Kaznodziei 7

1 Lepsze jest imię dobre, niżeli maść wyborna; a dzień śmierci, niż dzień narodzenia.

Bonne réputation vaut mieux que bon parfum, et le jour de la mort, que le jour de la naissance.

2 Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady, przeto, iż tam widzimy koniec każdego człowieka, a żyjący składa to do serca swego.

Mieux vaut aller dans la maison du deuil, que d'aller dans la maison du festin; car c'est là la fin de tous les hommes, et le vivant y rentre en lui-même.

3 Lepszy jest smutek, niżeli śmiech; bo przez smutek twarzy naprawia się serce.

Mieux vaut la tristesse que le rire; car avec un visage triste, le cœur devient bon.

4 Serce mądrych w domu żałoby; ale serce głupich w domu wesela.

Le cœur des sages est dans la maison du deuil, mais le cœur des fous est dans la maison de la joie. –

5 Lepiej jest słuchać gromienia mądrego, niżeli słuchać pieśni głupich.

Mieux vaut écouter la censure d'un sage, que d'être un auditeur des chansons des fous.

6 Bo jaki jest trzask ciernia pod garncem, tak jest śmiech głupiego; i toć jest marność.

Car tel le pétillement des épines sous la chaudière, tel est le rire du fou; c'est aussi là une vanité.

7 Zaiste ucisk przywodzi mądrego do szaleństwa, a dar zaślepia serce.

Car l'ambition d'opprimer rend le sage extravagant, et les présents corrompent le cœur. –

8 Lepsze jest dokończenie rzeczy, niżeli początek jej; lepszy jest człowiek cierpliwego ducha, niż ducha wyniosłego.

Mieux vaut la fin d'une chose que son commencement; mieux vaut patience que présomption. –

9 Nie bądź porywczy w duchu twym do gniewu; bo gniew w zanadrzyu głupich odpoczywa.

Ne sois point en ton âme prompt à t'indigner! car l'indignation se dépose dans le sein de l'insensé. –

10 Nie mów: Cóż to jest, że dni pierwsze lepsze były, niż teraźniejsze? Bobyś się o tem nie mądrze pytał.

Ne dis pas: Pourquoi les jours d'autrefois étaient-ils meilleurs que ceux-ci? Car ce n'est pas la sagesse qui te dicterait cette question. –

11 Dobra jest mądrość przy majętności, i jest pożteczna tym, którzy widzą słońce.

La sagesse est aussi avantageuse qu'un héritage, et c'est un profit pour ceux qui voient le soleil.

12 Albowiem pod cieniem mądrości, i pod cieniem srebra odpoczywa człowiek, a wszakże przedniejsza jest umiejętność mądrości; bo przynosi żywot tym, którzy ją mają.

Car la sagesse offre un abri, l'argent offre un abri; mais l'avantage reste à la science: la sagesse donne la vie à ceux qui la possèdent. –

13 Przypatrz się sprawie Bożej; bo któż może wyprostować, co on skrzywi?

Considère l'action de Dieu; car qui peut rendre droit ce qu'il a fait courbe? –

14 W dzień dobry zażywaj dobra, w dzień zły miej się na pieczy: boć ten uczynił Bóg przeciwko owemu, dlatego, aby nie doszedł człowiek tego, co nastanie po nim.

Au jour du bonheur, sois heureux, et au jour malheur, ouvre les yeux! Dieu est l'auteur de celui-ci, aussi bien que de celui-là, et cela, afin que de son avenir l'homme ne découvre rien.

15 Tom wszystko widział za dni marności mojej: Bywa sprawiedliwy, który ginie z sprawiedliwością swoją; także bywa niezbożnik, który długo żyje we złości swojej.

