Łukasza 22
1 A przybliżało się święto przaśników, które zowią wielkanocą.
Meanwhile the Festival of the Unleavened Bread, called the Passover, was approaching,
2 I szukali przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie, jakoby go zabili; ale się bali ludu.
and the High Priests and the Scribes were contriving how to destroy Him. But they feared the people.
3 I wstąpił szatan w Judasza, którego zwano Iszkaryjotem, który był z liczby dwunastu.
Satan, however, entered into Judas (the man called Iscariot) who was one of the Twelve.
4 Ten tedy odszedłszy, zmówił się z przedniejszymi kapłanami, i z przełożonymi kościoła, jakoby go im wydał.
He went and conferred with the High Priests and Commanders as to how he should deliver Him up to them.
5 I uradowali się, i umówili się z nim, że mu chcą dać pieniądze.
This gave them great pleasure, and they agreed to pay him.
6 I obiecał, i szukał sposobnego czasu, aby go im wydał bez rozruchu.
He accepted their offer, and then looked out for an opportunity to betray Him when the people were not there.
7 Tedy przyszedł dzień przaśników, którego miał baranek być zabity.
When the day of the Unleavened Bread came--the day for the Passover lamb to be sacrificed--
8 I posłał Piotra i Jana, mówiąc: Poszedłszy nagotujcie nam baranka, abyśmy jedli.
Jesus sent Peter and John with instructions. "Go," He said, "and prepare the Passover for us, that we may eat it."
9 Ale oni mu rzekli: Gdzież chcesz, abyśmy go nagotowali?
"Where shall we prepare it?" they asked.
10 A on rzekł do nich: Oto gdy do miasta wchodzić będziecie, spotka się z wami człowiek, niosący dzban wody; idźcież za nim do domu, do którego wnijdzie,
"You will no sooner have entered the city," He replied, "than you will meet a man carrying a pitcher of water. Follow him into the house to which he goes,
11 A rzeczcie gospodarzowi domu onego: Kazał ci powiedzieć nauczyciel: Gdzie jest gospoda, kędy bym jadł baranka z uczniami moimi?
and say to the master of the house, "'The Rabbi asks you, Where is the room where I can eat the Passover with my disciples?'
12 A on wam ukaże salę wielką usłaną, tamże nagotujcie.
"And he will show you a large furnished room upstairs. There make your preparations."
13 Tedy odszedłszy znaleźli, jako im był powiedział, i nagotowali baranka.
So they went and found all as He had told them; and they got the Passover ready.
14 A gdy przyszła godzina, usiadł za stół, i dwanaście apostołów z nim.
When the time was come, and He had taken His place at table, and the Apostles with Him,
15 I rzekł do nich: Żądając żądałem tego baranka jeść z wami, pierwej niżbym cierpiał.
He said to them, "Earnestly have I longed to eat this Passover with you before I suffer;
16 Boć wam powiadam, że go więcej jeść nie będę, aż się wypełni w królestwie Bożem.
for I tell you that I certainly shall not eat one again till its full meaning has been brought out in the Kingdom of God."
17 A wziąwszy kielich i podziękowawszy, rzekł: Weźmijcie to, a podzielcie między się.
Then, having received the cup and given thanks, He said, "Take this and share it among yourselves;
18 Albowiem powiadam wam, że nie będę pił z rodzaju winnej macicy, aż przyjdzie królestwo Boże.
for I tell you that from this time I will never drink the produce of the vine till the Kingdom of God has come."
19 A wziąwszy chleb i podziękowawszy, łamał i dał im, mówiąc: To jest ciało moje, które się za was daje; to czyńcie na pamiątkę moję.
Then, taking a Passover biscuit, He gave thanks and broke it, and gave it to them, saying, "This is my body which is being given on your behalf: this do in remembrance of me."
20 Także i kielich, gdy było po wieczerzy, mówiąc: Ten kielich jest nowy testament we krwi mojej, która się za was wylewa.
