Jana 12
1 Tedy Jezus szóstego dnia przed wielkanocą przyszedł do Betanii, kędy był Łazarz, który był umarł, którego wzbudził od umarłych.
Six days before the Passover Jesus went to Bethany, to the home of Lazarus who had been raised from the dead.
2 Tamże mu sprawili wieczerzę, a Marta posługiwała, a Łazarz był jednym z onych, którzy z nim społem u stołu siedzieli.
There a dinner was arranged in his honor. Martha helped serve the food while Lazarus sat at the table with Jesus and the others guests.
3 A Maryja wziąwszy funt maści szpikanardowej bardzo drogiej, namaściła nogi Jezusowe, i utarła włosami swojemi nogi jego, i napełniony był on dom wonnością onej maści.
Mary brought a pint of pure nard perfume and anointed Jesus' feet, wiping them dry with her hair. The scent of the perfume filled the whole house.
4 Tedy rzekł jeden z uczniów jego, Judasz, syn Szymona, Iszkaryjot, który go miał wydać:
But one of the disciples, Judas Iscariot, who would later betray Jesus, asked,
5 Przeczże tej maści nie sprzedano za trzysta groszy, a nie dano ubogim?
“Why wasn't this perfume sold and the money given to the poor? It was worth three hundred denarii.”
6 A to mówił, nie iżby miał pieczą o ubogich, ale iż był złodziejem, i mieszek miał, a cokolwiek włożono, nosił.
He wasn't saying this because he cared about the poor but because he was a thief. He was the one who looked after the disciples' money and he often took some for himself.
7 Tedy rzekł Jezus: Zaniechaj jej; na dzień pogrzebu mego to chowała.
“Don't criticize her,” Jesus replied. “She did this in preparation for the day of my burial.
8 Albowiem ubogie zawsze z sobą macie, ale mnie nie zawsze mieć będziecie.
You'll always have the poor here with you, but you won't always have me here.”
9 Dowiedział się tedy lud wielki z Żydów, iż tam był, i przyszli nie tylko dla Jezusa, ale też aby Łazarza widzieli, którego był wzbudził od umarłych.
A large crowd had found out that he was there. They came there not just to see Jesus but because they wanted to see Lazarus, the man Jesus had raised from the dead.
10 I radzili się przedniejsi kapłani, żeby i Łazarza zabili.
So the chief priests planned to kill Lazarus as well,
11 Bo wiele z Żydów dla niego odstępowali i wierzyli w Jezusa.
since it was because of him that many Jews were no longer following them but putting their trust in Jesus.
12 Nazajutrz wielki lud, który był przyszedł na święto, usłyszawszy, iż Jezus idzie do Jeruzalemu,
The following day the crowds of people who had come for the Passover festival heard that Jesus was on his way to Jerusalem.
13 Nabrali gałązek palmowych i wyszli naprzeciwko niemu i wołali: Hosanna! błogosławiony, który idzie w imieniu Pańskiem, król Izraelski!
They cut off palm branches and went to welcome him, shouting, “Hosanna! Blessed is the one coming in the name of the Lord. Blessed is the king of Israel.”
14 A dostawszy Jezus oślęcia, wsiadł na nie, jako jest napisane:
Jesus found a young donkey and rode on it, as Scripture says:
15 Nie bój się, córko Syońska! oto król twój idzie, siedząc na oślęciu.
“Don't be afraid, daughter of Zion. Look, your king is coming, riding a donkey's colt.”
16 Ale tego z przodku nie zrozumieli uczniowie jego, ale gdy był Jezus uwielbiony, tedy wspomnieli, iż to było o nim napisane, a że mu to uczynili.
At the time, Jesus' disciples did not understand what these things meant. It was only later when he was glorified that they realized what had happened had been prophesied and applied to him.
17 Świadczył tedy lud, który z nim był, iż Łazarza zawołał z grobu i wzbudził go od umarłych.
Many in the crowd had seen Jesus call Lazarus from the tomb and raise him from the dead and were telling the story.
18 Dlatego też wyszedł przeciwko niemu lud, że słyszał, iż on ten cud uczynił.
That was the reason so many people went to meet Jesus—because they had heard about this miracle.
19 Tedy mówili Faryzeuszowie między sobą: Widzicie, że nic nie sprawicie; oto świat za nim poszedł.
The Pharisees said to one other, “Look, we're getting nowhere. Everyone's running after him.”
20 A byli niektórzy Grekowie z tych, którzy przychodzili do Jeruzalemu, żeby się modlili w święto.
Now some Greeks had come to the festival to worship.
21 Ci tedy przyszli do Filipa, który był z Betsaidy Galilejskiej, i prosili go, mówiąc: Panie, chcemy Jezusa widzieć.
They came to Philip of Bethsaida in Galilee, and said, “Sir, we'd like to see Jesus.”
22 Przyszedł Filip i powiedział Andrzejowi, a Andrzej zasię i Filip powiedzieli Jezusowi.
Philip went and told Andrew. Then they both went to Jesus and told him.
23 A Jezus odpowiedział im, mówiąc: Przyszła godzina, aby był uwielbiony Syn człowieczy.
Jesus replied, “The time has come for the Son of man to be glorified.
24 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźliby ziarno pszeniczne wpadłszy do ziemi, nie obumarło, ono samo zostaje; lecz jeźliby obumarło, wielki pożytek przynosi.
I tell you the truth: unless a grain of wheat is planted in the soil and dies, it remains just one grain. But if it dies, it produces many more grains of wheat.
