Dzieje 18
1 Potem Paweł odszedłszy z Aten, przyszedł do Koryntu;
After this Paul left Athens and went to Corinth.
2 A znalazłszy niektórego Żyda, imieniem Akwilas, rodem z Pontu, który był świeżo z Włoch przyszedł z Pryscyllą, żoną swą, (dlatego, iż był Klaudyjusz postanowił, aby wszyscy Żydowie z Rzymu wyszli), przyszedł do nich;
Here he found a certain Jew named Aquila, a native of Pontus, who had recently come from Italy with his wife, Priscilla, because Claudius had ordered all Jews to leave Rome.
3 A iż był tegoż rzemiosła, mieszkał u nich i robił; albowiem rzemiosło ich było robić namioty.
Paul came to them, and because he was of the same trade with them, he lodged with them, and worked with them - for by trade they were tentmakers.
4 Tedy miewał rozmowę w bóżnicy na każdy sabat i pozyskiwał i Żydy, i Greki.
Every Sabbath he used to preach in the synagogue, and tried to persuade both Jews and Greeks.
5 A gdy przyszli z Macedonii Sylas i Tymoteusz, ściśniony był w duchu Paweł, oświadczając Żydom, że Jezus jest Chrystusem.
And when Silas and Timothy arrived from Macedonia, Paul was engrossed in his message, earnestly testifying to the Jews that Jesus was the Messiah.
6 Lecz gdy się oni sprzeciwiali i bluźnili, otrząsnąwszy proch z szat, rzekł do nich: Krew wasza na głowę waszę; jam jest czysty, od tego czasu pójdę do pogan.
But as they opposed him and abused him, he shook out his garments in protest, and said. "Your blood be upon your own hands. I am clean. From now on I will go to the Gentiles."
7 A odszedłszy stamtąd wszedł do domu niejakiego człowieka, imieniem Justus, służącego Bogu, którego dom był podle samej bóżnicy.
So he left the place, and went into the house of a man named Titus Justus, a worshiper of God, whose house adjoined the synagogue.
8 Lecz Kryspus, przełożony bóżnicy, uwierzył Panu ze wszystkim domem swoim, i wiele z Koryntczyków słuchając, uwierzyli i ochrzczeni są.
And Crispus, the warden of the synagogue, believed on the Lord, with all his household; and many of the Corinthians from time to time listened, believed, and were baptized.
9 Zatem Pan rzekł Pawłowi w nocy w widzeniu: Nie bój się, ale mów, a nie milcz.
And the Lord said to Paul in a vision, by night. "Have no fear; go on speaking, and do not keep silent;
10 Bom ja jest z tobą, a żaden się na cię nie targnie, abyć miał co złego uczynić; albowiem ja wielki lud mam w tem mieście.
"for I am with you, and no one shall set upon you to injure you; for I have very many people in this city."
11 I mieszkał tam rok i sześć miesięcy, nauczając u nich słowa Bożego.
So he lived there a year and six months and continued to teach them the word of God.
12 A gdy Galijo był starostą w Achai, powstali jednomyślnie Żydowie przeciwko Pawłowi i przywiedli go do sądu, mówiąc:
But when Gallio was proconsul of Achaia, the Jews with one accord rose against Paul, and brought him before the tribunal.
13 Ten namawia ludzi, aby przeciwko zakonowi Boga chwalili.
"This fellow," they said, "is persuading men to offer unlawful worship to God."
14 A gdy Paweł miał usta otworzyć, rzekł Galijo do Żydów: O Żydowie! gdyby się wam było jakie bezprawie stało, albo jaka krzywda, słusznie bym was znosił;
Paul was about to open his mouth, when Gallio said to the Jews. "If it had been some misdemeanor or wicked villainy, it would have been within reason for me to listen to you Jews;
15 Lecz jeźli jest jaka gadka o słowach i o imionach i o zakonie waszym, sami tego patrzcie; albowiem ja tego sędzią być nie chcę.
but as these are merely questions about words and names and your own law, you yourselves must see to it. I am not willing to be a judge of these matters."
16 I odegnał je od sądowej stolicy.
And he drove them from the tribunal.
17 Tedy porwawszy wszyscy Grekowie Sostena, przełożonego bóżnicy, bili go przed sądową stolicą, a Galijo na to nic nie dbał.
Then they all laid hold of Sosthenes, the warden of the synagogue, and beat him in front of the tribunal; but Gallio took no notice.
18 A Paweł pomieszkawszy tam jeszcze przez niemało dni, pożegnawszy się z braćmi, płynął do Syryi, a z nim Pryscylla i Akwilas, ogoliwszy głowę w Kienchreach: bo był uczynił ślub.
And Paul after remaining in Corinth some time longer, took leave of the brothers, and sailed away to Syria, accompanied by Priscilla and Aquila. As Paul was under a vow, he had his head shaved at Cenchrea.
19 Zatem przyszedł do Efezu i tam je zostawił, a sam wszedłszy do bóżnicy, miał rozmowę z Żydami.
When they came to Ephesus he left them there; but he himself entered into the synagogue and reasoned with the Jews.
20 A gdy go oni prosili, aby u nich przez dłuższy czas zamieszkał, nie zezwolił;
When they begged him to stay longer, he would not consent,
21 Ale się z nimi pożegnawszy, rzekł: Koniecznie ja muszę święto nadchodzące w Jeruzalemie obchodzić; lecz się zasię do was wrócę, będzieli wola Boża. I puścił się z Efezu.
but said, as he took leave of them, "I will return again to you, if God will."
22 A gdy przyszedł do Cezaryi, wstąpiwszy do Jeruzalemu a pozdrowiwszy zbór, szedł do Antyjochyi.
Then, setting sail from Ephesus, he landed at Caesarea; he went up to Jerusalem and saluted the church, and came down to Antioch.
23 I zamieszkawszy tam przez niektóry czas, wyszedł obchodząc krainę Galatską i Frygiję, utwierdzając wszystkich uczniów.
After spending some time there, he set out and went through the region of Galatia and Phrygia, in order, and strengthened all the disciples.
24 A Żyd niektóry imieniem Apollos, rodem z Aleksandryi, mąż wymowny, przyszedł do Efezu, będąc możnym w Pismach.
Now a certain Jew named Apollos, a native of Alexandria, a learned man and mighty in the Scriptures, came to Ephesus.
25 Ten był wprawiony w drogę Pańską, a pałając w duchu, mówił i nauczał pilnie o Panu, wiedząc tylko o chrzcie Janowym.
He had been instructed in the ways of the Lord, and being full of zeal, he used to speak and to teach accurately the facts about Jesus, although he knew only the baptism of John.
26 Ten począł bezpiecznie mówić w bóżnicy. Którego usłyszawszy Akwilas i Pryscylla, przyjęli go do siebie i dostateczniej mu wyłożyli drogę Bożą.
He began to speak boldly in the synagogue; and when Priscilla and Aquila heard him they took him home and explained to him more accurately the way of God.
27 A gdy chciał iść do Achai, napomniawszy go bracia, pisali do uczniów, aby go przyjęli; który gdy tam przyszedł, wiele pomagał tym, którzy uwierzyli z łaski Bożej.
When he wished to cross over into Achaia, the brothers encouraged him, and wrote to the disciples in Corinth to receive him. On his arrival he mightily helped those who through grace had believed,
28 Albowiem potężnie Żydy przekonywał, jawnie tego dowodząc z Pisma, iż Jezus jest Chrystusem.
for he powerfully refuted the Jews in public argument, proving to them from the Scriptures that Jesus is the Messiah.
