Łukasza 11
1 Pewnego dnia, gdy Jezus skończył modlitwę na osobności, jeden z uczniów poprosił Go: —Panie, naucz nas modlić się, tak jak Jan Chrzciciel nauczył swoich uczniów.
And it came to pass, as he was in a certain place praying, that when he ceased one of his disciples said to him, Lord, teach us to pray, as John taught his disciples.
2 Wtedy Jezus powiedział: —Gdy zwracacie się do Boga, mówcie: „Nasz Ojcze w niebie, niech Twoje święte imię będzie uwielbione i niech nadejdzie Twoje królestwo!
And he said to them, When ye pray, say, Father, hallowed be thy name; thy kingdom come;
3 Zapewnij nam codzienny pokarm
give us day by day our daily bread;
4 i przebacz nasze grzechy, tak jak my przebaczamy tym, którzy zawinili wobec nas. Nie pozwól też, byśmy ulegli pokusie”.
and forgive us our sins, for even we ourselves forgive every one that is indebted to us; and lead us not into temptation.
5 Następnie dodał: —Załóżmy, że o północy ktoś z was idzie pod dom przyjaciela i woła: „Pożycz mi trochę chleba!
And he said to them, Which of you shall have a friend, and shall go to him at midnight, and say to him Friend, lend me three loaves;
6 Właśnie przyjechał do mnie gość, a nie mam czym go poczęstować”.
for a friend of mine hath come to me from a journey, and I have nothing to set before him?
7 Przyjaciel zaś odpowiada z łóżka: „Nie żądaj ode mnie, żebym teraz wstawał. Drzwi są już zamknięte i wszyscy śpimy. Tym razem nie mogę ci pomóc”.
And he from within shall answer and say, Trouble me not; the door is now shut, and I and my children are in bed; I cannot rise and give thee.
8 Zapewniam was, że gdyby nawet nie chciał mu pomóc ze względu na przyjaźń, to ze względu na jego uporczywe prośby w końcu wstanie i da mu tyle chleba, ile potrzebuje.
I say to you, though he will not rise and give him because he is his friend, yet because of his importunity he will rise and give him as many as he needeth.
9 Podobnie jest z Bogiem. Proście więc, a dostaniecie; szukajcie, a znajdziecie; pukajcie, a otworzą wam!
And I say to you, Ask, and it will be given you; seek, and ye will find; knock, and the door will be opened to you.
10 Każdy bowiem, kto prosi—dostaje, kto szuka—znajduje, a temu, kto puka—otwierają.
For every one that asketh, receiveth; and he that seeketh, findeth; and to him that knocketh, the door will be opened.
11 Który z was, ojców, dałby swojemu dziecku węża, gdy ono prosi o rybę?
And what father is there, among you, who, if his son ask for bread, will give him a stone? or if he ask for a fish, will instead of a fish give him a serpent?
12 Albo skorpiona, gdy poprosi o jajko?
or, if he ask for an egg, will give him a scorpion?
13 Skoro wy, źli ludzie, dajecie dzieciom to, co dobre, to tym bardziej wasz Ojciec w niebie da Ducha Świętego tym, którzy Go proszą.
If ye then, though evil, know how to give good gifts to your children, how much more will your Father in heaven give the Holy Spirit to those who ask him!
14 Pewnego dnia Jezus uwolnił od złego ducha niemego człowieka, który natychmiast odzyskał mowę. Tłum zaś wpadł w podziw,
And he was casting out a demon, and it was dumb; and it came to pass, when the demon had gone out, that the dumb man spoke. And the multitudes wondered.
15 niektórzy jednak mówili: —Wypędza demony, bo Belzebub, władca demonów, mu w tym pomaga.
But some of them said, He casteth out the demons through Beelzebul, the prince of the demons;
16 Inni zaś chcieli Go wypróbować i oczekiwali jakiegoś znaku z nieba, od Boga.
and others, to make trial of him, asked of him a sign from heaven.
17 Jezus znał ich myśli i odpowiedział: —Każde królestwo, które jest wewnętrznie skłócone, upadnie, a jego domy runą.
But he, knowing their thoughts, said to them, Every kingdom divided against itself is brought to desolation; and house divided against house falleth.
18 Mówicie, że dzięki Belzebubowi uwalniam ludzi od złych duchów. Jeśli jednak szatan zwalcza siebie samego, to jak jego królestwo może przetrwać?
And if Satan also be divided against himself, how shall his kingdom stand? For ye say that I cast out the demons through Beelzebul.
