< Powtórzonego 12 >
1 Te są ustawy i sądy, których strzedz będziecie, abyście je czynili w ziemi, którą dawa Pan, Bóg ojców twoich, tobie, żebyście ją dziedzicznie trzymali po wszystkie dni, w których żyć będziecie na ziemi.
These are the rules and regulations you must make sure to follow the whole time you live in the land that the Lord, the God of your forefathers, has given you to own.
2 Zburzycie do szczętu wszystkie miejsca, na których służyli narodowie, które wy posiądziecie, bogom swoim, na górach wysokich, i na pagórkach, i pod każdem drzewem zielonem.
You are to completely destroy all the pagan shrines where the nations you're driving out worshiped their gods: on the top of high mountains, on the hills, and under every green tree.
3 I porozwalacie ołtarze ich, i połamiecie słupy ich, gaje też ich poświęcone spalicie ogniem, i bałwany bogów ich porąbiecie, a wygładzicie imię ich z miejsca onego.
Tear down their altars, knock down their idolatrous pillars, burn down their Asherah poles, and cut down the idols of their gods. Remove any trace of them from everywhere.
4 Nie uczynicie tak Panu Bogu waszemu;
You are not to worship the Lord your God in the way that they did.
5 Ale miejsca, które obierze Pan, Bóg wasz, ze wszystkich pokoleń waszych, aby tam wystawił imię swoje, i mieszkał na niem, będziecie szukać i do niego się schadzać.
No, you must go to the place the Lord your God will choose from the territory of all your tribes to set up a place where he will live with you. That's where you must go.
6 Tamże będziecie przynosić całopalenia wasze, i ofiary wasze, i dziesięciny wasze, i ofiary rąk waszych, i śluby wasze, i dobrowolne dary wasze, także pierworodztwa krów waszych, i owiec waszych.
You'll take there your burnt offerings and sacrifices, your tithes and all your offerings—your freewill offerings and offerings to fulfill a promise, along with the firstborn of your herds and flocks.
7 I tam będziecie jeść przed Panem, Bogiem waszym; i będziecie się weselić we wszystkiem, do czego ściągniecie ręce wasze, wy i domy wasze, w których ci pobłogosławi Pan, Bóg twój.
That's where, in the presence of the Lord your God, you and your families will eat and celebrate everything you've worked for, because the Lord your God has blessed you.
8 Nie będziecie czynić według tego wszystkiego, jako my tu dziś czynimy, każdy, co mu się zda dobrego w oczach jego;
You're not to do like we're doing here today. At the moment everyone does what they think is right,
9 Albowiemeście jeszcze nie przyszli do odpocznienia, i do dziedzictwa, które Pan, Bóg twój, dawa tobie.
because you haven't arrived in the land you will own that the Lord your God is giving you and where you will be at peace.
10 Ale gdy przeszedłszy za Jordan, mieszkać będziecie w ziemi, którą Pan, Bóg wasz, dawa wam dziedzicznie osieść, i da wam odpoczynek od wszystkich nieprzyjaciół waszych w około, a mieszkać będziecie bezpiecznie:
After you cross the Jordan and settle down in the country that the Lord your God is giving you to possess, and he lets you rest from fighting all your enemies and you live in safety,
11 Tedy na miejsce, które obierze sobie Pan, Bóg wasz, aby tam mieszkało imię jego, tam znosić będziecie wszystko, co ja wam rozkazuję, całopalenia wasze, i ofiary wasze, dziesięciny wasze, i ofiary rąk waszych, i wszystko, co przedniego jest w ślubiech waszych, które ślubować będziecie Panu;
then the Lord your God will choose a place where he will live with you. That's where you are to bring everything I've order you to do—your burnt offerings and sacrifices, your tithes and freewill offerings, and all the special gifts you promise to give to the Lord.
12 I weselić się będziecie przed Panem, Bogiem waszym, wy, i synowie wasi, i córki wasze, i słudzy wasi, i służebnice wasze, i Lewita, który jest w bramach waszych, ponieważ nie ma działu, ani dziedzictwa z wami.
You will celebrate there in the presence of the Lord your God—you, your sons and daughters, your male and female slaves, and the Levites living in your towns, because they don't have any share in the allotment of land.
13 Strzeżże się, abyś nie ofiarował całopalenia twego na każdem miejscu, gdzie być się zdało:
Make sure you don't present your burnt offerings just anywhere you want.
14 Ale tylko na miejscu, które by obrał Pan, w któremkolwiek pokoleniu twojem, tam ofiarować będziesz całopalenia twoje, i tam czynić będziesz wszystko, co ja rozkazuję tobie.
You are to offer them only in the place the Lord will choose in the territory of one of your tribes. That's where you are to do everything that I order you to do.
15 A wszakże, jeźli się upodoba duszy twojej, zabijesz sobie, i będziesz jadł mięso według błogosławieństwa Pana, Boga twego, które da tobie we wszystkich bramach twoich; nieczysty i czysty jeść je będzie, jako sarnę albo jelenia.
Of course you can slaughter and eat meat wherever you are, anytime you want, depending on how much the Lord your God has blessed you. All of you, whether you're ceremonially clean or not, can it eat it just like you would a gazelle or a deer,
16 Krwi tylko jeść nie będziecie, na ziemię wylejecie ją, jako wodę.
but you are not to eat the blood—pour that out on the ground.
