Łukasza 11
1 I stało się, gdy on był na niektórem miejscu, modląc się, że gdy przestał, rzekł do niego jeden z uczniów jego, Panie! naucz nas modlić się, tak jako i Jan nauczył uczniów swoich.
It happened when Jesus was praying in a certain place, one of his disciples said to him, “Lord, teach us to pray just as John taught his disciples.”
2 I rzekł im: Gdy się modlicie, mówcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebiesiech! Święć się imię twoje; przyjdź królestwo twoje; bądź wola twoja, jako w niebie tak i na ziemi.
Jesus said to them, “When you pray say, 'Father, may your name be sanctified. May your kingdom come.
3 Chleba naszego powszedniego daj nam na każdy dzień.
Give us our daily bread each day.
4 I odpuść nam grzechy nasze; bo też i my odpuszczamy każdemu winowajcy naszemu. A nie wwódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw od złego.
Forgive us our sins, as we forgive everyone who is in debt to us. Do not lead us into temptation.'”
5 Zatem rzekł do nich: Któż z was mieć będzie przyjaciela, i pójdzie do niego o północy i rzecze mu: Przyjacielu! pożycz mi trzech chlebów;
Jesus said to them, “Which of you will have a friend, and will go to him at midnight, and say to him, 'Friend, lend to me three loaves of bread,
6 Albowiem przyjaciel mój przyszedł z drogi do mnie, a nie mam, co przed niego położyć.
since a friend of mine just came in from the road, and I do not have anything to set before him'?
7 A on będąc w domu, odpowiedziałby mówiąc: Nie uprzykrzaj mi się; już są drzwi zamknięte, a dziatki moje są ze mną w pokoju; nie mogę wstać, abym ci dał.
Then the one inside who answered him may say, 'Do not bother me. The door is already shut, and my children, along with me, are in bed. I am not able to get up and give bread to you.'
8 Powiadam wam: Chociażby mu nie dał wstawszy, przeto że jest przyjacielem jego, wszakże dla niewstydliwego nalegania jego wstawszy, da mu, ile potrzebuje.
I say to you, even if he does not get up and give bread to you because you are his friend, yet because of your shameless persistence, he will get up and give you as many loaves of bread as you need.
9 I jać wam powiadam: Proście, a będzie wam dano; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a będzie wam otworzono.
I also say to you, ask, and it will be given to you; seek, and you will find; knock, and it will be opened to you.
10 Każdy bowiem, kto prosi, bierze, a kto szuka, znajduje, a temu, co kołacze, będzie otworzono.
For every asking person receives; and the seeking person finds; and to the person who knocks, it will be opened.
11 A któryż jest z was ojciec, którego gdyby prosił syn o chleb, izali mu da kamień? Albo prosiłby o rybę, izali mu zamiast ryby da węża?
Which father among you, if your son asks for a fish, will give him a snake instead of a fish?
12 Albo prosiłliby o jaje, izali mu da niedźwiadka?
Or if he asks for an egg, will you give a scorpion to him?
13 Ponieważ tedy wy, będąc złymi, umiecie dobre dary dawać dzieciom waszym: jakoż daleko więcej Ojciec wasz niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go oń proszą?
Therefore, if you who are evil know how to give good gifts to your children, how much more will your Father from heaven give the Holy Spirit to those who ask him?”
14 Tedy wyganiał dyjabła, który był niemy. I stało się, gdy wyszedł on dyjabeł, przemówił niemy; i dziwował się lud.
Now Jesus was driving out a demon that was mute. When the demon had gone out, the man who had been mute spoke, and the crowd was amazed.
15 Ale niektórzy z nich mówili: Przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego, wygania dyjabły.
But some of the people said, “By Beelzebul, the ruler of demons, he is driving out demons.”
16 Drudzy zasię kusząc go, żądali znamienia od niego z nieba.
Others tested him and sought from him a sign from heaven.
17 Ale on widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, a dom na dom upada.
But Jesus knew their thoughts and said to them, “Every kingdom divided against itself is made desolate, and a house divided against itself falls.
18 A jeźliżeć i szatan rozdzielony jest przeciwko sobie, jakoż się ostoi królestwo jego? albowiem powiadacie, iż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły.
