II Kronik 16
1 Roku trzydziestego i szóstego królowania Azy, wyciągnął Baaza, król Izraelski, przeciwko Judzie, i zbudował Ramę, aby nie dopuścił wychodzić i wchodzić nikomu do Azy, króla Judzkiego.
When Asa had been ruling [Judah] for almost 36 years, King Baasha of Israel went [with his army] to attack Judah. They [captured the town of] Ramah [north of Jerusalem] and started to build a wall around [it], in order to prevent any people from entering or leaving the area in Judah that was ruled by King Asa [because the only road into Judah from Israel went through Ramah].
2 Tedy wziąwszy Aza srebro i złoto ze skarbów domu Pańskiego i domu królewskiego, posłał je do Benadada, króla Syryjskiego, który mieszkał w Damaszku, mówiąc:
So Asa told his workers to take all the silver and gold that was in the storerooms of the temple and in his own palace, and take and give it to Ben-Hadad, the king of Syria, who was ruling in Damascus. [He sent him a message, ] saying
3 Przymierze jest między mną i między tobą, i między ojcem moim i między ojcem twoim: otoć posyłam srebro i złoto. Idźże, a wzrusz przymierze twoje z Baazą, królem Izraelskim, aby odciągnął odemnie.
“I want there to be a peace treaty between me and you, like there was between my father and your father. Look, I am sending you [a lot of] silver and gold. So please cancel the treaty that you have made with Baasha, the king of Israel, in order that he will take his soldiers away from attacking mine, [because he will be afraid of your army].”
4 I usłuchał Benadad króla Azy, a posławszy hetmanów z wojskami, które miał, przeciwko miastom Izraelskim, zburzył Hijon i Dan i Abelmaim, i wszystkie miasta obronne Neftalimskie, w których były skarby.
Ben-Hadad agreed to do what King Asa [suggested]. He sent the commanders of his armies [with their soldiers] to attack some of the towns in Israel. They captured Ijon, Dan, Abel-Beth-Maacah and all the cities in the area belonging to the tribe of Naphtali where supplies were kept.
5 To gdy usłyszał Baaza, przestał budować Ramy, i zaniechał roboty swej.
When Baasha heard about that, he [commanded his troops to] stop fortifying Ramah and doing other work there.
6 Tedy król Aza wziąwszy z sobą wszystek lud Judzki, pobrali z Ramy kamienie, i drzewo jego, z którego budował Baaza, a zbudował z niego Gabaa i Masfa.
Then King Asa gathered all the men of Judah, and they took away from Ramah all the stones and timber that Baasha’s men had been using [to build the wall around that town]. They took those materials to [the town of] Geba and [the city of] Mizpah [north of Jerusalem] and built walls around them.
7 A onegoż czasu przyszedł Hanani, widzący, do Azy, króla Judzkiego, i mówił do niego: Iżeś spoległ na królu Syryjskim, a nie spoległeś na Panu, Bogu twoim, dlatego uszło wojsko króla Syryjskiego z ręki twojej.
At that time the prophet Hanani went to King Asa and said to him, “Because you relied on the king of Syria and not on Yahweh our God, you missed your opportunity to destroy the army of the king of Syria.
8 Azaż Etyjopczycy, i Lubimczycy nie mieli wojsk bardzo wielkich z wozami i z jezdnymi w mnóstwie bardzo wielkiem? a wżdy gdyś spoległ na Panu, podał je w rękę twoję.
The huge armies from Ethiopia and Libya with all their chariots and soldiers [riding] on horses [were certainly very powerful. But] when you relied on Yahweh, he enabled your army to defeat them.
9 Albowiem oczy Pańskie przepatrują wszystkę ziemię, aby dokazywał mocy swej przy tych, którzy przy nim stoją sercem doskonałem. Głupioś to uczynił: przetoż od tego czasu powstaną przeciwko tobie wojny.
That happened because Yahweh sees [what is happening] all over the earth, and he strengthens those who completely trust him. You have done a very foolish thing, so from now on other armies will be fighting your army.”
10 Tedy Aza rozgniewawszy się na widzącego, podał go do więzienia; bo się był nań o to rozgniewał; i utrapił Aza niektórych z ludu onego czasu.
Asa was very angry with the prophet because of what the prophet had said. So he [commanded his officials to] put Hanani in prison. At that same time, he started to treat some of his people very cruelly.
11 Ale inne sprawy Azy pierwsze i pośledniejsze, zapisane są w księgach o królach Judzkich i Izraelskich.
All the things that Asa did while he was ruling, from the time he started to rule until he died, are written in the scroll containing the record of the [activities of the] kings of Judah and Israel.
12 Potem rozniemógł się Aza roku trzydziestego i dziewiątego królowania swego, na nogi swoje, chorobą bardzo ciężką; a wszakże w onej chorobie swej nie szukał Pana, ale lekarzy.
When Asa had been ruling for almost 39 years, he was afflicted with a disease in his feet. The disease was very severe, but in spite of that, he did not request help from Yahweh. Instead he sought help only from doctors.
13 A tak zasnął Aza z ojcami swymi, a umarł roku czterdziestego i pierwszego królowania swego.
When he had been ruling for almost 40 years, he died.
14 I pochowano go w grobie jego, który sobie był wykopał w mieście Dawidowem; i położono go na łożu, które był napełnił rzeczami wonnemi, i rozmaitemi maściami aptekarską robotą przygotowanemi. I palili mu zapał wonny bardzo wielki.
He was buried in the tomb that his workers had made for him in [the part of Jerusalem called] ‘The City of David’. They laid his corpse on a bed covered with spices and various perfumes that had been mixed together. They also lit a huge fire to honor him.
