Hioba 28
1 Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
2 Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
Iron is taken out of the earth, and copper is molten out of the stone.
3 Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
Man sets an end to darkness, and searches out to the furthest bound the stones of obscurity and of thick darkness.
4 Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
He breaks open a shaft away from where men sojourn, paths forgotten by the foot. They hang afar from men; they swing to and fro.
5 Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
As for the earth, out of it comes bread, and underneath it is turned up as it were by fire.
6 W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
The stones of it are the place of sapphires, and it has dust of gold.
7 A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
No bird of prey knows that path, nor has the falcon's eye seen it.
8 Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
The proud beasts have not trodden it, nor has the fierce lion passed thereby.
9 Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
He puts forth his hand upon the flinty rock. He overturns the mountains by the roots.
10 Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
He cuts out channels among the rocks, and his eye sees every precious thing.
11 Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
He binds the streams that they not trickle. And the thing that is hid he brings forth to light.
12 Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
But where shall wisdom be found? And where is the place of understanding?
13 Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
Man does not know the price of it, nor is it found in the land of the living.
14 Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
The deep says, It is not in me. And the sea says, It is not with me.
15 Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
It cannot be gotten for gold, nor shall silver be weighed for the price of it.
16 Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
17 Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
Gold and glass cannot equal it, nor shall it be exchanged for jewels of fine gold.
18 Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
No mention shall be made of coral or of crystal. Yea, the price of wisdom is above rubies.
19 Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
The topaz of Ethiopia shall not equal it, nor shall it be valued with pure gold.
20 Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
Where then does wisdom come from? And where is the place of understanding?
21 Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
Since it is hid from the eyes of all living, and kept closed from the birds of the heavens.
22 Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
Destruction and Death say, We have heard a rumor of it with our ears.
23 Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
God understands the way of it, and he knows the place of it.
24 Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole heaven,
25 Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
to make a weight for the wind. Yea, he distributes the waters by measure.
26 On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
27 W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
then he saw it, and declared it. He established it, yea, and searched it out.
28 Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
And to man he said, Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to depart from evil is understanding.