If Satan is divided against himself, how will his kingdom stand? For you say I cast out demons by Beelzebul.
19 A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni będą sędziami waszymi.
If I drive out demons by Beelzebul, by whom do your followers drive them out? Because of this, they will be your judges.
20 Ale jeźliż ja palcem Bożym wyganiam dyjabły, zaisteć przyszło do was królestwo Boże.
But if I drive out demons by the finger of God, then the kingdom of God has come to you.
21 Gdy mocarz uzbrojony strzeże pałacu swego, w pokoju są majętności jego;
When a strong man who is fully armed guards his own house, his goods are safe,
22 Ale gdy mocniejszy nadeń nadszedłszy, zwycięży go, odejmuje wszystko oręże jego, w którem ufał, a łupy jego rozdaje.
but when a stronger man overcomes him, the stronger man takes away the armor from the man, and plunders the man's possessions.
23 Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest; a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
The one who is not with me is against me, and the one who does not gather with me scatters.
24 Gdy duch nieczysty wychodzi od człowieka, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, a nie znalazłszy, mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł.
When an unclean spirit has gone away from a man, it passes through waterless places and looks for rest. Finding none, it says, 'I will return to my house from which I came.'
25 A przyszedłszy znajduje umieciony i ochędożony.
Having returned, it finds that house swept out and put in order.
26 Tedy idzie i bierze z sobą siedm innych duchów gorszych niżeli sam, a wszedłszy mieszkają tam, i bywają rzeczy ostatnie człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze.
Then it goes and takes along with it seven other spirits more evil than itself and they all come in to live there. Then the final condition of that man becomes worse than the first.”
27 I stało się, gdy on to mówił, że wyniósłszy głos niektóra niewiasta z ludu, rzekła mu: Błogosławiony żywot, który cię nosił, i piersi, któreś ssał!
It happened that, as he said these things, a certain woman raised her voice above the crowd and said to him, “Blessed is the womb that bore you and the breasts that nursed you.”
28 Ale on rzekł: Owszem błogosławieni są, którzy słuchają słowa Bożego i strzegą go.
But he said, “Rather, blessed are they who hear the word of God and keep it.”
29 A gdy się lud gromadził, począł mówić: Rodzaj ten rodzaj zły jest; znamienia szuka, ale mu znamię nie będzie dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
As the crowds were increasing, Jesus began to say, “This generation is an evil generation. It seeks a sign, though no sign will be given to it except the sign of Jonah.
30 Albowiem jako Jonasz był za znamię Niniwczykom, tak będzie i Syn człowieczy temu rodzajowi.
For just as Jonah became a sign to the Ninevites, so too the Son of Man will be a sign to this generation.
31 Królowa z południa stanie na sądzie z mężami rodzaju tego, i potępi je; bo przyjechała od kończyn ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej, niżeli Salomon.
The Queen of the South will rise up at the judgment with the men of this generation and condemn them, for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon, and see, someone greater than Solomon is here.
32 Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej, niżeli Jonasz.
The men of Nineveh will stand up at the judgment with this generation of people and will condemn it, for they repented at the preaching of Jonah, and see, someone greater than Jonah is here.
33 A nikt świecę zapaliwszy, nie stawia jej w skrytości, ani pod korzec, ale na świecznik, aby ci, którzy wchodzą, światło widzieli.
No one, after lighting a lamp, puts it in a hidden place or under a basket, but on a lampstand, so that those who enter may see the light.
34 Świecą ciała jest oko; jeźliby tedy oko twoje było szczere, i ciało twoje wszystko będzie jasne; a jeźliby złe było, i ciało twoje ciemne będzie.
Your eye is the lamp of the body. When your eye is good, the whole body is filled with light. But when your eye is bad, your body is full of darkness.
35 Patrzajże tedy, aby światło, które jest w tobie, nie było ciemnością.
Therefore, be careful that the light in you is not darkness.
36 Jeźli tedy wszystko ciało twoje jasne będzie, nie mając jakiej cząstki zaćmionej, będzieć wszystko tak jasne, że cię jako świeca blaskiem oświeci.
If then your whole body is full of light, with no part of it in darkness, then your whole body will be like when a lamp shines its brightness on you.”
