< Jeremiasza 51 >
1 Tak mówi Pan: Oto Ja wzbudzę przeciwko Babilonowi, i przeciwko tym, którzy mieszkają w pośród powstawających przeciwko mnie, wiatr zaraźliwy;
Angraeng mah, Khenah, Babylon hoi a thungah kaom kaminawk to tuk hanah, amrosak thaih takhi to kang thawksak han;
2 I poślę na Babiilon przewiewaczy, którzy go przewiewać będą, i wypróżnią ziemię jego, gdyż będą przeciwko niemu zewsząd w dzień ucisku.
takhi hawhhaih paqa to Babylon ah ka patoeh han, anih mah prae to haw ueloe, amrosak boih tih; raihaih tongh na niah a taeng ih kaminawk mah anih to misa ah suem tih.
3 Do tego, który mocno ciągnie łuk swój, a postępuje w pancerzu swoim, rzekę: Nie folgujcie młodzieńcom jego, wygładźcie wszystko wojsko jego.
Kalii avak kami loe angmah ih kalii to takoih nasoe, angmah angvaenghaih to angkhuk pacoengah, kaat nasoe; anih ih thendoengnawk to pathlung pae hmah; anih ih misatuh kaminawk to tamit pae boih ah.
4 Niech polegną pobici w ziemi Chaldejskiej, a poprzebijani po ulicach jego.
Hum ih kami loe Khaldian prae ah amtim tih, nihcae to loklamnawk ah thun o tih.
5 Bo nie jest opuszczony Izrael i Juda od Boga swego, od Pana zastępów, choć ziemia ich pełna jest przestępstwa przeciwko Świętemu Izraelskiemu.
Prae loe Israel Ciimcai Kaminawk hmaa ah zaehaih hoiah koi, toe angmah ih Sithaw mah Israel hoi Judah to pahnawt ai vop.
6 Uciekajcie z pośrodku Babilonu, a niech zachowa każdy duszę swoję, abyście nie byli zatraceni w nieprawości jego; bo czas będzie pomsty Pańskiej, sam mu zapłatę odda.
Babylon vangpui thung hoiah cawn oh! Kami boih a hinghaih pahlong hanah cawn oh! Anih zaehaih pongah amro o hmah; vaihi tue loe Angraeng lu lakhaih tue ah oh baktiah, a nuiah kating ah sah pathok let tih.
7 Byłci Babilon kubkiem złotym w ręce Pańskiej, upajającym wszystkę ziemię; wino jego piły narody, dlatego poszalały narody;
Babylon loe Angraeng ban ah kaom long pum paquisak thaih, sui boengloeng ah oh; kami congca mah to misurtui to naek o moe, paquih o; to pongah prae kaminawk loe amthu o boih boeh.
8 Ale nagle upadnie Babilon, i starty będzie; rozkwilcie się nad nim, nabierzcie olejku balsamowego dla boleści jego, owa się wyleczy.
Babylon loe akra ai ah amtimh moe, amro boeh; anih han qah o haih ah! Ahmaa kana nok pae hanah tasii to la pae oh, to tih nahaeloe ngantui khoe doeh om tih, tiah thuih.
9 Leczyliśmy Babilon, ale nie jest uleczony. Opuśćmyż go, a pójdźmy każdy do ziemi swej; bo sąd jego aż do nieba sięga, i wyniósł się aż pod obłoki.
Angvinnawk mah, Babylon ih ahmaa hoih thai hanah a sak o, toe hoih thai ai; anih to caeh o taak ah, aimah prae ah caeh o boih si boeh; anih lokcaekhaih loe van khoek to phak boeh, tamai ohhaih van khoek to dawh tahang boeh.
10 Wywiódł Pan sprawiedliwości nasze. Pójdźcie, a opowiadajmy na Syonie dzieło Pana, Boga naszego.
Angraeng mah aicae toenghaih to sak boeh; angzo oh, aicae Angraeng Sithaw mah sak ih tok to Zion ah thui o si, tiah thuih o.
11 Wyostrzcie strzały, sporządżcie tarcze. Wzbudził Pan ducha królów Medskich; bo przeciwko Babilonowi zamysł jego, aby go wytracił, gdyż pomsta Pańska jest pomsta kościoła jego.
