Daniela 11

1 Ja tedy roku pierwszego za Daryjusza Medskiego stanąłem, abym go posilił i zmocnił.

And I also, in the first year of Darius the Mede, stood up to confirm and strengthen him.

2 A teraz ci prawdę oznajmię: Oto jeszcze trzej królowie królować będą w Perskiej ziemi; potem czwarty zbogaci się bogactwy wielkimi nade wszystkich, a gdy się zmocni w bogactwach swoich, pobudzi wszystkich przeciw królestwu Greckiemu.

And now I will tell thee what is true. Behold, there shall arise yet three kings in Persia, and the fourth shall be far richer than they all; and, relying upon his riches, he shall stir up all against the realm of Greece.

3 I powstanie król mocny, a będzie panował mocą wielką, a będzie czynił według woli swojej.

But a mighty king shall arise, and rule with great dominion, and do according to his will.

4 A gdy się on zmocni, będzie skruszone królestwo jego, i będzie rozdzielone na cztery strony świata, wszakże nie między potomków jego, ani będzie państwo jego takie, jakie było; bo wykorzenione będzie królestwo jego, a innym mimo onych dostanie się.

But when he shall have arisen, his kingdom shall be broken in pieces, and shall be divided toward the four winds of heaven; and not to his posterity, nor with the dominion with which he ruled; for his kingdom shall be plucked up, and divided amongst others besides those.

5 Tedy się zmocni król z południa i jeden z książąt jego; ten mocniejszy będzie nadeń, i panować będzie, a państwo jego będzie państwo szerokie.

And the king of the South shall become strong; but one of his princes shall become stronger than he, and have dominion; his dominion shall be a great dominion.

6 Lecz po wyjściu kilku lat złączą się; bo córka króla od południa pójdzie za króla północnego, aby uczyniła przymierze; wszakże nie otrzyma siły ramienia, ani się ostoi z ramieniem swojem, ale wydana będzie ona, i ci, którzy ją przyprowadzą, i syn jej, i ten, co ją zmacniał za onych czasów.

And after some years they shall ally themselves with each other; and the daughter of the king of the South shall come to the king of the North, to make peace; but she shall not retain the power of giving aid; neither shall he stand, nor his aid; but she shall be given up, and they that caused her to go, and he that begat her, and he that received her in those times.

7 Potem powstanie z latorośli korzenia jej na miejsce jego, który przyciągnie z wojskiem swem, a uderzy na miejsce obronne króla północnego, i przewiedzie nad nimi i zmocni się.

But from a shoot of her roots shall one arise in his place, who shall come to an army, and shall come against the fortresses of the king of the North, and shall deal with them according to his pleasure, and prevail against them.

8 Nadto i bogów ich z książętami ich, z naczyniem ich drogiem, srebrnem i złotem w niewolę zawiedzie do Egiptu; a ten będzie bezpieczen przez wiele lat od króla północnego.

And their gods, with their molten images, and their precious vessels of silver and of gold, shall he carry into captivity into Egypt; then shall he stand away for many years from the king of the North;

9 A tak wtargnie w królestwo król od południa, i wróci się do ziemi swojej.

and he shall come against the kingdom of the king of the South, but he shall return into his own land.

10 Ale synowie jego walczyć będą, i zbiorą mnóstwo wojsk wielkich; a z nagła następując jako powódź przechodzić będzie, potem wracając się, wojskiem nacierać będzie aż na twierdze jego.

But his sons shall be stirred up, and shall assemble a multitude of large forces; and one of them shall move onward, and overflow, and pass through, and shall again stir himself up to carry on the war even to his stronghold.

11 Skąd rozdrażniony będąc król z południa wyciągnie, i będzie walczył z nim, to jest, z królem północnym; a uszykuje mnóstwo wielkie, ale ono mnóstwo będzie podane w rękę jego.

Then shall the king of the South be enraged, and shall come forth and fight with him, even with the king of the North; and shall lead forth a great multitude, and the multitude shall be given into his hand.

12 A gdy zniesione będzie ono mnóstwo, podniesie się serce jego; a choć porazi wiele tysięcy, przecie się nie zmocni.

And the multitude shall be elated, and his heart shall be lifted up, and he shall cast down tens of thousands; but he shall not be strong.

13 Bo się wróci król północny, i uszykuje większe mnóstwo niż pierwsze; lecz po wyjściu czasu kilku lat z nagła przyjdzie z wielkiem wojskiem i z wielkim dostatkiem.

For the king of the North shall return and raise up against him a multitude greater than the former, and shall steadily come after certain years with a great army and with great riches.

14 Onychże czasów wiele ich powstanie przeciwko królowi z południa; ale synowie przestępników z ludu twego będą zniesieni dla utwierdzenia tego widzenia, i upadną.

And in those times many will stand up against the king of the South; and violent men of thy people shall exalt themselves, so as to establish the vision, and shall fall.

15 Bo przyciągnie król z północy, i usypie wały, i weźmie miasto obronne, a ramiona południowe nie oprą się, ani lud jego wybrany, i nie stanie im siły, aby dali odpór.

