Łukasza 1
1 Dostojny Teofilu! Wielu już starało się uporządkować wydarzenia z życia Chrystusa,
Como varios intentos se han hecho para poner en orden el relato de aquellos eventos que tuvieron lugar entre nosotros,
2 zgodnie z tym, co przekazali naoczni świadkowie i pierwsi głosiciele słowa.
Tal como nos lo transmitieron por aquellos que lo vieron desde el principio y fueron predicadores de la palabra,
3 Ja również uznałem za słuszne przestudiować je, od pierwszego do ostatniego, i dokładnie opisać wszystko po kolei,
Yo tambien excelentísimo Teófilo me pareció bien, después de haber hecho la investigación, con gran cuidado, de todas las cosas de los acontecimientos desde su origen, y poner los hechos por escrito.
4 abyś był pewien tego, czego się nauczyłeś.
Para que conozcas bien la verdad de aquellas cosas sobre las cuales te enseñaron.
5 Zacznę od historii o pewnym kapłanie, Zachariaszu, który żył w Judei za panowania króla Heroda. Należał on do kapłańskiej grupy Abiasza. Z kapłańskiego rodu Aarona pochodziła również jego żona, Elżbieta.
En los días de Herodes, rey de Judea, había un sacerdote, llamado Zacarías, del orden de Abías; y él tenía una esposa de la familia de Aarón, y su nombre era Elisabet.
6 Byli to ludzie prawi w oczach Boga, żyjący w zgodzie zarówno z duchem, jak i z literą całego Bożego Prawa.
Ellos eran justos a los ojos de Dios, guardando todas las reglas y órdenes de Dios, y no haciendo nada malo.
7 Oboje dożyli sędziwego wieku, ale nie mieli dzieci, gdyż Elżbieta była bezpłodna.
Y estaban sin hijos, porque Elisabet era estéril, y ambos eran muy viejos.
8 Pewnego dnia, grupa Zachariasza pełniła służbę w świątyni, jemu zaś w drodze losowania
Ahora sucedió que ejerciendo su turno actuando como sacerdote ante Dios según el orden de su clase,
9 przypadł zaszczyt wejścia do miejsca świętego i złożenia Panu ofiary z kadzidła.
Como era costumbre conforme al oficio del sacerdocio, le tocó en suerte entrar al Templo para quemar el incienso al Señor.
10 W tym czasie na dziedzińcu znajdowało się wielu modlących się ludzi.
Y todas las personas estaban ofreciendo oraciones fuera, en el momento de la quema de incienso.
11 Będąc w świątyni, Zachariasz ujrzał nagle anioła Bożego stojącego po prawej stronie ołtarza kadzenia.
Y vio a un ángel del Señor en su lugar al lado derecho del altar.
12 Ogarnęły go zdumienie i strach.
Y Zacarías se turbó cuando lo vio, y vino temor sobre él.
13 Lecz anioł powiedział: —Nie bój się, Zachariaszu! Przyszedłem ci oznajmić, że Bóg wysłuchał twojej modlitwy: Elżbieta, twoja żona, urodzi syna. Daj mu na imię Jan.
Pero el ángel dijo: No temas, Zacarías, porque tu oración ha llegado a los oídos de Dios, y tu mujer Elisabet tendrá un hijo, y su nombre será Juan.
14 Stanie się on przyczyną radości nie tylko dla was, ale także dla wielu innych ludzi.
Y te alegrarás y te deleitarás; y muchas personas tendrán alegría de su nacimiento.
15 Będzie wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani innych tego rodzaju napojów i już w łonie matki zostanie napełniony Duchem Świętym.
Porque él será grande a los ojos del Señor; no tomará vino ni bebida fuerte; y él estará lleno del Espíritu de Dios desde su nacimiento.
16 Przekona on wielu potomków Izraela, aby powrócili do Pana, swojego Boga.
Y por él se convertirán muchos de los hijos de Israel al Señor su Dios.
17 Będzie się odznaczał nieugiętym duchem i mocą proroka Eliasza. To on poprzedzi nadejście Mesjasza i przygotuje ludzi dla Pana, nauczając ich prawości. Pogodzi również rodziców z dziećmi.
Y él irá delante de él, en el espíritu y en el poder de Elías, volviendo los corazones de los padres a sus hijos, y los rebeldes al camino de la prudencia y justicia; para preparar al Señor un pueblo cuyos corazones han sido bien dispuestos.
