Dzieje 25
1 Tedy Festus wjechawszy na państwo, po trzech dniach przyjechał do Jeruzalemu z Cezaryi.
Festus, having entered on his duties as governor of the province, two days later went up from Caesarea to Jerusalem.
2 I stawili się przed nim najwyższy kapłan i przedniejsi z Żydów przeciwko Pawłowi, i prosili go,
The High Priests and the leading men among the Jews immediately made representations to him against Paul, and begged him--
3 Żądając łaski przeciwko niemu, aby go kazał przywieść do Jeruzalemu, uczyniwszy zasadzkę, aby go zabili na drodze.
asking it as a favour, to Paul's prejudice--to have him brought to Jerusalem. They were planning an ambush to kill him on the way.
4 Ale Festus powiedział: Iż Paweł jest pod strażą w Cezaryi, a iż sam tam w rychle pojedzie.
Festus, however, replied that Paul was in custody in Caesarea, and that he was himself going there very soon.
5 Którzy tedy, mówi, z was mogą, niechże z nami jadą; a jeźli jest jaka wina w tym mężu, niechże nań skarżą.
"Therefore let those of you," he said, "who can come, go down with me, and impeach the man, if there is anything amiss in him."
6 A zamieszkawszy u nich nie więcej tylko dziesięć dni, jechał do Cezaryi, a nazajutrz usiadłszy na sądzie, kazał Pawła przywieść.
After a stay of eight or ten days in Jerusalem--not more--he went down to Caesarea; and the next day, taking his seat on the tribunal, he ordered Paul to be brought in.
7 Który gdy przyszedł, obstąpili go ci, którzy byli przyszli z Jeruzalemu Żydowie, przynosząc wiele i ciężkich skarg przeciwko Pawłowi, których dowieść nie mogli;
Upon Paul's arrival, the Jews who had come down from Jerusalem stood round him, and brought many grave charges against him which they were unable to substantiate.
8 Gdyż on sprawę dawał o sobie: Żem ani przeciwko zakonowi żydowskiemu, ani przeciwko kościołowi, ani przeciwko cesarzowi nic nie zgrzeszył.
But, in reply, Paul said, "Neither against the Jewish Law, nor against the Temple, nor against Caesar, have I committed any offence whatever."
9 Ale Festus chcąc sobie zjednać łaskę u Żydów, odpowiedziawszy Pawłowi, rzekł: Chceszże iść do Jeruzalemu, a tam o te rzeczy sądzony być przede mną?
Then Festus, being anxious to gratify the Jews, asked Paul, "Are you willing to go up to Jerusalem, and there stand your trial before me on these charges?"
10 Ale Paweł rzekł: Przed sądem cesarskim stoję, gdzie mię sądzić potrzeba: Żydówem w niczem nie krzywdził, jako i ty lepiej wiesz.
"I am standing before Caesar's tribunal," replied Paul, "where alone I ought to be tried. The Jews have no real ground of complaint against me, as in fact you yourself are beginning to see more clearly.
11 Bo jeźlim w czem nieprawy i co godnego śmierci uczynił, nie zbraniam się umrzeć; ale jeźli nie masz nic takiego z tych rzeczy, o które na mię skarżą, nikt mię im wydać nie może; apeluję do cesarza.
If, however, I have done wrong and have committed any offence for which I deserve to die, I do not ask to be excused that penalty. But if there is no truth in what these men allege against me, no one has the right to give me up to them as a favour. I appeal to Caesar."
12 Tedy Festus rozmówiwszy się z radą, odpowiedział: Do cesarzaś apelował? do cesarza pójdziesz.
Then, after conferring with the Council, Festus replied, "To Caesar you have appealed: to Caesar you shall go."
13 A gdy wyszło kilka dni, król Agrypa i Bernice przyjechali do Cezaryi, witać Festa.
A short time after this, Agrippa the king and Bernice came to Caesarea to pay a complimentary visit to Festus;
14 A gdy tam niemało dni zamieszkali, Festus przełożył królowi sprawę Pawłową, mówiąc: Mąż niektóry zostawiony jest od Feliksa w więzieniu.
and, during their rather long stay, Festus laid Paul's case before the king. "There is a man here," he said, "whom Felix left a prisoner,
15 Dla którego, gdym był w Jeruzalemie, stawili się przede mną przedniejsi kapłani i starsi żydowscy, prosząc o dekret przeciwko niemu.
about whom, when I went to Jerusalem, the High Priests and the Elders of the Jews made representations to me, begging that sentence might be pronounced against him.