Palaa to kanoe ah taak oh loe, angvaenghaih aphaw to avak oh! Babylon to phraek han koeh pongah, Angraeng mah Medes siangpahrangnawk ih palungthin to pahruek boeh; hae loe Angraeng mah lu lakhaih ah oh moe, a tempul lu lakhaih ah oh.
12 Podnieście chorągiew na murach Babilońskich, przyczyńcie straży, postawcie stróżów, nagotujcie zasadzki; bo i umyślił Pan i wykona, co wyrzekł przeciwko obywatelom Babilońskim.
Babylon sipae nuiah kahni to payang oh! Pop parai misa toep kami to suem oh, misa toephaih im to kacakah sah oh loe, imtoep misatuh kaminawk to suem oh; Angraeng loe Babylon tuk hanah takroek ih lok baktih toengah sah tangtang tih.
13 O ty, który mieszkasz nad wodami wielkiemi! o bogaty w skarby! przyszedł koniec twój, kres łakomstwa twego.
Aw pop parai tui nuiah kaom hmuenmae angraenghaih hoiah khosah kami, na boenghaih atue to angzoh boeh moe, na khithaih qui apethaih atue doeh phak boeh.
14 Przysiągł Pan zastępów na duszę swoję, że cię napełni ludźmi, jako chrząszczami, którzy uczynią nad tobą okrzyk wojenny.
Misatuh kaminawk ih Angraeng Sithaw loe angmah hoi angmah lokkamhaih to sak boeh; pop parai pakhu baktiah, kaminawk hoiah kang koisak han; nihcae mah na hang o thui tih.
15 Onci to jest, który uczynił ziemię mocą swoją, który utwierdził okrąg świata mądrością swoją, i roztropnością swoją rozpostarł niebiosa;
Anih mah long hae thacakhaih hoiah sak; palung a hahaih hoiah long hae caksak moe, a panoekhaih hoiah van hae payuengh tahang.
16 Który gdy głos wypuszcza, wody na niebie szumią, a który sprawuje, aby występowały pary od kończyn ziemi, i błyskawice ze dżdżem przywodzi, a wywodzi wiatr z skarbów swoich.
A lok pathok naah, katuen parai tui baktiah van ah atuenh to oh; long boenghaih hoiah tamai to tacawtsak tahang; khotui hoi tangphra to a pueksak moe, angmah ih hmuenmae suekhaih imthung hoiah takhi to tacawtsak.
17 Tak zgłupiał każdy człowiek, że tego nie zna, że pohańbiony bywa złotnik od obrazu rytego; bo kłamstwem jest ulanie jego, a niemasz w nich ducha.
Kaminawk loe angmacae thoemhaih hoiah amthu o boih boeh; sui sahkungnawk loe a sak o ih krangnawk pongah a zat paw o boeh; a sak o ih krang loe a linghaih ah oh moe, anghahhaih takhi doeh tawn o ai.
18 Marnością są a dzieło błędów; zginą czasu nawiedzenia swego.
To krangnawk loe azom pui ni; alinghaih hmuen ah ni oh o; nihcae thuitaekhaih ni phak naah loe, to hmuennawk to anghmaa tih.
19 Nie takowyć jest dział Jakóbowy; bo on jest który wszystko stworzył, a Izrael jest prętem dziedzictwa jego; Pan zastępów imię jego.
Jakob ih taham Sithaw loe to hmuennawk hoiah anghmong ai; anih loe hmuen boih sahkung Sithaw ah oh pongah, Israel loe angmah ih qawktoep kami ah oh; anih ih ahmin loe misatuh kaminawk ih Angraeng, tiah oh.
20 Młotemeś ty moim kruszącym, orężem wojennym, abym pokruszył przez cię narody, i poburzył przez cię królestwa;
Nang loe misa ka tukhaih caka hoi maiphaw maica ah na oh; nang patohhaih hoiah prae kaminawk to ka khuek moe, nang rang hoiah praenawk to kam rosak;
21 Abym pokruszył przez cię konia i jezdnego, abym pokruszył przez cię wóz i tego, co na nim jeździ;
nang hoiah ni hrang hoi a nuiah angthueng kaminawk to ka dueksak moe, nang hoiah ni hrang lakok hoi a nuiah angthueng kami to ka hum han,
22 Abym pokruszył przez cię męża i niewiastę, abym pokruszył przez cię starca i dziecię, abym pokruszył przez cię młodzieńca i pannę;
nang hoiah ni nongpa hoi nongpata to ka hum han, nang hoiah ni nawkta hoi mitong to ka paduek moe, nang hoiah ni thendoeng hoi tangla doeh ka paduek han;
23 Abym pokruszył przez cię pasterza i trzodę jego, abym pokruszył przez cię oracza, i sprzężaj jego, abym pokruszył przez cię książąt i hetmanów.
