Łukasza 18
1 I powiedział im jeszcze podobieństwo do tego zmierzające, iż się zawsze potrzeba modlić, a nie ustawać,
And then He told them a parable, the point being that one needs to always pray and not lose heart,
2 Mówiąc: Był niektóry sędzia w jednem mieście, który się Boga nie bał, i człowieka się nie wstydził.
saying: “There was a judge in a certain town who did not fear God nor regard man.
3 Była też wdowa w temże mieście, która przychodziła do niego, mówiąc: Pomścij się krzywdy mojej nad przeciwnikiem moim.
But there was a widow in that town, and she kept coming to him, saying, ‘Get justice for me from my adversary.’
4 Lecz on długo nie chciał. Ale potem rzekł sam w sobie: Aczci się Boga nie boję i człowieka się nie wstydzę,
And for a while he refused; but afterward he said to himself, ‘Even though I don't fear God nor regard man,
5 Wszakże iż mi się uprzykrza ta wdowa, pomszczę się krzywdy jej, aby na ostatek przyszedłszy, nie była mi ciężką.
yet because this widow keeps bothering me, I will defend her, so that her endless coming doesn't wear me out!’”
6 Rzekł tedy Pan: Słuchajcież, co mówi niesprawiedliwy sędzia.
Then the Lord said: “Hear what the unjust judge said.
7 A Bóg izali się nie pomści krzywdy wybranych swoich, wołających do siebie we dnie i w nocy, chociaż im długo cierpi?
And will not God get justice for His elect who are crying out to Him day and night, indeed being patient with them?
8 Powiadam wam, iż się pomści krzywdy ich w rychle. Ale gdy przyjdzie Syn człowieczy, izali znajdzie wiarę na ziemi?
I tell you that He will get justice for them quickly. However, when the Son of the Man comes, will He actually find the faith on the earth?”
9 Rzekł też i do niektórych, którzy ufali sami w sobie, że byli sprawiedliwymi, a inszych za nic nie mieli, to podobieństwo:
Then He told this parable to some who trusted in themselves that they were righteous, and despised the rest:
10 Dwoje ludzi wstąpiło do kościoła, aby się modlili, jeden Faryzeusz a drugi celnik.
“Two men went up to the temple to pray, one a Pharisee and the other a tax collector.
11 Faryzeusz stanąwszy, tak się sam u siebie modlił: Dziękuję tobie, Boże! żem nie jest jako inni ludzie, drapieżni, niesprawiedliwi, cudzołożnicy, albo jako i ten celnik.
The Pharisee stood and started praying to himself like this: ‘God, I thank you that I am not like all the rest—robbers, unjust, adulterers—or even like this tax collector.
12 Poszczę dwakroć w tydzień; daję dziesięcinę ze wszystkiego, co mam.
I fast twice a week; I tithe all that I get.’
13 A celnik stojąc z daleka, nie chciał podnieść i oczu swych w niebo, ale się bił w piersi swoje, mówiąc: Boże! bądź miłościw mnie grzesznemu.
The tax collector, staying a good ways off, did not even venture to look up to heaven, but started beating on his chest, saying, ‘God, be merciful to me a sinner!’
14 Powiadam wam, żeć ten odszedł usprawiedliwionym do domu swego, więcej niżeli on: albowiem kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony.
I say to you that this one went back home justified rather than that one; because everyone who exalts himself will be humbled, but he who humbles himself will be exalted.”
15 Przynoszono też do niego i niemowlątka, aby się ich dotykał; co gdy widzieli uczniowie, gromili je.
Then they even started bringing their babies to Him, that He might touch them; but when the disciples saw it, they rebuked them.
16 Ale Jezus zwoławszy ich, rzekł: Dopuśćcie dziatkom przychodzić do mnie, a nie zabraniajcie im; albowiem takowych jest królestwo Boże.
But Jesus summoned them and said: “Allow the little children to come to me, and do not hinder them; because the Kingdom of God is of such.
17 Zaprawdę powiadam wam: Ktobykolwiek nie przyjął królestwa Bożego jako dzieciątko, nie wnijdzie do niego.
I tell you assuredly, whoever does not receive the Kingdom of God the way a little child does will by no means enter it.”
18 I pytał go niektóry książę, mówiąc: Nauczycielu dobry! co czyniąc odziedziczę żywot wieczny? (aiōnios g166)
A certain ruler asked Him, saying, “Good teacher, what must I do to inherit eternal life?” (aiōnios g166)
19 I rzekł mu Jezus: Przecz mię zowiesz dobrym? Nikt nie jest dobry, tylko jeden, to jest Bóg.
So Jesus said to him: “Why do you call me good? No one is good except one—God.
