Wyjścia 16
1 Ruszyli się potem z Elimu, i przyszło wszystko mnóstwo synów Izraelskich na puszczą Zyn, która leży między Elim i między Synaj, piętnastego dnia miesiąca wtórego po wyjściu ich z ziemi Egipskiej.
以色列全会众从以琳起行，在出埃及后第二个月十五日到了以琳和西奈中间、汛的旷野。
2 I szemrało wszystko zgromadzenie synów Izraelskich przeciw Mojżeszowi i przeciw Aaronowi na puszczy.
以色列全会众在旷野向摩西、亚伦发怨言，
3 A mówili do nich synowie Izraelscy: Obyśmy byli pomarli od ręki Pańskiej w ziemi Egipskiej, gdyśmy siadali nad garncy mięsa, gdyśmy się najadali chleba do sytości; bo teraz wywiedliście nas na tę puszczą, abyście pomorzyli to wszystko mnóstwo głodem.
说：“巴不得我们早死在埃及地、耶和华的手下；那时我们坐在肉锅旁边，吃得饱足。你们将我们领出来，到这旷野，是要叫这全会众都饿死啊！”
4 Tedy rzekł Pan do Mojżesza: Oto, Ja, spuszczę wam, jako deszcz chleb z nieba, i będzie wychodził lud, a będzie zbierał, coby dość było na każdy dzień, abym go doświadczył, będzieli chodził w zakonie moim, czyli nie.
耶和华对摩西说：“我要将粮食从天降给你们。百姓可以出去，每天收每天的分，我好试验他们遵不遵我的法度。
5 Ale dnia szóstego nagotują to, co przyniosą, a będzie tyle dwoje niż co zbierać zwykli na każdy dzień.
到第六天，他们要把所收进来的预备好了，比每天所收的多一倍。”
6 I mówił Mojżesz i Aaron do wszystkich synów Izraelskich: W wieczór poznacie, iż Pan wywiódł was z ziemi Egipskiej;
摩西、亚伦对以色列众人说：“到了晚上，你们要知道是耶和华将你们从埃及地领出来的。
7 A rano oglądacie chwałę Pańską; bo usłyszał szemrania wasze przeciw Panu. A my co jesteśmy, iż szemrzecie przeciwko nam?
早晨，你们要看见耶和华的荣耀，因为耶和华听见你们向他所发的怨言了。我们算什么，你们竟向我们发怨言呢？”
8 I rzekł Mojżesz: Da wam Pan, w wieczór mięso do jedzenia, a chleb rano do nasycenia; bo usłyszał Pan szemrania wasze, któremi szemrzecie przeciw jemu. A my co jesteśmy? Nie przeciwko nam są szemrania wasze, ale przeciwko Panu.
摩西又说：“耶和华晚上必给你们肉吃，早晨必给你们食物得饱；因为你们向耶和华发的怨言，他都听见了。我们算什么，你们的怨言不是向我们发的，乃是向耶和华发的。”
9 I rzekł Mojżesz do Aarona: Mów do wszystkiego zgromadzenia synów Izraelskich: Przystąpcie przed obliczność Pańską; bo usłyszał szemranie wasze.
摩西对亚伦说：“你告诉以色列全会众说：‘你们就近耶和华面前，因为他已经听见你们的怨言了。’”
10 I stało się, gdy mówił Aaron do wszystkiego zgromadzenia synów Izraelskich, że spojrzeli ku puszczy, a oto, chwała Pańska ukazała się w obłoku.
亚伦正对以色列全会众说话的时候，他们向旷野观看，不料，耶和华的荣光在云中显现。
11 Zatem rzekł Pan do Mojżesza, mówiąc:
耶和华晓谕摩西说：
12 Usłyszałem szemranie synów Izraelskich; rzeczże do nich, mówiąc: Między dwoma wieczorami będziecie jeść mięso, a rano nasyceni będziecie chlebem, i poznacie, żem Ja Pan, Bóg wasz.
“我已经听见以色列人的怨言。你告诉他们说：‘到黄昏的时候，你们要吃肉，早晨必有食物得饱，你们就知道我是耶和华—你们的 神。’”
13 Stało się tedy wieczór, że się zleciały przepiórki, a okryły obóz, a rano rosa leżała około obozu;
到了晚上，有鹌鹑飞来，遮满了营；早晨在营四围的地上有露水。
14 A gdy przestała padać rosa, oto, ukazało się na puszczy coś drobnego, okrągłego drobnego jako szron na ziemi.
露水上升之后，不料，野地面上有如白霜的小圆物。
15 Co gdy ujrzeli synowie Izraelscy, mówili jeden do drugiego: Man hu? bo nie wiedzieli, co było. I rzekł Mojżesz do nich: Tenci jest chleb, który wam dał Pan ku jedzeniu.
以色列人看见，不知道是什么，就彼此对问说：“这是什么呢？”摩西对他们说：“这就是耶和华给你们吃的食物。
16 Toć jest, co rozkazał Pan: Zbierajcie z niego każdy, ile trzeba ku jedzeniu, po mierze Gomer na osobę, według liczby dusz waszych; każdy na tych, którzy są w namiocie jego, zbierajcie.