17 Nie będziesz mógł jeść w bramach twoich dziesięciny zboża twego, i wina twego, i oliwy twojej, i pierworodztw krów twoich, i owiec twoich, i wszystkich ślubów twych, które byś ślubował, i dobrowolnych darów twoich, także i ofiary ręki twej.
In your towns you must not eat the tithe of your grain or new wine or olive oil, the firstborn of your herds or flocks, any of the offerings that you give to fulfill a promise, your freewill offerings, or your special gifts.
18 Ale przed Panem, Bogiem twoim, jeść je będziesz na miejscu, które obierze Pan, Bóg twój, ty i syn twój, i córka twoja, i sługa twój, i służebnica twoja, i Lewita, który jest w bramach twoich; i będziesz się weselił przed Panem, Bogiem twoim, we wszystkich rzeczach, do których ściągniesz ręce twoje.
No, you must eat them in the presence of the Lord your God at the place the Lord your God will choose— you, your sons and daughters, your male and female slaves, and the Levites living in your towns. Celebrate in the presence of the Lord your God in everything you do,
19 A strzeż się, abyś snać nie opuszczał Lewity po wszystkie dni twoje w ziemi twojej.
and make sure you don't forget about the Levites as the whole time you live in your land.
20 Gdy rozszerzy Pan, Bóg twój, granicę twoję, jakoć powiedział, i rzekłbyś: Będę jadł mięso, przeto że pożąda dusza twoja jeść mięsa; według wszystkiej żądności duszy twojej będziesz jadł mięso.
When the Lord your God gives you more land as he promised, and you feel like some meat, and say, “I want to have some meat,” you may can it whenever you want.
21 A jeźliby dalekie było od ciebie miejsce, które obierze Pan, Bóg twój, aby tam przebywało imię jego, tedy zabijesz z wołów twoich, i z owiec twoich, któreć da Pan, jakom ci rozkazał, i będziesz jadł w bramach twoich według wszystkiej żądności duszy twojej.
If the place where the Lord your God chooses to live with you is a long way away, then you can slaughter any animal from the herd or flock he has given you, following the regulations I have given you, and you can eat it in your town whenever you want.
22 Ale jako jedzą sarnę i jelenia, tak je jeść będziesz; nieczysty i czysty zarówno jeść je będą.
In fact you can eat it like you would eat a gazelle or deer—whether you're ceremonially clean or not, you can eat it.
23 Tylko bądź statecznym, abyś krwi nie jadał, bo krew jest dusza; przetoż nie będziesz jadł duszy z mięsem jej.
Just make sure you don't eat the blood, because the blood is the life, and you must not eat the life with the meat.
24 Nie jedzże jej, na ziemię ją wylej jako wodę.
You must not eat the blood; pour it out on the ground.
25 Nie jedz jej, aby się dobrze działo tobie, i synom twoim po tobie, gdybyś czynił, co dobrego jest przed oczyma Pańskiemi.
Don't eat it, so that all will go well with you and your children, because you will be doing what is right in the Lord's sight.
26 Ale poświęcone rzeczy twoje, które będziesz miał, i śluby twoje, weźmiesz i przyniesiesz na miejsce, które obierze Pan;
Take your holy sacrifices and the offerings to fulfill your vows and go to the place the Lord will choose.
27 I będziesz ofiarował całopalenia twoje, mięso i krew, na ołtarzu Pana, Boga twego; ale krew inszych ofiar twoich wylana będzie na ołtarzu Pana, Boga twego: mięso jednak jeść będziesz.
Present your burnt offerings, the meat and blood, on the altar of the Lord your God. The blood of your other sacrifices is to be poured out beside the altar of the Lord your God, but you are allowed to eat the meat.
28 Przestrzegajże, a słuchaj tych wszystkich słów, które ja przykazuję tobie, aby dobrze było tobie, i synom twoim po tobie, aż na wieki, gdy czynić będziesz to, co dobrego i prawego jest przed oczyma Pana, Boga twego.
Make sure you obey everything I'm commanding you, so that it may always go well with you and your children, because you will be following what is good and right in the sight of the Lord your God.
29 Gdy wytraci Pan, Bóg twój, przed obliczem twojem te narody, do których ty wnijdziesz, abyś je posiadł, i opanował je, i mieszkał w ziemi ich.
When the Lord your God destroys the nations ahead of you as you enter the country to possess, and you drive them out and settle down in their land,
30 Strzeżże się, abyś się nie usidlił, idąc za nimi, gdy wytraceni będą przed twarzą twoją; ani się też pytaj na bogi ich, mówiąc: Jako ci narodowie służyli bogom swoim, tak i ja też uczynię.
make sure you don't fall into the trap of following their ways after they have been destroyed right in front of you. Don't try and find out about their gods, asking, “I wonder how these people worship their gods? I'll do like they did.”
31 Nie uczynisz tak Panu, Bogu twemu; bo wszystko, czem się brzydzi Pan, i czego nienawidzi, czynili bogom swoim; także też i syny swoje, i córki swoje palili ogniem bogom swoim.
You must not worship the Lord your God like this, because when they worship their gods they do every kind of abominable thing that the Lord hates. They even burn their sons and daughters as sacrifices to their gods!
32 Cokolwiek ja wam rozkazuję, tego strzedz będziecie, abyście czynili; nie przydasz nic do tego, ani też ujmiesz z tego.
Be careful to do everything I order you to do. Don't add or take away anything from these instructions.