20 Umiesz przykazania? Nie cudzołóż, nie zabijaj, nie kradnij, nie świadcz fałszywie, czcij ojca twego i matkę twoję.
You know the commandments: ‘Do not commit adultery, do not murder, do not steal, do not give false testimony, honor your father and your mother.’”
21 A on rzekł: Tegom wszystkiego przestrzegał od młodości mojej.
And he said, “All these I have kept from my youth.”
22 Co usłyszawszy Jezus, rzekł mu: Jednego ci jeszcze nie dostaje; wszystko, co masz, sprzedaj, a rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie; a przyszedłszy naśladuj mię.
Well upon hearing these things Jesus said to him, “You still lack one thing: sell all you have and distribute to the poor, and you will have treasure in heaven; and come, follow me.”
23 A on usłyszawszy to, bardzo się zasmucił; bo był nader bogaty.
But when he heard this he became very sad, because he was extremely rich.
24 A gdy go Jezus ujrzał bardzo zasmuconego, rzekł: Jakoż trudno ci, co mają pieniądze, wnijdą do królestwa Bożego!
When Jesus saw that he became sad, He said: “How difficult it is for those who have riches to enter the Kingdom of God!
25 Albowiem łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne, niż bogatemu wnijść do królestwa Bożego.
It is actually easier for a camel to go through the eye of a needle than for a rich man to enter the Kingdom of God!”
26 Tedy rzekli ci, którzy to słyszeli: I któż może być zbawiony?
So the hearers said, “Who then can be saved?”
27 Ale on rzekł: Co jest niemożebne u ludzi, możebne jest u Boga.
And He said, “The things that are impossible with men are possible with God.”
28 I rzekł Piotr: Otośmy my opuścili wszystko, a poszliśmy za tobą.
Then Peter said, “Notice that we have left all and followed you!”
29 Tedy im on rzekł: Zaprawdę powiadam wam, iż nie masz nikogo, co by opuścił dom, albo rodziców, albo braci, albo żonę, albo dzieci dla królestwa Bożego,
So He said to them, “Assuredly I say to you, there is no one who has left house or parents or brothers or wife or children, for the sake of the Kingdom of God,
31 A wziąwszy z sobą onych dwunastu, rzekł im: Oto wstępujemy do Jeruzalemu, a wypełni się wszystko, co napisano przez proroki o Synu człowieczym.
Then He took the Twelve aside and said to them: “Take note, we are going up to Jerusalem, and all the things that are written by the prophets concerning the Son of the Man will be fulfilled:
32 Bo będzie wydany poganom, i będzie naśmiewany, i zelżony, i uplwany:
He will be betrayed to the Gentiles, and will be mocked and insulted and spit upon,
33 A ubiczowawszy zabiją go; ale dnia trzeciego zmartwychwstanie.
and they will scourge and kill Him. And on the third day He will rise again.”
34 Lecz oni z tego nic nie zrozumieli, i było to słowo zakryte przed nimi, i nie wiedzieli, co mówiono.
But they understood none of these things; this saying was hidden from them, and they did not know what was being said.
35 I stało się, gdy się on przybliżał do Jerycha, ślepy niektóry siedział podle drogi, żebrząc.
Then it happened, as He approached Jericho, that a certain blind man was sitting alongside the road begging.
36 A usłyszawszy lud przechodzący, pytał, co by to było?
Hearing a crowd going by, he asked what it was.
37 I powiedziano mu, iż Jezus Nazareński tędy idzie.
So they told him that Jesus the Natsorean was passing by.
38 I zawołał, mówiąc: Jezusie, Synu Dawidowy! zmiłuj się nade mną.
Well he shouted, saying, “Jesus, Son of David, have mercy on me!”
39 Lecz ci, co szli wprzód, gromili go, aby milczał. Ale on tem więcej wołał: Synu Dawidowy! zmiłuj się nade mną.
Those who led the way started reproving him, to shut him up; but he kept calling out all the more, “Son of David, have mercy on me!”
40 Zastanowiwszy się tedy Jezus, kazał go przywieść do siebie; a gdy się przybliżył, pytał go, mówiąc:
So Jesus stopped and ordered that he be brought to Him. When he got close He asked him, saying,
41 Co chcesz, abym ci uczynił? A on rzekł: Panie! abym przejrzał.
“What do you want me to do for you?” So he said, “Lord, that I may see again!”
42 A Jezus mu rzekł: Przejrzyj, wiara twoja ciebie uzdrowiła.
Then Jesus said to him: “See again! Your faith has made you well.”
43 I zarazem przejrzał, i szedł za nim, wielbiąc Boga. Co wszystek lud widząc, dał chwałę Bogu.
And immediately he did! and he followed Him, glorifying God. And all who witnessed it gave praise to God.