耶和华所吩咐的是这样：你们要按着各人的饭量，为帐棚里的人，按着人数收起来，各拿一俄梅珥。”
17 I uczynili tak synowie Izraelscy, i zbierali jedni więcej, drudzy mniej.
以色列人就这样行；有多收的，有少收的。
18 I mierzyli w Gomer, i nie zbywało temu, co więcej nazbierał, ani nie dostawało temu, co mniej; każdy według tego, co mógł zjeść, nazbierał.
及至用俄梅珥量一量，多收的也没有余，少收的也没有缺；各人按着自己的饭量收取。
19 Mówił też Mojżesz do nich: Żaden niech nie zostawia z niego aż do zarania.
摩西对他们说：“所收的，不许什么人留到早晨。”
20 Jednak nie usłuchali Mojżesza; ale zostawili z niego niektórzy aż do poranku, i obróciło się w robaki, i zśmierdło się; i rozgniewał się na nie Mojżesz.
然而他们不听摩西的话，内中有留到早晨的，就生虫变臭了；摩西便向他们发怒。
21 A zbierali to na każdy dzień rano, każdy według tego, co mógł zjeść; a gdy się zagrzało słońce, tedy ono topniało.
他们每日早晨，按着各人的饭量收取，日头一发热，就消化了。
22 A gdy było dnia szóstego, zbierali chleb w dwójnasób, po dwu Gomer na każdego. I zeszły się wszystkie książęta zgromadzenia, oznajmując to Mojżeszowi.
到第六天，他们收了双倍的食物，每人两俄梅珥。会众的官长来告诉摩西；
23 Który im rzekł: Toć jest, co mówił Pan: Odpocznienie sabbatu świętego Panu jutro będzie; co macie piec, pieczcie, a co macie warzyć, warzcie, a cokolwiek zbędzie, zostawcie sobie, a zachowajcie do jutra.
摩西对他们说：“耶和华这样说：‘明天是圣安息日，是向耶和华守的圣安息日。你们要烤的就烤了，要煮的就煮了，所剩下的都留到早晨。’”
24 Zostawiali tedy ono na jutro, jako był rozkazał Mojżesz; a nie zśmierdło się, i robak nie był w niem.
他们就照摩西的吩咐留到早晨，也不臭，里头也没有虫子。
25 I mówił Mojżesz: Jedzcież to dziś, bo dziś sabbat Panu; dziś nie znajdziecie tego na polu.
摩西说：“你们今天吃这个吧！因为今天是向耶和华守的安息日；你们在田野必找不着了。
26 Przez sześć dni zbierać to będziecie, a dnia siódmego sabbat; nie będzie weń manny.
六天可以收取，第七天乃是安息日，那一天必没有了。”
27 I stało się dnia siódmego, wyszli niektórzy z ludu, aby zbierali; ale nie znaleźli.
第七天，百姓中有人出去收，什么也找不着。
28 Tedy rzekł Pan do Mojżesza: I pókiż nie będziecie chcieli przestrzegać przykazań moich i zakonu mego?
耶和华对摩西说：“你们不肯守我的诫命和律法，要到几时呢？
29 Patrzcie, iż wam Pan dał sabbat, dlatego w dzień szósty daje wam chleb na dwa dni; zostawajcie każdy na miejscu swem, niech nie wychodzi żaden z miejsca swego w dzień siódmy.
你们看！耶和华既将安息日赐给你们，所以第六天他赐给你们两天的食物，第七天各人要住在自己的地方，不许什么人出去。”
30 I odpoczywał lud dnia siódmego.
于是百姓第七天安息了。
31 I nazwał dom Izraelski imię onego pokarmu Man, który był jako nasienie koryjandrowe, biały, a smak jego jako placki z miodem.
这食物，以色列家叫吗哪；样子像芫荽子，颜色是白的，滋味如同搀蜜的薄饼。
32 Mówił też Mojżesz: Tak rozkazał Pan: Napełnij Gomer z niego na chowanie w narodziech waszych, aby widzieli chleb ten, którymem was karmił na puszczy, gdym was wywiódł z ziemi Egipskiej.
摩西说：“耶和华所吩咐的是这样：‘要将一满俄梅珥吗哪留到世世代代，使后人可以看见我当日将你们领出埃及地，在旷野所给你们吃的食物。’”
33 Rzekł zatem Mojżesz do Aarona: Weźmij wiadro jedno, a nasyp w nie pełen Gomer manny, a postaw je przed Panem na chowanie do narodów waszych.
摩西对亚伦说：“你拿一个罐子，盛一满俄梅珥吗哪，存在耶和华面前，要留到世世代代。”
34 Jako przykazał Pan Mojżeszowi, tak postawił je Aaron przed świadectwem na chowanie.
耶和华怎么吩咐摩西，亚伦就怎么行，把吗哪放在法柜前存留。
35 A synowie Izraelscy jedli mannę przez czterdzieści lat, aż przyszli do ziemi mieszkania; mannę jedli, aż przyszli do granic ziemi Chananejskiej.
以色列人吃吗哪共四十年，直到进了有人居住之地，就是迦南的境界。（
36 A Gomer jest dziesiąta część miary Efa.
俄梅珥就是伊法十分之一。）
