Łukasza 1
1 Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
Seeing that many took in hand to set in order a narration of the matters that have been fully assured among us,
2 Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
as they delivered to us, who from the beginning became eyewitnesses, and officers of the word,
3 Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
it seemed good also to me, having followed from the first after all things exactly, to write to you in order, most noble Theophilus,
4 Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
that you may know the certainty of the things wherein you were instructed.
5 Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest, by name Zacharias, of the division of Abijah, and his wife of the daughters of Aaron, and her name Elizabeth;
6 A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
and they were both righteous before God, going on in all the commands and righteousnesses of the LORD blameless,
7 I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
and they had no child, because that Elizabeth was barren, and both were advanced in their days.
8 Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
And it came to pass, in his acting as priest, in the order of his division before God,
9 Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
according to the custom of the priesthood, his lot was to make incense, having gone into the temple of the LORD,
10 A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
and all the multitude of the people were praying outside, at the hour of the incense.
11 Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
And there appeared to him a messenger of the LORD standing on the right side of the altar of the incense,
12 I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
and Zacharias, having seen, was troubled, and fear fell on him;
13 I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
and the messenger said to him, “Do not fear, Zacharias, for your supplication was heard, and your wife Elizabeth will bear a son to you, and you will call his name John,
14 Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
and there will be joy to you, and gladness, and many will rejoice at his birth,
15 Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
for he will be great before the LORD, and wine and strong drink he may not drink, and he will be full of the Holy Spirit, even from his mother’s womb;
16 A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
and he will turn many of the sons of Israel to the LORD their God,
17 Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
and he will go before Him, in the spirit and power of Elijah, to turn hearts of fathers to children, and disobedient ones to the wisdom of righteous ones, to make ready for the LORD, a people prepared.”
18 I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
And Zacharias said to the messenger, “Whereby will I know this? For I am aged, and my wife is advanced in her days?”
19 A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
And the messenger answering said to him, “I am Gabriel, who has been standing near before God, and I was sent to speak to you, and to proclaim this good news to you,
20 A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
and behold, you will be silent, and not able to speak, until the day that these things will come to pass, because you did not believe my words that will be fulfilled in their season.”
21 A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
And the people were waiting for Zacharias, and wondering at his lingering in the temple,
22 A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
and having come out, he was not able to speak to them, and they perceived that he had seen a vision in the temple, and he was beckoning to them, and remained mute.
23 I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
And it came to pass, when the days of his service were fulfilled, he went away to his house,
24 A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
and after those days, his wife Elizabeth conceived, and hid herself five months, saying,
25 Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
“Thus the LORD has done to me, in days in which He looked on [me], to take away my reproach among men.”
26 A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
And in the sixth month the messenger Gabriel was sent by God, to a city of Galilee, the name of which [is] Nazareth,
27 Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
to a virgin, betrothed to a man, whose name [is] Joseph, of the house of David, and the name of the virgin [is] Mary.
28 A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
And the messenger having come in to her, said, “Greetings, favored one, the LORD [is] with you; blessed [are] you among women”;
29 Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
and she, having seen, was troubled at his word, and was reasoning of what kind this salutation may be.
30 I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
And the messenger said to her, “Do not fear, Mary, for you have found favor with God;
31 A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
and behold, you will conceive in the womb, and will bring forth a Son, and call His Name Jesus;
32 Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
He will be great, and He will be called Son of the Highest, and the LORD God will give Him the throne of His father David,
and He will reign over the house of Jacob for all ages; and of His kingdom there will be no end.” (aiōn g165)
34 Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
And Mary said to the messenger, “How will this be, seeing I do not know a husband?”
35 A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
And the messenger answering said to her, “The Holy Spirit will come on you, and the power of the Highest will overshadow you, therefore also the holy-begotten thing will be called Son of God;
36 A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
and behold, Elizabeth, your relative, she also has conceived a son in her old age, and this is the sixth month to her who was called barren;
37 Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
because nothing will be impossible with God.”
38 I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
And Mary said, “Behold, the maidservant of the LORD; let it be to me according to your saying,” and the messenger went away from her.
39 Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
And Mary having arisen in those days, went into the hill-country, with haste, to a city of Judea,
40 A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
and entered into the house of Zacharias, and greeted Elizabeth.
41 I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
And it came to pass, when Elizabeth heard the salutation of Mary, the baby leapt in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit,
42 I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
and spoke out with a loud voice and said, “Blessed [are] you among women, and blessed [is] the Fruit of your womb;
43 A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
and from where [is] this to me, that the mother of my Lord might come to me?
44 Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
For behold, when the voice of your salutation came to my ears, the baby in my womb leapt in gladness;
45 A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
and blessed [is] she who believed, for there will be a completion to the things spoken to her from the LORD.”
46 Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
And Mary said, “My soul magnifies the LORD,
47 I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
And my spirit was glad on God my Savior,
48 Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
Because He looked on the lowliness of His maidservant, For behold, from now on all the generations will call me blessed,
49 Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
For He who is mighty did great things to me, And holy [is] His Name,
50 I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
And His kindness [is] to generations of generations, To those fearing Him;
51 Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
He did powerfully with His arm, He scattered abroad the proud in the thought of their heart,
52 Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
He brought down the mighty from thrones, And He exalted the lowly,
53 Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
He filled the hungry with good, And the rich He sent away empty;
54 Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
He has taken hold of His servant Israel, To remember kindness,
As He spoke to our fathers, To Abraham and to his seed—throughout the age.” (aiōn g165)
56 I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
And Mary remained with her about three months, and turned back to her house.
57 A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
And to Elizabeth was the time fulfilled for her bringing forth, and she bore a son,
58 A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
and the neighbors and her relatives heard that the LORD was making His kindness great with her, and they were rejoicing with her.
59 I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
And it came to pass, on the eighth day, they came to circumcise the child, and they were calling him by the name of his father, Zacharias,
60 Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
and his mother answering said, “No, but he will be called John.”
61 I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
And they said to her, “There is none among your relatives who is called by this name,”
62 I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
and they were making signs to his father, what he would wish him to be called,
63 A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
and having asked for a tablet, he wrote, saying, “John is his name”; and they all wondered;
64 A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
and his mouth was opened immediately, and his tongue, and he was speaking, praising God.
65 I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
And fear came on all those dwelling around them, and in all the hill-country of Judea were all these sayings spoken of,
66 Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
and all who heard laid them up in their hearts, saying, “What then will this child be?” And the hand of the LORD was with him.
67 A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
And his father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
68 Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
“Blessed [is] the LORD, the God of Israel, Because He looked on, And worked redemption for His people,
69 I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
And raised a horn of salvation to us, In the house of His servant David,
As He spoke by the mouth of His holy prophets, Which have been from the age; (aiōn g165)
71 Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
Salvation from our enemies, And out of the hand of all hating us,
72 Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
To do kindness with our fathers, And to be mindful of His holy covenant,
73 I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
An oath that He swore to Abraham our father,
74 Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
To give to us, without fear, Having been delivered out of the hand of our enemies,
75 W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
To serve Him, in holiness and righteousness Before Him, all the days of our life.
76 A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
And you, child, Prophet of the Highest will you be called; For you will go before the face of the LORD, To prepare His ways.
77 A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
To give knowledge of salvation to His people In forgiveness of their sins,
78 Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
Through the yearnings of our God, In which the rising from on high looked on us,
79 Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
To give light to those sitting in darkness and death-shade, To guide our feet to a way of peace.”
80 A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.
And the child grew, and was strengthened in spirit, and he was in the deserts until the day of his showing to Israel.
