Dzieje 17
1 A przeszedłszy Amfipolim i Apoloniję przyszli do Tesaloniki, gdzie była bóżnica żydowska.
保罗和西拉沿途经过了暗非波里和亚波罗尼亚，来到帖撒罗尼迦，那里有犹太人的会堂。
2 Tedy Paweł według zwyczaju swego wszedł do nich, a przez trzy sabaty kazał im z Pisma.
保罗按惯例走进会堂，一连三个安息日，都在这里根据圣经与他们进行辩论。
3 Wywodząc i pokazując to, że Chrystus miał cierpieć i powstać od umarłych, a iż ten Jezus jest Chrystusem, którego ja wam opowiadam.
他解释了经文的含义，证明基督必须先死去后，然后再死而复生。他对众人说：“我向你们讲述的这位耶稣，就是基督。”
4 I uwierzyli niektórzy z nich, a przyłączyli się do Pawła i do Syli, i wielkie mnóstwo nabożnych Greków, i niewiast przedniejszych niemało.
有的人被保罗和西拉说服了，加入了他们的行列，此外还有很多说希腊语的朝拜者，以及城里位高权重的女性。
5 Ale Żydowie, którzy nie uwierzyli, zdjęci zazdrością, przywziąwszy do siebie niektórych lekkomyślnych i złych mężów, a zebrawszy kupę uczynili rozruch w mieście, a naszedłszy na dom Jazona, szukali ich, aby ich wywiedli przed lud.
但犹太人却因此而倍感嫉妒，于是从集市中找来一群流氓，凑成团伙在城里面闹事。他们冲进耶孙的家中，到处寻找保罗和西拉，要把他们交给民众。
6 A nie znalazłszy ich, ciągnęli Jazona i niektórych braci do przełożonych miasta, wołając: Oto ci, którzy wszystek świat wzruszyli i tu też przyszli;
但由于找不到这两名使徒，他们就把耶孙和几名信徒带到地方长官那里，叫嚣着说：“这些人素有滋事的恶名，把这世界闹得天翻地覆。现在他们来到这里，
7 Które przyjął Jazon; a ci wszyscy czynią przeciwko dekretom cesarskim, powiadając, iż jest inszy król, Jezus.
耶孙却在自己的家宅中招待这些人。他们都违背凯撒的法令，说另外还有一个王叫做耶稣，这就是叛国罪。”
8 A tak wzburzyli pospólstwo i przełożonych miasta, którzy to słyszeli.
民众和地方长官听到这番话，深感不安，
9 Ale oni wziąwszy słuszną sprawę od Jazona i od innych, puścili je.
让耶孙和其余人交了保释金后，就放了他们。
10 A bracia wnet w nocy wysłali i Pawła, i Sylę do Berei; którzy tam przyszedłszy weszli do bóżnicy żydowskiej.
信徒们当晚就将保罗和西拉送走。二人去了比里亚，到达后便走进犹太人的会堂。
11 A cić byli zacniejsi nad one, co byli w Tesalonice, którzy przyjęli słowo Boże ze wszystką ochotą, na każdy dzień rozsądzając Pisma, jeźliby się tak miało.
这里的民众比帖撒罗尼迦人开明，他们很快就接受了主的道，每天研读圣经，确认他们所听到的是否正确。
12 Przetoż wiele ich z nich uwierzyło, i Greckich niewiast uczciwych, i mężów niemało.
很多人因此成为信徒，包括地位高贵的希腊男性和女性。
13 A gdy się dowiedzieli oni, co byli z Tesaloniki Żydowie, że i w Berei opowiadane było słowo Boże od Pawła, przyszli i tam, podburzając pospólstwo.
但帖撒罗尼迦的犹太人听说保罗又在比里亚宣讲上帝之道，便跑到那里煽动挑拨民众。
14 Ale bracia wnet wysłali Pawła, aby szedł jakoby do morza; a Sylas i Tymoteusz tam zostali.
信徒们立刻把保罗送到海边，西拉和提摩太仍然留在比里亚。
15 A ci, którzy prowadzili Pawła, doprowadzili go aż do Aten, a wziąwszy rozkazanie do Syli i do Tymoteusza, żeby co najrychlej przyszli do niego, odeszli.
护送保罗的人将他远远地带到雅典，保罗在他们返回的时候，给西拉和提摩太带去口信，让他们尽快赶去与他会和。
16 A gdy ich Paweł w Atenach czekał, poruszał się w nim duch jego, widząc ono miasto poddane bałwochwalstwu.
保罗在雅典等他们的时候，看见满城都是宗教神像，心中感到非常不安。
17 A przetoż miewał rozmowę z Żydami i z ludźmi nabożnymi, w bóżnicy i na rynku na każdy dzień, z kim się mu trafiło.
于是在会堂中与犹太人和其他崇拜上帝之人进行了辩论，此外还每天到集市中去，与所遇到的陌生人进行辩论。
18 Tedy niektórzy z Epikurejczyków i Stoików filozofowie spierali się z nim, a niektórzy mówili: Cóż wżdy ten plotkarz mówić chce? A drudzy: Zdaje się być opowiadaczem obcych bogów; bo im Jezusa i zmartwychwstanie opowiadał.