16 Którymem odpowiedział, że tego nie mają w zwyczaju Rzymianie, aby którego człowieka mieli wydać na stracenie, ażby pierwej oskarżony miał przed sobą te, co nań skarżą, i dano by mu plac do odpowiedzi na to, w czem go obwiniają.
My reply was that it is not the custom among the Romans to give up any one for punishment before the accused has had his accusers face to face, and has had an opportunity of defending himself against the charge which has been brought against him.
17 Gdy się tedy tu zeszli, bez wszelkiej odwłoki nazajutrz zasiadłszy na sądzie, kazałem przywieść tego męża.
"When, therefore, a number of them came here, the next day I took my seat on the tribunal, without any loss of time, and ordered the man to be brought in.
18 Przeciw któremu stanąwszy ci, co nań skarżyli, żadnej winy nie przynieśli z tych, którychem się ja spodziewał.
But, when his accusers stood up, they did not charge him with the misdemeanours of which I had been suspecting him.
19 Lecz jakieś spory o swoich zabobonach mieli przeciwko niemu i o niejakim Jezusie umarłym, o którym Paweł twierdził, że żyw jest.
But they quarrelled with him about certain matters connected with their own religion, and about one Jesus who had died, but--so Paul persistently maintained--is now alive.
20 Ja tedy wątpiąc o tem, o czem ten spór był, rzekłem: Jeźliby chciał iść do Jeruzalemu, a tam o tem być sądzony?
I was at a loss how to investigate such questions, and asked Paul whether he would care to go to Jerusalem and there stand his trial on these matters.
21 Lecz iż Paweł apelował, aby zachowany był do Augustowego rozeznania, rozkazałem go chować, ażbym go posłał do cesarza.
But when Paul appealed to have his case kept for the Emperor's decision, I ordered him to be kept in prison until I could send him up to Caesar."
22 Zatem Agrypa rzekł do Festa: Chciałbym ja tego człowieka słyszeć. A on rzekł: Jutro go usłyszysz.
"I should like to hear the man myself," said Agrippa. "to-morrow," replied Festus, "you shall." Accordingly, the next day, Agrippa and Bernice came in state
23 Nazajutrz tedy, gdy przyszedł Agrypa i Bernice z wielką okazałością, i weszli w dom sądowy z hetmanami i mężami przedniejszymi miasta onego, na rozkazanie Festowe przywiedziono Pawła.
and took their seats in the Judgement Hall, attended by the Tribunes and the men of high rank in the city; and, at the command of Festus, Paul was brought in.
24 I rzekł Festus: Królu Agrypo i wszyscy mężowie, którzyście tu z nami! widzicie tego, o którego mię wszystek lud żydowski prosił, i w Jeruzalemie i tu wołając, że nie słuszna, aby ten dłużej żyć miał.
Then Festus said, "King Agrippa and all who are present with us, you see here the man about whom the whole nation of the Jews made suit to me, both in Jerusalem and here, crying out that he ought not to live any longer.
25 A ja zrozumiawszy, że nie uczynił nic śmierci godnego, a iż i on sam apelował do Augusta, uczyniłem dekret, aby był posłany.
I could not discover that he had done anything for which he deserved to die; but as he has himself appealed to the Emperor, I have decided to send him to Rome.
26 O którym, co bym panu pewnego pisać miał, nie mam. Przetoż kazałem go przed was przywieść, a najwięcej przed cię, królu Agrypo! abym, po rozsądzeniu sprawy jego, miał co pisać.
I have nothing very definite, however, to tell our Sovereign about him. So I have brought the man before you all--and especially before you, King Agrippa--that after he has been examined I may find something which I can put into writing.
27 Bo mi się niesłuszna widzi, posłać więźnia, a tego, o co go obwiniają, nie oznajmić.
For, when sending a prisoner to Rome, it seems to me to be absurd not to state the charges against him."