He gave them the cup in like manner, when the meal was over. "This cup," He said, "is the new Covenant ratified by my blood which is to be poured out on your behalf.
21 Ale oto ręka tego, co mię wydaje, ze mną jest za stołem.
Yet the hand of him who is betraying me is at the table with me.
22 Synci zaiste człowieczy idzie, tak jako jest postanowione; ale biada człowiekowi temu, który go wydaje!
For indeed the Son of Man goes on His way--His pre-destined way; yet alas for that man who is betraying Him!"
23 Tedy się oni poczęli między sobą pytać o tem, kto by wżdy z nich był, co by to uczynić miał.
Thereupon they began to discuss with one another which of them it could possibly be who was about to do this.
24 A wszczął się też spór między nimi o tem, kto by się z nich zdał być większy.
There arose also a dispute among them which of them should be regarded as greatest.
25 Ale on im rzekł: Królowie narodów panują nad nimi, a którzy nad nimi moc mają, dobrodziejami nazywani bywają.
But He said to them, "The kings of the Gentiles are their masters, and those who exercise authority over them are called Benefactors.
26 Lecz wy nie tak: owszem kto największy jest między wami, niech będzie jako najmniejszy, a kto jest wodzem, będzie jako ten, co służy.
With you it is not so; but let the greatest among you be as the younger, and the leader be like him who serves.
27 Bo któryż większy jest? Ten, co siedzi, czyli ten, co służy? Izali nie ten, co siedzi? Alem ja jest w pośrodku was jako ten, co służy.
For which is the greater--he who sits at table, or he who waits on him? Is it not he who sits at table? But my position among you is that of one who waits on others.
28 A wy jesteście, którzyście wytrwali przy mnie w pokusach moich.
You however have remained with me amid my trials;
29 I jać wam sporządzam, jako mi sporządził Ojciec mój, królestwo,
and I covenant to give you, as my Father has covenanted to give me, a Kingdom--
30 Abyście jedli i pili za stołem moim w królestwie mojem, i siedzieli na stolicach, sądząc dwanaście pokoleń Izraelskich.
so that you shall eat and drink at my table in my Kingdom, and sit on thrones as judges over the twelve tribes of Israel.
31 I rzekł Pan: Szymonie, Szymonie! oto szatan wyprosił was, aby was odwiewał jako pszenicę,
"Simon, Simon, I tell you that Satan has obtained permission to have all of you to sift as wheat is sifted.
32 Alem ja prosił za tobą, aby nie ustała wiara twoja; a ty niekiedy nawróciwszy się, utwierdzaj braci twoich.
But I have prayed for you that your faith may not fail, and you, when at last you have come back to your true self, must strengthen your brethren."
33 A on mu rzekł: Panie! gotówem z tobą iść i do więzienia i na śmierć.
"Master," replied Peter, "with you I am ready to go both to prison and to death."
34 A on rzekł: Powiadam ci, Piotrze! nie zapieje dziś kur, aż się pierwej trzykroć zaprzesz, że mię nie znasz.
"I tell you, Peter," said Jesus, "that the cock will not crow to-day till you have three times denied that you know me."
35 I rzekł im: Gdym was posyłał bez mieszka, i bez taistry, i bez butów, izali wam czego nie dostawało? A oni rzekli: Niczego.
Then He asked them, "When I sent you out without purse or bag or shoes, was there anything you needed?" "No, nothing," they replied.
36 Tedy im rzekł: Ale teraz kto ma mieszek, niech go weźmie, także i taistrę; a kto nie ma miecza, niech sprzeda suknię swoję, a kupi miecz.
"But now," said He, "let the one who has a purse take it, and he who has a bag must do the same. And let him who has no sword sell his outer garment and buy one.
37 Albowiem powiadam wam, iż się jeszcze musi to, co napisano, wypełnić na mnie, mianowicie: I z złoczyńcami policzony jest; boć te rzeczy, które świadczą o mnie, koniec biorą.
