Łukasza 7
1 A gdy dokończył wszystkich mów swoich przed onym ludem, wszedł do Kapernaum;
And when he had finished all these discourses in the audience of the people, Jesus entered into Capernaum.
2 A niektórego setnika sługa źle się mając, już prawie miał umrzeć, którego on sobie bardzo poważał.
And the servant of a centurion, who was dear to him, was very sick, and near to death.
3 Ten usłyszawszy o Jezusie, posłał do niego starszych z Żydów, prosząc go, aby przyszedłszy uzdrowił sługę jego.
And he heard of Jesus, and sent the Elders of the Jews to him, and requested of him that he would come and save the life of his servant.
4 A oni przyszedłszy do Jezusa, prosili go z pilnością, mówiąc: Godzien jest, abyś mu to uczynił;
And when they came to Jesus, they entreated him earnestly, and said: He is worthy that thou shouldst do this for him;
5 Albowiem miłuje naród nasz, i on nam bóżnicę zbudował.
for he loveth our nation, and hath also built us a house of assembly.
6 A tak Jezus szedł z nimi. Ale gdy niedaleko był od domu, posłał do niego on setnik przyjacioły, mówiąc mu: Panie! nie zadawaj sobie pracy; bomci nie jest godzien, abyś wszedł pod dach mój.
And Jesus went with them. And when he was not far from the house, the centurion sent his friends to him, and said to him: My Lord, trouble not thyself, for I am not worthy that thou shouldst come under my roof:
7 Przetoż i samego siebie nie miałem za godnego, abym miał przyjść do ciebie; ale rzecz słowo, a będzie uzdrowiony sługa mój.
therefore I deemed myself not worthy to approach thee myself; but speak the word only, and my young man will be healed.
8 Bomci i ja człowiek pod mocą postanowiony, mający pod sobą żołnierzy, i mówię temu: Idź, a idzie, a drugiemu: Przyjdź, a przychodzi, a słudze mojemu: Czyń to, a czyni.
For I also am a man subjected to authority; and I have soldiers under my command; and I say to this one, Go; and he goeth: and to another, Come; and he cometh: and to my servant, Do this; and he doeth it.
9 Tedy usłyszawszy to Jezus, zadziwił mu się, i obróciwszy się, rzekł do ludu, który za nim szedł: Powiadam wam, żem ani w Izraelu tak wielkiej wiary nie znalazł.
And when Jesus heard these things, he admired him; and he turned, and said to the throng that followed him: I say to you, I have not found faith like this even in Israel.
10 A wróciwszy się do domu ci, którzy byli posłani, znaleźli sługę, który się źle miał, zdrowego.
And they that were sent, returned to the house; and they found the servant that had been sick, now well.
11 I stało się nazajutrz, że szedł do miasta, które zowią Naim, a szło z nim uczniów jego wiele i lud wielki.
And the following day, he went to a city called Nain; and his disciples were with him, and a great multitude.
12 A gdy się przybliżył do bramy miejskiej, tedy oto wynoszono umarłego, syna jedynego matki swojej, a ta była wdową, a z nią szedł wielki lud miasta onego.
And as he approached the gate of the city, he saw a procession bearing a dead man, the only son of his mother, and she a widow; and a great company of the people of the city were with her.
13 Którą ujrzawszy Pan użalił się jej, i rzekł jej: Nie płacz!
And Jesus looked upon her, and had compassion on her; and he said to her, Weep not.
14 I przystąpiwszy dotknął się trumny (mar), (a ci, co nieśli, stanęli) i rzekł: Młodzieńcze! tobie mówię, wstań.
And he went, and touched the bier; and they that bore him stood still. And he said: Young man, I say to thee, Arise.
15 I usiadł on, który był umarł, i począł mówić; i oddał go matce jego.
And the dead man sat up, and began to speak: and he delivered him to his mother.
16 Tedy wszystkich strach zdjął, a wielbili Boga, mówiąc: Prorok wielki powstał między nami, a Bóg nawiedził lud swój.
And awe seized all the people; and they glorified God, and said: A great prophet hath arisen among us, and God hath visited his people.
17 I rozeszła się o nim ta wieść po wszystkiej Judzkiej ziemi, i po wszystkiej okolicznej krainie.
And that saying respecting him went out through all Judaea and all the surrounding region.
