Łukasza 1
1 Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
Many have undertaken to compose an account of the things that have been fulfilled among us,
2 Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
just as they were handed down to us by the initial eyewitnesses and servants of the word.
3 Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
Therefore, having carefully investigated everything from the beginning, it seemed good also to me to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,
4 Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
so that you may know the certainty of the things you have been taught.
5 Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
In the time of Herod king of Judea there was a priest named Zechariah, who belonged to the priestly division of Abijah, and whose wife Elizabeth was a daughter of Aaron.
6 A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
Both of them were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and decrees of the Lord.
7 I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
But they had no children, because Elizabeth was barren, and they were both well along in years.
8 Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
One day while Zechariah’s division was on duty and he was serving as priest before God,
9 Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
he was chosen by lot, according to the custom of the priesthood, to enter the temple of the Lord and burn incense.
10 A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
And at the hour of the incense offering, the whole congregation was praying outside.
11 Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
Just then an angel of the Lord appeared to Zechariah, standing at the right side of the altar of incense.
12 I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
When Zechariah saw him, he was startled and gripped with fear.
13 I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to give him the name John.
14 Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
He will be a joy and delight to you, and many will rejoice at his birth,
15 Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
for he will be great in the sight of the Lord. He shall never take wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
16 A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
Many of the sons of Israel he will turn back to the Lord their God.
17 Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
And he will go on before the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous—to make ready a people prepared for the Lord.”
18 I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
“How can I be sure of this?” Zechariah asked the angel. “I am an old man, and my wife is well along in years.”
19 A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
“I am Gabriel,” replied the angel. “I stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
20 A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
And now you will be silent and unable to speak until the day this comes to pass, because you did not believe my words, which will be fulfilled at their proper time.”
21 A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
Meanwhile, the people were waiting for Zechariah and wondering why he took so long in the temple.
22 A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
When he came out and was unable to speak to them, they realized he had seen a vision in the temple. He kept making signs to them but remained speechless.
23 I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
And when the days of his service were complete, he returned home.
24 A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
After these days, his wife Elizabeth became pregnant and for five months remained in seclusion. She declared,
25 Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
“The Lord has done this for me. In these days He has shown me favor and taken away my disgrace among the people.”
26 A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
In the sixth month, God sent the angel Gabriel to a town in Galilee called Nazareth,
27 Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
to a virgin pledged in marriage to a man named Joseph, who was of the house of David. And the virgin’s name was Mary.
28 A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
The angel appeared to her and said, “Greetings, you who are highly favored! The Lord is with you.”
29 Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
Mary was greatly troubled at his words and wondered what kind of greeting this might be.
30 I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
So the angel told her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
Behold, you will conceive and give birth to a son, and you are to give Him the name Jesus.
32 Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give Him the throne of His father David,
and He will reign over the house of Jacob forever. His kingdom will never end!” (aiōn g165)
34 Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
“How can this be,” Mary asked the angel, “since I am a virgin?”
35 A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
The angel replied, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you. So the Holy One to be born will be called the Son of God.
36 A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
Look, even Elizabeth your relative has conceived a son in her old age, and she who was called barren is in her sixth month.
37 Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
For no word from God will ever fail.”
38 I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
“I am the Lord’s servant,” Mary answered. “May it happen to me according to your word.” Then the angel left her.
39 Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
In those days Mary got ready and hurried to a town in the hill country of Judah,
40 A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
where she entered the home of Zechariah and greeted Elizabeth.
41 I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
In a loud voice she exclaimed, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
43 A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
And why am I so honored, that the mother of my Lord should come to me?
44 Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
For as soon as the sound of your greeting reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.
45 A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
Blessed is she who has believed that the Lord’s word to her will be fulfilled.”
46 Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
Then Mary said: “My soul magnifies the Lord,
47 I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
and my spirit rejoices in God my Savior!
48 Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
For He has looked with favor on the humble state of His servant. From now on all generations will call me blessed.
49 Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
For the Mighty One has done great things for me. Holy is His name.
50 I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
His mercy extends to those who fear Him, from generation to generation.
51 Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
He has performed mighty deeds with His arm; He has scattered those who are proud in the thoughts of their hearts.
52 Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
He has brought down rulers from their thrones, but has exalted the humble.
53 Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
He has filled the hungry with good things, but has sent the rich away empty.
54 Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
He has helped His servant Israel, remembering to be merciful,
as He promised to our fathers, to Abraham and his descendants forever.” (aiōn g165)
56 I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
Mary stayed with Elizabeth for about three months and then returned home.
57 A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
When the time came for Elizabeth to have her child, she gave birth to a son.
58 A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
Her neighbors and relatives heard that the Lord had shown her great mercy, and they rejoiced with her.
59 I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
On the eighth day, when they came to circumcise the child, they were going to name him after his father Zechariah.
60 Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
But his mother replied, “No! He shall be called John.”
61 I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
They said to her, “There is no one among your relatives who bears this name.”
62 I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
So they made signs to his father to find out what he wanted to name the child.
63 A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
Zechariah asked for a tablet and wrote, “His name is John.” And they were all amazed.
64 A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
Immediately Zechariah’s mouth was opened and his tongue was released, and he began to speak, praising God.
65 I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
All their neighbors were filled with awe, and people throughout the hill country of Judea were talking about these events.
66 Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
And all who heard this wondered in their hearts and asked, “What then will this child become?” For the Lord’s hand was with him.
67 A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied:
68 Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
“Blessed be the Lord, the God of Israel, because He has visited and redeemed His people.
69 I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
He has raised up a horn of salvation for us in the house of His servant David,
as He spoke through His holy prophets, those of ages past, (aiōn g165)
71 Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
salvation from our enemies and from the hand of all who hate us,
72 Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
to show mercy to our fathers and to remember His holy covenant,
73 I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
the oath He swore to our father Abraham, to grant us
74 Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
deliverance from hostile hands, that we may serve Him without fear,
75 W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
in holiness and righteousness before Him all the days of our lives.
76 A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go on before the Lord to prepare the way for Him,
77 A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
to give to His people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
78 Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
because of the tender mercy of our God, by which the Dawn will visit us from on high,
79 Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
to shine on those who live in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the path of peace.”
80 A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.
And the child grew and became strong in spirit; and he lived in the wilderness until the time of his public appearance to Israel.