For I tell you that those words of Scripture must yet find their fulfilment in me: 'And He was reckoned among the lawless'; for indeed that saying about me has its accomplishment."
38 Ale oni rzekli: Panie! oto tu dwa miecze. A on im rzekł: Dosyć jest.
"Master, here are two swords," they exclaimed. "That is enough," He replied.
39 I wyszedłszy szedł według zwyczaju na górę Oliwną, a szli za nim i uczniowie jego.
On going out, He proceeded as usual to the Mount of Olives, and His disciples followed Him.
40 A gdy przyszedł na miejsce, rzekł im: Módlcie się, abyście nie weszli w pokuszenie.
But when He arrived at the place, He said to them, "Pray that you may not come into temptation."
41 A sam oddalił się od nich, jakoby na ciśnienie kamieniem, a klęknąwszy na kolana, modlił się,
But He Himself withdrew from them about a stone's throw, and knelt down and prayed repeatedly, saying,
42 Mówiąc: Ojcze! jeźli chcesz, przenieś ten kielich ode mnie; wszakże nie moja wola, lecz twoja niech się stanie.
"Father, if it be Thy will, take this cup away from me; yet not my will but Thine be done!"
43 I ukazał mu się Anioł z nieba, posilający go.
And there appeared to Him an angel from Heaven, strengthening Him;
44 Ale będąc w boju, gorliwiej się modlił, a był pot jego jako krople krwi ściekające na ziemię.
while He--an agony of distress having come upon Him--prayed all the more with intense earnestness, and His sweat became like clots of blood dropping on the ground.
45 A wstawszy od modlitwy, przyszedł do uczniów, i znalazł je śpiące od smutku.
When He rose from his prayer and came to His disciples, He found them sleeping for sorrow.
46 I rzekł im: Cóż śpicie? wstańcie, a módlcie się, byście nie weszli w pokuszenie.
"Why are you sleeping?" He said; "stand up; and pray that you may not come into temptation."
47 A gdy on jeszcze mówił, oto zgraja i ten, którego zwano Judaszem, jeden ze dwunastu, szedł przed nimi, i przybliżył się do Jezusa, aby go pocałował.
While He was still speaking there came a crowd with Judas, already mentioned as one of the Twelve, at their head. He went up to Jesus to kiss Him.
48 A Jezus mu rzekł: Judaszu! pocałowaniem wydajesz Syna człowieczego?
"Judas," said Jesus, "are you betraying the Son of Man with a kiss?"
49 A widząc ci, którzy przy nim byli, co się dziać miało, rzekli mu: Panie! mamyli bić mieczem?
Those who were about Him, seeing what was likely to happen, asked Him, "Master, shall we strike with the sword?"
50 I uderzył jeden z nich sługę najwyższego kapłana, i uciął mu ucho prawe.
And one of them struck a blow at the High Priest's servant and cut off his right ear.
51 Ale Jezus odpowiadając, rzekł: Zaniechajcie aż póty; a dotknąwszy się ucha jego, uzdrowił go.
"Permit me thus far," said Jesus. And He touched the ear and healed it.
52 I rzekł Jezus do onych, którzy byli przyszli przeciwko niemu, do przedniejszych kapłanów i przełożonych świątyni, i do starszych: Wyszliście jako na zbójcę z mieczami i z kijami.
Then Jesus said to the High Priests and Commanders of the Temple and Elders, who had come to arrest Him, "Have you come out as if to fight with a robber, with swords and cudgels?
53 Gdym na każdy dzień bywał z wami w kościele, nie ściągnęliście rąk na mię; ale tać jest ona godzina wasza i moc ciemności.
While day after day I was with you in the Temple, you did not lay hands upon me; but to you belongs this hour--and the power of darkness."
