Hioba 34
1 Nadto mówił Elihu, i rzekł:
Then Elihu continued:
2 Słuchajcież, mądrzy! mów moich, a nauczeni posłuchajcie mię.
“You [three] men who [think that you] [SAR] are very wise, hear me; listen to what I am saying, you men who [say that you] know so much.
3 Bo ucho słów doświadcza, jako podniebienie smakuje pokarmu.
When we [SYN] hear what other people [like you] say, we [RHQ] think carefully about what they say [to determine what is good and what is bad], like we [SYN] taste food [to determine what is good].
4 Obierzmy sobie sąd, a rozeznajmy między sobą, co jest dobrego.
We need to decide [who is saying] what is right and to determine among ourselves what is good/best.
5 Ponieważ Ijob rzekł: Jestem sprawiedliwym, a Bóg odrzucił sprawę moję:
Job has said, ‘I am innocent, but God has refused to judge me fairly/justly.
6 I mamże kłamać, mając sprawiedliwą? Bolesny jest postrzał mój bez przewinienia.
Even though I have always done what is right, he is lying about me. Even though I have not done what is wrong, he has caused me to suffer, and I will certainly die.’
7 Któryż jest mąż taki, jako Ijob, coby pił pośmiewisko jako wodę?
(Is there any person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water?/There is no person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water.) [RHQ]
8 A coby chodził w towarzystwie czyniących nieprawość; i przestawałby z ludźmi niepobożnymi?
He habitually associates with people who do what is evil and spends time with wicked people.
9 Bo powiedział: Nie pomoże człowiekowi, choćby się podobał Bogu.
He has said, ‘It is useless for people to try to please God.’
10 Przetoż mię słuchajcie, mężowie rozumni! Niech będzie daleka niepobożność od Boga, i nieprawość od Wszechmocnego.
“So, you men who [claim that you] understand everything, listen to me! Almighty God would never consider doing anything that is wicked or wrong [DOU]!
11 Bo on według uczynku płaci człowiekowi, a według drogi jego każdemu nagradza.
He (pays back/punishes) people for what they have done; he gives them what they deserve for the way that they have conducted their lives.
12 A zgoła Bóg przewrotnie nie czyni, a Wszechmocny nie podwraca sądu.
Truly, Almighty God never does what is wicked; he always [LIT] does what is fair/just.
13 Któż go przełożył nad ziemią? a kto wystawił cały okrąg świata?
The authority that he has to rule everything on the earth, no one [RHQ] gave it to him; no one [RHQ] put him in control of the whole world. [He has always had that authority].
14 Jeźliby obrócił przeciwko niemu serce swoje, a ducha jego, i dech jego do siebie wziął:
If he would take his spirit back to himself,
15 Zginęłoby wszelkie ciało społu, a człowiekby się do prochu nawrócił.
everyone would die [immediately], and their corpses would soon become dirt again.
16 Maszli tedy rozum, słuchaj tego, a przyjmuj w uszy swe głos mowy mojej.
“So, [Job], if [you say that you] understand everything, listen to what I am saying.
17 Azaż ten, który ma w nienawiści sąd, panować może? azaż tego, który jest wielce sprawiedliwy, niepobożnym uczynisz?
God could certainly not [RHQ] govern the world if he hated doing what is fair/just. So, will you condemn God, who is righteous and powerful, [saying that what he has done is wrong]?
18 Zaż potępisz tego, który może rzec królowi: O bezecny! a książętom: O niepobożny!
He tells [some] kings that they are worthless, and he says to [some] officials that they are wicked.
19 Który nie ma względu na osoby książąt, i nie waży sobie więcej bogacza nad ubogiego; bo oni wszyscy są czynem rąk jego.
He does not favor rulers [more than he favors others]; he does not favor rich people more than poor people, because he created all of them.