37 A gdy to mówił, prosił go niektóry Faryzeusz, aby jadł obiad u niego; wszedłszy tedy, usiadł za stołem.
When he had finished speaking, a Pharisee asked him to eat with him at his house, so Jesus went in and reclined.
38 A widząc to Faryzeusz, dziwował się, że się nie umył przed obiadem.
The Pharisee was surprised that Jesus first did not wash before dinner.
39 I rzekł Pan do niego: Teraz wy, Faryzeuszowie! to, co jest zewnątrz kubka i misy, ochędażacie, ale to, co jest wewnątrz w was, pełne jest drapiestwa i złości.
But the Lord said to him, “Now then, you Pharisees clean the outside of cups and bowls, but the inside of you is filled with greed and evil.
40 Szaleni! izaż ten, który uczynił to, co jest zewnątrz, nie uczynił też tego, co jest wewnątrz?
You senseless men! Did not the one who made the outside also make the inside?
41 Wszakże i z tego, co jest wewnątrz, dawajcie jałmużnę, a oto wszystkie rzeczy będą wam czyste.
Give to the poor what is inside, and then all things will be clean for you.
42 Ale biada wam, Faryzeuszowie! że dajecie dziesięcinę z mięty, i z ruty, i z każdego ziela, lecz opuszczacie sąd i miłość Bożą: teć rzeczy trzeba czynić, a onych nie opuszczać.
But woe to you Pharisees, because you tithe mint and rue and every other garden herb, but you neglect justice and the love of God. It is necessary to act justly and love God, without failing to do the other things also.
43 Biada wam Faryzeuszowie! że miłujecie pierwsze miejsca w bóżnicach i pozdrawiania na rynkach.
Woe to you Pharisees, for you love the front seats in the synagogues and respectful greetings in the marketplaces.
44 Biada wam, nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie obłudni! bo jesteście jako groby, których nie widać, a ludzie, którzy chodzą po nich, nie wiedzą o nich.
Woe to you, for you are like unmarked graves that people walk over without knowing it.”
45 A odpowiadając niektóry z zakonników, rzekł mu: Nauczycielu! to mówiąc i nas hańbisz.
One of the teachers of the law said to him, “Teacher, what you say insults us too.”
46 A on rzekł: I wam zakonnikom biada! albowiem obciążacie ludzi brzemiony nieznośnemi, a sami się i jednym palcem swoim tych brzemion nie dotykacie.
Jesus said, “Woe to you, teachers of the law! For you put people under burdens that are hard to carry, but you do not touch the burdens with one of your own fingers.
47 Biada wam! że budujecie groby proroków, a ojcowie wasi pozabijali je.
Woe to you, because you build tombs for the prophets, and it was your ancestors who killed them.
48 Zaiste świadczycie, iż się kochacie w uczynkach ojców waszych; albowiem oni je pozabijali, a wy budujecie groby ich.
So you are witnesses and you consent to the works of your ancestors, for they indeed killed them and you build their tombs.
49 Dlategoż też mądrość Boża rzekła: Poślę do nich proroki i Apostoły, a z nich niektóre zabijać i prześladować będą;
For this reason also, God's wisdom said, 'I will send to them prophets and apostles, and they will persecute and kill some of them.'
50 Aby szukano od tego rodzaju krwi wszystkich proroków, która wylana jest od założenia świata,
This generation, then, will be held responsible for all the blood of the prophets shed since the world began,
51 Od krwi Abla aż do krwi Zacharyjasza, który zginął między ołtarzem, i kościołem; zaiste powiadam wam, będą jej szukać od rodzaju tego.
from Abel's blood to the blood of Zechariah, who was killed between the altar and the sanctuary. Yes, I say to you, this generation will be held responsible.
52 Biada wam zakonnikom! boście wzięli klucz umiejętności; samiście nie weszli, a tym, którzy wnijść chcieli, zabranialiście.
Woe to you teachers of Jewish laws, because you have taken away the key of knowledge; you do not enter in yourselves, and you hinder those who are entering.”
53 A gdy im to mówił, poczęli nań nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie bardzo nacierać, i przyczynę mu dawać do mówienia o wielu rzeczach;
After Jesus left there, the scribes and the Pharisees opposed him and argued with him about many things,
54 Czyhając nań i szukając, aby co uchwycili z ust jego, żeby go oskarżyli.
trying to trap him in his own words.