有些伊壁鸠鲁派和斯多亚派的哲学家也同他争论。他们想知道：“这个人到底想要干什么？”由于保罗谈论了耶稣和复活，所以还有人认为：“他似乎是在宣讲外族的神。”
19 A porwawszy go, wiedli do Areopagu, mówiąc: Możemyli wiedzieć, co to jest za nowa nauka, którą ty opowiadasz?
于是他们把保罗带到亚略巴古，询问他：“请和我们讲讲你所宣扬的那个新教义？
20 Bo jakieś obce rzeczy przynosisz do uszów naszych; chcemy tedy wiedzieć, co wżdy z tego ma być?
我们听说了你讲的那些事情，听起来太奇怪了，所以我们想知道那到底是什么意思。”
21 (A wszyscy Ateńczycy i cudzoziemscy goście niczem inszem się nie bawili, tylko powiadaniem albo słuchaniem nowin.)
（所有雅典人和住在那里的异教徒，都非常喜欢谈论和打听新奇之事，以此打发时间）。
22 Tedy Paweł stanąwszy w pośrodku Areopagu, rzekł: Mężowie Ateńscy! z każdej miary was widzę nader nabożnych.
保罗站上亚略巴古的中间，说：“各位雅典人，我发现你们对任何事情都抱有虔诚之心。
23 Albowiem przechadzając się i przypatrując waszym nabożeństwom, znalazłem też ołtarz, na którym napisano: Nieznajomemu Bogu. Którego tedy nie znając chwalicie, tego ja wam opowiadam.
我走路的时候曾留意你们的圣坛，曾有一个圣坛上写着‘献给未知的神’。我要向你们讲述的上帝，就是你们所膜拜的这个未知之神。
24 Bo Bóg, który uczynił świat i wszystko, co na nim, ten będąc Panem nieba i ziemi, nie mieszka w kościołach ręką uczynionych.
上帝创造世界和世间万物，他是天地的主，并未生活在人类建造的庙宇之中，
25 Ani rękoma ludzkiemi chwalony bywa, jakoby czego potrzebował, ponieważ on daje wszystkim żywot i oddech, i wszystko.
他什么都不需要，也不需要我们的服务，因为他本身就是所有生灵的生命之源。
26 I uczynił z jednej krwi wszystek naród ludzki, aby mieszkał po wszystkiem obliczu ziemi, zamierzywszy przedtem rozrządzone czasy i zamierzone granice mieszkania ich;
他从一个最初的人创造了世界上的所有人，在之前就决定了他们应该生活在哪里，应该活多久。
27 Aby szukali Pana, owaby go snać namacali i znaleźli, aczkolwiek od każdego z nas nie jest daleko.
上帝想要的是他们能够追寻上帝，能够去寻找并找到他。但其实他离我们每个人都不遥远。
28 Albowiem w nim żyjemy i ruszamy się, i jesteśmy, jako i niektórzy z waszych poetów powiedzieli: Żeśmy i my rodziną jego.
我们在他的护翼下生存、活动和存在。正如你们的诗人写到：‘我们就是他的家人。’
29 Będąc tedy rodziną Bożą, nie mamy rozumieć, żeby złotu albo srebru, albo kamieniowi misternie rytemu, albo wymysłowi człowieczemu, Bóg miał być podobny.
正因为我们是他的家人，所以不应该将上帝想象成金银石头，然后由人类用手艺和思想将其塑造形象。
30 Aczkolwiek tedy przeglądał Bóg czasom tej niewiadomości, ale teraz oznajmuje ludziom wszystkim wszędy, aby pokutowali;
上帝原谅了人类过往的无知，但现在，他吩咐各处的所有人都要悔改，
31 Przeto iż postanowił dzień, w który będzie sądził wszystek świat w sprawiedliwości przez męża, którego na to naznaczył, upewniając o tem wszystkich, wzbudziwszy go od umarłych.
因为他已经定好时间，届时将由他指认的那个人，对世间进行正义审判。为了向众人证明他就是那个人，上帝会让那人死而复生。”
32 A usłyszawszy o zmartwychwstaniu jedni się naśmiewali, a drudzy mówili: Będziemy cię znowu o tem słuchać.
众人听到死人复活这句，便开始嘲笑他。但也有人说：“以后请回来，给我们多讲讲这件事。”
33 I tak Paweł wyszedł z pośrodku ich.
于是保罗就离开他们了。
34 A mężowie niektórzy przyłączywszy się do niego, uwierzyli, między którymi też był Dyjonizyjusz Areopagitczyk i niewiasta imieniem Damarys, i inni z nimi.
有几个人跟随了他并且相信了上帝，包括亚略巴古的成员丢尼修、一位名叫戴马里的女子和很多其他人。
