< Jana 8 >
1 A Jezus poszedł na górę Oliwną.
Jesus went to the Mount of Olives.
2 Potem zasię raniuczko przyszedł do kościoła, a lud wszystek zszedł się do niego; i siadłszy uczył je.
And at dawn He went again into the temple, and all the people were coming to Him; so sitting down He started to teach them.
3 I przywiedli do niego nauczeni w Piśmie i Faryzeusze niewiastę na cudzołóstwie zastaną, a postawiwszy ją w pośrodku,
Then the scribes and the Pharisees bring to Him a woman caught in adultery; and placing her in the center
4 Rzekli mu: Nauczycielu! tę niewiastę zastano na samem uczynku cudzołóstwa;
they say to Him: “Teacher, we found this woman committing adultery, in the very act.
5 A w zakonie nam Mojżesz przykazał takie kamionować; a ty co mówisz?
Now in our law Moses commanded that such women are to be stoned; so what do you say?”
6 A to mówili kusząc go, aby go mogli oskarżyć. A Jezus schyliwszy się na dół, pisał palcem na ziemi.
They said this to test Him, so that they might have an accusation against Him. But stooping down Jesus began to write on the ground with His finger, taking no notice.
7 A gdy się go nie przestawali pytać, podniósł się, rzekł do nich: Kto z was jest bez grzechu, niech na nią pierwszy kamieniem rzuci.
But since they kept on asking Him, straightening up He said to them, “Let the one without sin among you throw the first stone at her.”
8 A zasię schyliwszy na dół, pisał na ziemi.
And stooping down again He continued writing on the ground.
9 A gdy oni usłyszeli, będąc od sumienia przekonani, jeden za drugim wychodzili, począwszy od starszych aż do ostatecznych, iż tylko sam Jezus został, a ona niewiasta w pośrodku stojąca.
Now upon hearing this, and being convicted by their conscience, they began to go out one by one, starting with the older ones down to the least. So only Jesus was left, with the woman in the center.
10 A podniósłszy się Jezus i żadnego nie widząc, tylko onę niewiastę, rzekł jej: Niewiasto! gdzież są oni, co na cię skarżyli? Żaden cię nie potępił?
So straightening up, and not seeing anyone except the woman, Jesus said to her: “Where are those accusers of yours? Has no one condemned you?”
11 A ona niewiasta rzekła: Żaden, Panie! A Jezus jej rzekł: Ani ja ciebie potępiam; idźże, a już więcej nie grzesz.
So she said, “No one, Lord.” Jesus said to her: “Neither do I condemn you. Go, and from now on don't sin any more!”
12 Zasię im rzekł Jezus, mówiąc: Jam jest światłość świata; kto mię naśladuje, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota.
Then Jesus spoke to them again, saying: “I am the Light of the world. Whoever follows me will not walk around in the darkness, but will have the light of the Life.”
13 I rzekli mu tedy Faryzeuszowie: Ty sam o sobie świadczysz, a świadectwo twoje nie jest prawdziwe.
So the Pharisees said to Him, “You are testifying about yourself; your testimony is not valid.”
14 Odpowiedział Jezus i rzekł im: Chociaż ja świadczę sam o sobie, jednak prawdziwe jest świadectwo moje; bo wiem, skądem przyszedł i dokąd idę; lecz wy nie wiecie, skądem przyszedł i dokąd idę.
Jesus answered and said to them: “Even though I testify about myself, my testimony is valid, because I know where I came from and where I am going. But you do not know where I come from or where I am going.
15 Wy według ciała sądzicie; ale ja nikogo nie sądzę.
You are judging according to the flesh; I am not judging anyone.
16 A choćbym i ja sądził, sąd mój jest prawdziwy; bom nie jest sam, ale ja i który mię posłał, Ojciec.
Yet even if I do judge, my judging is valid, in that I am not alone in judging, but I and the Father who sent me are together.
17 W zakonie waszym napisane jest: Iż dwojga ludzi świadectwo prawdziwe jest.
It is written precisely in your law that the testimony of two men is valid:
18 Jam jest, który sam o sobie świadczę; świadczy o mnie i ten, który mię posłał, Ojciec.
I am one testifying concerning myself and the Father who sent me testifies concerning me.”
19 Tedy mu rzekli: Gdzież jest ten twój Ojciec? Odpowiedział Jezus: Ani mnie znacie, ani Ojca mego; byście mnie znali, i Ojca byście mego znali.
Then they said to Him, “Where is your father?” Jesus answered: “You know neither me nor my Father. If you knew me you would also know my Father.”
20 Te słowa mówił Jezus w skarbnicy, ucząc w kościele, a żaden go nie pojmał; bo jeszcze była nie przyszła godzina jego.
Jesus spoke these words in the treasury, while teaching in the temple; yet no one arrested Him, because His time had not yet come.
