Łukasza 1
1 Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
Seeing, indeed, that, many, had taken in hand to re-arrange for themselves a narrative, concerning the facts which have been fully confirmed amongst us, —
2 Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
according as they who from the beginning became eye-witnesses and attendants of the Word delivered them unto us,
3 Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
it seemed good, even to me, having closely traced from the outset all things accurately, to write unto thee, in order, most excellent Theophilus:
4 Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
that, as touching the matters which thou hadst been taught by word of mouth, thou mightest obtain full knowledge, of the certainty.
5 Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
It came to pass, in the days of Herod, king of Judaea, that there was a certain priest, by name Zachariah, of the daily course of Abia; and that he had a wife of the daughters of Aaron, and, her name, was Elizabeth.
6 A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
Now they were both righteous before God, walking in all the commandments and righteous appointments of the Lord, blameless;
7 I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
and they had no child, inasmuch as Elizabeth was barren, and, both, had become, advanced in their days.
8 Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
But it came to pass, as he was doing priestly service in the order of his daily course, before God,
9 Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
according to the custom of his priesthood, it fell to his lot to offer incense, entering into the Temple of the Lord;
10 A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
and, all the throng of the people, was praying outside, at the hour of the incense offering.
11 Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
And there appeared unto him a messenger of the Lord, standing on the right hand of the altar of incense;
12 I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
and Zachariah was troubled when he beheld, and, fear, fell upon him.
13 I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
But the messenger said unto him—Do not fear, Zachariah! Inasmuch as thy supplication hath been hearkened to, —and, thy wife Elizabeth, shall bring forth a son to thee, and thou shalt call his name, John;
14 Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
And there shall be joy to thee and exulting, and, many, over his birth, shall rejoice;
15 Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
For he shall be great before the Lord, and, wine and strong drink, in nowise may he drink, and, with Holy Spirit, shall he be filled, already, from his mother’s womb;
16 A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
And, many of the Sons of Israel, shall he turn towards the Lord their God;
17 Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
And, he, shall go before him, in the spirit and power of Elijah, —To turn the hearts of fathers unto children, and the unyielding, into the prudence of the righteous, and to prepare, for the Lord, a people made ready.
18 I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
And Zachariah said unto the messenger—Whereby, shall I know this? for, I, am, aged, and, my wife, advanced in her days.
19 A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
And the messenger, answering, said unto him—I, am Gabriel, —he that standeth near before God; and have been sent forth to speak unto thee, and to deliver the joyful message unto thee, as touching these things.
20 A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
And lo! thou shalt be silent, and not able to speak until the day when these things shall come to pass; because thou didst not believe in my words, —the which shall be fulfilled for their season.
21 A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
And the people were expecting Zachariah, and began to marvel that he should tarry in the Temple;
22 A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
and when he came forth he was not able to speak unto them, and they perceived that, a vision, he had seen in the Temple, —and, he, continued making signs unto them, and remained dumb.
23 I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
And it came to pass, when the days of his public ministration were fulfilled, that he departed unto his house.
24 A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
And, after these days, Elizabeth his wife conceived, and she disguised herself five months, saying—
25 Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
Thus, for me, hath the Lord wrought, —in the days in which he looked upon me, to take away my reproach among men.
26 A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
Now, in the sixth month, was the messenger Gabriel sent forth from God, into a city of Galilee, the name of which was Nazareth, —
27 Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
unto a virgin, betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and, the name of the virgin, was, Mary;
28 A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
and entering in unto her, he said—Joy to thee, favoured one! The Lord, be with thee!
29 Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
And, she, at the word, was greatly troubled, and began to deliberate, of what kind, this salutation, might be.
30 I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
And the messenger said unto her—Do not fear, Mary, for thou hast found favour with God, —
31 A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
And lo! thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name, Jesus:
32 Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
the same, shall be great, and, Son of the Most High, shall be called, and the Lord God, will give unto him, the throne of David his father, —
And he shall reign over the house of Jacob, unto the ages, and, of his kingdom, there shall be, no end. (aiōn g165)
34 Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
But Mary said unto the messenger—How, shall this thing be, seeing that, a man, I know not?
35 A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
And answering, the messenger said unto her—The Holy Spirit, shall come upon thee, and, the power of the Most High, shall overshadow thee; wherefore, even that which is to be born, Holy, shall be called, Son of God.
