Łukasza 2
1 I stało się w one dni, że wyszedł dekret od cesarza Augusta, aby popisano wszystek świat.
Now in those days, a decree went out from Caesar Augustus that all the world should be enrolled.
2 A ten popis pierwszy stał się, gdy Cyreneusz był starostą Syryjskim.
This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria.
3 I szli wszyscy, aby popisani byli, każdy do miasta swego.
All went to enroll themselves, everyone to his own city.
4 Wstąpił też i Józef z Galilei z miasta Nazaretu do ziemi Judzkiej, do miasta Dawidowego, które zowią Betlehem, (przeto iż on był z domu i z familii Dawidowej; )
Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea, to David’s city, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David,
5 Aby był popisany z Maryją, poślubioną sobie małżonką, która była brzemienną.
to enroll himself with Miriam, who was pledged to be married to him as wife, being pregnant.
6 I stało się, gdy tam byli, wypełniły się dni, aby porodziła.
While they were there, the day had come for her to give birth.
7 I porodziła syna swego pierworodnego; a uwinęła go w pieluszki, i położyła go w żłobie, przeto iż miejsca nie mieli w gospodzie.
She gave birth to her firstborn son. She wrapped him in bands of cloth and laid him in a feeding trough, because there was no room for them in the inn.
8 A byli pasterze w onej krainie w polu nocujący i straż nocną trzymający nad stadem swojem.
There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
9 A oto Anioł Pański stanął podle nich, a chwała Pańska zewsząd oświeciła je, i bali się bojaźnią wielką.
Behold, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone around them, and they were terrified.
10 I rzekł do nich Anioł: Nie bójcie się; bo oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie wszystkiemu ludowi:
The angel said to them, “Don’t be afraid, for behold, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
11 Iż się wam dziś narodził zbawiciel, który jest Chrystus Pan, w mieście Dawidowem.
For there is born to you today, in David’s city, a Savior, who is Messiah the Lord.
12 A to wam będzie za znak: znajdziecie niemowlątko uwinione w pieluszki, leżące w żłobie.
This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough.”
13 A zaraz z onym Aniołem przybyło mnóstwo wojsk niebieskich, chwalących Boga i mówiących:
Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God and saying,
14 Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój, w ludziach dobre upodobanie.
“Glory to God in the highest, on earth peace, good will toward men.”
15 I stało się, gdy odeszli Aniołowie od nich do nieba, że oniż pasterze rzekli jedni do drugich: Pójdźmyż aż do Betlehemu, a oglądajmy tę rzecz, która się stała, którą nam Pan oznajmił.
When the angels went away from them into the sky, the shepherds said to one another, “Let’s go to Bethlehem, now, and see this thing that has happened, which the Lord has made known to us.”
16 A tak spiesząc się, przyszli i znaleźli Maryję i Józefa, i ono niemowlątko leżące w żłobie.
They came with haste and found both Miriam and Joseph, and the baby was lying in the feeding trough.
17 I ujrzawszy rozsławili to, co im było powiedziano o tem dzieciątku.
When they saw it, they publicized widely the saying which was spoken to them about this child.
18 A wszyscy, którzy słyszeli, dziwowali się temu, co im pasterze powiadali.
All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
19 Lecz Maryja zachowywała wszystkie te słowa, uważając je w sercu swojem.
But Miriam kept all these sayings, pondering them in her heart.
20 I wrócili się pasterze, wielbiąc i chwaląc Boga ze wszystkiego, co słyszeli i widzieli, tak jako im było powiedziano.
The shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
21 A gdy się wypełniło ośm dni, aby obrzezano ono dzieciątko, tedy imię jego nazwane jest Jezus, którem było nazwane od Anioła, pierwej niż się w żywocie poczęło.
When eight days were fulfilled for the circumcision of the child, his name was called Yeshua, which was given by the angel before he was conceived in the womb.
22 Gdy się też wypełniły dni oczyszczenia jej według zakonu Mojżeszowego, przynieśli go do Jeruzalemu, aby go stawili Panu,
When the days of their purification according to the Torah of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem to present him to the Lord
23 (Tak jako napisano w zakonie Pańskim: że wszelki mężczyzna, otwierający żywot, świętym Panu nazwany będzie.)
(as it is written in the Torah of the Lord, “Every male who opens the womb shall be called holy to the Lord”),
24 A żeby oddali ofiarę według tego, co powiedziano w zakonie Pańskim, parę synogarlic, albo dwoje gołąbiąt.
and to offer a sacrifice according to that which is said in the Torah of the Lord, “A pair of turtledoves, or two young pigeons.”
25 A oto był człowiek w Jeruzalemie, któremu imię było Symeon; a ten człowiek był sprawiedliwy i bogobojny, oczekujący pociechy Izraelskiej, a Duch Święty był nad nim.
Behold, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon. This man was righteous and devout, looking for the consolation of Israel, and the Holy Spirit was on him.
26 I obwieszczony był od Boga przez Ducha Świętego, że nie miał oglądać śmierci, ażby pierwej oglądał Chrystusa Pańskiego.
It had been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death before he had seen the Lord’s Messiah.
