I Koryntian 15
1 A oznajmuję wam, bracia! Ewangieliję, którąm wam opowiedział, którąście też przyjęli i w której stoicie.
Now, brothers, I want to add information to the Gospel that I proclaimed to you, that you also received, and in which you stand;
2 Przez którą też zbawienia dostępujecie, jeźli pamiętacie, jakim sposobem opowiedziałem wam, chyba jeźliście próżno uwierzyli.
through which also you are saved, if you hold fast that word that I proclaimed to you—unless you believed in vain.
3 Albowiem naprzód podałem wam, com też wziął, iż Chrystus umarł za grzechy nasze według Pism;
Because I transmitted to you at first that which I also received: that Christ died for our sins according to the Scriptures,
4 A iż był pogrzebiony, a iż zmartwychwstał dnia trzeciego według Pism.
and that He was buried, and that He was raised on the third day according to the Scriptures,
5 A iż widziany jest od Kiefasa, potem od onych dwunastu.
and that He was seen by Cephas, then by the Twelve.
6 Potem widziany jest więcej niż od pięciuset braci na raz, z których wiele ich zostaje aż dotąd, a niektórzy też zasnęli.
After that He was seen by over five hundred brothers at once, most of whom are still living, while some have fallen asleep.
7 Potem jest widziany od Jakóba, potem od wszystkich Apostołów.
After that He was seen by James, then by all the apostles.
8 A na ostatek po wszystkich ukazał się i mnie, jako poronionemu płodowi.
And last of all He was seen by me also, like one born out of season.
9 Bom ja jest najmniejszy z Apostołów, którym nie jest godzien, abym był zwany Apostołem, przeto żem prześladował zbór Boży.
For I am the least of the apostles, who am not worthy to be called an apostle, because I persecuted the Church of God.
10 Lecz łaską Bożą jestem tem, czemem jest, a łaska jego przeciwko mnie daremna nie była; alem obficiej niż oni wszyscy pracował, wszakże nie ja, ale łaska Boża, która jest ze mną.
But by the grace of God I am what I am, and His grace toward me has not been in vain; in fact, I have worked harder than all of them—well, not I, but the grace of God that was with me.
11 Przetoż i ja, i oni tak każemy, i takeście uwierzyli.
So whether it was I or they, thus we preached and thus you believed.
12 A ponieważ się o Chrystusie każe, iż z martwych wzbudzony jest, jakoż mówią niektórzy między wami, iż zmartwychwstania nie masz?
Now if Christ is being proclaimed as having been raised from among the dead, how can some among you say that there is no resurrection of the dead?
13 Bo jeźlić zmartwychwstania nie masz, tedyć i Chrystus nie jest wzbudzony.
If there is no resurrection of the dead, not even Christ has been raised.
14 A jeźlić Chrystus nie jest wzbudzony, tedyć daremne kazanie nasze, daremna też wiara wasza.
And if Christ has not been raised, then our preaching is empty, and so is your faith!
15 I bylibyśmy też znalezieni fałszywymi świadkami Bożymi, iżeśmy świadczyli o Bogu, że Chrystusa wzbudził, którego nie wzbudził, jeźliże umarli nie bywają wzbudzeni.
Further, we are even discovered to be false witnesses of God, because we have testified about God that He raised the Christ, whom He did not raise, if in fact the dead are not raised.
16 Albowiem jeźliż umarli nie bywają wzbudzeni, i Chrystus nie jest wzbudzony.
For if no dead are raised, neither has Christ been raised.
17 A jeźli Chrystus nie jest wzbudzony, daremna jest wiara wasza i jeszczeście w grzechach waszych;
And if Christ has not been raised, your faith is useless; you are still in your sins.
18 Zatem i ci poginęli, którzy zasnęli w Chrystusie.
Then those also who have fallen asleep in Christ are lost.
19 Bo jeźli tylko w tym żywocie w Chrystusie nadzieję mamy, nad wszystkich ludzi jesteśmy najnędzniejszymi.
If it is only for this life that we have hoped in Christ, we are of all men most pitiable.
20 Lecz teraz Chrystus z martwych wzbudzony jest i stał się pierwiastkiem tych, którzy zasnęli.
But indeed, Christ has been raised from the dead; He became the firstfruits of those who have fallen asleep.
