< Jana 6 >
1 Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;
AFTER these Jeshu went over the Sea of Galila of Tiberios,
2 I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.
and great multitudes went after him, because they had seen the signs which he wrought on the diseased.
3 I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;
And Jeshu ascended a mountain, and there sat with his disciples.
4 A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.
Now the feast of the petscha of the Jihudoyee drew nigh.
5 Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?
And Jeshu lifted up his eyes, and saw the great assembly which had come to him; and he said to Philipos, Whence shall we buy bread, that these may eat?
6 (Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)
But this he said trying him; for he knew what he was about to do.
7 Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.
Philipos saith to him, Two hundred dinoreen of bread is not sufficient for them, that a little every one of them may take.
8 Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:
Saith to him one of his disciples, Andreas, brother of Shemun Kipha,
9 Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?
There is here a certain youth, who hath with him five cakes of barley and two fishes; but these what are they for these all?
10 Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.
Jeshu saith to them, Make all the men recline; for there was much herbage in that place. And the men reclined, in number five thousand.
11 Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.
And Jeshu took the bread, and blessed, and divided unto those who reclined, and likewise also of the fishes, as much as they willed.
12 A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.
And when they were satisfied, he said to his disciples, Gather the fragments that abound, that nothing be lost;
13 I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.
and they gathered and filled twelve baskets of fragments, those which abounded unto them who had eaten of the five loaves of barley.
14 A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.
But those men, when they had seen the sign which Jeshu had wrought, said, Truly this is the Prophet that cometh into the world.
15 Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.
But when Jeshu knew that they were about to come to seize him and make him the King, he passed away to a mountain alone.
16 A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.
AND when it was eventide, his disciples went down to the sea.
17 A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.
And they sat in a vessel, and went over for Kapher-nachum. And it was dark, and Jeshu had not come to them.
18 A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.
But the sea had risen against them, because a great wind blew.
19 Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.
And they had led stadia twentyfive or thirty, and they saw Jeshu walking upon the sea, and drawing nigh to the vessel; and they feared.
20 A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.
But Jeshu himself said to them, I am, fear not.
21 I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.
And they willed to receive him into the vessel, and soon that vessel was at that land to which they were going.
22 Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;
The day after the people that stood on the opposite shore of the sea saw that there was not another vessel there except that into which the disciples had ascended, and that Jeshu had not entered with his disciples into the vessel;
23 (Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)
but there came other boats from Tiberios near the place, where they did eat bread when Jeshu had blessed.
24 To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;
And when that company saw that Jeshu was not there nor his disciples, they ascended into those boats, and came to Kapher-nachum. And they sought Jeshu;
25 A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?
and when they had found him on the opposite side of the sea, they say to him, Raban, when camest thou hither?
26 Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.
Jeshu answered and said to them, Amen, amen, I tell you, You seek me, not because you considered the signs, but because you did eat the bread, and were satisfied.
27 Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec. (aiōnios )
Work not (for) the food which perisheth, but (for) the food that endureth unto the life that is eternal, which the Son of man shall give to you: for this hath the Father sealed, (even) Aloha. (aiōnios )
28 Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?
They say to him, What shall we do that we may work the works of Aloha?
29 Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.
Jeshu answered and said to them, This is the work of Aloha, that you believe in Him whom he hath sent.
30 Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?
THEY say to him, What sign doest thou that we may see, and believe in thee? What performest thou?
31 Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.
Our fathers manna did eat in the desert, as it is written, that bread from heaven be gave them to eat.
32 Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.
Jeshu saith to them, Amen, amen, I tell you, That Musha gave you not that bread from heaven, but my Father giveth you the true bread from heaven:
33 Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.
for the bread of Aloha is He who hath descended from heaven, and giveth life to the world.
34 Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.
They say to him, Our Lord, at all time give us this bread.
35 I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.
Jeshu saith to them, I am the bread of life: he who cometh to me shall not hunger, and he who believeth in me shall not thirst, for ever.