27 Ten przyszedł z natchnienia Ducha Świętego do kościoła; a gdy rodzice wnosili dzieciątko, Jezusa, aby uczynili według zwyczaju zakonnego przy nim.
He came in the Spirit into the temple. When the parents brought in the child, Yeshua, that they might do concerning him according to the requirement of the Torah,
28 Tedy on wziąwszy go na ręce swoje, chwalił Boga i mówił:
then he received him into his arms and blessed God, and said,
29 Teraz puszczasz sługę twego, Panie! według słowa twego, w pokoju:
“Now you are releasing your servant, Master, according to your word, in peace;
30 Gdyż oczy moje oglądały zbawienie twoje,
for my eyes have seen your salvation,
31 Któreś zgotował przed obliczem wszystkich ludzi;
which you have prepared before the face of all peoples;
32 Światłość ku objawieniu poganom, a chwałę ludu twego Izraelskiego.
a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel.”
33 A ojciec i matka jego dziwowali się temu, co powiadano o nim.
Joseph and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him.
34 I błogosławił im Symeon, i rzekł do Maryi, matki jego: Oto ten położony jest na upadek i na powstanie wielu ich w Izraelu, i na znak, przeciw któremu mówić będą.
Simeon blessed them, and said to Miriam, his mother, “Behold, this child is appointed for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
35 (I twoję własną duszę miecz przeniknie, ) aby myśli z wielu serc objawione były.
Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed.”
36 A była Anna prorokini, córka Fanuelowa, z pokolenia Asser, która była bardzo podeszła w latach, i żyła siedm lat z mężem od panieństwa swego.
There was one Hannah, a prophetess, the daughter of Penuel, of the tribe of Asher (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
37 A ta była wdową, około ośmdziesiąt i czterech lat; która nie wychodziła z kościoła, w postach i w modlitwach służąc Bogu w nocy i we dnie.
and she had been a widow for about eighty-four years), who didn’t depart from the temple, worshiping with fastings and petitions night and day.
38 Ta też onejże godziny nadszedłszy, wyznawała Pana, i mówiła o nim wszystkim, którzy oczekiwali odkupienia w Jeruzalemie.
Coming up at that very hour, she gave thanks to the Lord, and spoke of him to all those who were looking for redemption in Jerusalem.
39 A tak wykonawszy wszystko według zakonu Pańskiego, wrócili się do Galilei, do miasta swego Nazaretu.
When they had accomplished all things that were according to the Torah of the Lord, they returned into Galilee, to their own city, Nazareth.
40 A dzieciątko ono rosło, i umacniało się w Duchu, pełne będąc mądrości, a łaska Boża była nad niem.
The child was growing, and was becoming strong in spirit, being filled with wisdom, and the grace of God was upon him.
41 A rodzice jego chadzali na każdy rok do Jeruzalemu na święto wielkanocne.
His parents went every year to Jerusalem at the feast of the Passover.
42 A gdy już był we dwunastym roku, a oni wstępowali do Jeruzalemu według zwyczaju onego święta;
When he was twelve years old, they went up to Jerusalem according to the custom of the feast;
43 I gdy skończyli one dni, a już się wracali nazad, zostało dziecię Jezus w Jeruzalemie, a tego nie wiedział Józef i matka jego.
and when they had fulfilled the days, as they were returning, the boy Yeshua stayed behind in Jerusalem. Joseph and his mother didn’t know it,
44 Lecz mniemając, że jest w towarzystwie podróżnem, uszli dzień drogi, i szukali go między krewnymi i między znajomymi.
but supposing him to be in the company, they went a day’s journey; and they looked for him among their relatives and acquaintances.
45 A gdy go nie znaleźli, wrócili się do Jeruzalemu, szukając go,
When they didn’t find him, they returned to Jerusalem, looking for him.
46 I stało się po trzech dniach, że go znaleźli siedzącego w kościele w pośrodku doktorów, słuchającego ich i pytającego ich.
After three days they found him in the temple, sitting in the middle of the teachers, both listening to them and asking them questions.
47 I zdumiewali się wszyscy, którzy go słuchali, nad rozumem i nad odpowiedziami jego.
All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
48 A ujrzawszy go rodzice, zdumieli się. I rzekła do niego matka jego: Synu! przeczżeś nam to uczynił? Oto ojciec twój i ja z boleścią szukaliśmy cię.
When they saw him, they were astonished; and his mother said to him, “Son, why have you treated us this way? Behold, your father and I were anxiously looking for you.”
49 I rzekł do nich: Cóż jest, żeście mię szukali? Izaliście nie wiedzieli, iż w tych rzeczach, które są Ojca mego, ja być muszę?
He said to them, “Why were you looking for me? Didn’t you know that I must be in my Father’s house?”
50 Lecz oni nie zrozumieli tego słowa, które im mówił.
They didn’t understand the saying which he spoke to them.
51 I zstąpił z nimi, i przyszedł do Nazaretu, a był im poddany. A matka jego zachowywała wszystkie te słowa w sercu swojem.
And he went down with them and came to Nazareth. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
52 A Jezus pomnażał się w mądrości, i we wzroście i w łasce u Boga i u ludzi.
And Yeshua increased in wisdom and stature, and in favor with God and men.
