Daniela 7
1 Roku pierwszego Balsazara, króla Babilońskiego, miał Danijel sen i widzenia swoje na łożu swem; tedy spisał on sen, i sumę rzeczy powiedział.
In the firste yeer of Balthasar, kyng of Babiloyne, Danyel siy a sweuene. Forsothe he wroot the visioun of his hed in his bed, and the dreem, and comprehendide in schort word; and he touchide schortli the sentence,
2 A mówiąc Danijel rzekł: Widziałem w widzeniu mojem w nocy, a oto cztery wiatry niebieskie potykały się na morzu wielkiem;
and seide, Y siy in my visioun in niyt, and lo! foure wyndis of heuene fouyten in the myddis of the greet see.
3 A cztery bestyje wielkie występowały z morza, różne jedna od drugiej.
And foure grete beestis dyuerse bitwixe hem silf stieden fro the see.
4 Pierwsza podobna lwowi, mając skrzydła orle; i przypatrywałem się, aż wyrwane były skrzydła jej, któremi się podnosiła od ziemi, tak, że na nogach jako człowiek stanęła, a serce człowiecze jej dane jest.
The firste beeste was as a lionesse, and hadde wyngis of an egle. Y bihelde til the wyngis therof weren pullid awei, and it was takun awei fro erthe, and it stood as a man on the feet, and the herte therof was youun to it.
5 Potem oto bestyja druga podobna niedźwiedziowi; i stanęła przy jednej stronie, a trzy żebra były w paszczęce jej między zębami jej, i tak mówiono do niej: Wstań, nażryj się dostatkiem mięsa.
And lo! another beeste, lijk a bere in parti, stood, and thre ordris weren in the mouth therof, and thre princes in the teeth therof. And thus thei seiden to it, Rise thou, ete thou ful many fleischis.
6 Potemem widział, a oto inna bestyja podobna lampartowi, która miała cztery skrzydła ptasze na grzbiecie swym, cztery też głowy miała ta bestyja, i dano jej władzę wielką.
Aftir these thingis Y bihelde, and lo! anothir beeste as a pard, and it hadde on it silf foure wyngis of a brid, and foure heedis weren in the beeste, and power was youun to it.
7 Potemem widział w widzeniach nocnych, a oto bestyja czwarta straszna i sroga i bardzo mocna, mająca zęby żelazne wielkie, która pożerała i kruszyła, a ostatek nogami swemi deptała; a ta była różna od wszystkich bestyj, które były przed nią, i miał a dziesięć rogów.
Aftir these thingis Y bihelde in the visioun of niyt, and lo! the fourthe beeste, ferdful, and wondirful, and ful strong. It hadde grete irun teeth, and it ete, and made lesse, and defoulide with hise feet othere thingis; forsothe it was vnlijk othere beestis, which Y hadde seyn bifore it, and it hadde ten hornes.
8 Pilniem się przypatrywał rogom, a oto róg pośledni mały wyrastał między niemi, i trzy z tych rogów pierwszych wyłamane są przed nim; a oto w onym rogu były oczy podobne oczom człowieczym, i usta mówiące rzeczy wielkie.
Y bihelde the hornes, and lo! an other litil horn cam forth of the myddis of tho, and thre of the firste hornes weren drawun out fro the face therof; and lo! iyen as iyen of a man weren in this horn, and a mouth spekynge grete thingis.
9 I przypatrywałem się, aż one stolice postawione były, a Starodawny usiadł, którego szata była jako śnieg biała, a włosy głowy jego jako wełna czysta, stolica jego jako płomienie ogniste, a koła jej jako ogień gorejący.
Y bihelde, til that trones weren set, and the elde of daies sat; his cloth was whijt as snow, and the heeris of his heed weren as cleene wolle, his trone was as flawmes of fier, hise wheelis weren fier kyndlid.
10 Rzeka ognista płynąc wychodziła od oblicza jego. Tysiąc tysięcy służyło mu, a dziesięć kroć tysiąc tysięcy stało przed nim; sąd zasiadł, a księgi otworzone były.
A flood of fier and rennynge faste yede out fro his face, a thousynde thousynde mynistriden to hym, and ten sithis a thousynde sithis an hundrid thousynde stoden niy hym; the dom sat, and bookis weren opened.
11 Tedym się przypatrywał, skoro się głos począł tych słów wielkich, które on róg mówił; przypatrywałem się, aż była ta bestyja zabita, i zginęło ciało jej, a podane było na spalenie ogniem.
Y bihelde for the vois of grete wordis whiche thilke horn spak; and Y siy that the beeste was slayn, and his bodi was perischid, and was youun to be brent in fier.
12 Także i pozostałym bestyjom odjęta jest władza ich: bo długość żywota dana im była aż do czasu, a to do zamierzonego czasu.
And Y siy that the power of othere beestis was takun awei, and the tymes of lijf weren ordeyned to hem, til to tyme and tyme.
13 Widziałem też w widzeniu nocnem, a oto przychodził w obłokach niebieskich podobny synowi człowieczemu, a przyszedł aż do Starodawnego, i przywiedziono go przed obliczność jego.
Therfor Y bihelde in the visyoun of niyt, and lo! as a sone of man cam with the cloudis of heuene; and he cam fulli til to the elde of daies, and in the siyt of hym thei offriden hym.
