< Rodzaju 23 >
1 A żyła Sara sto lat, i dwadzieścia lat, i siedem lat; te są lata żywota Sary.
Sarah [Princess] lived one hundred twenty-seven years. This was the length of Sarah [Princess]’s life.
2 I umarła Sara w mieście Arba, które zowią Hebron, w ziemi Chananejskiej: i przyszedł Abraham, aby żałował Sary, i płakał jej.
Sarah [Princess] died in Kiriath Arba (also called Hebron), in the land of Canaan [Humbled]. Abraham [Father of a multitude] came to mourn for Sarah [Princess], and to weep for her.
3 Potem wstał Abraham od umarłego swego, i rzekł do synów Hetowych, mówiąc:
Abraham [Father of a multitude] rose up from before his dead, and spoke to the children of Heth [Trembling fear], saying,
4 Gościem i przychodniem jestem u was; dajcież mi osiadłość grobu między wami, abym pogrzebał umarłego mego od twarzy mojej.
“I am a stranger and a foreigner living with you. Give me a possession of a burying-place with you, that I may bury my dead out of my sight.”
5 Tedy opowiedzieli synowie Hetowi Abrahamowi, mówiąc mu:
The children of Heth [Trembling fear] answered Abraham [Father of a multitude], saying to him,
6 Słuchaj nas, panie mój: Książęciem Bożym jesteś ty w pośrodku nas: w najprzedniejszych grobach naszych pogrzeb umarłego twego; żaden z nas nie będzie bronił grobu swego tobie, abyś nie miał pogrzebać umarłego twego.
“Sh'ma ·hear obey· us, my lord. You are a prince of God among us. Bury your dead in the best of our tombs. None of us will withhold from you his tomb. Bury your dead.”
7 Tedy wstawszy Abraham, pokłonił się ludowi onej ziemi, to jest synom Hetowym, i rzekł do nich, mówiąc:
Abraham [Father of a multitude] rose up, and bowed himself to the people of the land, even to the children of Heth [Trembling fear].
8 Jeźli się wam podoba, abym pogrzebał umarłego mego od twarzy mojej, słuchajcież mię, a przyczyńcie się za mną, do Efrona, syna Socharowego,
He talked with them, saying, “If you agree that I should bury my dead out of my sight, sh'ma ·hear obey· me, and entreat for me to Ephron [Fawn-like] the son of Zohar,
9 Aby mi ustąpił jaskini swojej Machpela, którą ma na końcu pola swego, za słuszne pieniądze; niech mi ją spuści przed wami w osiadłość grobu.
that he may give me the cave of Machpelah [Double], which he has, which is in the end of his field. For the full price let him give it to me among you for a possession of a burying-place.”
10 ( A Efron siedział w pośrodku synów Hetowych. ) Tedy odpowiedział Efron Hetejczyk Abrahamowi, w przytomności synów Hetowych, przed wszystkimi, którzy chodzili w bramę miasta jego, mówiąc:
Now Ephron [Fawn-like] was sitting in the middle of the children of Heth [Trembling fear]. Ephron [Fawn-like] the Hittite [Descendant of Trembling fear] answered Abraham [Father of a multitude] in the hearing of the children of Heth [Trembling fear], even of all who went in at the gate of his city, saying,
11 Nie tak, panie mój, ale słuchaj mię: Pole to dam tobie i jaskinią, która jest w niem, dawam ją tobie; przed oczyma synów ludu mego, dawam ją tobie, pogrzebże umarłego twego.
“No, my lord, sh'ma ·hear obey· me. I give you the field, and I give you the cave that is in it. In the presence of the children of my people I give it to you. Bury your dead.”
12 Tedy się pokłonił Abraham przed ludem onej ziemi;
Abraham [Father of a multitude] bowed himself down before the people of the land.
13 I rzekł do Efrona, w przytomności ludu onej ziemi, mówiąc: Raczej, jeźlić się zda, proszę, słuchaj mię: dam ci pieniądze za pole, weźmijże je ode mnie, a pogrzebię tam umarłego mego.
He spoke to Ephron [Fawn-like] in the audience of the people of the land, saying, “But if you will, please sh'ma ·hear obey· me. I will give the price of the field. Take it from me, and I will bury my dead there.”
14 I odpowiedział Efron Abrahamowi mówiąc mu:
Ephron [Fawn-like] answered Abraham [Father of a multitude], saying to him,
15 Panie mój, słuchaj mię. Ziemia ta stoi za cztery sta syklów srebra; ale cóż to jest między mną i między tobą? pogrzeb umarłego twego.
“My lord, sh'ma ·hear obey· unto me. What is a piece of land worth four hundred shekels [10 lb; 4.54 kg] of silver between me and you? Therefore bury your dead.”
16 I usłuchał Abraham Efrona; i odważył Abraham Efronowi srebro, jako był rzekł w przytomności synów Hetowych, cztery sta syklów srebra, tak jako szły między kupcami.
Abraham [Father of a multitude] sh'ma ·heard obeyed· to Ephron [Fawn-like]. Abraham [Father of a multitude] weighed to Ephron [Fawn-like] the silver which he had named in the audience of the children of Heth [Trembling fear], four hundred shekels [10 lb; 4.54 kg] of silver, according to the current merchants’ standard [where one shekel is 0.4 oz; 11.34 g].
17 I dostało się pole Efronowe ( które jest w Machpelu przeciwko Mamre, pole i jaskinia, która jest na niem, i wszystkie drzewa, które były na polu, które były na wszystkich granicach jego w około ).
So the field of Ephron [Fawn-like], which was in Machpelah [Double], which was before Mamre [Bitter, Fatness], the field, the cave which was in it, and all the trees that were in the field, that were in all of its borders, were deeded
18 Abrahamowi w osiadłość przed oczyma synów Hetowych, i wszystkich, którzy wchodzili w bramę miasta onego.
to Abraham [Father of a multitude] for a possession in the presence of the children of Heth [Trembling fear], before all who went in at the gate of his city.
19 A tak pogrzebał Abraham Sarę, żonę swoję, w jaskini pola w Machpelu przeciwko Mamre, to jest Hebron, w ziemi Chananejskiej.
After this, Abraham [Father of a multitude] buried Sarah [Princess] his wife in the cave of the field of Machpelah [Double] before Mamre [Bitter, Fatness] (that is, Hebron), in the land of Canaan [Humbled].
20 I oddane jest pole i jaskinia, która była na niem, Abrahamowi w osiadłość grobu, od synów Hetowych.
The field, and the cave that is in it, were deeded to Abraham [Father of a multitude] for a possession of a burying place by the children of Heth [Trembling fear].