21 Bo ponieważ przez człowieka śmierć, przez człowieka też powstanie umarłych.
For since death came through a man, resurrection of the dead also came through a man.
22 Albowiem jako w Adamie wszyscy umierają, tak i w Chrystusie wszyscy ożywieni będą.
For as all in Adam are dying, so also all in the Christ will be made alive.
23 Ale każdy w swoim rzędzie, Chrystus jako pierwiastek, a potem ci, co są Chrystusowi w przyjście jego.
But each one in his own order: Christ the firstfruits, then those who belong to Christ at His coming;
24 A potem będzie koniec, gdy odda królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelkie przełożeństwo i wszelką zwierzchność, i moc.
then the end, when He hands over the Kingdom to the God and Father, whenever He puts an end to every ruler and all authority and power.
25 Bo on musi królować, póki by nie położył wszystkich nieprzyjaciół pod nogi jego.
Because it is necessary that He reign until He has put all the enemies under His feet.
26 A ostatni nieprzyjaciel, który będzie zniszczony, jest śmierć.
The last enemy that will be destroyed is death.
27 Bo wszystkie rzeczy poddał pod nogi jego. A gdy mówi, że mu wszystkie rzeczy poddane są, jawna jest, iż oprócz tego, który mu poddał wszystkie rzeczy.
For “He has put all things under His feet.” But when it says that all things have been subordinated, it is obvious that He who put all things under Him is excepted.
28 A gdy mu wszystkie rzeczy poddane będą, tedyć też i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystkie rzeczy, aby był Bóg wszystkim we wszystkim.
Now whenever all things have been subjected to Him, then the Son Himself will also be subjected to Him who subjected all things to Him, so that God may be all in all.
29 Bo inaczej cóż uczynią ci, którzy się chrzczą nad umarłymi, jeźliż zgoła umarli nie bywają wzbudzeni? przeczże się chrzczą nad umarłymi?
Otherwise, what will they do who are being baptized in place of the dead? If the dead are not raised at all, just why are they being baptized in the place of the dead?
30 Przecz i my niebezpieczeństwa podejmujemy każdej godziny?
And why do we face danger every hour?
31 Na każdy dzień umieram przez chwałę naszę, którą mam w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
I die every day—so I affirm by the boasting about you that I have in Christ Jesus our Lord.
32 Jeźliżem się obyczajem ludzkim z bestyjami w Efezie potykał, cóż mam za pożytek, jeźli umarli nie bywają wzbudzeni? Jedzmy i pijmy; boć jutro pomrzemy.
If I fought human ‘animals’ in Ephesus, what did I gain? If the dead are not raised, “Let us eat and drink, for tomorrow we die!”
33 Nie błądźcież; złe rozmowy psują dobre obyczaje.
Stop kidding yourselves: evil associations corrupt good habits.
34 Ocućcież się ku sprawiedliwości, a nie grzeszcie; albowiem niektórzy nie mają znajomości Bożej; ku zawstydzeniu waszemu mówię.
Sober up righteously, and stop sinning, for some have no knowledge of God. I say this to your shame.
35 Ale rzecze kto: Jakoż wzbudzeni bywają umarli i w jakim ciele wychodzą?
But someone will say, “How are the dead raised? With what kind of body do they come?”
36 O głupi! To, co ty siejesz, nie bywać ożywione, jeźliby nie umarło.
Ignorant, what you plant is not brought to life unless it dies.
37 I co siejesz, nie siejesz ciała, które ma potem wyrość, ale gołe ziarno, jako się trafi, albo pszeniczne, albo jakiekolwiek inne.
And what you plant is a bare seed (perhaps of wheat or some one of the others); you do not plant the body that it will become.
38 Ale Bóg daje mu ciało jako chce, a każdemu nasieniu jego własne ciało.
But God gives it a body just as He determined, to each of the seeds its own body.
39 Nie każde ciało jest jednakiem ciałem; ale inszeć jest ciało ludzkie, a insze ciało bydlęce, insze rybie, a insze ptasze.
All flesh is not the same flesh: that of humans is one kind, and the flesh of animals is another, that of fish is another, that of birds is yet another.
