Kaznodziei 7
1 Lepsze jest imię dobre, niżeli maść wyborna; a dzień śmierci, niż dzień narodzenia.
melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa et dies mortis die nativitatis
2 Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady, przeto, iż tam widzimy koniec każdego człowieka, a żyjący składa to do serca swego.
melius est ire ad domum luctus quam ad domum convivii in illa enim finis cunctorum admonetur hominum et vivens cogitat quid futurum sit
3 Lepszy jest smutek, niżeli śmiech; bo przez smutek twarzy naprawia się serce.
melior est ira risu quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis
4 Serce mądrych w domu żałoby; ale serce głupich w domu wesela.
cor sapientium ubi tristitia est et cor stultorum ubi laetitia
5 Lepiej jest słuchać gromienia mądrego, niżeli słuchać pieśni głupich.
melius est a sapiente corripi quam stultorum adulatione decipi
6 Bo jaki jest trzask ciernia pod garncem, tak jest śmiech głupiego; i toć jest marność.
quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla sic risus stulti sed et hoc vanitas
7 Zaiste ucisk przywodzi mądrego do szaleństwa, a dar zaślepia serce.
calumnia conturbat sapientem et perdet robur cordis illius
8 Lepsze jest dokończenie rzeczy, niżeli początek jej; lepszy jest człowiek cierpliwego ducha, niż ducha wyniosłego.
melior est finis orationis quam principium melior est patiens arrogante
9 Nie bądź porywczy w duchu twym do gniewu; bo gniew w zanadrzyu głupich odpoczywa.
ne velox sis ad irascendum quia ira in sinu stulti requiescit
10 Nie mów: Cóż to jest, że dni pierwsze lepsze były, niż teraźniejsze? Bobyś się o tem nie mądrze pytał.
ne dicas quid putas causae est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt stulta est enim huiuscemodi interrogatio
11 Dobra jest mądrość przy majętności, i jest pożteczna tym, którzy widzą słońce.
utilior est sapientia cum divitiis et magis prodest videntibus solem
12 Albowiem pod cieniem mądrości, i pod cieniem srebra odpoczywa człowiek, a wszakże przedniejsza jest umiejętność mądrości; bo przynosi żywot tym, którzy ją mają.
sicut enim protegit sapientia sic protegit pecunia hoc autem plus habet eruditio et sapientia quod vitam tribuunt possessori suo
13 Przypatrz się sprawie Bożej; bo któż może wyprostować, co on skrzywi?
considera opera Dei quod nemo possit corrigere quem ille despexerit
14 W dzień dobry zażywaj dobra, w dzień zły miej się na pieczy: boć ten uczynił Bóg przeciwko owemu, dlatego, aby nie doszedł człowiek tego, co nastanie po nim.
in die bona fruere bonis et malam diem praecave sicut enim hanc sic et illam fecit Deus ut non inveniat homo contra eum iustas querimonias
15 Tom wszystko widział za dni marności mojej: Bywa sprawiedliwy, który ginie z sprawiedliwością swoją; także bywa niezbożnik, który długo żyje we złości swojej.
haec quoque vidi in diebus vanitatis meae iustus perit in iustitia sua et impius multo vivit tempore in malitia sua
16 Nie bądź nazbyt sprawiedliwym, ani nazbyt mądrym; przeczżebyś miał do zguby przychodzić?
noli esse iustus multum neque plus sapias quam necesse est ne obstupescas
17 Nie bądź nader niepobożnym, ani nazbyt głupim; przeczżebyś miał umrzeć przed czasem swoim?
ne impie agas multum et noli esse stultus ne moriaris in tempore non tuo
18 Dobra jest, abyś się owego trzymał, a tego się nie puszczał; kto się boi Boga, uchodzi tego wszystkiego.
bonum est te sustentare iustum sed et ab illo ne subtrahas manum tuam quia qui Deum timet nihil neglegit
19 Mądrość umacnia mądrego więcej, niżeli dziesięć książąt, którzy są w mieście.
sapientia confortabit sapientem super decem principes civitatis
20 Zaiste niemasz człowieka sprawiedliwego na ziemi, któryby czynił dobrze, a nie grzeszył.
non est enim homo iustus in terra qui faciat bonum et non peccet
21 Nie do wszystkich też słów, które mówią ludzie przykładaj serca twego; i niech cię to nie obchodzi, choćciby i sługa twój złorzeczył.
sed et cunctis sermonibus qui dicuntur ne accommodes cor tuum ne forte audias servum tuum maledicentem tibi
22 Boć wie serce twoje, żeś i ty częstokroć drugim złorzeczył.
scit enim tua conscientia quia et tu crebro maledixisti aliis
23 Wszystkiegom tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; aleć się mądrość oddaliła odemnie.
cuncta temptavi in sapientia dixi sapiens efficiar et ipsa longius recessit a me
24 A co dalekiego, i co bardzo głębokiego jest, któż to znajdzie?
multo magis quam erat et alta profunditas quis inveniet eam
25 Wszystkom ja przeszedł myślą swoją, abym poznał i wybadał się, i wynalazł mądrość i rozum, a żebym poznał niezbożność, głupstwo, i błąd, i szaleństwo.
lustravi universa animo meo ut scirem et considerarem et quaererem sapientiam et rationem et ut cognoscerem impietatem stulti et errorem inprudentium
26 I znalazłem rzecz gorzciejszą nad śmierć, to jest, taką niewiastę, której serce jest jako sieci i sidło, a ręce jej jako pęta. Kto się Bogu podoba, wolny będzie od niej; ale grzesznik będzie od niej pojmany.
et inveni amariorem morte mulierem quae laqueus venatorum est et sagena cor eius vincula sunt manus illius qui placet Deo effugiet eam qui autem peccator est capietur ab illa
27 Otom to znalazł, (mówi kaznodzieja, ) stosując jedno z drugiem, abym doszedł umiejętności.
ecce hoc inveni dicit Ecclesiastes unum et alterum ut invenirem rationem
28 Czego zaś nad to szukała dusza moja, tedym nie znalazł. Męża jednego z tysiąca znalazłem; alem niewiasty między temi wszystkiemi nie znalazł.
quam adhuc quaerit anima mea et non inveni virum de mille unum repperi mulierem ex omnibus non inveni
29 To tylko obacz, com znalazł, że stworzył Bóg człowieka dobrego; ale oni udali się za rozmaitemi myślami. Któż może z mądrym porównać? a kto może wyłożyć każdą rzecz?
solummodo hoc inveni quod fecerit Deus hominem rectum et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus quis talis ut sapiens est et quis cognovit solutionem verbi