And the king of the North shall come, and cast up a mound, and take a fortified city; and the arms of the South shall not withstand, neither his chosen men, neither shall there be any strength to withstand.

16 I uczyni on, który przyciągnie przeciwko niemu, według woli swojej, i nie będzie nikogo, coby się stawił przeciwko niemu; stawi się też w ziemi ozdobnej, która zniszczeje przez rękę jego.

And he that cometh against him shall do according to his will, and none shall stand before him; and he shall stand in the beautiful land, and destruction shall be in his hand.

17 Potem obróci twarz swoję, aby przyszedł z mocą wszystkiego królestwa swego, i okazał się, jakoby zgody szukał, i uczyni coś; bo mu da córkę piękną, aby go zgubił przez nią; ale ona w tem nie będzie stateczna, i nie będzie z nim przestawała.

And he shall set his face to come with the strength of his whole kingdom, and shall make pacification with him; and he shall give him his daughter in marriage, to ruin his dominion. But it shall not succeed, neither shall it be for him.

18 Zatem obróci twarz swoję do wysep, i wiele ich pobierze; ale wódz wstręt uczyni hańbieniu jego, owszem, ono hańbienie jego nań obróci.

After this he shall turn his face to the isles, and shall take many; but a commander shall put an end to his scorn; nay, shall cause his scorn to return upon himself.

19 Dlaczego obróci twarz swoję ku twierdzom ziemi swej; lecz się potknie i upadnie, i nie będzie więcej znaleziony.

Then shall he turn his face to the strongholds of his own land; and he shall stumble, and fall, and shall not be found.

20 I powstanie na miejsce jego taki, który roześle poborców w sławie królewskiej; ale ten po niewielu dniach starty będzie, a to nie w gniewie ani przez wojnę.

Then shall arise in his place one who shall send an exacter of tribute through the glory of his kingdom; but within few days shall he be destroyed, neither by anger nor by battle.

21 Potem powstanie wzgardzony na jego miejsce, acz nie włożą nań ozdoby królewskiej; wszakże przyszedłszy w pokoju, otrzyma królestwo pochlebstwem.

And in his place shall arise a despised person, to whom they shall not give the honor of the kingdom; but in the midst of peace he shall come in and obtain the kingdom by flatteries.

22 A ramionami jako powodzią wiele ich zachwyceni będą przed obliczem jego, i skruszeni będą, także też i sam wódz, który z nimi przymierze uczynił.

And the forces of a flood shall be overwhelmed before him, and shall be broken in pieces; and even the prince that is allied with him.

23 Bo wszedłszy z nimi w przyjaźń, uczyni zdradę, a przyciągnąwszy zmocni się w małym poczcie ludu.

For after making a league with him, he will practise deceit; for he will come up, and prevail with a small people.

24 Bezpiecznie i do najobfitszych miejsc onej krainy wpadnie, a uczyni to, czego nie czynili ojcowie jego, ani ojcowie ojców jego; łup i korzyść i majętności rozdzieli im, nawet i o miejscach obronnych chytrze przemyśliwać będzie, a to aż do czasu.

In the midst of security shall he come into the fattest provinces of the land, and he shall do what his fathers never did, nor his fathers' fathers; he shall scatter among them prey, and spoil, and riches; and he shall form his devices against the strongholds, even to a set time.

25 Potem wzbudzi moc swoję, i serce swoje przeciw królowi z południa z wojskiem wielkiem, z którem król z południa walecznie się potykać będzie z wojskiem wielkiem i bardzo mocnem; ale się nie oprze, przeto, że wymyśli przeciwko niemu zdradę.

And he shall stir up his power and his courage against the king of the South, with a great army; and the king of the South shall be stirred up to battle with a very great and mighty army; but he shall not stand, for they shall form devices against him.

26 Bo ci, którzy jedzą chleb jego, zniszczą go, gdy wojsko onego jako powódź przypadnie, a pobitych wiele polęże.

Even they that eat of his own food shall destroy him; and his army shall overflow, and many shall fall down slain.

27 Natenczas obaj królowie w sercu swem myślić będą, jakoby jeden drugiemu szkodzić mógł, a przy jednymże stole kłamstwo mówić będą; ale się im nie nada, gdyż jeszcze koniec na inszy czas odłożony jest.

And the hearts of both these kings shall be to do mischief; and at one table shall they speak lies; but it shall not prosper; for yet the end is for the appointed time.

28 Przetoż się wróci do ziemi swojej z bogactwy wielkiemi, a serce jego obróci się przeciwko przymierzu świętemu; co uczyniwszy wróci się do ziemi swojej.

Then shall he return into his land with great riches; and he will set his heart against the holy covenant, and he will execute his purposes, and return to his own land.

29 A czasu zamierzonego wróci się i pociągnie na południe; ale mu się nie tak powiedzie, jako za pierwszym i za ostatnim razem.

At the appointed time he shall again go against the South; but the second time it shall not be as at the first.