19 Skoro ja wypędzam demony mocą Belzebuba, to dzięki komu robią to wasi synowie? To oni was osądzą!
But if I cast out the demons through Beelzebul, through whom do your sons cast them out? Therefore shall they be judges of you.
20 Lecz jeśli wypędzam demony mocą Boga, znaczy to, że przyszło do was królestwo Boże.
But if I cast out the demons through the finger of God, then hath the kingdom of God already come to you.
21 Gdy jakiś uzbrojony siłacz pilnuje swojej własności, jest o nią spokojny.
When a strong man armed guardeth his palace, his goods are in peace;
22 Jeśli jednak pokona go ktoś mocniejszy, będzie mógł całkowicie go rozbroić i rozdać innym zdobycz.
but when one stronger than he cometh upon him and overcometh him, he taketh from him his whole armor wherein he trusted, and divideth his spoils.
23 Kto nie jest po mojej stronie, jest przeciwko Mnie, a kto ze Mną nie zbiera, ten rozprasza. Potem dodał takie ostrzeżenie:
He that is not with me is against me; and he that gathereth not with me scattereth abroad.
24 —Gdy demon wyjdzie z człowieka, błąka się po pustkowiach, szukając wytchnienia, ale go tam nie znajduje. Wówczas mówi sobie: „Wrócę do mojego domu, z którego wyszedłem”.
When the unclean spirit is gone out from a man, it goeth through dry places, seeking rest; and finding none, it saith, I will return to my house whence I came out.
25 Przychodzi więc i zastaje swój dawny dom wysprzątany i ozdobiony.
And on coming, it findeth it swept and put in order.
26 Przyprowadza więc ze sobą siedem innych demonów, gorszych od siebie, i razem zamieszkują. Wtedy stan takiego człowieka jest o wiele gorszy niż na początku.
Then it goeth, and taketh with it seven other spirits more wicked than itself, and they enter in, and dwell there; and the last state of that man becometh worse than the first.
27 Gdy to mówił, jakaś kobieta z tłumu zawołała: —Szczęśliwa ta, która nosiła cię pod sercem i karmiła własną piersią!
And it came to pass, as he was saying these things, that a certain woman lifted up her voice from the crowd, and said to him, Blessed is the womb that bore thee, and the breasts from which thou drewest nourishment.
28 —Naprawdę szczęśliwi są ci—odparł Jezus—którzy słuchają słowa Bożego i żyją nim.
But he said, Blessed rather are they that hear the word of God and keep it.
29 Widząc, że tłum ludzi coraz bardziej się powiększa, powiedział: —To złe pokolenie domaga się cudu. Ale nie zobaczy go, z wyjątkiem znaku proroka Jonasza.
And when the crowds were thronging about him, he began to say, This generation is a wicked generation; it seeketh a sign; and no sign will be given it, but the sign of Jonah.
30 Jonasz był znakiem dla mieszkańców Niniwy. Podobnie Ja, Syn Człowieczy, będę Bożym znakiem dla tego pokolenia.
For as Jonah was a sign to the Ninevites, so will also the Son of man be to this generation.
31 Królowa Południa powstanie na sądzie i oskarży to pokolenie. Ona przybyła bowiem z końca świata, by słuchać mądrości Salomona. Wy zaś macie przed sobą kogoś większego niż on.
The queen of the south will rise up in the judgment with the men of this generation, and will condemn them; for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon; and lo! something more than Solomon is here.
32 Również mieszkańcy Niniwy podczas sądu wystąpią z oskarżeniem przeciw temu pokoleniu. Bo oni opamiętali się słuchając Jonasza, a do was mówi ktoś o wiele większy niż on.
The men of Nineveh will stand up in the judgment with this generation, and will condemn it; for they repented at the preaching of Jonah; and lo! something more than Jonah is here.
33 Zapalonej lampy nie stawia się w ukryciu, ale na podwyższeniu, aby świeciła wszystkim, którzy są w domu.
No one when he has lighted a lamp, puts it into a secret place, or under the bushel, but on the lamp-stand, that they who come in may see the light.
34 Oko jest dla ciała jak lampa. Jeśli jest zdrowe, światło napełnia całe ciało. Jeśli jednak jest chore, całe ciało jest pogrążone w ciemnościach.
The lamp of the body is thine eye. When thine eye is clear, thy whole body also is in the light; but when it is disordered, thy body also is in darkness.
35 Upewnij się więc, że masz w sobie światło, a nie ciemność!
Take heed therefore, that the light which is within thee be not darkness.
36 Jeśli rozświetla cię światło i nie masz w sobie żadnych ciemnych zakamarków, całe twoje życie będzie promieniowało niczym jasno świecąca lampa.
