Jana 6
1 Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;
After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias.
2 I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.
And a great multitude followed him, because they saw his miracles which he performed on them that were diseased.
3 I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;
And Jesus went up on a mountain, and there he sat with his disciples.
4 A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.
And the passover, a feast of the Jews, was near.
5 Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?
When Jesus then lifted up his eyes, and saw a great company come to him, he saith to Philip, Where shall we buy bread, that these may eat?
6 (Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)
And this he said to test him: for he himself knew what he would do.
7 Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.
Philip answered him, Two hundred pennyworth of bread is not sufficient for them, that every one of them may take a little.
8 Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:
One of his disciples, Andrew, Simon Peter’s brother, saith to him,
9 Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?
There is a lad here, who hath five barley loaves, and two small fishes: but what are they among so many?
10 Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.
And Jesus said, Make the men sit down. Now there was much grass in the place. So the men sat down, in number about five thousand.
11 Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.
And Jesus took the loaves; and when he had given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to them that were sitting down; and likewise of the fishes as much as they would.
12 A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.
When they were filled, he said to his disciples, Gather the fragments that remain, that nothing may be lost.
13 I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.
Therefore they gathered them up, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley loaves, which remained over and above to them that had eaten.
14 A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.
Then those men, when they had seen the miracle that Jesus performed, said, This is truly that prophet that should come into the world.
15 Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.
When Jesus therefore perceived that they would come and take him by force, to make him a king, he departed again to a mountain himself alone.
16 A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.
And when evening had now come, his disciples went down to the sea,
17 A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.
And entered into a boat, and went over the sea toward Capernaum. And it was now dark, and Jesus had not come to them.
18 A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.
And the sea arose by reason of a great wind that blew.
19 Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.
So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking on the sea, and drawing near to the boat: and they were afraid.
20 A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.
But he saith to them, It is I; be not afraid.
21 I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.
Then they willingly received him into the boat: and immediately the boat was at the land where they were going.
22 Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;
The day following, when the people who stood on the other side of the sea saw that there was no other boat there, except that one into which his disciples had entered, and that Jesus went not with his disciples into the boat, but that his disciples had gone away alone;
23 (Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)
( However there came other boats from Tiberias near to the place where they ate bread, after the Lord had given thanks: )
24 To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;
When the people therefore saw that Jesus was not there, neither his disciples, they also took boats, and came to Capernaum, seeking for Jesus.
25 A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?
And when they had found him on the other side of the sea, they said to him, Rabbi, when camest thou here?
26 Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.
Jesus answered them and said, Verily, verily, I say to you, Ye seek me, not because ye saw the miracles, but because ye ate of the loaves, and were filled.
27 Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec. (aiōnios g166)
Labour not for the food which perisheth, but for that food which endureth to everlasting life, which the Son of man shall give to you: for him hath God the Father sealed. (aiōnios g166)
28 Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?
Then said they to him, What shall we do, that we may work the works of God?
29 Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.
Jesus answered and said to them, This is the work of God, that ye believe on him whom he hath sent.
30 Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?
They said therefore to him, What sign showest thou then, that we may see, and believe thee? what dost thou work?
31 Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.
Our fathers ate manna in the desert; as it is written, He gave them bread from heaven to eat.
32 Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.
Then Jesus said to them, Verily, verily, I say to you, Moses gave you not that bread from heaven; but my Father giveth you the true bread from heaven.
33 Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.
For the bread of God is he who cometh down from heaven, and giveth life to the world.
34 Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.
Then said they to him, Lord, evermore give us this bread.
35 I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.
And Jesus said to them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger; and he that believeth on me shall never thirst.
36 Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.
But I said to you, That ye also have seen me, and believe not.
37 Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.
All that the Father giveth me shall come to me; and him that cometh to me I will by no means cast out.
38 Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.
For I came down from heaven, not to do my own will, but the will of him that sent me.
39 A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.
And this is the Father’s will who hath sent me, that of all which he hath given me I should lose nothing, but should raise them up again at the last day.
40 A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
And this is the will of him that sent me, that every one who seeth the Son, and believeth on him, may have everlasting life: and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
41 I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.
The Jews then murmured at him, because he said, I am the bread which came down from heaven.
42 I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?
And they said, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? how is it then that he saith, I came down from heaven?
43 Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.
Jesus therefore answered and said to them, Murmur not among yourselves.
44 Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.
No man can come to me, except the Father who hath sent me draw him: and I will raise him up at the last day.
45 Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.
It is written in the prophets, And they shall be all taught from God. Every man therefore that hath heard, and hath learned from the Father, cometh to me.
46 Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.
Not that any man hath seen the Father, except he who is from God, he hath seen the Father.
Verily, verily, I say to you, He that believeth on me hath everlasting life. (aiōnios g166)
48 Jam jest on chleb żywota.
I am that bread of life.
49 Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.
Your fathers ate manna in the wilderness, and are dead.
50 Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.
This is the bread which cometh down from heaven, that a man may eat of it, and not die.
51 Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata. (aiōn g165)
I am the living bread which came down from heaven: if any man shall eat of this bread, he shall live for ever: and the bread that I will give is my flesh, which I will give for the life of the world. (aiōn g165)
52 Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?
The Jews therefore began to dispute among themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat?
53 I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.
Then Jesus said to them, Verily, verily, I say to you, Except ye eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, ye have no life in you.
54 Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
Whoever eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life; and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
55 Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.
For my flesh is food indeed, and my blood is drink indeed.
56 Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, dwelleth in me, and I in him.
57 Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.
As the living Father hath sent me, and I live by the Father: so he that eateth me, even he shall live by me.
58 Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki. (aiōn g165)
This is that bread which came down from heaven: not as your fathers ate manna, and are dead: he that eateth of this bread shall live for ever. (aiōn g165)
59 To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.
These things he said in the synagogue, as he taught in Capernaum.
60 Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?
Many therefore of his disciples, when they had heard this, said, This is an hard saying; who can hear it?
61 Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?
When Jesus knew in himself that his disciples murmured at it, he said to them, Doth this offend you?
62 Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?
What if ye shall see the Son of man ascend up where he was before?
63 Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.
It is the spirit that giveth life; the flesh profiteth nothing: the words that I speak to you, they are spirit, and they are life.
64 Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;
But there are some of you that believe not. For Jesus knew from the beginning who they were that believed not, and who he was that would betray him.
65 I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.
And he said, Therefore I said to you, that no man can come to me, except it were given to him by my Father.
66 Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.
From that time many of his disciples went back, and walked no more with him.
67 Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?
Then said Jesus to the twelve, Will ye also go away?
68 I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego; (aiōnios g166)
Then Simon Peter answered him, Lord, to whom shall we go? thou hast the words of eternal life. (aiōnios g166)
69 A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.
And we believe and are sure that thou art that Christ, the Son of the living God.
70 Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.
Jesus answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil?
71 A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.
He spoke of Judas Iscariot the son of Simon: for it was he that was to betray him, being one of the twelve.