36 Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.
But I have told you that you have seen me, and have not believed.
37 Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.
Every one whom the Father hath given me, unto me will come; and him who unto me shall come, I will not cast out.
38 Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.
I descended from heaven not to do mine own will, but the will of Him who sent me.
39 A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.
But this is the will of my Father who sent me, that of all whom he hath given me I shall lose not of him, but shall raise him at the last day.
40 A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios )
For this is the will of my Father, that every one who seeth the Son and believeth on him, shall have the life that is eternal, and I will raise him at the last day. (aiōnios )
41 I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.
But the Jihudoyee murmured against him because he said, I am the bread which hath descended from heaven.
42 I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?
And they said, Is not this Jeshu bar Jauseph, he whose father and mother we know? and how saith this, From heaven I have descended?
43 Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.
Jeshu answered and said to them, Murmur not one with another.
44 Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.
No man can come to me unless the Father who sent me shall attract him, and I will raise him at the last day.
45 Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.
It is written in the prophet, that they shall be all taught of Aloha: every one, therefore, who hath heard from the Father and learned of him, cometh unto me.
46 Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.
There is no man who hath seen the Father, but he who is from Aloha, he hath seen the Father.
47 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto w mię wierzy, ma żywot wieczny. (aiōnios )
AMEN, amen, I say to you, Whosoever believeth in me hath the life which is eternal. (aiōnios )
48 Jam jest on chleb żywota.
I am the bread of life.
49 Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.
Your fathers did eat manna in the desert, and are dead:
50 Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.
but this is the bread which hath descended from heaven, that man may eat of it, and die not.
51 Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata. (aiōn )
I am the bread of life that from heaven hath descended; and if man shall eat of this bread, he shall live for ever; and the bread that I will give is my body, which for the life of the world I give. (aiōn )
52 Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?
The Jihudoyee contended one with another, saying, How can this his body give to us to eat?
53 I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.
And Jeshu said to them, Amen, amen, I tell you, That unless you eat the body of the Son of man, and drink his blood, you have no life in yourselves.
54 Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios )
He who eateth of my body, and drinketh of my blood, hath the life which is eternal, and I will raise him at the last day. (aiōnios )
55 Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.
For my body is truly food, and my blood is truly drink.
56 Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.
He who eateth my body, and drinketh my blood, abideth in me, and I in him.
57 Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.
As the Father the Living (one) who hath sent me, and I live by the Father, even so he who shall eat me, shall live, too, by me.
58 Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki. (aiōn )
This is the bread which hath descended from heaven. Not as was the manna that your fathers ate, and are dead; he who eateth of this bread shall live for ever. (aiōn )
59 To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.
These things he spake in the synagogue, as he taught in Kapher-nachum.
60 Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?
And many of his disciples who heard said, A hard word is this: who can hear it?
61 Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?
BUT Jeshu knew in himself that his disciples murmured concerning this; and he said to them, Does this stumble you?
62 Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?
If you shall see then the Son of man ascend up to the place where he was from the first?
63 Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.
It is the Spirit that maketh alive, the body profiteth nothing: the words which I have spoken to you, they are spirit and they are life.
64 Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;
But there are some of you who do not believe. For Jeshu knew from the first who they were who believed not, and who it was who would betray him.
65 I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.
And he said to them, On account of this I told you that no man can come to me, unless it be given him of my Father.
66 Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.
On account of this word many of his disciples went back, and walked not with him.
67 Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?
Jeshu said to the twelve, Do you also will to go?
68 I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego; (aiōnios )
Shemun Kipha answered and said, My Lord, unto whom shall we go? thou hast the words of eternal life; (aiōnios )
69 A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.
and we believe and know that thou art the Meshicha, the Son of Aloha the Living.
70 Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.
Jeshu saith to them, Have I not chosen you twelve, and from you one is Satana?
71 A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.
He spake concerning Jihuda bar Shemun Scarjuta; for he it was who would betray him, one from the twelve.