30 Bo przyjdą przeciwko niemu okręty z Cytym, skąd on nad tem bolejąc znowu się rozgniewa przeciwko przymierzu świętemu; co uczyniwszy wróci się, a będzie miał porozumienie z onymi, którzy opuścili przymierze święte;

For the Chittaean ships shall come against him, and he shall be discouraged, and return, and be enraged against the holy covenant, and execute his purposes; and he shall again have an understanding with them that forsake the holy covenant.

31 A wojska wielkie przy nim stać będą, które splugawią świątnicę, i twierdze zniosą; odejmą też ustawiczną ofiarę, a postawią obrzydliwość spustoszenia.

And forces shall be raised by him, which shall pollute the sanctuary, the stronghold, and take away the daily sacrifice, and set up the abomination of the destroyer.

32 Tak aby tych, którzy niezbożnie przeciwko przymierzu postępować będą, w obłudzie pochlebstwem utwierdził, a żeby lud znający Boga swego imali, co też uczynią.

And such as do wickedly against the covenant will he lead to apostasy by flatteries; but the people that know their God shall be strong, and do exploits.

33 Zaczem ci, którzy nauczają lud, którzy nauczają wielu, padać będą od miecza i od ognia, od pojmania i od łupu przez wiele dni.

And they that have understanding among the people shall instruct many; but they shall fall by the sword, and by flame, by captivity, and by spoil, many days.

34 A gdy padać będą, małą pomoc mieć będą; bo się do nich wiele pochlebców przyłączy.

And whilst they fall they shall receive a little help, and many shall join themselves to them with flatteries.

35 A z tych, którzy innych nauczają, padać będą, aby doświadczeni i oczyszczeni, i wybieleni byli aż do czasu zamierzonego; bo to jeszcze potrwa aż do czasu zamierzonego.

And some of them of understanding shall fall, to try them, and to purify, and cleanse, even to the time of the end, for it is yet at the time appointed.

36 Tak uczyni król według woli swojej, i podniesie się i wielmożnym się uczyni nad każdego boga, i przeciwko Bogu nad bogami dziwne rzeczy mówić będzie, i poszczęści mu się, aż się dokona gniew, ażby się to, co jest postanowiono, wykonało.

And the king shall do according to his will; and he will exalt himself and magnify himself against every god, and he will speak horrible things against the God of gods, and he will prosper until the indignation be accomplished; for that which is determined shall be done.

37 Ani na bogów ojców swych nie będzie dbał, ani o miłość niewiast, ani o żadnego boga dbać będzie, przeto, że się nade wszystko wyniesie.

Neither will he regard the god of his fathers, nor the desire of women; nor will he regard any god, but he will magnify himself against all.

38 A na miejscu Boga najmocniejszego czcić będzie boga, którego nie znali ojcowie jego; czcić będzie złotem i srebrem i kamieniem drogiem i rzeczami kosztownemi.

But in their place will he honor the god of strongholds, even the god whom his fathers knew not shall he honor with gold, and with silver, and with precious stones, and with jewels.

39 A tak dowiedzie tego, że twierdze Najmocniejszego będą boga obcego; a których mu się będzie zdało, tych rozmnoży sławę, i uczyni, aby panowali nad wielą, a rozdzieli im ziemię miasto zapłaty.

And he shall do his will against fenced strongholds with a strange god; whoever acknowledge him, to them he will give great honor, and give them dominion over many, and divide the land amongst them for a reward.

40 A przy skończeniu tego czasu będzie się z nim potykał król z południa; ale król północny jako burza nań przyjdzie z wozami i z jezdnymi i z wielą okrętów, a wtargnie w ziemię, i jako powódź przejdzie.

But at the time of the end shall the king of the South push at him, and the king of the North shall rush against him like a whirlwind with chariots, and with horsemen, and with many ships; and he shall enter into the countries, and overflow them, and pass over them.

41 Potem przyciągnie do ziemi ozdobnej, i wiele krain upadnie; wszakże ci ujdą rąk jego, Edomczycy i Moabczycy, i pierwociny synów Ammonowych.

He shall also enter into the beautiful land, and multitudes shall be overthrown; but these shall escape out of his hand, Edom, and Moab, and the chief of the sons of Ammon.

42 A gdy rękę swą ściągnie na krainy, ani ziemia Egipska tego ujść nie będzie mogła.

He shall stretch forth his hand also upon the countries, and the land of Egypt shall not escape.

43 Bo opanuje skarby złota i srebra, i wszystkie rzeczy drogie Egipskie, a Libijczycy i Murzynowie za nim pójdą.

And he shall have power over the treasures of gold and of silver, and over all the precious things of Egypt; and the Lybians and Ethiopians shall be in his train.

44 W tem wieści od wschodu słońca i od północy przestraszą go; przetoż wyciągnie z popędliwością wielką, aby wygubił i zamordował wielu.

But tidings out of the East and out of the North shall trouble him, and he shall go forth with great fury to destroy and utterly to take away many.

45 I rozbije namioty pałacu swego między morzami na górze ozdobnej świętobliwości; a gdy przyjdzie do końca swego, nie będzie miał nikogo na pomocy.

And he shall pitch his palace-tents between the sea and the beautiful holy mountain; but he shall come to his end, and none shall help him.