18 I oznajmili Janowi uczniowie jego o tem wszystkiem. A Jan wezwawszy dwóch niektórych z uczniów swoich,
And the disciples of John told him all these things.
19 Posłał je do Jezusa, mówiąc: Tyżeś jest ten, który ma przyjść, czyli inszego czekać mamy?
And John called two of his disciples, and sent them to Jesus, and said: Art thou he that cometh, or shall we look for another?
20 A gdy przyszli do niego mężowie oni, rzekli: Jan Chrzciciel posłał nas do ciebie, mówiąc: Tyżeś jest ten, który ma przyjść, czyli inszego czekać mamy?
And they came to Jesus, and said to him: John the Baptizer hath sent us to thee, and saith: Art thou he that cometh, or shall we look for another?
21 A onejże godziny wiele ich uzdrowił od chorób, od niemocy, i od duchów złych, i wiele ślepych wzrokiem darował.
And in that hour he healed many persons of their diseases, and of plagues, and of unclean spirits, and gave sight to many blind persons.
22 A odpowiadając Jezus, rzekł im: Szedłszy oznajmijcie Janowi, coście widzieli i słyszeli, iż ślepi widzą, chromi chodzą, trędowaci biorą oczyszczenie, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, a ubogim opowiadana bywa Ewangielija.
And Jesus replied, and said to them: Go ye, and tell John all that ye have seen and heard; that the blind see, and the lame walk, and the leprous are cleansed, and the deaf hear, and the dead arise, and to the poor good news is proclaimed:
23 A błogosławiony jest, kto by się nie zgorszył ze mnie.
and blessed is he that is not stumbled in me.
24 A gdy odeszli posłowie Janowi, począł mówić do ludu o Janie: Coście wyszli na puszczę widzieć? Izali trzcinę chwiejącą się od wiatru?
And when John's disciples were gone, Jesus began to say to the multitude, concerning John: What went ye into the wilderness to see? a reed agitated by the wind?
25 Ale coście wyszli widzieć? Izali człowieka w miękkie szaty obleczonego? Oto ci, którzy w szatach kosztownych i w rozkoszy żyją, są w domach królewskich.
Or if not; what went ye out to see? a man clad in soft raiment? Lo, they that use splendid garments and luxuries, are in kings' palaces.
26 Ale coście wyszli widzieć? Izali proroka? Zaiste powiadam wam, iż więcej niż proroka.
Or if not; what went ye out to see? a prophet? Yea, say I to you; and more than a prophet.
27 Tenci bowiem jest, o którym napisano: Oto Ja posyłam Anioła mego przed obliczem twojem, który zgotuje drogę twoję przed tobą.
For this is he, of whom it is written: Behold I send my messenger before thy face, to prepare thy way before thee.
28 Albowiem powiadam wam: Większego proroka z tych, którzy się z niewiast rodzą, nie masz nad Jana Chrzciciela żadnego; lecz kto najmniejszy jest w królestwie Bożem, większy jest, niżeli on.
I say to you, that no prophet, among those born of women, was greater than John the Baptizer: and yet the little one in the kingdom of God, is greater than he.
29 Tedy wszystek lud słysząc to, i celnicy, wielbili Boga, będąc ochrzczeni chrztem Janowym.
And all the people that heard him, justified God, as they had been baptized with John's baptism.
30 Ale Faryzeuszowie i zakonnicy pogardzili radą Bożą sami przeciwko sobie, nie będąc ochrzczeni od niego.
But the Pharisees and Scribes rejected the good pleasure of God, against themselves; as they were not baptized by him.
31 I rzekł Pan: Komuż tedy przypodobam ludzi rodzaju tego, a komu są podobni?
To what, therefore, shall I compare this generation? and to what are they like?
32 Podobni są dzieciom, które siedzą na rynku, a jedne na drugie wołają, mówiąc: Grałyśmy wam na piszczałkach, a nie tańcowaliście; śpiewałyśmy żałobne pieśni, a nie płakaliście.
They are like children, that sit in the market-place, and call to their fellows and say: We have piped to you, and ye did not dance; we have howled to you, and ye did not weep.
33 Albowiem przyszedł Jan Chrzciciel, i chleba nie jedząc i wina nie pijąc, a mówicie: Dyjabelstwo ma.
For John the Baptizer came, not eating bread, and not drinking wine; and ye say: He hath a demon.
