Łukasza 20
1 I stało się z onych dni dnia jednego, gdy uczył lud w kościele i kazał Ewangeliję, że nadeszli przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie z starszymi,
On one of those days while He was teaching the people in the Temple and proclaiming the Good News, the High Priests came upon Him, and the Scribes,
2 I rzekli do niego, mówiąc: Powiedz nam, którą mocą to czynisz, albo kto jest ten, coć dał tę moc?
together with the Elders, and they asked Him, "Tell us, By what authority are you doing these things? And who is it that gave you this authority?"
3 A on odpowiadając, rzekł do nich: Spytam i ja was o jednę rzecz, a powiedzcie mi:
"I also will put a question to you, "He said;
4 Chrzest Jana byłli z nieba, czyli z ludzi?
"was John's baptism of Heavenly or of human origin?"
5 A oni myślili sami w sobie, mówiąc: Jeźli powiemy, z nieba, rzecze: Czemużeście mu tedy nie wierzyli?
So they debated the matter with one another. "If we say 'Heavenly,'" they argued, "he will say, 'Why did you not believe him?'
6 Jeźliż zasię rzeczemy, z ludzi, wszystek lud ukamionuje nas, ponieważ za pewne mają, że Jan jest prorokiem.
And if we say, 'human,' the people will all stone us; for they are thoroughly convinced that John was a Prophet."
7 I odpowiedzieli, że nie wiedzą, skąd by był.
And they answered that they did not know the origin of it.
8 A Jezus im rzekł: I ja wam nie powiem, którą mocą to czynię.
"Nor will I tell you," said Jesus, "by what authority I do these things."
9 I począł do ludu mówić to podobieństwo: Człowiek niektóry nasadził winnicę, i najął ją winiarzom, i odjechał precz na czas niemały.
Then He proceeded to speak a parable to the people. "There was a man," He said, "who planted a vineyard, let it out to vine-dressers, and went abroad for a considerable time.
10 A czasu swego posłał sługę do onych winiarzy, aby mu dali z pożytku onej winnicy; ale oni winiarze ubiwszy go, odesłali próżnego.
At vintage-time he sent a servant to the vine-dressers, for them to give him a share of the crop; but the vine-dressers beat him cruelly and sent him away empty-handed.
11 I posłał zasię drugiego sługę; ale oni i tego ubiwszy i zelżywszy, odesłali próżnego.
Then he sent a second servant; and him too they beat and ill treated and sent away empty-handed.
12 I posłał zasię trzeciego; ale oni i tego zraniwszy, wyrzucili precz.
Then again he sent a third; and this one also they wounded and drove away.
13 A tak rzekł Pan onej winnicy: Cóż uczynię? poślę syna mego miłego, snać gdy tego ujrzą, zawstydzą się.
Then the owner of the vineyard said, "'What am I to do? I will send my son--my dearly-loved son: they will probably respect him.'
14 Ale winiarze ujrzawszy go, rzekli między sobą, mówiąc: Tenci jest dziedzic; pójdźcie zabijmy go, aby nasze było dziedzictwo.
"But when the vine-dressers saw him, they discussed the matter with one another, and said, "'This is the heir: let us kill him, that the inheritance may be ours.'
15 I wypchnąwszy go precz z winnicy, zabili. Cóż im tedy uczyni Pan onej winnicy?
"So they turned him out of the vineyard and murdered him. What then will the owner of the vineyard do to them?
16 Przyjdzie, a potraci one winiarze, a winnicę odda innym. Co oni usłyszawszy, rzekli: Nie daj tego Boże!
He will come and put these vine-dressers to death, and give the vineyard to others." "God forbid!" exclaimed the hearers.
17 Lecz on spojrzawszy na nie, rzekł: Cóż tedy jest ono, co napisano: Kamień, który odrzucili budujący, ten się stał głową węgielną?
He looked at them and said, "What then does that mean which is written, "'The Stone which the builders rejected has been made the cornerstone'?
18 Wszelki, który upadnie na ten kamień, roztrąci się, a na kogo by upadł, zetrze go.
Every one who falls on that stone will be severely hurt, but on whomsoever it falls, he will be utterly crushed."
19 I starali się przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie, jakoby nań ręce wrzucili onejże godziny, ale się ludu bali; albowiem poznali, iż przeciwko nim wyrzekł to podobieństwo.
At this the Scribes and the High Priests wanted to lay hands on Him, then and there; only they were afraid of the people. For they saw that in this parable He had referred to them.
20 A tak podstrzegając go, posłali szpiegi, którzy zmyślali, jakoby byli sprawiedliwymi, aby go podchwycili w mowie jego, a potem aby go podali zwierzchności i w moc starościną.
So, after impatiently watching their opportunity, they sent spies who were to act the part of good and honest men, that they might fasten on some expression of His, so as to hand Him over to the ruling power and the Governor's authority.
