Łukasza 1
1 Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
Since many have undertaken to compose a history of the things that are fully believed among us,
2 Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
even as they were delivered to us by those who were, from the beginning, eye-witnesses and ministers of the word;
3 Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
it seemed good to me also, having obtained exact information of all things from the very first, to write them in order for you, most excellent Theophilus,
4 Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
that you might know the certainty of the things in which you have been instructed.
5 Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
There was, in the days of Herod the king of Judea, a certain priest, named Zachariah, of the class of Abijah; and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
6 A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
They were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord, blameless.
7 I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
And they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both advanced in years.
8 Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
It came to pass, while he was officiating as priest before God, in the order of his class, that,
9 Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
according to the custom of the priest’s office, his lot was to burn incense, when he went into the temple of the Lord.
10 A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
And all the multitude of the people were praying without, at the time of incense.
11 Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
And there appeared to him an angel of the Lord, standing at the right side of the altar of incense.
12 I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
And Zachariah was troubled at the sight, and fear fell upon him.
13 I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
But the angel said to him: Fear not, Zachariah; for your prayer is heard, and your wife Elizabeth shall bear you a son, and you shall call his name John.
14 Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
And you shall have joy and gladness, and many shall rejoice at his birth.
15 Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
For he shall be great before the Lord; and he shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
16 A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
And many of the sons of Israel shall he turn to the Lord their God.
17 Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
And he shall go before him in the spirit and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient, by the wisdom of the just, in order to make ready for the Lord a prepared people.
18 I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
And Zachariah said to the angel: By what sign shall I know this? for I am old, and my wife is advanced in years.
19 A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
And the angel answered and said to him: I am Gabriel, who stands in the presence of God; and I am sent to speak to you, and to announce to you this good news.
20 A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
And behold, you shall be dumb and not able to speak, till the day in which these things shall take place, because you did not believe my words, which shall be fulfilled in their proper time.
21 A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
And the people were waiting for Zachariah, and they wondered that he stayed so long in the temple.
22 A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
But when he came out, he was not able to speak to them; and they perceived that he had seen a vision in the temple; and he made signs to them, and remained speechless.
23 I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
And it came to pass, when the days of his service were completed, that he departed to his own house.
24 A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
And after those days, his wife Elizabeth conceived, and kept herself retired for five months, saying:
25 Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
Thus has the Lord dealt with me in the days in which he has looked with regard upon me, to take away my reproach among men.
26 A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
And in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God into a city of Galilee, named Nazareth,
27 Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the name of the virgin was Mary.
28 A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
And the angel came into her presence, and said: Hail, graciously accepted: the Lord is with you; blessed are you among women.
29 Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
And she was perplexed at his words, and reasoned, what this salutation could mean.
30 I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
And the angel said to her: Fear not, Mary; for you have found favor with God.
31 A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
And behold, you shall conceive and bear a son, and you shall call his name Jesus.
32 Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
He shall be great, and shall be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to him the throne of David his father;
and he shall reign over the house of Jacob forever, and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
34 Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
But Mary said to the angel: How shall this be, since I know not a man?
35 A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
And the angel answered and said to her: The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; for which reason, also, that which is begotten, being holy, shall be called the Son of God.
36 A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
And behold, Elizabeth your kinswoman, even she has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who is called barren;
37 Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
for nothing shall be impossible with God.
38 I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
And Mary said: Behold the handmaid of the Lord; let it be to me according to your word. And the angel departed from her.
39 Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
And Mary arose in those days, and went with haste into the mountainous country, into a city of Judah;
40 A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
and she came into the house of Zachariah, and saluted Elizabeth.
41 I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
And it came to pass, when Elizabeth heard the salutation of Mary, that the babe in her womb leaped for joy.
42 I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
And Elizabeth was filled with the Holy Spirit, and spoke with a loud voice, and said: Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
43 A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
For, behold, when the voice of your salutation sounded in my ears, the babe in my womb leaped for joy.
45 A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
And blessed is she who believed; for there shall be a fulfillment of the things which were spoken to her from the Lord.
46 Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
And Mary said: My soul magnifies the Lord,
47 I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
and my spirit rejoices in God, my Savior;
48 Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
for he has looked upon the lowly condition of his handmaid. For, behold, from this time, all generations shall call me blessed;
49 Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
for He that is Mighty has done great things for me, and holy is his name:
50 I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
and his mercy is from generation to generation upon those who fear him.
51 Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
He has done mighty deeds with his arm; he has scattered those who are proud in the understanding of their hearts.
52 Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
He has cast down the mighty from their thrones, and exalted the lowly.
53 Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
He has filled the hungry with good things, but the rich he has sent empty away.
54 Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
He has helped Israel his servant, (as he spoke to our fathers, )
by remembering his mercy to Abraham and to his posterity forever. (aiōn g165)
56 I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
And Mary remained with her about three months, and returned to her own house.
57 A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
Now the time for Elizabeth to be delivered had fully come; and she gave birth to a son.
58 A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
And her neighbors and relatives heard that the Lord had showed great mercy to her, and they rejoiced with her.
59 I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
And it came to pass, on the eighth day, that they came to circumcise the child; and they called him by the name of his father, Zachariah.
60 Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
And his mother answered and said: Not so: but he shall be called John.
61 I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
And they said to her: There is no one among your relatives that is called by this name.
62 I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
And they made signs to his father, to know what he wished him to be called.
63 A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
And having asked for a writing tablet, he wrote, saying: His name is John. And they were all astonished.
64 A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
And immediately his mouth was opened, and his tongue was loosed, and he spoke, and praised God.
65 I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
And fear came on all that dwelt round about them; and all these things were talked of everywhere throughout the mountainous country of Judea.
66 Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
And all that heard them, laid them up in their hearts, and said: What, then, will this child be? And the hand of the Lord was with him.
67 A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
And Zachariah his father was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying:
68 Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
Blessed be the Lord God of Israel; for he has visited and redeemed his people;
69 I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
and he has raised up for us, in the house of David his servant, a horn of salvation,
(as he spoke by the mouth of all his holy prophets of ancient times, ) (aiōn g165)
71 Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us,
72 Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
in order to show the mercy promised to our fathers, and to remember his holy covenant,
73 I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
the oath which he swore to Abraham our father,
74 Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
that he would grant to us, that being delivered from the hands of our enemies, we might serve him without fear,
75 W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
in holiness and righteousness before him, all our days.
76 A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
And you, child, shall be called the prophet of the Most High; for you shall go before the face of the Lord, to make ready his ways,
77 A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
by giving to his people the knowledge of salvation in the remission of their sins,
78 Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
through the tender mercies of our God; by which the dawn from on high has visited us,
79 Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
to give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, by guiding our feet in the way of peace.
80 A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.
And the child grew and became strong in spirit; and he was in the deserts till the day of his manifestation to Israel.