J'ai vu tout cela durant mes jours de vanité. Il est tel juste qui périt malgré sa justice, et tel impie qui prolonge ses jours malgré sa méchanceté. –

16 Nie bądź nazbyt sprawiedliwym, ani nazbyt mądrym; przeczżebyś miał do zguby przychodzić?

Ne sois pas juste à l'excès, et ne te montre pas trop sage! Pourquoi te détruirais-tu?

17 Nie bądź nader niepobożnym, ani nazbyt głupim; przeczżebyś miał umrzeć przed czasem swoim?

Ne sois pas impie à l'excès, et ne deviens pas un insensé! Pourquoi mourrais-tu avant ton heure?

18 Dobra jest, abyś się owego trzymał, a tego się nie puszczał; kto się boi Boga, uchodzi tego wszystkiego.

Il est bon que tu tiennes à ce dernier avis, et que tu ne te départes point du premier; car celui qui craint Dieu, échappe à toutes ces choses. –

19 Mądrość umacnia mądrego więcej, niżeli dziesięć książąt, którzy są w mieście.

La sagesse rend le sage plus fort que dix capitaines qui sont dans une place. –

20 Zaiste niemasz człowieka sprawiedliwego na ziemi, któryby czynił dobrze, a nie grzeszył.

Non, il n'est sur la terre pas un homme juste qui fasse le bien et ne pèche point.

21 Nie do wszystkich też słów, które mówią ludzie przykładaj serca twego; i niech cię to nie obchodzi, choćciby i sługa twój złorzeczył.

Ne prends non plus pas garde à tous les propos qu'on tient, afin de ne pas t'entendre maudire par ton serviteur.

22 Boć wie serce twoje, żeś i ty częstokroć drugim złorzeczył.

Car bien des fois aussi ton cœur te rappelle que de même tu as maudit les autres.

23 Wszystkiegom tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; aleć się mądrość oddaliła odemnie.

J'ai tenté toutes ces choses avec la sagesse. Je dis: Je veux être sage, mais elle reste à distance de moi.

24 A co dalekiego, i co bardzo głębokiego jest, któż to znajdzie?

Ce qui est lointain et profond, profond, qui saurait l'atteindre? –

25 Wszystkom ja przeszedł myślą swoją, abym poznał i wybadał się, i wynalazł mądrość i rozum, a żebym poznał niezbożność, głupstwo, i błąd, i szaleństwo.

Je me suis mis avec mon cœur à faire la ronde, pour connaître et explorer et chercher la sagesse et la raison, et pour connaître l'impiété, la folie, la déraison et le délire.

26 I znalazłem rzecz gorzciejszą nad śmierć, to jest, taką niewiastę, której serce jest jako sieci i sidło, a ręce jej jako pęta. Kto się Bogu podoba, wolny będzie od niej; ale grzesznik będzie od niej pojmany.

Et je trouvai quelque chose de plus amer que la mort, c'est la femme dont le cœur est un lacs et un filet, et les mains, des chaînes. Celui qui est bon devant Dieu, lui échappe; mais le pécheur est enlacé par elle.

27 Otom to znalazł, (mówi kaznodzieja, ) stosując jedno z drugiem, abym doszedł umiejętności.

Voyez! c'est ici ce que j'ai trouvé en comparant une chose avec une autre pour trouver la raison;

28 Czego zaś nad to szukała dusza moja, tedym nie znalazł. Męża jednego z tysiąca znalazłem; alem niewiasty między temi wszystkiemi nie znalazł.

voici ce que mon âme cherche encore sans que je l'aie trouvé: un homme, sur mille je l'ai trouvé; mais une femme, dans tout ce nombre je ne l'ai pas trouvée.

29 To tylko obacz, com znalazł, że stworzył Bóg człowieka dobrego; ale oni udali się za rozmaitemi myślami. Któż może z mądrym porównać? a kto może wyłożyć każdą rzecz?

La seule chose, prends-y garde, que j'aie trouvée, c'est que Dieu créa les hommes droits, mais eux, ils ont cherché beaucoup de détours.