18 —To chyba niemożliwe?—odpowiedział Zachariasz aniołowi. —Jestem już przecież stary, a moja żona również jest w podeszłym wieku.
Y Zacarías le dijo al ángel: ¿Cómo puedo estar seguro de esto? Porque yo soy un hombre viejo, y mi esposa está muy avanzada en años.
19 —Ja jestem Gabriel—rzekł wtedy anioł. —Przebywam w najbliższym otoczeniu Boga. To On posłał mnie do ciebie z tą dobrą nowiną.
Y respondiendo el ángel, dijo: Yo soy Gabriel, cuyo lugar es delante de Dios; Me ha enviado para decirte estas palabras y darte esta buena noticia.
20 Ponieważ mi jednak nie uwierzyłeś, staniesz się niemy aż do czasu spełnienia się wszystkiego, co zapowiedziałem.
Ahora, mira, estarás sin voz ni lenguaje hasta el día en que esto ocurra, porque no has creído en mis palabras, que tendrán efecto en el momento correcto.
21 Tymczasem ludzie na dziedzińcu czekali na Zachariasza i dziwili się, dlaczego jeszcze nie wychodzi.
Y la gente estaba esperando a Zacarías y se sorprendieron porque estuvo en el Templo por largo tiempo.
22 Gdy się wreszcie ukazał, nie był w stanie wypowiedzieć ani słowa. Po jego gestach zebrani zorientowali się, że właśnie widział anioła.
Y cuando salió, no pudo decir nada, y se dieron cuenta que había visto una visión en el Templo; y les estaba haciendo señas y permaneció mudo.
23 Zachariasz pozostał w świątyni jeszcze kilka dni i dopiero po zakończeniu swojej kapłańskiej służby powrócił do domu.
Y cuando terminaron los días de su ministerio en el Templo, regresó a su casa.
24 Wkrótce jego żona zaszła w ciążę i przez pięć następnych miesięcy żyła w odosobnieniu.
Después de ese tiempo, Elisabet, segura de que iba a ser madre, se mantuvo apartada de los ojos de los hombres durante cinco meses, diciendo:
25 —Jakże dobry jest Pan!—cieszyła się. —Zdjął ze mnie hańbę bezdzietności.
El Señor me ha hecho esto, porque sus ojos estaban puestos en mí para quitarme la vergüenza. ante los ojos de los hombres.
26 Gdy Elżbieta była w szóstym miesiącu ciąży, Bóg posłał anioła Gabriela do galilejskiego miasteczka Nazaret,
En el sexto mes, el ángel Gabriel fue enviado por Dios a una ciudad en Galilea, llamada Nazaret,
27 do pewnej panny o imieniu Maria, która była narzeczoną Józefa, potomka króla Dawida.
A una virgen que iba a casarse con un hombre llamado José, de la familia de David; y el nombre de la virgen era María.
28 Gabriel, stanąwszy przed nią, powiedział: —Witaj! Pan jest z tobą i obdarzył cię szczególną łaską!
Y el ángel entró a donde ella estaba, y dijo: Paz favorecida de Dios, á la cual se ha dado gracia especial; el Señor está contigo.
29 Oszołomiona Maria zastanawiała się, co miałoby oznaczać takie powitanie.
Pero ella se turbó mucho con estas palabras, y se dijo a sí misma: ¿Cuál puede ser el propósito de estas palabras?
30 —Nie bój się, Mario!—rzekł wtedy anioł. —Bóg zechciał ci okazać wyjątkową łaskę!
Y el ángel le dijo: No temas, María, porque tienes la aprobación de Dios.
31 Wkrótce poczniesz i urodzisz syna, któremu dasz na imię Jezus.
Y mira, darás a luz un hijo, y su nombre será Jesús.
32 Będzie On wielki i nazwą Go Synem Najwyższego. Bóg da Mu tron Jego przodka, króla Dawida.
Él será grande, y será nombrado el Hijo del Altísimo; y el Señor Dios le dará el reino de David, su padre.
Él tendrá dominio sobre la casa de Jacob para siempre, y su reino no tendrá fin. (aiōn g165)
34 —Ale jak to się stanie?—zapytała Maria. —Jestem jeszcze dziewicą!