nang hoiah ni tuutoepkung hoi tuunawk to ka boh moe, nang hoiah ni lawktawn kami hoi maitaw tae to ka boh han; nang hoiah ni misatuh angraengnawk hoi ukkungnawk to ka hum han.
24 Ale już oddam Babilonowi, i wszystkim obywatelom Chaldejskim za wszystkie złości ich, które czynili Syonowi przed oczyma waszemi, mówi Pan.
Babylon hoi Khaldian kaminawk mah, Zion ah sak o ih zaehaih pongah, nangcae hma roe ah nihcae to ka thuitaek han, tiah Angraeng mah thuih.
25 Otom Ja jest przeciwko tobie, o góro każąca! mówi Pan, która kazisz wszystkę ziemię, i wyciągnę rękę moję przeciwko tobie, a zwalę cię z skał, i uczynię cię górą spalenia;
Aw long pum phraekung, amrosak thaih mae nang, nang hae misa ah kang suek, tiah Angraeng mah thuih; na nuiah ban ka payangh moe, amngoe hoiah kang palet han, hmai mah kangh ih mae baktiah kang sak han.
26 A nie wezmą z ciebie kamienia do węgła, ani kamienia do gruntów; bo pustynią wieczną będziesz, mówi Pan.
Im taki ah thling han ih thlung to, nang thung hoiah la mak ai ueloe, im angdoethaih thlung doeh nang thung hoiah la mak ai; nang loe dungzan ah nam ro tih boeh, tiah Angraeng mah thuih.
27 Podnieście chorągiew w ziemi, trąbcie w trąbę między narodami, zgotujcie przeciwko niemu narody, zwołajcie przeciwko niemu królestwa Ararad, Minny, i Aschenas; postanówcie przeciwko niemu hetmana, przywiedźcie konie jako chrząszcze najeżone;
Prae thungah kahni payang oh! Prae kaminawk salakah mongkah to ueng oh! Prae kaminawk anih tuk hanah amsak oh, Ararat, Minni hoi Ashkenaz prae kaminawk nawnto angpop oh loe, anih tuk hanah misatuh angraeng maeto qoi oh; ahin kamtaak pakhu angpoeng baktiah hrang angthueng kaminawk to misatuk hanah caeh o sak tahang ah.
28 Zgotujcie przeciwko niemu narody, królów Medskich, książąt ich, i wszystkich hetmanów ich, ze wszystką ziemią władzy ich;
Prae kaminawk boih mah anih tuk hanah, Medes siangpahrangnawk, misatuh angraengnawk, prae ukkungnawk mah uk ih praenawk boih, amsak o sak ah.
29 Tedy zadrży ziemia, i rozboleje się, gdy wykonane będą przeciwko Babilonowi myśli Pańskie, aby obrócił ziemię Babilońską w pustynię, aby została bez obywatela.
Babylon prae loe anghuenh ueloe, palungsethaih om tih; Babylon prae loe kami om ai, amrosak hanah, Angraeng mah sak atimhaih Babylon nuiah phasak tih.
30 Przestaną mocarze Babilońscy walczyć, usiądą w zamkach, ustanie męstwo ich, będą jako niewiasty; zapali mieszkania ich, pokruszone będą zawory ich.
Thacak Babylon misatuh kaminawk loe misatukhaih to toengh o sut moe, sipae thungah akuep o boih; nihcae loe thazok o sut boeh; nongpata baktiah ni oh o boeh; anih ohhaih ahmuennawk to hmai hoiah thlaek o moe, thok takraenghaih thingnawk doeh angkhaeh boih boeh.