20 Nagle umierają; a o północy wzruszony bywa naród, i przemija, a mocarz zniesiony bywa bez ręki ludzkiej.
People [often] die suddenly; he strikes them at midnight and they die; he even gets rid of mighty people without the help of any humans [SYN].
21 Oczy bowiem jego nad drogami człowieczemi, a on widzi wszystkie kroki jego.
“He sees [MTY] everything that people do; [when we walk, ] he watches every step that we take.
22 Niemasz ciemności, ani cienia śmierci, kędyby się skryli ci, którzy czynią nieprawość.
There is no gloom or darkness [DOU] that is so dark that sinners can hide [from him] in that darkness.
23 Bo na nikogo nie wkłada więcej, tak, żeby miał wchodzić w sąd z Bogiem.
God does not [need to] set a time when we will stand in front of him in order that he may judge us. [He can judge us whenever he wants to].
24 Pociera bardzo wiele mocarzów, a inszych miasto nich wystawia.
He destroys mighty people without [needing to] investigate [what they have done], and he appoints others to take their places.
25 Przeto, iż zna sprawy ich, obraca im dzień w noc, aby byli potarci.
Because he [already] knows what they have done, he removes them at night and gets rid of them.
26 Poraża ich jako niepobożnych na miejscu jawnem.
Where [many] people can see it, he strikes/punishes them because of the wicked things that they have done;
27 Przeto, iż odstąpili od niego, a żadnych dróg jego zrozumieć nie chcieli:
he strikes them because they turned away from doing what he wanted them to do and did not pay attention to any of his commands.
28 Aby przywiódł na nich wołanie znędzniałych, a pokazał, że wysłuchuje wołanie ubogich.
They [mistreated] the poor people, with the result that those poor people cried out to God [for help], and he heard those afflicted people when they cried out [to him].
29 Gdy on sprawi pokój, któż go wzruszy? także, gdy skryje oblicze, któż go ujrzy? A to czyni tak całemu narodowi, jako każdemu człowiekowi,
But if God decides to do nothing [to punish wicked people], no one can criticize/condemn him. If a godless/wicked man rules a nation, a man who tricks/deceives the people,
30 Aby dalej nie panował człowiek obłudny na upadek ludzki.
and if [God] hides his face [with the result that he does not see that ruler or punish him], no one will be able to prevent that ruler [from doing those things].
31 Zaprawdę miałbyś mówić do Boga: Przepuść; poniosę, a nie będę się wzbraniał.
“Job, have you or anyone else ever said to God, ‘I have been punished [for my sins], and I will not sin any more;
32 Nadto jeźlibym czego nie baczył, ty mię naucz; jeźlim nieprawość popełnił, nie uczynię tego więcej.
so teach/show me what [sins I have committed]; if I have done anything that is evil, I will not do it any more’?
33 Izali według zdania twego będziesz płacił, żeć się to nie podoba, a żeś ty owo obrał, a nie on? Ale wieszli co lepszego, powiedz.
[Job, ] you object to what God has done to you, but do you think that he will do what you want him to do? It is you who must choose [what you say to God], not I; so tell me what you are thinking about this.
34 Mężowie rozumni toż rzeką ze mną, a człowiek mądry przypadnie na to,
“People who have good sense, those who are wise and who listen to what I say, will say to me,
35 Że Ijob nie mówi mądrze, a słowa jego nie są roztropne.
‘Job is speaking ignorantly; what he says is nonsense.’
36 Boże, Ojcze mój! niech będzie Ijob doskonale doświadczony, przeto, iż nam odpowiada, jako ludziom złym.
I think that Job should be taken to a court and (put on trial/judged), because he answers [us his friends] like wicked men would answer.
37 Bo przestępstwa przyczynia do grzechu swego; chlubi się między nami, i mówi bardzo wiele przeciwko Bogu.
To add to the [other] sins that he has committed, he is rebelling [against God]; he shows us that he does not respect God [IDM], making long speeches [saying that God has punished him unjustly].”