Y María le dijo al ángel: ¿Cómo puede ser esto, porque no conozco varón?
35 —Zstąpi na ciebie Duch Święty i osłoni cię moc Boga. Dlatego dziecko, które urodzisz, będzie świętym Synem Boga.
Y respondiendo el ángel, le dijo: El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y el poder del Altísimo reposará sobre ti; y el que nacerá, será llamado santo, Hijo de Dios.
36 Sześć miesięcy temu twoja krewna Elżbieta, uważana za bezpłodną, również zaszła w ciążę, mimo podeszłego wieku.
Incluso ahora Elisabet, que es de tu familia, ella ha concebido; y este es el sexto mes para ella, la que llamaban estéril.
37 Dla Boga bowiem wszystko jest możliwe.
Porque no hay nada imposible para Dios.
38 —Chcę służyć mojemu Panu—rzekła Maria—i jestem gotowa na wszystko, co się Jemu podoba. Niech się stanie tak, jak powiedziałeś. Wtedy anioł odszedł.
Y María dijo: Yo soy sierva del Señor; hágase conmigo como me dices. Y el ángel se fue.
39 Maria szybko udała się do rodzinnego miasta Zachariasza, położonego w górzystej krainie Judei,
Entonces María se levantó y fue rápidamente a las montañas, a una ciudad de Judá;
40 aby odwiedzić Elżbietę.
Y entró en la casa de Zacarías, y saludó a Elisabet.
41 Gdy tylko wypowiedziała słowa pozdrowienia, na dźwięk jej głosu poruszyło się w łonie Elżbiety dziecko, a ona sama została napełniona Duchem Świętym.
Y cuando la voz de María llegó a los oídos de Elisabet, el bebé hizo un movimiento repentino dentro de ella; entonces Elisabeth estaba llena del Espíritu Santo,
42 Zawołała z radości i powiedziała do Marii: —Jak bardzo Bóg wyróżnił cię spośród wszystkich kobiet i jak szczęśliwe jest twoje dziecko!
Y ella dijo a gran voz: Bendita eres entre las mujeres, y bendito es el fruto de tu vientre.
43 To dla mnie zaszczyt, że odwiedziła mnie matka mojego Pana!
¿Cómo es que la madre de mi Señor viene a mí?
44 Gdy tylko usłyszałam twoje pozdrowienie, z radości poruszyło się we mnie dzieciątko!
Porque, verdaderamente, cuando el sonido de tu voz vino a mis oídos, el bebé en mi cuerpo hizo un movimiento repentino de alegría.
45 Naprawdę Bóg obdarzył cię wyjątkowym szczęściem, bo uwierzyłaś, że spełnią się Jego słowa. Maria powiedziała wtedy:
Dichosa la que creyó, porque se cumplira lo que le fue dicho por parte del Señor.
46 —Z całej duszy wielbię Pana,
Y María dijo: Mi alma glorifica a Dios;
47 mojego Boga i Zbawiciela! Obdarzył mnie bowiem wielką radością
Mi espíritu se alegra en Dios mi Salvador.
48 i dostrzegł swoją pokorną służebnicę! Dlatego od tej pory wszystkie pokolenia będą mnie nazywać szczęśliwą.
Porque ha tenido compasión de su sierva, aunque es pobre y humilde: desde ahora, todas las generaciones me dirán bienaventurada.
49 Wszechmocny i Święty dokonał bowiem w moim życiu wspaniałych rzeczy.
Porque él poderoso me ha hecho grandes cosas; y Santo es su Nombre.
50 On w każdym pokoleniu okazuje miłość tym, którzy są Mu posłuszni.
Su misericordia es para todas las generaciones a los que le temen.
51 Jego moc jest niezwyciężona! Rozproszył ludzi dumnych i wyniosłych.
Con su brazo ha hecho actos de poder; esparció a los soberbios en el pensamiento de sus corazones.
52 Zrzucił z tronu władców, a wywyższył pokornych.
Ha derribado reyes de sus tronos, levantando en alto a los humildes.