54 Pojmawszy go tedy, prowadzili go i przyprowadzili go w dom najwyższego kapłana, a Piotr szedł za nim z daleka.
And they arrested Him and led Him away, and brought Him to the High Priest's house, while Peter followed a good way behind.
55 A gdy oni rozniecili ogień w pośrodku dworu i wespół usiedli, usiadł i Piotr między nimi.
And when they had lighted a fire in the middle of the court and had seated themselves in a group round it, Peter was sitting among them,
56 A ujrzawszy go niektóra dziewka u ognia siedzącego, i pilnie mu się przypatrzywszy, rzekła: I ten z nim był.
when a maidservant saw him sitting by the fire, and, looking fixedly at him, she said, "This man also was with him."
57 A on się go zaprzał, mówiąc: Niewiasto! Nie znam go.
But he denied it, and declared, "Woman, I do not know him."
58 A po małej chwili ujrzawszy go drugi, rzekł: I tyś jest z nich; ale Piotr rzekł: Człowiecze! nie jestem.
Shortly afterwards a man saw him and said, "You, too, are one of them." "No, man, I am not," said Peter.
59 A gdy wyszła jakoby jedna godzina, ktoś inszy twierdził, mówiąc: Prawdziwie i ten z nim był; bo też jest Galilejczyk.
After an interval of about an hour some one else stoutly maintained: "Certainly this fellow also was with him, for in fact he is a Galilaean."
60 A Piotr rzekł: Człowiecze! nie wiem, co mówisz; a zatem zaraz, gdy on jeszcze mówił, kur zapiał.
"Man, I don't know what you mean," replied Peter. No sooner had he spoken than a cock crowed.
61 A Pan obróciwszy się, spojrzał na Piotra. I wspomniał Piotr na słowo Pańskie, jako mu był powiedział: Iż pierwej niż kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz.
The Master turned and looked on Peter; and Peter recollected the Master's words, how He had said to him, "This very day, before the cock crows, you will disown me three times."
62 A Piotr wyszedłszy precz, gorzko płakał.
And he went out and wept aloud bitterly.
63 Lecz mężowie, którzy wespół trzymali Jezusa, naśmiewali się z niego, bijąc go;
Meanwhile the men who held Jesus in custody repeatedly beat Him in cruel sport,
64 A zakrywszy go, bili twarz jego i pytali go, mówiąc: Prorokuj, kto jest, co cię uderzył.
or blindfolded Him, and then challenged Him. "Prove to us," they said, "that you are a prophet, by telling us who it was that struck you."
65 I wiele innych rzeczy bluźniąc mówili przeciwko niemu.
And they said many other insulting things to Him.
66 A gdy był dzień, zeszli się starsi z ludu i najwyżsi kapłani i nauczeni w Piśmie, a przywiedli go do rady swojej.
As soon as it was day, the whole body of the Elders, both High Priests and Scribes, assembled. Then He was brought into their Sanhedrin, and they asked Him,
67 Mówiąc: Jeźliś ty jest Chrystus, powiedz nam? I rzekł im: Choćbym wam powiedział, nie uwierzycie.
"Are you the Christ? Tell us." "If I tell you," He replied, "you will certainly not believe;
68 A jeźlibym też o co pytał, nie odpowiecie mi, ani mię wypuścicie.
and if I ask you questions, you will certainly not answer.
69 Od tego czasu będzie Syn człowieczy siedział na prawicy mocy Bożej.
But from this time forward the Son of Man will be seated at the right hand of God's omnipotence."
70 I rzekli wszyscy: Tyś tedy jest on syn Boży? A on rzekł do nich: Wy powiadacie, żem ja jest.
Thereupon they cried out with one voice, "You, then, are the Son of God?" "It is as you say," He answered; "I am He."
71 A oni rzekli: Cóż jeszcze potrzebujemy świadectwa? Wszakieśmy sami słyszeli z ust jego.
"What need have we of further evidence?" they said; "for we ourselves have heard it from his own lips."