40 I są ciała niebieskie i ciała ziemskie; lecz insza jest chwała ciał niebieskich, a insza ludzkich;
There are also celestial bodies and terrestrial bodies; but the glory of the heavenly is one, while that of the earthly is another.
41 Insza chwała słońca, a insza chwała księżyca, i insza chwała gwiazd; albowiem gwiazda od gwiazdy różna jest w jasności.
There is one splendor of the sun, another splendor of the moon, and another splendor of the stars; and star differs from star in brightness.
42 Takci będzie i powstanie umarłych. Bywa wsiane ziarno w skazitelności, a będzie wzbudzone w nieskazitelności.
The resurrection of the dead is like that: the body is ‘planted’ in deterioration and it is raised in incorruptibility;
43 Bywa wsiane w niesławie, a będzie wzbudzone w sławie; bywa wsiane w słabości, a będzie wzbudzone w mocy; bywa wsiane ciało cielesne, a będzie wzbudzone ciało duchowne.
it is ‘planted’ in dishonor and it is raised in glory; it is ‘planted’ in weakness and it is raised in power;
44 Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowne.
it is ‘planted’ a natural body and it is raised a spiritual body. There is a natural body and there is a spiritual body.
45 Takci też napisane: Stał się pierwszy człowiek Adam w duszę żywą, ale pośledni Adam w ducha ożywiającego.
So also it is written: “The first man, Adam, became a living being”; the last Adam became a life-giving spirit.
46 Wszakże nie jest pierwsze duchowne, ale cielesne, potem duchowne.
However, the spiritual is not first, but the natural, and then the spiritual.
47 Pierwszy człowiek z ziemi ziemski; wtóry człowiek sam Pan z nieba.
The first man was of the earth, of soil; the second man was the Lord from heaven.
48 Jaki jest ten ziemski, tacy też i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy też będą niebiescy.
As was the earth-man, just so are the earth-people; and as was the heaven-man, just so are the heaven-people.
49 A jakośmy nosili wyobrażenie ziemskiego, tak też będziemy nosili wyobrażenie niebieskiego.
And just as we have borne the image of the earth-man, we should also bear the image of the heaven-man.
50 To jednak powiadam, bracia! iż ciało i krew królestwa Bożego odziedziczyć nie mogą; ani skazitelność nie odziedziczy nieskazitelności.
Now this I say, brothers, that flesh and blood cannot inherit the Kingdom of God; neither will deterioration inherit incorruptibility.
51 Oto ja tajemnicę wam powiadam; nie wszyscyć zaśniemy, ale wszyscy przemienieni będziemy, bardzo prędko w okamgnieniu, na trąbę ostateczną.
And now, I tell you a mystery: we will not all sleep, but we will all be changed
52 Albowiem zatrąbi, a umarli wzbudzeni będą nieskazitelni, a my będziemy przemienieni.
—in a split second, in an eye twinkle, at the last trumpet—the trumpet will blast and the dead will be raised incorruptible, and we will be changed.
53 Boć musi to, co jest skazitelnego, przyoblec nieskazitelność, i co jest śmiertelnego, przyoblec nieśmiertelność.
Because this corruptible must put on incorruption, and this mortal put on immortality.
54 A gdy to, co jest skazitelnego, przyoblecze nieskazitelność, i to, co jest śmiertelnego, przyoblecze nieśmiertelność, tedy się wypełni ono słowo, które napisane: Połkniona jest śmierć w zwycięstwie.
So whenever this corruptible puts on incorruption and this mortal puts on immortality, then this written word will happen: “Death has been swallowed down into victory.”
“Where, O Death, is your sting? Where, O Hades, is your victory?” (Hadēs g86)
56 Lecz bodziec śmierci jest grzech, a moc grzechu jest zakon.
The stinger of death is sin, and the adjunct of sin is the law.
57 Ale niech będą Bogu dzięki, który nam dał zwycięstwo przez Pana naszego Jezusa Chrystusa.
Now thanks be to God who gives us the victory through our Lord Jesus Christ!
58 A tak, bracia moi mili! bądźcie mocni, nieporuszeni, obfitujący w uczynku Pańskim zawsze, wiedząc, iż praca wasza nie jest nadaremna w Panu.
So then, my dear brothers, be steadfast, immovable, always abounding in the work of the Lord, knowing that your labor is not in vain in the Lord.
