Jana 6
1 Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;
After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias.
2 I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.
And a great multitude followed Him, because they saw his miracles which He performed on them that were diseased.
3 I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;
So Jesus went up to a mountain, and there He sat down with his disciples.
4 A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.
And the passover, a feast of the Jews, was near.
5 Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?
Then Jesus lifted up his eyes, and seeing a great multitude come to Him, saith to Philip, Whence shall we buy bread that these people may eat?
6 (Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)
(and this He said to try him, for He knew what He was going to do: )
7 Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.
Philip answered Him, Two hundred penny-worth of bread is not sufficient for them, that every one may take a little.
8 Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:
One of his disciples, to wit, Andrew the brother of Simon Peter,
9 Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?
saith unto Him, There is a lad here, that hath five barley loaves, and two small fishes; but what are they among so many?
10 Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.
And Jesus said, Make the men sit down: (now there was much grass in the place: ) so the men sat down in number about five thousand.
11 Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.
And Jesus took the loaves, and when He had given thanks, He distributed them to the disciples, and the disciples to them that were sat down; and of the fishes likewise, as much as they would take.
12 A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.
And when they were filled, He saith to his disciples, Gather up the fragments that are left, that nothing may be lost.
13 I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.
They therefore gathered them together, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley-loaves, which remained after they had eaten.
14 A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.
Therefore the people when they had seen the miracle that Jesus wrought, said, this is certainly the Prophet who was to come into the world.
15 Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.
Jesus therefore knowing that they would come, and take Him by force if possible, to make Him king, retired again to the mountain Himself alone.
16 A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.
And when evening was come, his disciples went down to the sea:
17 A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.
and having entered into a ship were going over the Sea towards Capernaum: and it was now dark, and Jesus was not yet come to them.
18 A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.
And the sea rose high by reason of a violent wind.
19 Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.
So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking on the sea, and near the ship: and they were affrighted.
20 A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.
But He saith unto them, It is I: be not afraid.
21 I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.
They desired therefore to take Him into the ship: and immediately the vessel was at the land to which they were going.
22 Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;
The day following the people that staid on the other side of the sea, seeing there was no other boat there, but that one into which his disciples embarked, and that Jesus went not with his disciples into the boat, but that his disciples went away alone:
23 (Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)
though there came other vessels from Tiberias, near the place where they had eaten bread after the Lord had given thanks: when therefore the people saw that Jesus was not there,
24 To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;
nor his disciples; they also went into those vessels, and came to Capernaum seeking Jesus.
25 A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?
And when they found Him on the other side of the Sea, they said unto Him, Rabbi, when camest thou hither?
26 Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.
Jesus answered them and said, Verily, verily, I say unto you, Ye seek me, not because ye saw miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled.
27 Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec. (aiōnios g166)
Labour not so much for the meat that perisheth, but rather for that food which endureth unto life eternal, which the Son of man will give you: for Him hath God the Father sealed. (aiōnios g166)
28 Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?
Therefore said they unto Him, What should we do, that we may work the works approved of God?
29 Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.
Jesus answered and said unto them, This is the work of God, that ye believe on Him, whom He hath sent.
30 Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?
Therefore said they unto Him, What sign dost thou shew, that we may see it, and believe Thee? What work dost thou do?
31 Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.
Our fathers did eat manna in the desert, as it is written, He gave them bread from heaven to eat.
32 Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.
Therefore Jesus said unto them, Verily, verily, I tell you, Moses gave you not that bread from heaven, but my Father giveth you the true bread from heaven.
33 Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.
For the bread of God is that which descendeth from heaven, and giveth life to the world.
34 Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.
Therefore said they unto Him, Lord, evermore give us this bread.
35 I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.
Then Jesus said unto them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger, and he that believeth on me shall never thirst.
36 Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.
But I have told you, so that ye have seen me, and yet ye do not believe.
37 Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.
All that the Father giveth me, will come unto me; and him that cometh to me I will not cast out.
38 Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.
For I came down from heaven, not to do my own will, but the will of Him that sent me.
39 A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.
And this is the will of the Father who sent me, that of all that He hath given me, I should lose none, but should raise them up at the last day.
40 A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
And this is the will of Him that sent me, that every one who looketh attentively at the Son, and so believeth on Him, may have eternal life: and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
41 I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.
The Jews then murmured about Him; because He said, I am the bread that came down from heaven.
42 I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?
And they said to one another, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we knew? How then does He say, I came down from heaven?
43 Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.
Jesus therefore said unto them, Murmur not among yourselves.
44 Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.
No one can come to me, unless the Father, who hath sent me, draw him, and I will raise him up at the last day.
45 Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.
It is written in the prophets, "And they shall all be taught of God." Every one therefore that hath heard and learned from the Father, cometh unto me.
46 Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.
Not that any one hath seen the Father, but He who is from God.
He hath seen the Father. Verily, verily, I declare unto you, He that believeth on me hath everlasting life. (aiōnios g166)
48 Jam jest on chleb żywota.
I am the bread of life. Your fathers did eat manna in the wilderness, and are dead:
49 Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.
but this is the bread which cometh down from heaven,
50 Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.
that any one may eat thereof and not die.
51 Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata. (aiōn g165)
I am the living bread, which came down from heaven: if any one eat of this bread, he shall live for ever. And the bread, that I will give, is my flesh, which I will give up for the life of the world. (aiōn g165)
52 Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?
The Jews therefore cavilled amongst themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat?
53 I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.
Then said Jesus unto them, I tell you truly, that unless ye eat the flesh of the Son of man and drink his blood, ye have no life in you.
54 Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life, and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
55 Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.
For my flesh is truly food, and my blood is truly drink: he that feedeth on my flesh and drinketh my blood,
56 Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.
abideth in me and I in him.
57 Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.
As the living Father hath sent me, and I live by the Father; so he that feedeth on me he also shall live by me.
58 Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki. (aiōn g165)
This is the bread that came down from heaven: not as your fathers did eat, and yet are dead. He that eateth this bread shall live for ever. (aiōn g165)
59 To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.
These things He said in the synagogue, when He was teaching in Capernaum.
60 Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?
Many therefore of his disciples, when they heard Him, said, This discourse is hard to be understood, who can take it in?
61 Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?
But Jesus knowing in Himself, that his disciples were murmuring about it, said unto them, Does this offend you?
62 Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?
What then, if ye should see the Son of man ascending up, where He was before?
63 Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.
The spirit is the principle of life, the flesh availeth nothing: now the words that I speak unto you are spirit, and therefore life.
64 Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;
But there are some of you that believe not: (for Jesus knew from the beginning, who they were that believed not, and who would betray Him:
65 I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.
and He said, ) therefore I told you, that no one can come unto me except it be given him from my Father.
66 Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.
From this time many of his disciples went away, and walked no more with Him.
67 Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?
Jesus therefore said to the twelve, Have ye also a mind to go away?
68 I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego; (aiōnios g166)
Then Simon Peter answered Him, Lord, to whom shall we go? (aiōnios g166)
69 A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.
Thou hast the words of eternal life. And we believe and know that thou art the Messiah, the Son of the living God.
70 Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.
Jesus answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil?
71 A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.
Now He spake of Judas Iscariot, the son of Simon; for he was about to betray Him, though he was one of the twelve apostles.
