Łukasza 20
1 Gdy Jezus ponownie znalazł się w świątyni i nauczał lud oraz głosił dobrą nowinę, najwyżsi kapłani, przywódcy religijni i starsi
And it came to pass on one of the days, as he was teaching the people in the temple, and announcing the glad tidings, the chief priests and the scribes with the elders came up,
2 zapytali Go: —Jakim prawem wyrzuciłeś ze świątyni sprzedawców? Kto dał ci taką władzę?
and spoke to him saying, Tell us by what authority thou doest these things, or who is it who has given thee this authority?
3 —Ja też zadam wam pytanie—odparł.
And he answering said to them, I also will ask you [one] thing, and tell me:
4 —Czy chrzest, do którego wzywał Jan Chrzciciel, pochodził od Boga, czy był tylko ludzkim wymysłem?
The baptism of John, was it of heaven or of men?
5 Wtedy zaczęli się naradzać nad odpowiedzią: —Jeśli powiemy, że pochodził od Boga, to zapyta nas: „Czemu go nie przyjęliście?”.
And they reasoned among themselves, saying, If we should say, Of heaven, he will say, Why have ye not believed him?
6 A jeśli powiemy, że był ludzkim wymysłem, to tłumy obrzucą nas kamieniami, bo wszyscy wierzą, że Jan był prorokiem.
but if we should say, Of men, the whole people will stone us, for they are persuaded that John was a prophet.
7 —Nie potrafimy na to odpowiedzieć—rzekli w końcu.
And they answered, they did not know whence.
8 —Wobec tego i Ja nie odpowiem na wasze pytanie—odparł Jezus.
And Jesus said to them, Neither do I tell you by what authority I do these things.
9 Następnie, zwracając się do wszystkich, opowiedział przypowieść: —Pewien człowiek założył winnicę, po czym wynajął ją rolnikom, sam zaś wyjechał na długi czas.
And he began to speak to the people this parable: A man planted a vineyard and let it out to husbandmen, and left the country for a long time.
10 Gdy nastała pora zbiorów, wysłał jednego ze swoich ludzi, aby odebrał należną mu część plonów. Lecz rolnicy pobili posłańca i odesłali go z pustymi rękami.
And in the season he sent to the husbandmen a bondman, that they might give to him of the fruit of the vineyard; but the husbandmen, having beaten him, sent [him] away empty.
11 Właściciel wysłał więc innego pełnomocnika, lecz z nim postąpili podobnie—pobili go, znieważyli i odesłali z niczym.
And again he sent another bondman; but they, having beaten him also, and cast insult upon him, sent [him] away empty.
12 Potem posłał jeszcze trzeciego, ale jego także zranili i wyrzucili.
And again he sent a third; and they, having wounded him also, cast [him] out.
13 „Co robić?”—zastanawiał się właściciel. „Już wiem! Wyślę mojego ukochanego syna. Przynajmniej jemu chyba okażą szacunek”.
And the lord of the vineyard said, What shall I do? I will send my beloved son: perhaps when they see him they will respect [him].
14 Lecz rolnicy, widząc nadchodzącego syna, powiedzieli sobie: „To ten, który ma przejąć winnicę. Zabijmy go, a winnica będzie nasza!”.
But when the husbandmen saw him, they reasoned among themselves, saying, This is the heir; [come, ] let us kill him, that the inheritance may become ours.
15 Napadli go więc, wywlekli poza winnicę i zabili. Co zrobi właściciel gdy się o tym dowie?—kontynuował Jezus.
And having cast him forth out of the vineyard, they killed [him]. What therefore shall the lord of the vineyard do to them?
16 —Przyjdzie i ukarze wszystkich śmiercią, a winnicę da innym! —Oby nie!—zawołali słuchacze.
He will come and destroy those husbandmen, and will give the vineyard to others. And when they heard it they said, May it never be!
17 Wówczas Jezus spojrzał na nich uważnie i rzekł: —A co znaczą te słowa Pisma: „Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym, najważniejszym w całym budynku!”
But he looking at them said, What then is this that is written, The stone which they that builded rejected, this has become the corner-stone?
18 I dodał: —Każdy, kto upadnie na ten kamień, roztrzaska się o niego, a jeśli on na kogoś spadnie, zetrze go na proch.
Every one falling on this stone shall be broken, but on whomsoever it shall fall, it shall grind him to powder.
19 Przywódcy religijni i najwyżsi kapłani zrozumieli, że to ich Jezus miał na myśli, opowiadając przypowieść o złych rolnikach. Dlatego chcieli Go natychmiast aresztować, ale obawiali się reakcji tłumu.
And the chief priests and the scribes sought the same hour to lay hands on him, and they feared the people; for they knew that he had spoken this parable of them.
20 Postanowili więc sprowokować Go do jakiejś niefortunnej wypowiedzi. Potrzebny był im bowiem pretekst do oskarżenia Go przed rzymskim gubernatorem i aresztowania Go. Wysłali więc szpiegów, udających pobożnych ludzi,
And having watched [him], they sent out suborned persons, pretending to be just men, that they might take hold of him in [his] language, so that they might deliver him up to the power and authority of the governor.
21 którzy zadali Mu takie pytanie: —Nauczycielu! Wiemy, że nauczasz prawdy. Nie dostosowujesz się też do opinii ludzi ani do ich oczekiwań, lecz uczciwie nauczasz prawd Bożych.