31 Goniec spotka drugiego gońca, a poseł zabieży posłowi, aby opowiedzieli królowi Babilońskiemu, iż wzięto miasto jego z jednej strony,
Anih ih vangpui loe lak boeh, tiah Babylon siangpahrang khaeah thuih pae hanah, tamthang thui kami maeto pacoeng maeto khaeah a caeh o moe, patoeh ih kami maeto pacoeng maeto khaeah a cawnh o,
32 A iż brody ubieżono, i jeziora wypalano ogniem, a mężowie waleczni ustraszeni są.
loklam to pakaa o khoep moe, sakrungkung baktiah kaom akungnawk ohhaih ahmuen to hmai hoiah thlaek o, misatuh kaminawk doeh zithaih hoiah oh o.
33 Bo tak mówi Pan zastępów, Bóg Izraelski: Córka Babilońska jest jako bojewisko, czas deptania jej przyszedł; jeszcze maluczko, a przyjdzie czas żniwa jej.
Misatuh kaminawk ih Angraeng, Israel Sithaw mah, Babylon canu loe cang atithaih ahmuen baktiah oh, anih atithaih atue loe phak boeh, akra ai ah anih cang aahhaih atue pha tih boeh, tiah thuih.
34 Pożarł mię, potarł mię Nabuchodonozor, król Babiloński, uczynił mię naczyniem próżnem, połknął mię jako smok, napełnił brzuch swój rozkoszami mojemi, i wygnał mię.
Babylon siangpahrang Nebuchadnezzar mah kai hae ang paaeh moe, ang tit pacoengah, laom kok baktiah ang suek sut; pahui baktiah ang paaeh moe, ka ngan hoiah zok amhah pacoengah, tasa bangah ang pathak sut.
35 Gwałt mnie i ciału memu uczyniony niech przyjdzie na Babilon, mówi obywatelka Syońska, a krew moja na obywateli Chaldejskich, mówi Jeruzalem.
Ka nuiah a sak ih athii longhaih to Babylon nuiah om nasoe, tiah Zion kaminawk mah thuih o; Jerusalem mah doeh, ka nuiah sak ih athii longhaih loe Khaldian kaminawk nuiah om nasoe, tiah thuih o.
36 Przetoż tak mówi Pan: Oto się Ja zastawię o krzywdę twoję, a pomszczę się za cię; bo wysuszę morze jego, wysuszę i źródła jego.
To pongah Angraeng mah, Khenah, nang to kang sak haih moe, lu kang lak pae han; anih ih tuipui to ka kangsak moe, anih ih tuibaap tuinawk doeh ka kangsak han, tiah thuih.
37 I będzie Babilon obrócony w mogiły, w mieszkanie smoków, w zdumienie, i w poświstanie, i będzie bez obywatela.
Babylon loe kamro hmuenmae suek cuuhaih ahmuen, tasuinawk ohhaih ahmuen, dawnraihaih ahmuen, pahnui thuihaih ahmuen hoi kami om ai angqai krang ahmuen ah om tih.
38 Pospołu jako lwy ryczeć będą, a skomleć jako szczenięta lwie.
Nihcae loe kaipui baktiah nawnto hang o ueloe, kaipui caanawk baktiah hang o tih.
39 Gdy się zapalą, uczynię im ucztę, i tak ich upoję, że krzyczeć i snem wiecznym zasnąć muszą, tak, aby nie ocucili, mówi Pan.
Nihcae anglawt ai, dungzan ah iih o poe hanah, palung angthawk o li naah, nihcae hanah poih to ka sak pae moe, ka paquisak boih han, tiah Angraeng mah thuih.
40 Powiodę ich jako baranki ku zabiciu, jako barany i kozły.
Boh hanah hoih ih tuucaa baktih, tuu taenawk hoi maeh taenawk baktiah ka hoih tathuk han.
41 Jakożby dobyty mógł być Sesach? Jakożby wzięta być mogła chwała wszystkiej ziemi? Jakożby mógł przyjść na spustoszenie Babilon między narodami?
Kawbangmaw Sheshak vangpui to lak o moe, long pum kamthang vangpui to a lak o? Kawbangmaw Babylon loe prae kaminawk salakah dawnrai koiah oh halat!
42 Wystąpi przeciwko Babilonowi morze, mnóstwem wałów jego okryte będzie.
Babylon nuiah tuipui angthawk moe, kangthawk tuiphu mah anih to khuk khoep boeh.
43 Miasta jego będą spustoszeniem, ziemią suchą i pustą, ziemią, w której miastach nikt nie będzie mieszkał, ani będzie chodził przez nią syn człowieczy.
