Kaznodziei 10
1 Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.
Dead flies cause to stinke, and putrifie the ointment of the apoticarie: so doeth a litle follie him that is in estimation for wisedome, and for glorie.
2 Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.
The heart of a wise man is at his right hand: but the heart of a foole is at his left hand.
3 I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.
And also when the foole goeth by the way, his heart faileth, and he telleth vnto all that he is a foole.
4 Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.
If the spirite of him that ruleth, rise vp against thee, leaue not thy place: for gentlenes pacifieth great sinnes.
5 Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:
There is an euil that I haue seene vnder the sunne, as an errour that proceedeth from the face of him that ruleth.
6 Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;
Follie is set in great excellencie, and the riche set in the lowe place.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.
I haue seene seruants on horses, and princes walking as seruants on the ground.
8 kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.
He that diggeth a pit, shall fal into it, and he that breaketh the hedge, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.
He that remooueth stones, shall hurt himselfe thereby, and hee that cutteth wood, shall be in danger thereby.
10 Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.
If the yron be blunt, and one hath not whet the edge, he must then put to more strength: but the excellencie to direct a thing is wisedome.
11 Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.
If the serpent bite, when he is not charmed: no better is a babbler.
12 Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.
The words of ye mouth of a wise man haue grace: but the lippes of a foole deuoure himselfe.
13 Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.
The beginning of the wordes of his mouth is foolishnesse, and the latter ende of his mouth is wicked madnesse.
14 Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
For the foole multiplieth woordes, saying, Man knoweth not what shall be: and who can tell him what shall be after him?
15 Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.
The labour of the foolish doeth wearie him: for he knoweth not to goe into the citie.
16 Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.
Woe to thee, O lande, when thy King is a childe, and thy princes eate in the morning.
17 Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.
Blessed art thou, O land, when thy King is the sonne of nobles, and thy princes eate in time, for strength and not for drunkennesse.
18 Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.
By slouthfulnes the roofe of the house goeth to decaie, and by the ydlenesse of the handes the house droppeth through.
19 Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.
They prepare bread for laughter, and wine comforteth the liuing, but siluer answereth to all.
20 Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.
Curse not the King, no not in thy thought, neither curse the rich in thy bed chamber: for the foule of the heauen shall carie the voice, and that which hath wings, shall declare the matter.