And they asked him saying, Teacher, we know that thou sayest and teachest rightly, and acceptest no [man's] person, but teachest with truth the way of God:
22 Powiedz nam więc, czy słusznie płacimy podatki Rzymowi, czy nie?
Is it lawful for us to give tribute to Caesar, or not?
23 Jezus, zdając sobie sprawę z ich podstępu, powiedział:
But perceiving their deceit he said to them, Why do ye tempt me?
24 —Pokażcie mi najpierw monetę. Czyją podobiznę i tytuł na niej widzicie? —Cezara—odpowiedzieli.
Shew me a denarius. Whose image and superscription has it? And answering they said, Caesar's.
25 —Oddajcie więc cezarowi to, co jego, a Bogu—co należy do Boga!
And he said to them, Pay therefore what is Caesar's to Caesar, and what is God's to God.
26 Nie udało im się więc na oczach ludzi sprowokować Go do jakiejś niefortunnej wypowiedzi na temat podatków. A zaskoczeni Jego odpowiedzią, zamilkli.
And they were not able to take hold of him in [his] expressions before the people, and, wondering at his answer, they were silent.
27 Wtedy przyszli do Jezusa saduceusze—przedstawiciele ugrupowania nauczającego, że nie będzie zmartwychwstania:
And some of the Sadducees, who deny that there is any resurrection, coming up [to him],
28 —Nauczycielu!—zwrócili się do Jezusa. —Prawo Mojżesza naucza: „Jeśli umrze mężczyzna, nie pozostawiając potomstwa, jego brat powinien ożenić się z wdową po zmarłym i mieć z nią potomstwo”.
demanded of him saying, Teacher, Moses wrote to us, If any one's brother, who has a wife, die, and he die childless, his brother shall take the wife and raise up seed to his brother.
29 Otóż żyło kiedyś siedmiu braci. Najstarszy z nich ożenił się, ale wkrótce zmarł, nie pozostawiając dzieci.
There were then seven brethren: and the first, having taken a wife, died childless;
30 Wówczas z wdową ożenił się drugi,
and the second [took the woman, and he died childless];
31 potem trzeci brat, potem następny i kolejny—aż do siódmego—lecz wszyscy zmarli bezdzietnie.
and the third took her: and in like manner also the seven left no children and died;
32 W końcu umarła także ta kobieta.
and last of all the woman also died.
33 Jeśli rzeczywiście umarli zmartwychwstaną, to czyją będzie wtedy żoną, skoro wszyscy bracia się z nią ożenili?
In the resurrection therefore of which of them does she become wife, for the seven had her as wife?
And Jesus said to them, The sons of this world marry and are given in marriage, (aiōn g165)
35 —Natomiast ci, którzy okażą się godnymi nieba i zmartwychwstania, nie będą zawierać małżeństw. (aiōn g165)
but they who are counted worthy to have part in that world, and the resurrection from among [the] dead, neither marry nor are given in marriage; (aiōn g165)
36 Pod tym względem będą podobni do aniołów: nie umrą po raz drugi i będą synami Boga, zmartwychwstałymi do nowego życia.
for neither can they die any more, for they are equal to angels, and are sons of God, being sons of the resurrection.
37 A to, że umarli zmartwychwstają, udowodnił już Mojżesz. Opisując swoje spotkanie z Bogiem przy płonącym krzaku, nazywa Go „Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba”.
But that the dead rise, even Moses shewed in [the section of] the bush, when he called [the] Lord the God of Abraham and the God of Isaac and the God of Jacob;
38 Bóg nie jest przecież Bogiem tych, którzy już nie istnieją! Dla Niego wszyscy żyją.
but he is not God of [the] dead but of [the] living; for all live for him.
39 —Nauczycielu! Dobrze odpowiedziałeś!—przyznali stojący tam przywódcy religijni.
And some of the scribes answering said, Teacher, thou hast well spoken.
40 I już nikt nie miał odwagi zadawać Mu więcej pytań.
For they did not dare any more to ask him anything.
41 Wtedy Jezus zapytał ich: —Dlaczego niektórzy twierdzą, że Mesjasz ma pochodzić z rodu króla Dawida?
And he said to them, How do they say that the Christ is David's son,
42 Przecież sam Dawid napisał o Nim w Księdze Psalmów: „Bóg rzekł do mojego Pana: Zasiądź po mojej prawej stronie,
and David himself says in the book of Psalms, The Lord said to my Lord, Sit at my right hand
43 dopóki nie rzucę Ci pod nogi Twoich nieprzyjaciół”.
until I put thine enemies [as] footstool of thy feet?
44 Skoro Dawid nazwał Go Panem, to jak Mesjasz może być jego potomkiem?
David therefore calls him Lord, and how is he his son?
45 Tłum ludzi słuchał tych nauk z wielkim zainteresowaniem. Wtedy Jezus zwrócił się do uczniów:
And, as all the people were listening, he said to his disciples,
46 —Strzeżcie się przywódców religijnych! Oni lubią nosić wytworne szaty, oczekują wyrazów szacunku ze strony innych ludzi oraz najlepszych miejsc w synagogach i na przyjęciach.
Beware of the scribes, who like to walk about in long robes, and who love salutations in the market-places, and first seats in the synagogues, and first places at suppers;
47 Bezwstydnie okradają biedne wdowy! Udają przy tym pobożnych i wygłaszają długie modlitwy, aby ukryć, kim są naprawdę. Tym większa spotka ich kara!
who devour the houses of widows, and as a pretext make long prayers. These shall receive a severer judgment.