21 Rzekł im tedy zasię Jezus: Ja idę, i będziecie mię szukać, a w grzechu waszym pomrzecie; gdzie ja idę, wy przyjść nie możecie.
Then Jesus said to them again: “I am going away, and you will look for me, and you will die in your sin. Where I am going you cannot come.”
22 Mówili tedy Żydowie: Alboż się sam zabije, że mówi: Gdzie ja idę, wy przyjść nie możecie?
So the Jews said, “He won't kill himself, will he, since he says, ‘Where I am going you cannot come’?”
23 I rzekł do nich: Wyście z niskości, a jam z wysokości; wyście z tego świata, a jam zasię nie jest z tego świata.
He said to them: “You are from below; I am from Above. You are of this world; I am not of this world.
24 Przetomci wam powiedział, iż pomrzecie w grzechach waszych; bo jeźli nie wierzycie, żem ja jest, pomrzecie w grzechach waszych.
That is why I told you that you will die in your sins, because if you do not believe that I am, you will die in your sins.”
25 Tedy mu rzekli: Któżeś ty jest? I rzekł im Jezus: To, co wam z początku powiadam.
So they said to Him, “Who are you?” And Jesus said to them: “Just what I have been saying to you from the beginning.
26 Wieleć mam o was mówić i sądzić; ale ten, który mię posłał, jest prawdziwy, a ja, com od niego słyszał, to mówię na świecie.
I have many things to say and to judge about you, but He who sent me is true, and what I myself have heard from Him—these things I say to the world.”
27 Ale nie zrozumieli, że im o Ojcu mówił.
They did not understand that He was speaking to them about the Father.
28 Przetoż im rzekł Jezus: Gdy wywyższycie Syna człowieczego, tedy poznacie, żem ja jest, a sam od siebie nic nie uczynię, ale jako mię nauczył Ojciec mój, tak mówię.
Then Jesus said to them: “When you lift up the Son of the Man, then you will know that I am and that I do nothing from myself; but just as my Father has taught me, these things I speak.
29 A ten, który mię posłał, ze mną jest; nie zostawił mię samego Ojciec; bo co mu się podoba, to ja zawsze czynię.
And the One who sent me is with me. The Father has not left me alone, because I always do the things that please Him.”
30 To gdy on mówił, wiele ich weń uwierzyło.
While He was saying these things many believed into Him.
31 Tedy mówił Jezus do tych Żydów, co mu uwierzyli: Jeźli wy zostaniecie w słowie mojem, prawdziwie uczniami moimi będziecie;
So Jesus said to those Jews who had believed Him: “If you abide in my word, you really are my disciples;
32 Poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi.
and you will know the Truth, and the Truth will make you free.”
33 I odpowiedzieli mu: Myśmy nasienie Abrahamowe, a nigdyśmy nie służyli nikomu; jakoż ty mówisz: Iż wolnymi będziecie.
They answered and said to Him: “We are descendants of Abraham and have never been enslaved to anyone. How can you say, ‘You will be made free’?”
34 Odpowiedział im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam, iż wszelki, kto czyni grzech, sługą jest grzechu.
Jesus answered them: “I tell you most assuredly that everyone committing sin is a slave of sin.
35 A sługać nie mieszka w domu na wieki, ale Syn mieszka na wieki. (aiōn )
Now the slave does not remain in the household forever; the son does remain forever. (aiōn )
36 A przetoż jeźli was Syn wyswobodzi, prawdziwie wolnymi będziecie.
Therefore, if the Son should make you free, you really will be free.
37 Wiem, żeście nasienie Abrahamowe; lecz szukacie, abyście mię zabili, iż mowa moja nie ma u was miejsca.
I know that you are descendants of Abraham, but you are wanting to kill me because my word finds no place in you.
38 Ja com widział u Ojca mego, powiadam, a wy też to, coście widzieli u ojca waszego, czynicie.
On my part, I speak what I have observed with my Father, while on your part you do what you have observed with your father.”
39 Odpowiedzieli mu i rzekli: Ojciec nasz jest Abraham. Rzekł im Jezus: Byście byli synami Abrahamowymi, czynilibyście uczynki Abrahamowe.
They answered and said to Him, “Our father is Abraham!” Jesus says to them: “If you were children of Abraham, you would do the works of Abraham;
40 Ale teraz szukacie, byście mię zabili, człowieka tego, którym wam prawdę mówił, którąm słyszał od Boga; tego Abraham nie czynił.
but now you are wanting to kill me, a man who has told you the truth which I heard from God. This sort of thing Abraham did not do!
41 Wy czynicie uczynki ojca waszego. Rzekli mu tedy: My z nierządu nie jesteśmy spłodzeni, jednegoż Ojca mamy, Boga.
You do the works of your father.” Then they said to Him, “We were not born of fornication; we have one Father—God.”