34 Przyszedł Syn człowieczy jedząc i pijąc, a mówicie: Oto człowiek obżerca i pijanica wina, przyjaciel celników i grzeszników.
The Son of man came, eating and drinking; and ye say: Behold, a gluttonous man, and a wine drinker, and one fond of publicans and sinners.
35 Ale usprawiedliwiona jest mądrość od wszystkich synów swoich.
But wisdom is justified by all her children.
36 I prosił go niektóry z Faryzeuszów, aby z nim jadł. A tak wszedłszy w dom Faryzeuszów, usiadł.
And one of the Pharisees came, and asked him to eat with him. And he entered the house of the Pharisee, and reclined.
37 A oto niewiasta, która była w mieście grzeszna, dowiedziawszy się, iż siedzi w domu Faryzeuszowym, przyniosła alabastrowy słoik maści;
And there was a woman in the city, who was a sinner; and when she learned that he reclined in the Pharisee's house, she took an alabaster box of perfume,
38 A stanąwszy z tyłu u nóg jego, płacząc poczęła łzami polewać nogi jego, a włosami głowy swojej ucierała, i całowała nogi jego, i maścią mazała.
and stood behind him, at his feet, and wept; and she began to bathe his feet with her tears, and to wipe them with the hair of her head; and she kissed his feet, and anointed them with the perfume.
39 A widząc to Faryzeusz, który go był wezwał, rzekł sam w sobie, mówiąc: Być ten był prorokiem, wiedziałby, która i jaka jest ta niewiasta, co się go dotyka; bo jest grzesznica.
And when the Pharisee that invited him, saw it, he thought within himself, and said: If this man were a prophet, he would know who she is, and what is her reputation; for the woman that toucheth him, is a sinner.
40 A odpowiadając Jezus, rzekł do niego: Szymonie! mam ci nieco powiedzieć, a on rzekł: Powiedz, Nauczycielu!
And Jesus answered, and said to him: Simon, I have something to say to thee. He said to him: Say it, Rabbi. Jesus said to him:
41 Miał niektóry lichwiarz dwóch dłużników; jeden dłużen był pięćset groszy, a drugi pięćdziesiąt.
There were two debtors to a certain creditor; the one owed him five hundred denarii, and the other fifty denarii.
42 A gdy oni nie mieli czem zapłacić, odpuścił obydwom. Powiedz tedy, któryż z nich bardziej go miłować będzie?
And as they had not the means of pay, he released them both. Which of them, therefore will love him most?
43 A odpowiadając Szymon, rzekł: Mniemam, iż ten, któremu więcej odpuścił. A on mu rzekł: Dobrześ rozsądził.
Simon replied, and said: I suppose he to whom most was released. Jesus said to him: Thou hast judged correctly.
44 I obróciwszy się do niewiasty, rzekł Szymonowi: Widzisz tę niewiastę? Wszedłem do domu twego, nie dałeś wody na nogi moje; ale ta łzami polała nogi moje, i włosami głowy swej otarła.
And he turned to the woman, and said to Simon: Seest thou this woman? I entered thy house, and thou gavest me no water for my feet; but she hath bathed my feet with her tears, and wiped them with her hair.
45 Nie pocałowałeś mię, ale ta jako weszła, nie przestała całować nóg moich.
Thou gavest me no kiss; but this woman, since she came in, hath not ceased to kiss my feet.
46 Nie pomazałeś oliwą głowy mojej, ale ta maścią pomazała nogi moje.
Thou didst not anoint my head with perfume; but she hath anointed my feet with perfumed ointment.
47 Dlaczego, mówię tobie, odpuszczono jej wiele grzechów, gdyż wiele umiłowała; a komu mało odpuszczono, mało miłuje.
I therefore say to thee: Her many sins are forgiven her, for she loveth much. But he, to whom little is forgiven, loveth little.
48 A on jej rzekł: Odpuszczone są tobie grzechy.
And he said to the woman: Thy sins are forgiven thee.
49 I poczęli spółsiedzący mówić między sobą: Któż jest ten, który i grzechy odpuszcza?
And they that were reclining, began to say in themselves: Who is this, that even forgiveth sins?
50 I rzekł do niewiasty: Wiara twoja ciebie zbawiła. Idźże w pokoju.
And Jesus said to the woman: Thy faith hath given thee life. Go, in peace.