14 I dał mu władzę i cześć i królestwo, aby mu wszyscy ludzie, narody i języki służyli; władza jego władza wieczna, która nie będzie odjęta, a królestwo jego, które nie będzie skażone.
And he yaf to hym power, and onour, and rewme, and alle the puplis, lynagis, and langagis schulen serue hym; his power is euerlastynge power, that schal not be takun awei, and his rewme, that schal not be corrupt.
15 I zatrwożył się we mnie Danijelu duch mój w pośród ciała mego, a widzenia, którem widział, przestraszyły mię.
My spirit hadde orrour, ether hidousnesse; Y, Danyel, was aferd in these thingis, and the siytis of myn heed disturbliden me.
16 Tedym przystąpił do jednego z tych, którzy tam stali, a pewnościm się dowiadywał od niego o tem wszystkiem, i powiedział mi, i wykład mów oznajmił mi.
Y neiyede to oon of the stonderis niy, and Y axide of hym the treuthe of alle these thingis. And he seide to me the interpretyng of wordis, and he tauyte me.
17 Te bestyje wielkie, których są cztery, są cztery królowie, którzy powstaną z ziemi.
These foure grete beestis ben foure rewmes, that schulen rise of erthe.
18 Ci ujmą królestwo świętych najwyższych miejsc, którzy posiąść mają królestwo aż na wieki, i aż na wieki wieczne.
Forsothe hooli men schulen take the rewme of hiyeste God, and thei schulen holde the rewme, til in to the world, and `til in to the world of worldis.
19 Tedym pragnął wziąć sprawę o bestyi czwartej, która była różna od wszystkich innych, bardzo straszna, której zęby były żelazne, a paznogcie jej miedziane; która pożerała i kruszyła, a ostatek nogami swemi deptała.
Aftir these thingis Y wolde lerne diligentli of the fourthe beeste, that was greetli vnlijk fro alle, and was ful ferdful, the teeth and nailis therof weren of irun; it eet, and made lesse, and defoulide with hise feet othere thingis.
20 Także o onych rogach dziesięciu, które były na głowie jej, i o poślednim, który był wyrósł, przed którym wypadły trzy; o tym rogu mówię, który miał oczy i usta mówiące wielkie rzeczy, a na wejrzeniu był większy nad inne rogi.
And of ten hornes whiche it hadde in the heed, and of the tother horn, that cam forth, bifore which thre hornes fellen doun, and of that horn that hadde iyen, and a mouth spekynge grete thingis, and was grettere than othere;
21 I przypatrywałem się, a oto róg ten walczył z świętymi, i przemagał ich;
I bihelde, and lo! thilke horn made batel ayens hooli men, and hadde maistrie of hem,
22 Aż przyszedł Starodawny a podany jest sąd świętym najwyższych miejsc, a czas przyszedł, aby to królestwo święci otrzymali.
til the elde of daies cam, and hiy God yaf doom to hooli men; and lo! tyme cam, and hooli men goten rewme.
23 I rzekł tak: Bestyja czwarta, czwarte królestwo znaczy na ziemi, które będzie różne od wszystkich królestw, a pożre wszystkę ziemię, a podepcze a pokruszy ją;
And he seide thus, The fourthe beeste schal be the fourthe rewme in erthe, that schal be more than alle rewmes, and it schal deuoure al erthe, and it schal defoule, and make lesse that erthe.
24 A dziesięć rogów to znaczy, że z królestwa onego dziesięć królów powstanie; a po nich powstanie pośledni, który będzie różny od pierwszych, i trzech królów poniży;
Forsothe ten hornes schulen be ten kyngis of that rewme; and another kyng schal rise after hem, and he schal be miytiere than the formere, and he schal make low thre kyngis.
25 A słowa przeciw Najwyższemu mówić będzie, i święte najwyższych miejsc zetrze; nadto będzie zamyślał, aby odmienił czasy i prawa, gdyż wydane będą w ręce jego aż do czasu i czasów, i pół czasu.
And he schal speke wordis ayens the hiy God, and he schal defoule the seyntis of the hiyeste; and he schal gesse, that he mai chaunge tymes and lawis; and thei schulen be youun in to his hondis, til to tyme, and times, and the half of tyme.
26 Potem zasiądzie sąd, a tam władzę jego odejmą, aby był zniszczony i wytracony aż do końca.
And doom schal sitte, that the power be takun awei, and be al to-brokun, and perische til in to the ende.
27 A królestwo i władza, i dostojeństwo królewskie pod wszystkiem niebem dane będzie ludowi świętych najwyższych miejsc, którego królestwo będzie królestwo wieczne, a wszystkie zwierzchności jemu służyć i onego słuchać będą.
Sotheli that the rewme, and power, and the greetnesse of rewme, which is vndur ech heuene, be youun to the puple of the seintis of the hiyeste, whos rewme is euerlastynge rewme, and alle kingis schulen serue, and obeie to hym.
28 Aż dotąd koniec tych słów. A mnie Danijela myśli moje wielce zatrwożyły, a jasność moja zmieniła się przy mnie; wszakżem to słowo w sercu mojem zachował.
Hidur to is the ende of the word. Y, Danyel, was disturblid myche in my thouytis, and my face was chaungid in me; forsothe Y kepte the word in myn herte.