Anih ih vangpuinawk loe amrohaih ahmuen, prae karoem ahmuen, praezaek ahmuen, kami om ai ahmuen, kami caeh ai ih ahmuen ah om tih boeh.
44 Nawiedzę też Bela w Babilonie, i wydrę, co był połknął, z gęby jego; i nie będą się więcej do niego zbiegać narody, i mury także Babilońskie upadną.
Babylon ih Bel sithaw doeh ka thuitaek moe, anih mah paaeh ving ih hmuen to ka pathaksak let han; prae kaminawk loe anih khaeah caeh o mak ai boeh; ue, Babylon sipae loe amtim tih boeh, tiah thuih.
45 Wyjdźcie z pośrodku jego, ludu mój! a wybaw każdy duszę swoję przed gniewem zapalczywości Pańskiej.
Kai ih kaminawk, anih to tacawt o taak ah; kanung parai Angraeng palungphuihaih thung hoiah kami boih hinghaih to pahlong oh.
46 A nie bądźcie miękkiego serca, ani się lękajcie wieści, którą będzie słychać w tej ziemi; gdy przyjdzie jednego roku nowina, potem drugiego roku wieść i gwałt w ziemi, a pan na pana.
Prae thung hoi thaih ih tamthang lok pongah, palung boeng o sak hmah loe, zii doeh zii o hmah; tamthang loe saningto pacoeng saningto thaih o tih; ukkung maeto hoi maeto misa angtukhaih, prae thungah athii longhaih to om tih.
47 Przetoż oto dni przyjdą, w które Ja nawiedzę bałwany ryte Babilońskie, a wszystka ziemia jego pohańbiona będzie, i wszyscy pobici jego polegną w pośrodku niego.
Babylon ih krangnawk nuiah ka thuitaekhaih to pha tih; prae boih dawnrai o ueloe, vangpui thungah kami pop parai duekhaih to om tih.
48 I będą nad Babilonem śpiewać niebiosa i ziemia, i wszystko, co na nich jest, gdy z północy przyjdą nań pustoszyciele, mówi Pan.
Aluek bang hoiah anih tuh kaminawk angzoh o naah, van hoi long ah kaom kaminawk boih mah Babylon anghoehaih laa to sah o tih, tiah Angraeng mah thuih.
49 Jako Babilon poraził onych pobitych Izraelskich, tak z Babilonu polegną pobici po wszystkiej ziemi.
Babylon pongah Israel kaminawk hum o baktih toengah, long pum ih kaminawk doeh Babylon vangpui ah hum o tih.
50 O którzyście uszli miecza, idźcie, nie stójcie! wspominajcie z daleka na Pana, a Jeruzalem niech wstępuje na serce wasze.
Nangcae sumsen hoi loih kaminawk, angdoe o sut hmah, caeh o ving ah; prae kangthla hoiah Angraeng to poek oh loe, Jerusalem doeh palung thungah poek oh.
51 Rzeczcie: Wstydzimy się, że słyszymy urąganie; hańba okryła twarzy nasze, bo cudzoziemcy wchodzą do świątnic domu Pańskiego.
Kaicae loe kasaethuihaih ka thaih o pongah, azathaih hoiah ka oh o, azathaih mah kaicae ih mikhmai to khuk khoep boeh; angvinnawk loe Angraeng im hmuenciim ah akun o boeh.
52 Przetoż oto dni przychodzą, mówi Pan, że nawiedzę ryte bałwany jego, a po wszystkiej ziemi jego zraniony stękać będzie.
Toe khenah, Babylon ih krangnawk nuiah lok ka caekhaih aninawk to pha ueloe, prae boih ih ahmaa caa kaminawk to hang o tih.
53 Chociażby Babilon wstąpił na niebo, i obwarował na wysokości moc swoję, przecie odemnie przyjdą pustoszyciele jego, mówi Pan.
Babylon loe van khoek to phak boeh, kacakah sipae thungh o tahang langlacadoeh, anih paro kaminawk to ka patoeh han, tiah Angraeng mah thuih.
54 Głos wołania z Babilonu, a starcie wielkie z ziemi Chaldejskiej;
Babylon hoiah qahhaih lok to angzoh moe, kalen parai amrohaih to Khaldian kaminawk prae thung hoiah angzoh;
55 Bo Pan Babilon zburzy i wytraci z niego głos wielki, choćby huczały wały ich jako wody wielkie, i wydany był szum głosu ich.