25 Kto miłuje duszę swoję, utraci ją, a kto nienawidzi duszy swojej na tym świecie, ku wiecznemu żywotowi strzeże jej. (aiōnios g166)
If you love your own life you will lose it, but if you don't love your own life in this world you will keep your life forever. (aiōnios g166)
26 Jeźli mnie kto służy, niechże mię naśladuje, a gdziem ja jest, tam i sługa mój będzie; a jeźli mnie kto służyć będzie, uczci go Ojciec mój.
If you want to serve me you need to follow me. My servants will be where I am, and my Father will honor anyone who serves for me.
27 Terazci dusza moja zatrwożona jest; i cóż rzekę? Ojcze! zachowaj mię od tej godziny; alemci dlatego przyszedł na tę godzinę.
Now I am troubled. What should I say? ‘Father, save me from this coming time of suffering?’ No, for this is why I came—to go through this time of suffering.
28 Ojcze! uwielbij imię twoje. Przyszedł tedy głos z nieba: Uwielbiłem i jeszcze uwielbię.
Father, show the glory of your character.” A voice came from heaven, saying, “I have shown its glory, and I will show it again.”
29 A lud ten, który stał i słyszał, mówił: Zagrzmiało; a drudzy mówili: Anioł do niego mówił.
The crowd that was standing there heard it. Some said it thundered; others said an angel had spoken to him.
30 Odpowiedział Jezus i rzekł: Nie dla mnie się ten głos stał, ale dla was.
Jesus told them, “This voice spoke not for my sake, but for yours.
31 Teraz jest sąd świata tego, teraz książę świata tego precz wyrzucony będzie.
Now is the judgment of this world; now the prince of this world will be thrown out.
32 A ja jeźli będę podwyższony od ziemi, pociągnę wszystkich do siebie.
But when I am lifted up from the earth I will attract everyone to me.”
33 (A mówił to, oznajmując, jaką śmiercią miał umrzeć.)
(He said this to point out the kind of death he was going to die.)
34 Odpowiedział mu on lud: Myśmy słyszeli z zakonu, iż Chrystus trwa na wieki; a jakoż ty mówisz, że musi być podwyższony Syn człowieczy? i któryż to jest Syn człowieczy? (aiōn g165)
The crowd responded, “The Law tells us that the Messiah will live forever, so how can you say the Son of man must be ‘lifted up’? Who is this ‘Son of man’?” (aiōn g165)
35 Tedy im rzekł Jezus: Jeszcze do małego czasu jest z wami światłość; chodźcież tedy, póki światłość macie, żeby was ciemność nie ogarnęła; bo kto w ciemności chodzi, nie wie, kędy idzie.
Jesus replied, “The light is here with you for a little longer. Walk while you have the light so that the darkness doesn't overtake you. Those who walk in the dark don't know where they're going.
36 Póki światłość macie, wierzcie w światłość, abyście byli synami światłości. To powiedział Jezus, a odszedłszy schronił się od nich.
Put your trust in the light while you still have it so that you can become children of light.” When Jesus had told them this, he left and hid himself from them.
37 A choć tak wiele cudów uczynił przed nimi, przecię nie uwierzyli weń,
But despite all the miracles he had done in their presence, they still did not trust in Jesus.
38 Aby się wypełniło słowo Izajasza proroka, które powiedział: Panie! i któż uwierzył kazaniu naszemu, a ramię Pańskie komuż jest objawione?
This fulfilled the message of Isaiah the prophet who said, “Lord, who has believed what we told them? To whom has the Lord's power been revealed?”
39 Dlatego uwierzyć nie mogli, iż jeszcze powiedział Izajasz:
They were not able to trust him, and as a result they fulfilled what Isaiah also said:
40 Zaślepił oczy ich, i zatwardził serce ich, aby oczyma nie widzieli i sercem nie zrozumieli, i nie nawrócili się, abym je uzdrowił.
“He blinded their eyes, and made their minds dull, so that their eyes would not see, and their minds would not think, and they would not turn to me—for if they did I would heal them.”
41 To powiedział Izajasz, gdy widział chwałę jego, i mówił o nim.
Isaiah saw Jesus' glory and said this in reference to him.
42 Wszakże jednak i z książąt wiele ich weń uwierzyło; ale dla Faryzeuszów nie wyznali, aby z bóżnicy nie byli wyłączeni.
Even so many of the leaders did trust in him. However, they did not openly admit it because they did not want the Pharisees to expel them from the synagogue,
43 Bo umiłowali chwałę ludzką więcej, niż chwałę Bożą.
loving human admiration more than God's approval.
44 I wołał Jezus, a mówił: Kto wierzy w mię, nie w mię wierzy, ale w onego, który mię posłał.
Jesus called out, “If you trust in me you're not just trusting in me but also in the one who sent me.
45 I kto mię widzi, widzi onego, który mię posłał.
When you see me, you're seeing the one who sent me.
46 Ja światłość przyszedłem na świat, aby żaden, kto wierzy w mię, w ciemnościach nie został.
I have come as a light shining into the world, so if you trust in me you won't remain in the dark.
47 A jeźliby kto słuchał słów moich, a nie uwierzyłby, jać go nie sądzę; bom nie przyszedł, ażebym sądził świat, ale ażebym zbawił świat.
I don't judge anyone who hears my words but doesn't do what I say. I came to save the world, not to judge it.
48 Kto mną gardzi, a nie przyjmuje słów moich, ma kto by go sądził; słowa, którem ja mówił, one go osądzą w ostateczny dzień.
Anyone who rejects me and does not accept my words will be judged at the end-time judgment in accordance with what I have said.
49 Bom ja z siebie samego nie mówił, ale ten, który mię posłał, Ojciec, on mi rozkazanie dał, co bym mówił i co bym powiadać miał;
For I'm not speaking for myself but for my Father who sent me. He is the one who instructed me what to say and how to say it.