36 A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
And lo! Elizabeth thy kinswoman, even she, hath conceived a son in, her old-age; —and, this month, is, the sixth, to her, the so-called barren one;
37 Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
Because no declaration from God, shall be void of power.
38 I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
And Mary said—Lo! the handmaid of the Lord! Might it come to pass unto me, according to thy declaration. And the messenger departed from her.
39 Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
And Mary, arising, in these days, journeyed into the hill country with haste, into a city of Judah, —
40 A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
and entered into the house of Zachariah, and saluted Elizabeth.
41 I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
And it came to pass that, as Elizabeth heard the salutation of Mary, the babe leapt in her womb, and Elizabeth was filled with Holy Spirit, —
42 I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
and lifted up her voice with loud exclamation, and said—Blessed, art thou among women, and, blessed, is the fruit of thy womb;
43 A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
And, whence, to me is, this, That the mother of my Lord should come, unto me?
44 Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
For lo! as the sound of thy salutation came into mine ears, the babe in my womb, leapt in exultation.
45 A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
And, happy, is she who hath believed, that there shall be a perfecting of the things which have been spoken to her from the Lord!
46 Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
And Mary said—My soul doth magnify the Lord,
47 I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
And my spirit hath exulted upon God my saviour;
48 Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
Because he hath looked upon the humbling of his handmaid; for lo! from the present time, all the generations, will pronounce me happy.
49 Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
Because he that is mighty hath done for me great things, and, holy, is his name;
50 I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
And his mercy is unto generations and generations, to them who revere him;
51 Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
He hath wrought strength with his arm, He hath scattered men arrogant in the intention of their heart;
52 Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
He hath deposed potentates from thrones, and uplifted the lowly;
53 Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
The hungry, hath he filled with good things, and, the wealthy, hath he sent empty away;
54 Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
He hath laid hold of Israel his servant, to be mindful of mercies:
According as he spake unto our fathers, —To Abraham, and to his seed, —Unto times age-abiding. (aiōn g165)
56 I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
And Mary abode with her about three months, and returned unto her house.
57 A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
And, to Elizabeth, was the time fulfilled, that she should be bringing forth, —and she gave birth to a son.
58 A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
And her neighbours and kinsfolk heard, that the Lord had magnified his mercy with her, and they were rejoicing with her.
59 I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
And it came to pass, on the eighth day, that they came to circumcise the child, and were calling it, after the name of its father, Zachariah.
60 Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
And his mother, answering, said—Nay! but he shall be called, John.
61 I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
And they said unto her—There is, no one from among thy kindred, who is called by this name!
62 I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
And they began making signs unto his father, as to what he might be wishing it to be called.
63 A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
And, asking for a small tablet, he wrote, saying—John, is his name! and they marvelled all.
64 A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
And his mouth was opened instantly, and his tongue [loosed], and he began to speak, blessing, God.
65 I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
And fear came upon all the neighbours themselves; and, throughout all the hill-country of Judaea, were all these matters being much talked of;
66 Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
and all who heard laid [them] up in their hearts, saying—What then shall his child be? for, even the hand of the Lord, was with him.
67 A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
And, Zachariah his father, was filled with Holy Spirit, and prophesied, saying: —
68 Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
Blessed, be the Lord, the God of Israel! Because he hath visited and wrought redemption for his people,
69 I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
And hath raised up a horn of salvation for us, In the house of David his servant:
According as he hath spoken by mouth of his holy ancient prophets, — (aiōn g165)
71 Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
Of salvation from among our foes, and out of the hand of all them that hate us:
72 Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
To perform mercy with our fathers, and to be mindful of his holy covenant, —
73 I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
The oath which he sware unto Abraham our father, To grant us,
74 Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
without fear, from the hand of enemies rescued, to be rendering divine service unto him,
75 W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
in lovingkindness and righteousness before him, all our days.
76 A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
And, even thou, child, prophet of the Most High, shalt be called, —for thou shall march on before the Lord, to prepare his ways,
77 A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
Giving a knowledge of salvation unto his people, by a remission of their sins.
78 Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
Because of the yearning compassion of the mercy of our God, wherein shall visit us a day-dawn from on high, —
79 Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
To shine on them who, in the darkness and shade of death, are sitting, to guide our feet into a way of peace.
80 A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.
And, the child, went on growing, and being strengthened in spirit, and was in the deserts, until the day he was pointed out unto Israel.