If then thy whole body is enlightened, having no part dark, the whole will be as fully enlightened, as when a lamp with its bright shining giveth thee light.
37 Gdy Jezus skończył mówić, pewien faryzeusz zaprosił Go na obiad. Przybyli do domu, a Jezus od razu zajął swoje miejsce.
And when he had done speaking, a Pharisee asked him to dine with him. And he went in and reclined at the table.
38 Gospodarz zdziwił się, że przed posiłkiem nie dokonał obrzędu obmycia rąk.
And the Pharisee, seeing it, wondered that he did not bathe before dinner.
39 Wtedy Jezus powiedział mu: —Wy, faryzeusze, dbacie usilnie o zewnętrzną czystość naczyń, ale wasze brudne wnętrze aż się lepi od chciwości i zła.
But the Lord said to him, Now ye Pharisees cleanse the outside of the cup and the platter; but your inside is full of rapacity and wickedness.
40 Nierozumni! Czy Bóg nie stworzył zarówno tego, co na zewnątrz, jak i tego, co w środku?
Fools, did not he who made the outside, make the inside also?
41 O wewnętrznej czystości najlepiej świadczy zaś szczodrość człowieka.
But give what they contain in alms, and lo! all is clean to you.
42 Lecz marny wasz los, faryzeusze! Bo chociaż skrupulatnie dajecie Bogu dziesiątą część swoich najdrobniejszych nawet dochodów, to lekceważycie Bożą prawość i miłość. A to jest przecież najważniejsze, choć o dziesięcinie również nie należy zapominać.
But woe to you Pharisees! for ye pay tithes of the mint, and the rue, and every herb; and pass by justice and the love of God. These ought ye to have done, and not to leave those undone.
43 Marny wasz los, bo oczekujecie zaszczytnych miejsc w synagogach oraz wyrazów szacunku ze strony innych ludzi!
Woe to you Pharisees! for ye love the chief seats in the synagogues, and salutations in the markets.
44 Marny wasz los, bo przypominacie opuszczone, niewidoczne groby! Przechodzący po nich ludzie nie mają nawet pojęcia, że stąpają po rozkładających się szczątkach.
Woe to you, for ye are as tombs which are unseen, and men walking over them know it not.
45 —Nauczycielu!—powiedział pewien obecny tam przywódca religijny. —Twoje słowa obrażają również i nas.
And one of the lawyers answering saith to him, Teacher, in saying these things, thou revilest us also.
46 —Was także czeka marny los!—odpowiedział Jezus. —Wymyślacie bowiem niewykonalne obowiązki i narzucacie je innym, a sami palcem nie kiwniecie, aby im pomóc.
And he said, To you lawyers also, woe! for ye load men with burdens grievous to be borne, and ye yourselves touch not the burdens with one of your fingers.
47 Marny wasz los, bo stawiacie grobowce prorokom, których kiedyś zamordowali wasi przodkowie!
Woe to you! for ye build the tombs of the prophets, and your fathers killed them.
48 Pochwalacie ich czyny, upamiętniając je nagrobkami.
So then ye bear witness to and approve the deeds of your fathers; for they indeed killed them, and ye are building [[their tombs]].
49 To o was powiedział Bóg w swojej mądrości: „Wyślę do nich proroków i posłańców, a oni jednych zabiją, a innych będą prześladować”.
Therefore the wisdom of God also said, I will send them prophets and apostles, and some of them they will kill and persecute;
50 Spadnie na was wina za przelaną krew wszystkich Bożych proroków, zabitych od początku świata,
that the blood of all the prophets, which hath been shed from the foundation of the world, may be required of this generation;
51 począwszy od Abla, aż po Zachariasza, zgładzonego między ołtarzem a miejscem świętym. Mówię wam: Kara za to wszystko spadnie na głowy tego pokolenia!
from the blood of Abel to the blood of Zechariah, who was slain between the altar and the temple. Yea, I tell you, it will be required of this generation.
52 Marny wasz los, przywódcy religijni! Ukryliście bowiem przed ludźmi klucz do bramy Bożej prawdy. Sami nie wchodzicie i innym nie pozwalacie przez nią wejść!
Woe to you lawyers! because ye have taken away the key of knowledge; ye have not entered yourselves, and those who were entering ye have hindered.
53 Gdy Jezus odszedł stamtąd, faryzeusze i przywódcy znienawidzili Go za te słowa. Od tej chwili stawiali Mu wiele podchwytliwych pytań,
And as he came out thence, the scribes and the Pharisees began to be very spiteful, and to press him to speak off hand about many things,
54 by móc Go o coś oskarżyć.
lying in wait to catch something out of his mouth.
