Hioba 34
1 Nadto mówił Elihu, i rzekł:
And Elihu commenced, and said,
2 Słuchajcież, mądrzy! mów moich, a nauczeni posłuchajcie mię.
Hear, O ye wise men, my words; and ye that have knowledge, give ear unto me.
3 Bo ucho słów doświadcza, jako podniebienie smakuje pokarmu.
For the ear proveth words, as the palate tasteth the food.
4 Obierzmy sobie sąd, a rozeznajmy między sobą, co jest dobrego.
Let us choose for ourselves what is just: let us acknowledge between ourselves what is good.
5 Ponieważ Ijob rzekł: Jestem sprawiedliwym, a Bóg odrzucił sprawę moję:
For Job hath said, “I am righteous; and God hath taken away justice from me.
6 I mamże kłamać, mając sprawiedliwą? Bolesny jest postrzał mój bez przewinienia.
Should I lie concerning the justice due me? incurable is [my wound from] the arrow I bear in me without any transgression.”
7 Któryż jest mąż taki, jako Ijob, coby pił pośmiewisko jako wodę?
What man is there like Job, who drinketh scorning like water,
8 A coby chodził w towarzystwie czyniących nieprawość; i przestawałby z ludźmi niepobożnymi?
And is on the road to keep company with the wrong-doers, and to walk with men of wickedness?
9 Bo powiedział: Nie pomoże człowiekowi, choćby się podobał Bogu.
For he hath said, “It profiteth a man nothing when he acteth according to the pleasure of God.”
10 Przetoż mię słuchajcie, mężowie rozumni! Niech będzie daleka niepobożność od Boga, i nieprawość od Wszechmocnego.
Therefore ye men of sense hearken unto me: far is it from God to practise wickedness; and from the Almighty to do wrong!
11 Bo on według uczynku płaci człowiekowi, a według drogi jego każdemu nagradza.
For the work of a son of earth doth he recompense unto him, and according to the path of man doth he permit things to occur to him.
12 A zgoła Bóg przewrotnie nie czyni, a Wszechmocny nie podwraca sądu.
Yea, surely God will not condemn unjustly, nor will the Almighty pervert justice.
13 Któż go przełożył nad ziemią? a kto wystawił cały okrąg świata?
Who hath given him a charge concerning the earth? or who hath intrusted [him] the whole world?
14 Jeźliby obrócił przeciwko niemu serce swoje, a ducha jego, i dech jego do siebie wziął:
If he were to set his heart upon man, he would gather unto himself his spirit and his breath:
15 Zginęłoby wszelkie ciało społu, a człowiekby się do prochu nawrócił.
All flesh would perish together, and the son of earth would return again unto dust.
16 Maszli tedy rozum, słuchaj tego, a przyjmuj w uszy swe głos mowy mojej.
If then thou wishest to understand, hear this: give ear to the sound of my words.
17 Azaż ten, który ma w nienawiści sąd, panować może? azaż tego, który jest wielce sprawiedliwy, niepobożnym uczynisz?
Is it possible that he who hateth justice should govern? or wilt thou condemn the righteous mighty One?
18 Zaż potępisz tego, który może rzec królowi: O bezecny! a książętom: O niepobożny!
[Is it fit] to say to a king, Thou art worthless? and to princes, Ye are wicked?
19 Który nie ma względu na osoby książąt, i nie waży sobie więcej bogacza nad ubogiego; bo oni wszyscy są czynem rąk jego.
Whereas he is one that showeth no favor to chieftains, and distinguisheth not the rich before the indigent; for all of them are the work of his hands.
20 Nagle umierają; a o północy wzruszony bywa naród, i przemija, a mocarz zniesiony bywa bez ręki ludzkiej.
In a moment will they die, and in the midst of the night; people are moved, and pass away: and the mighty will be removed without a human hand.
21 Oczy bowiem jego nad drogami człowieczemi, a on widzi wszystkie kroki jego.
For big eyes are upon the ways of man, and all his steps doth he see.
22 Niemasz ciemności, ani cienia śmierci, kędyby się skryli ci, którzy czynią nieprawość.
There is no darkness, nor shadow of death, where the evil-doers can hide themselves.
23 Bo na nikogo nie wkłada więcej, tak, żeby miał wchodzić w sąd z Bogiem.
For he need not direct [his attention] a long time upon man, that he should enter into judgment before God.
24 Pociera bardzo wiele mocarzów, a inszych miasto nich wystawia.
He breaketh down mighty men without [long] searching, and placeth others in their stead.
25 Przeto, iż zna sprawy ich, obraca im dzień w noc, aby byli potarci.
For the reason that he knoweth their deeds: therefore he overturneth them in the night, and they are crushed.
26 Poraża ich jako niepobożnych na miejscu jawnem.
Among wicked men doth he strike them, in the place where [many] see them:
27 Przeto, iż odstąpili od niego, a żadnych dróg jego zrozumieć nie chcieli:
Because they have departed from following him, and have not considered all his ways.
28 Aby przywiódł na nich wołanie znędzniałych, a pokazał, że wysłuchuje wołanie ubogich.
Bringing before them the cry of the indigent, and the cry of the afflicted which he had to hear.
29 Gdy on sprawi pokój, któż go wzruszy? także, gdy skryje oblicze, któż go ujrzy? A to czyni tak całemu narodowi, jako każdemu człowiekowi,
When he now granteth rest, who will condemn [him]! and when he hideth his face, who can behold him? whether it be against a nation, or against one man, it is the same:
30 Aby dalej nie panował człowiek obłudny na upadek ludzki.
That no hypocritical man may reign, that such shall not be a mare to the people.
31 Zaprawdę miałbyś mówić do Boga: Przepuść; poniosę, a nie będę się wzbraniał.
For truly it is only fitting to say unto God, “I bear [cheerfully], I will not do any wrong;
32 Nadto jeźlibym czego nie baczył, ty mię naucz; jeźlim nieprawość popełnił, nie uczynię tego więcej.
What I cannot see myself, do thou truly teach me; if I have done what is unjust, I will do so no more.”
33 Izali według zdania twego będziesz płacił, żeć się to nie podoba, a żeś ty owo obrał, a nie on? Ale wieszli co lepszego, powiedz.
Should he then according to thy view send a recompense, because thou hast rejected him? “Because thou must choose, and not I?” and what thou knowest, do speak.
34 Mężowie rozumni toż rzeką ze mną, a człowiek mądry przypadnie na to,
Men of sense will say unto me, and every wise man who heareth me,
35 Że Ijob nie mówi mądrze, a słowa jego nie są roztropne.
That Job hath not spoken with knowledge, and that his words are without intelligence.
36 Boże, Ojcze mój! niech będzie Ijob doskonale doświadczony, przeto, iż nam odpowiada, jako ludziom złym.
Oh that Job may therefore be probed continually, in order to give answers against sinful men.
37 Bo przestępstwa przyczynia do grzechu swego; chlubi się między nami, i mówi bardzo wiele przeciwko Bogu.
For he addeth unto his sin transgression: among us he uttereth too many loud words, and multiplieth his speeches against God.
