing them labouring in rowing, for the wind was contrary to them, about the fourth watch of the night he comes to them walking on the sea, and would have passed them by.
49 Ale oni ujrzawszy go chodzącego po morzu, mniemali, żeby była obłuda, i krzyknęli:
But they, seeing him walking on the sea, thought that it was an apparition, and cried out.
50 (Bo go wszyscy widzieli, i wylękli się.) Ale zaraz przemówił do nich, i rzekł im: Ufajcie, jam jest; nie bójcie się!
For all saw him and were troubled. And immediately he spoke with them, and says to them, Be of good courage: it is I; be not afraid.
51 I wstąpił do nich w łódź, i uciszył się wiatr; a oni się sami w sobie nader zdumiewali i dziwowali.
And he went up to them into the ship, and the wind fell. And they were exceedingly beyond measure astonished in themselves and wondered;
52 Bo nie zrozumieli z strony chlebów, gdyż serce ich było zdrętwiało.
for they understood not through the loaves: for their heart was hardened.
53 A przeprawiwszy się przyszli do ziemi Gienezaret i przybili się do brzegu.
And having passed over, they came to the land of Gennesaret and made the shore.
54 A gdy wyszli z łodzi, zaraz ci, co go poznali,
And on their coming out of the ship, immediately recognising him,
55 Obieżawszy wszystkę onę okoliczną krainę, poczęli nosić na łożach tych, którzy się źle mieli, gdziekolwiek usłyszeli o nim, że tam jest.
they ran through that whole country around, and began to carry about those that were ill on couches, where they heard that he was.
56 A gdziekolwiek on wszedł do miasteczek, albo do miast, albo do wsi, kładli niemocne po ulicach, i prosili go, aby się tylko dotykali podołka szaty jego; a ile się go ich dotknęli, byli uzdrowieni.
And wherever he entered into villages, or cities, or the country, they laid the sick in the market-places, and besought him that they might touch if it were only the hem of his garment; and as many as touched him were healed.
