Jakuba 2
1 Bracia moi! nie miejcie z brakowaniem osób wiary Pana naszego Jezusa Chrystusa, który chwalebny jest.
My friends, as trusting believers in our glorious Lord Jesus Christ, you must not show favoritism.
2 Albowiem gdyby wszedł do zgromadzenia waszego mąż, mając pierścień złoty w szacie świetnej, a wszedłby też i ubogi w podłym odzieniu:
Imagine that a man comes into your synagogue wearing gold rings and fine clothes, and then a poor man comes in dressed in rags.
3 I wejrzelibyście na tego, co ma świetną szatę, a rzeklibyście mu: Ty! siądź sam poczciwie! a ubogiemu byście rzekli: Ty! tam stój, albo siądź tu pod podnóżkiem moim!
If you pay special attention to the well-dressed man, and say, “Please sit here in a seat of honor,” while you say to the poor man, “Stand over there, or sit on the floor by my feet,”
4 Azażeście już nie uczynili różności między sobą i nie staliście się sędziami myśli złych?
haven't you discriminated and judged with bad motives?
5 Słuchajcie, bracia moi mili! azaż Bóg nie obrał ubogich na tym świecie, aby byli bogatymi w wierze i dziedzicami królestwa, które obiecał tym, którzy go miłują?
Listen, my dear friends: Didn't God choose those who the world considers poor to be rich in their trust in him, and to inherit the kingdom he promised to those who love him?
6 Aleście wy znieważyli ubogiego. Azaż bogacze gwałtem was nie uciskają i do sądów was nie pociągają?
But you've treated the poor shamefully. Isn't it the rich who oppress you and drag you before the courts?
7 Azaż oni nie bluźnią onego zacnego imienia, które jest wzywane nad wami?
Don't they insult the honorable name of the one who called you and to whom you belong?
8 A jeźliże pełnicie zakon królewski według Pisma: Będziesz miłował bliźniego twego jako samego siebie, dobrze czynicie.
If you really observe the royal law of Scripture: “You shall love your neighbor as yourself,” then you do well.
9 Lecz jeźli osobami brakujecie, grzech popełniacie i bywacie przekonani od zakonu jako przestępcy.
But if you show favoritism, you're sinning. The law convicts you as guilty of breaking it.
10 Albowiem ktobykolwiek zachował wszystek zakon, a w jednym by upadł, stał się winien wszystkich przykazań.
Someone who observes everything in the law but fails in just one part is guilty of breaking it all.
11 Bo który rzekł: Nie będziesz cudzołożył, ten też rzekł: Nie będziesz zabijał, a jeźlibyś nie cudzołożył, ale byś zabił, stałeś się przestępcą zakonu.
God told you not to commit adultery, and he also told you not to kill. So if you don't commit adultery, but you do kill, you've become a law-breaker.
12 Tak mówcie i tak czyńcie jako ci, którzy według zakonu wolności macie być sądzeni.
You should speak and act as people who will be judged by the law of freedom.
13 Albowiem sąd bez miłosierdzia będzie temu, co nie czynił miłosierdzia; ale miłosierdzie chlubi się przeciwko sądowi.
Anyone who doesn't show mercy will be judged without mercy. Yet mercy wins out over judgment!
14 Cóż pomoże, bracia moi! jeźliby kto rzekł, iż ma wiarę, a uczynków by nie miał? izali go ona wiara może zbawić?
My friends, what's the good of someone saying they trust in God when they don't do what's good and right? Can such “trust” save them?
15 A gdyby brat albo siostra byli nieodziani i schodziłoby im na powszedniej żywności,
If a brother or sister doesn't have clothes, or food for the day,
16 I rzekłby im kto z was: Idźcie w pokoju, ugrzejcie się i najedzcie się, a nie dalibyście im potrzeb ciału należących, cóż to pomoże?
and you say to them, “Blessings on you! Stay warm and have a good meal!” and you don't provide what they need to survive, what's the good of that?
17 Także i wiara, nie mali uczynków, martwa jest sama w sobie.
By itself even your trust-based faith in God is dead and worthless if you don't actually do what's good and right.
18 Ale rzecze kto: Ty masz wiarę, a ja mam uczynki; ukaż mi wiarę twoję bez uczynków twoich, a ja tobie ukażę wiarę moję z uczynków moich.
Someone may argue, “You have your trust in God; I have my good deeds.” Well, show me your trust in God without good deeds, and I will show you my trust in God by my good deeds!
19 Ty wierzysz, iż jeden jest Bóg, dobrze czynisz; i dyjabli temu wierzą, wszakże drżą,
You believe that God is one God? That's great—but demons believe in God too, and they're scared of him!
20 Ale chceszli wiedzieć, o człowiecze marny! iż wiara bez uczynków martwa jest?
You foolish people! Don't you know that trust in God without doing what's right is worthless?
21 Abraham, ojciec nasz, izali nie z uczynków usprawiedliwiony jest, gdy ofiarował Izaaka, syna swego, na ołtarzu?
Wasn't our father Abraham made right by what he did—by offering his son Isaac on the altar?
22 Widzisz, iż wiara spólnie robiła z uczynkami jego, a z uczynków wiara doskonała się stała.
You notice that his trust in God worked together with what he did, and through what he did his trust in God was made complete.
23 A tak wypełniło się Pismo, które mówi: I uwierzył Abraham Bogu, i przyczytano mu to ku sprawiedliwości, i przyjacielem Bożym nazwany jest.
In this way scripture was fulfilled: “Abraham trusted God, and this was considered as him doing right,” and he was called the friend of God.
24 A widzicież, iż z uczynków usprawiedliwiony bywa człowiek, a nie z wiary tylko.
You see that people are made right by what they do, and not just by trusting God.
25 Także też i Rachab, wszetecznica, izali nie z uczynków jest usprawiedliwiona, gdy przyjęła onych posłów i inszą drogą wypuściła?
In the same way, wasn't Rahab the prostitute made right by what she did when she looked after the messengers and then sent them away by a different road?
26 Albowiem jako ciało bez duszy jest martwe, tak i wiara bez uczynków martwa jest.
Just as the body is dead without the spirit, trust in God is dead if you don't do what's right.
