Hioba 28
1 Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
“Surely there is a mine for silver and a place where gold is refined.
2 Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
Iron is taken from the earth, and copper is smelted from ore.
3 Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
Man puts an end to the darkness; he probes the farthest recesses for ore in deepest darkness.
4 Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
Far from human habitation he cuts a shaft in places forgotten by the foot of man. Far from men he dangles and sways.
5 Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
Food may come from the earth, but from below it is transformed as by fire.
6 W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
Its rocks are the source of sapphires, containing flecks of gold.
7 A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
No bird of prey knows that path; no falcon’s eye has seen it.
8 Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
Proud beasts have never trodden it; no lion has ever prowled over it.
9 Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
The miner strikes the flint; he overturns mountains at their base.
10 Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
He hews out channels in the rocks, and his eyes spot every treasure.
11 Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
He stops up the sources of the streams to bring what is hidden to light.
12 Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
But where can wisdom be found, and where does understanding dwell?
13 Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
No man can know its value, nor is it found in the land of the living.
14 Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
The ocean depths say, ‘It is not in me,’ while the sea declares, ‘It is not with me.’
15 Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
It cannot be bought with gold, nor can its price be weighed out in silver.
16 Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
It cannot be valued in the gold of Ophir, in precious onyx or sapphire.
17 Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
Neither gold nor crystal can compare to it, nor jewels of fine gold be exchanged for it.
18 Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
Coral and quartz are unworthy of mention; the price of wisdom is beyond rubies.
19 Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
Topaz from Cush cannot compare to it, nor can it be valued in pure gold.
20 Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
From where then does wisdom come, and where does understanding dwell?
21 Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
It is hidden from the eyes of every living thing and concealed from the birds of the air.
22 Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
Abaddon and Death say, ‘We have heard a rumor about it.’
23 Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
But God understands its way, and He knows its place.
24 Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
For He looks to the ends of the earth and sees everything under the heavens.
25 Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
When God fixed the weight of the wind and measured out the waters,
26 On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
when He set a limit for the rain and a path for the thunderbolt,
27 W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
then He looked at wisdom and appraised it; He established it and searched it out.
28 Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
And He said to man, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