21 I pytali go, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, że dobrze mówisz i uczysz, ani przyjmujesz osób; ale drogi Bożej w prawdzie uczysz.
So they put a question to Him. "Rabbi," they said, "we know that you say and teach what is right and that you make no distinctions between one man and another, but teach God's way truly.
22 Godzili się nam dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
Is it allowable to pay a tax to Caesar, or not?"
23 Ale on obaczywszy chytrość ich, rzekł do nich: Czemuż mię kusicie?
But He saw through their knavery and replied,
24 Ukażcie mi grosz; czyj ma obraz i napis? A odpowiadając rzekli: Cesarza.
"Show me a shilling; whose likeness and inscription does it bear?" "Caesar's," they said.
25 Zatem on im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
"Pay therefore," He replied, "what is Caesar's to Caesar--and what is God's to God."
26 I nie mogli go podchwycić w mowie jego przed ludem, a zadziwiwszy się odpowiedzi jego, umilknęli.
There was nothing here that they could lay hold of before the people, and marvelling at His answer they said no more.
27 A przyszedłszy niektórzy z Saduceuszów, (którzy przeczą i mówią, iż nie masz zmartwychwstania), pytali go,
Next some of the Sadducees came forward (who deny that there is a Resurrection), and they asked Him,
28 Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz nam napisał: Jeźliby komu brat umarł, mając żonę, a umarłby bez dziatek, aby brat jego pojął jego żonę, a wzbudził nasienie bratu swemu.
"Rabbi, Moses made it a law for us that if a man's brother should die, leaving a wife but no children, the man shall marry the widow and raise up a family for his brother.
29 Było tedy siedm braci, z których pierwszy pojąwszy żonę, umarł bez dziatek.
Now there were seven brothers. The first of them took a wife and died childless.
30 I pojął wtóry onę żonę, a umarł i ten bez dziatek.
The second and the third also took her;
31 Potem ją pojął i trzeci, także i oni wszyscy siedmiu, a nie zostawiwszy dziatek, pomarli.
and all seven, having done the same, left no children when they died.
32 Po wszystkich też umarła i ona niewiasta.
Finally the woman also died.
33 Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z nich ona będzie żoną, ponieważ siedmiu ich miało ją za żonę?
The woman, then--at the Resurrection--whose wife shall she be? for they all seven married her."
"The men of this age," replied Jesus, "marry, and the women are given in marriage. (aiōn g165)
35 Ale ci, którzy godni są, aby dostąpili onego wieku, i powstaną od umarłych, ani się żenić, ani za mąż dawać będą. (aiōn g165)
But as for those who shall have been deemed worthy to find a place in that other age and in the Resurrection from among the dead, the men do not marry and the women are not given in marriage. (aiōn g165)
36 Albowiem umierać więcej nie będą mogli; bo będą równi Aniołom, będąc synami Bożymi, gdyż są synami zmartwychwstania.
For indeed they cannot die again; they are like angels, and are sons of God through being sons of the Resurrection.
37 A iż umarli zmartwychwstaną, i Mojżesz pokazał przy onym krzaku, gdy zowie Pana Boga Bogiem Abrahamowym i Bogiem Izaakowym i Bogiem Jakóbowym.
But that the dead rise to life even Moses clearly implies in the passage about the Bush, where he calls the Lord 'The God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob.'
38 A Bógci nie jest Bogiem umarłych, ale żywych; bo jemu wszyscy żyją.
He is not a God of dead, but of living men, for to Him are all living."
39 Tedy odpowiadając niektórzy z nauczonych w Piśmie, rzekli: Nauczycielu! dobrześ powiedział.
Then some of the Scribes replied, "Rabbi, you have spoken well."
40 I nie śmieli go więcej o nic pytać.
From that time, however, no one ventured to challenge Him with a single question.
41 I rzekł do nich: Jakoż powiadają, że Chrystus jest synem Dawidowym?
But He asked them, "How is it they say that the Christ is a son of David?
42 A sam Dawid mówi w księgach Psalmów: Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej
Why, David himself says in the Book of Psalms, "'The Lord said to my Lord, Sit at My right hand
43 Aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
Until I have made thy foes a footstool under they feet.'
44 Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, i jakoż jest synem jego?
"David himself therefore calls Him Lord, and how can He be his son?"
45 A gdy słuchał wszystek lud, rzekł uczniom swoim:
Then, in the hearing of all the people, He said to the disciples,
46 Strzeżcie się nauczonych w Piśmie, którzy chcą chodzić w szatach długich, i miłują pozdrawiania na rynkach i pierwsze stołki w bóżnicach, i pierwsze miejsca na wieczerzach;
"Beware of the Scribes, who like to walk about in long robes, and love to be bowed to in places of public resort and to occupy the best seats in the synagogues or at a dinner party;
47 Którzy pożerają domy wdów, a to pod pokrywką długich modlitw: cić odniosą cięższy sąd.
who swallow up the property of widows and mask their wickedness by making long prayers. They will be punished far more severely than others."