42 Tedy im rzekł Jezus: Być był Bóg Ojcem waszym, tedy byście mię miłowali, gdyżem ja od Boga wyszedł i przyszedłem, anim sam od siebie przyszedł, ale mię on posłał.
So Jesus said to them: “If God were your Father, you would love me, because I came forth from God and I am here. Further, I have not come on my own, but He sent me.
43 Przeczże tej powieści mojej nie pojmujecie? przeto, iż nie możecie słuchać mowy mojej.
Why don't you understand what I say?—because you are not able to really hear my word.
44 Wyście z ojca dyjabła i pożądliwości ojca waszego czynić chcecie; onci był mężobójcą od początku i w prawdzie nie został, bo w nim prawdy nie masz: gdy mówi kłamstwo, z swego własnego mówi, iż jest kłamcą i ojcem kłamstwa.
You are of your father the devil, and it is the desires of your father that you want to do. He was a murderer from the beginning and has not stood in the truth, because there is no truth in him. Whenever he speaks the lie he speaks from his own things, because he is a liar and the father of lying.
45 A ja, że prawdę mówię, nie wierzycie mi.
But since I speak the truth you do not believe me.
46 Któż mię z was obwini z grzechu? Jeźliż prawdę mówię, przeczże wy mi nie wierzycie?
Which of you convicts me of sin? So if I speak the truth, why do you not believe me?
47 Ktoć z Boga jest, słów Bożych słucha; dlatego wy nie słuchacie, że z Boga nie jesteście.
The one who is of God hears God's words; that is why you do not hear, because you are not of God.”
48 Odpowiedzieli tedy Żydowie i rzekli mu: Izali my nie dobrze mówimy, żeś ty jest Samarytanin i dyjabelstwo masz?
So the Jews answered and said to Him, “We say that you are a Samaritan and have a demon—are we wrong?”
49 Odpowiedział Jezus: Jać dyjabelstwa nie mam, ale czczę Ojca mego; a wyście mię nie uczcili.
Jesus answered: “I do not have a demon; rather, I honor my Father, while you dishonor me.
50 Jać nie szukam chwały mojej; jest ten, który szuka i sądzi.
Yet I do not seek my glory; there is One who seeks and judges.
51 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli kto słowa moje zachowywać będzie, śmierci nie ogląda na wieki. (aiōn )
Most assuredly I say to you, if anyone should keep my word he will never ever see death.” (aiōn )
52 Tedy mu rzekli Żydowie: Terażeśmy poznali, że dyjabelstwo masz, Abraham umarł i prorocy, a ty powiadasz: Jeźli kto słowa moje zachowywać będzie, śmierci nie skosztuje na wieki; (aiōn )
So the Jews said to Him: “Now we know that you have a demon! Abraham died and so did the prophets; yet you say, ‘If anyone should keep my word he will never ever taste death’! (aiōn )
53 Izaś ty nie większy nad ojca naszego Abrahama, który umarł? i prorocy pomarli; kimże się ty wżdy czynisz?
Surely you aren't greater than our father Abraham, who died? And the prophets are dead. Who do you make yourself out to be?”
54 Odpowiedział Jezus: Jeźli się ja sam chwalę, chwała moja nic nie jest. Jestci Ojciec mój, który mię chwali, o którym wy powiadacie, że jest Bogiem waszym.
Jesus answered: “If I glorify myself, my glory is nothing. It is my Father who glorifies me, of whom you say, ‘He is our God.’
55 Lecz go nie znacie, a ja go znam; i jeźlibym rzekł, że go nie znam, byłbym podobnym wam, kłamcą; ale go znam i słowa jego zachowuję.
Yet you have not known Him, but I do know Him. And if I should say that I do not know Him I would be a liar just like you (pl); but I do know Him and I keep His word.
56 Abraham, ojciec wasz, z radością żądał, aby oglądał dzień mój, i oglądał i radował się.
Your father Abraham was overjoyed to see my day; yes, he saw it and rejoiced.”
57 Tedy rzekli Żydowie do niego: Pięćdziesiąt lat jeszcze nie masz, a Abrahamaś widział?
So the Jews said to Him, “You are not yet fifty years old, and you have seen Abraham?!”
58 Rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Pierwej niż Abraham był, jam jest.
Jesus said to them, “Most assuredly I say to you, before Abraham came to be, I AM!”
59 Porwali tedy kamienie, aby nań ciskali; lecz Jezus schronił się, i wyszedł z kościoła, przechodząc przez pośrodek ich, i tak uszedł.
Then they picked up stones to throw at Him; but Jesus was concealed and went out of the temple, going through the middle of them; yes, that is how He got away!