Hioba 34
1 Nadto mówił Elihu, i rzekł:
Then Elihu continued,
2 Słuchajcież, mądrzy! mów moich, a nauczeni posłuchajcie mię.
“Listen to my words, you men who say you are wise; pay attention to what I'm saying you who think you know.
3 Bo ucho słów doświadcza, jako podniebienie smakuje pokarmu.
The ear distinguishes words just as the palate distinguishes foods.
4 Obierzmy sobie sąd, a rozeznajmy między sobą, co jest dobrego.
Let us discern for ourselves what is right: let us decide among ourselves what is good.
5 Ponieważ Ijob rzekł: Jestem sprawiedliwym, a Bóg odrzucił sprawę moję:
Job said, ‘I am innocent, and God has denied me justice.
6 I mamże kłamać, mając sprawiedliwą? Bolesny jest postrzał mój bez przewinienia.
Even though I'm right, I'm treated like a liar; I am dying from my wounds, even though I've done nothing wrong.’
7 Któryż jest mąż taki, jako Ijob, coby pił pośmiewisko jako wodę?
Has there ever been a man like Job with such a thirst for ridiculing others?
8 A coby chodził w towarzystwie czyniących nieprawość; i przestawałby z ludźmi niepobożnymi?
He keeps company with wicked people; he associates with those who do evil.
9 Bo powiedział: Nie pomoże człowiekowi, choćby się podobał Bogu.
He's even said, ‘What benefit is there in being God's friend?’
10 Przetoż mię słuchajcie, mężowie rozumni! Niech będzie daleka niepobożność od Boga, i nieprawość od Wszechmocnego.
So listen to me, you men of understanding! It's impossible for God to do evil and the Almighty to do wrong.
11 Bo on według uczynku płaci człowiekowi, a według drogi jego każdemu nagradza.
He pays people back for what they've done, and treats them as they deserve.
12 A zgoła Bóg przewrotnie nie czyni, a Wszechmocny nie podwraca sądu.
It's absolutely sure that God doesn't act wickedly; the Almighty would never pervert justice.
13 Któż go przełożył nad ziemią? a kto wystawił cały okrąg świata?
Who put him in charge of the earth? Who gave him the responsibility for all the world?
14 Jeźliby obrócił przeciwko niemu serce swoje, a ducha jego, i dech jego do siebie wziął:
If he were to withdraw his spirit, if he were to take back his breath,
15 Zginęłoby wszelkie ciało społu, a człowiekby się do prochu nawrócił.
all living things would immediately die and human beings would return to dust.
16 Maszli tedy rozum, słuchaj tego, a przyjmuj w uszy swe głos mowy mojej.
If you have understanding then hear this; pay attention to what I'm saying.
17 Azaż ten, który ma w nienawiści sąd, panować może? azaż tego, który jest wielce sprawiedliwy, niepobożnym uczynisz?
Do you really think someone who hated justice could govern? Are you going to condemn Almighty God who always does what is right?
18 Zaż potępisz tego, który może rzec królowi: O bezecny! a książętom: O niepobożny!
He's the one who tells kings, ‘You're useless!’ or says to nobles, ‘You're wicked!’
19 Który nie ma względu na osoby książąt, i nie waży sobie więcej bogacza nad ubogiego; bo oni wszyscy są czynem rąk jego.
He doesn't think more of the rich than the poor, for they are all people he himself made.
20 Nagle umierają; a o północy wzruszony bywa naród, i przemija, a mocarz zniesiony bywa bez ręki ludzkiej.
They die in a moment; at midnight they shudder and pass away; the mighty are gone without effort.
21 Oczy bowiem jego nad drogami człowieczemi, a on widzi wszystkie kroki jego.
For he watches what they're doing and sees everywhere they go.
22 Niemasz ciemności, ani cienia śmierci, kędyby się skryli ci, którzy czynią nieprawość.
There is no darkness so deep where people who do evil can hide themselves from him.
23 Bo na nikogo nie wkłada więcej, tak, żeby miał wchodzić w sąd z Bogiem.
God doesn't need to examine anyone in any greater detail that they should come before him for judgment.
24 Pociera bardzo wiele mocarzów, a inszych miasto nich wystawia.
He brings down the mighty without needing an investigation; he sets up others in their place.
25 Przeto, iż zna sprawy ich, obraca im dzień w noc, aby byli potarci.
Knowing what they've done he overthrows them in a night and destroys them.
26 Poraża ich jako niepobożnych na miejscu jawnem.
He strikes them down for their wickedness in public where they can be seen
27 Przeto, iż odstąpili od niego, a żadnych dróg jego zrozumieć nie chcieli:
because they turned away from following him, disregarding all his ways.
28 Aby przywiódł na nich wołanie znędzniałych, a pokazał, że wysłuchuje wołanie ubogich.
They made the poor call out to him, and he heard the cries of the oppressed.
29 Gdy on sprawi pokój, któż go wzruszy? także, gdy skryje oblicze, któż go ujrzy? A to czyni tak całemu narodowi, jako każdemu człowiekowi,
Yet if God wants to remain silent, who can condemn him? If he chooses to hide his face, who can see him? Whether it concerns a nation or an individual,
30 Aby dalej nie panował człowiek obłudny na upadek ludzki.
a person who rejects God should not rule so they don't mislead people.
31 Zaprawdę miałbyś mówić do Boga: Przepuść; poniosę, a nie będę się wzbraniał.
If you were to say to God, ‘I have sinned, but I won't do bad things any more.
32 Nadto jeźlibym czego nie baczył, ty mię naucz; jeźlim nieprawość popełnił, nie uczynię tego więcej.
Show me what I cannot see. If I have done wrong, I won't do it again,’
33 Izali według zdania twego będziesz płacił, żeć się to nie podoba, a żeś ty owo obrał, a nie on? Ale wieszli co lepszego, powiedz.
then should God reward you for following your own opinions since you have rejected his? You're the one who has to choose, not me! Tell us what you think.
34 Mężowie rozumni toż rzeką ze mną, a człowiek mądry przypadnie na to,
For people who understand—those who are wise who have heard what I said—will tell me,
35 Że Ijob nie mówi mądrze, a słowa jego nie są roztropne.
‘Job doesn't know what he's talking about. What he says doesn't make any sense.’
36 Boże, Ojcze mój! niech będzie Ijob doskonale doświadczony, przeto, iż nam odpowiada, jako ludziom złym.
If only Job were thoroughly condemned because he speaks like evil people do.
37 Bo przestępstwa przyczynia do grzechu swego; chlubi się między nami, i mówi bardzo wiele przeciwko Bogu.
Now he has added rebellion to his sins; he claps his hands at us, making long speeches full of accusations against God.”