Angraeng mah Babylon to phraek boeh pongah, kalen parai tuinawk baktiah anih ih tuiphu angthawk tahang naah, katuen parai moe, kalen parai anih ih lok to Angraeng mah diisak tih;
56 Gdy nań, to jest na Babilon, pustoszyciel przyciągnie pojmani będą mocarze jego, pokruszone będą łuki ich; bo Bóg nagrody, Pan nagrodzi im sowicie;
Babylon phraekung to angzoh pongah, thacak angmah ih misatuh kaminawk to naeh o moe, kaliinawk to khaeh pae o boih; Angraeng loe lu la Sithaw ah oh, anih mah lu la tangtang tih.
57 Opoi książąt jego i mędrców jego, wodzów jego, i urzędników jego, i mocarzy jego, aby zasnęli snem wiecznym, a nie ocucili, mówi król, Pan zastępów imię jego.
Anih ih angraengnawk, palungha kaminawk, misatuh angraengnawk, prae ukkungnawk, thacak kaminawk to ka paquisak han; nihcae loe angthawk o mak ai, dungzan khoek to iip o poe tih, tiah misatuh kaminawk ih Angraeng, tiah ahmin kaom, Siangpahrang mah thuih.
58 Tak mówi Pan zastępów: Mur Babiloński szeroki do gruntu zburzony będzie, i bramy jego wysokie ogniem spalone będą, a ludzie darmo pracować będą, a narody przy ogniu pomdleją.
Misatuh kaminawk ih Angraeng mah, Babylon ih kathah sipaenawk to amrosak tih, prae kaminawk mah patangkhanghaih hoiah sak o ih, kasang khongkhanawk doeh hmai mah kang tih; kaminawk loe azom pui ah ni toksah o tih, tiah thuih.
59 Toć jest słowo, które rozkazał Jeremijasz prorok Sarajaszowi, synowi Neryjasza, syna Maasejaszowego, gdy odszedł od Sedekijasza, króla Judzkiego, do Babilonu, roku czwartego królowania jego; (a Sarajasz był książęciem w Menucha.)
Judah siangpahrang Zedekiah ukhaih saning palito haih naah, Jeremiah loe siangpahrang hoi nawnto Babylon ah caeh, to naah Maseiah capa Neriah, Neriah capa angraeng Seraiah khaeah Jeremiah mah thuih ih lok loe hae tiah oh.
60 Gdy zapisał Jeremijasz wszystko złe, które przyjść miało na Babilon, w księgi jedne, wszystkie te słowa, które są napisane przeciwko Babilonowi.
Babylon nuiah kaom han koi amrohaih hae loknawk boih loe Jeremiah mah tarik.
61 I rzekł Jeremijasz do Sarajasza: Gdy przyjdziesz do Babilonu, i oglądasz go, tedy przeczytasz te wszystkie słowa,
Jeremiah mah Seraiah khaeah, Babylon ah na phak naah, hae loknawk boih hae kroek paeh;
62 A rzeczesz: O Panie! tyś mówił przeciwko miejscu temu, że je wytracisz, aby w niem nie mieszkał nikt, ani z ludzi ani z bydląt, ale żeby było pustkami wiecznemi.
Aw Angraeng, hae ahmuen ah kami doeh, taw ih moisan doeh, oh han ai ah phraek boih moe, dungzan khoek to kam rosak poe han, tiah lok na thuih boeh, tiah lawkthui ah.
63 A gdy do końca przeczytasz te księgi, przywiążesz do nich kamień, i wrzucisz je w pośród Eufratesa,
Hae cabu na kroek pacoengah, thlung hoi nawnto kom ah loe, Euphrates vapui thungah vah ah;
64 A rzeczesz: Tak zatopiony będzie Babilon, a nie powstanie więcej z tego złego, które Ja nań przywiodę, choć ustawać będą. Aż dotąd słowa Jeremijaszowe.
Babylon loe to tiah amtim tih, anih loe a nuiah ka phaksak han ih amrohaih hoiah angthawk let mak ai boeh; vangpui kaminawk loe thazok o tih, tiah thuih paeh, tiah a naa. Jeremiah ih lok loe hae ah boeng boeh.