53 Nakarmił głodnych, a bogatych odesłał z pustymi rękami.
Los que no tenían comida los llenaban de cosas buenas; a los hombres ricos los despachó sin nada en sus manos;
54 Pomógł swojemu słudze, Izraelowi i nie zapomniał o miłości,
Su ayuda ha dado a Israel, su siervo, y no se olvidó de tratarlo con misericordia,
Como él dio su palabra a nuestros padres. Para con Abraham y su descendencia para siempre. (aiōn g165)
56 Maria przebywała u Elżbiety około trzech miesięcy, po czym wróciła do domu.
Y María estuvo con ella por cerca de tres meses y luego regresó a su casa.
57 Gdy nadszedł czas, Elżbieta urodziła syna.
Ahora era tiempo de que Elisabeth diera a luz, y ella tuvo un hijo.
58 Wiadomość o łasce, okazanej jej przez Pana, dotarła wkrótce do krewnych i znajomych i wszyscy bardzo się ucieszyli.
Y llegó a oídos de sus vecinos y parientes que el Señor había sido muy bueno con ella, y ellos tomaron parte en su alegría.
59 Ósmego dnia po urodzeniu zeszli się na uroczystość obrzezania. Chcieli, aby dziecko otrzymało imię ojca—Zachariasza,
Y al octavo día vinieron a circuncidar al niño, y le hubiesen dado el nombre de Zacarías, el nombre de su padre;
60 ale Elżbieta sprzeciwiła się temu: —Nie! Damy mu na imię Jan—rzekła.
Pero su madre respondió y dijo: No, su nombre es Juan.
61 —Dlaczego? Przecież w całej twojej rodzinie nie ma ani jednej osoby o takim imieniu!
Y dijeron: Ninguno de tus parientes tiene ese nombre.
62 Zwrócili się więc do Zachariasza, ojca dziecka.
E hicieron señales a su padre, para saber qué nombre le iban a dar.
63 On zaś gestem poprosił, aby mu podano tabliczkę, i ku zdziwieniu obecnych napisał: „Niech się nazywa Jan”.
Y envió a escribir y poner por escrito: Su nombre es Juan; y todos estaban sorprendidos.
64 W tej samej chwili odzyskał mowę i zaczął wielbić Boga.
Y de inmediato su boca estaba abierta y volvió a hablar y alabó a Dios.
65 Wszystkich zebranych ogarnął lęk i podziw, a wiadomość o tym zdarzeniu szybko rozeszła się po całej okolicy
Y vino temor a todos los que vivían en sus alrededores; y se habló mucho de todas estas cosas en toda la región montañosa de Judea.
66 i zastanawiano się: —Kim będzie to dziecko? Widać, że Bóg naprawdę nad nim czuwa.
Y todos los que tenían noticias de ellos, los tuvieron en mente, y dijeron: ¿Qué será este niño? Porque la mano del Señor estaba con él.
67 Wielbiąc Boga, Zachariasz został napełniony Duchem Świętym i zaczął prorokować:
Y su padre, Zacarías, estaba lleno del Espíritu Santo, y con voz de profeta dijo estas palabras:
68 —Chwała Panu, Bogu Izraela! Przyszedł bowiem, aby uratować swój lud.
Bendito sea el Señor, el Dios de Israel, porque ha venido a su pueblo y lo ha hecho libre,
69 Tak, jak niegdyś obiecał przez swoich świętych proroków, posłał potężnego Zbawiciela z rodu króla Dawida, swojego sługi. (aiōn g165)
Levantando un poderoso salvador para nosotros en la casa de su siervo David,
71 On nas wybawi z rąk naszych wrogów i tych, którzy nas nienawidzą.
Salvación de los que están contra nosotros, y de las manos de aquellos que nos odian;
72 Bóg zmiłował się nad naszymi przodkami, pamiętając o swoim świętym przymierzu.
Para hacer actos de misericordia que prometió a nuestros padres y tener en cuenta su santa palabra,
73 I dotrzymał przysięgi, którą złożył Abrahamowi, naszemu przodkowi,
El juramento que le hizo a Abraham, nuestro padre, Que nos había de conceder,
74 że uwolni nas od wrogów i pozwoli, abyśmy bez lęku, w świętości i prawości, mogli służyć Mu aż do końca naszych dni.
Para que nosotros, siendo libres del temor de los que están en contra de nosotros, podamos darle adoración,
En justicia y vida santa delante de él todos nuestros días.
76 A ty, synku, zostaniesz prorokiem Najwyższego. Pójdziesz przed Panem i przygotujesz Mu drogę.
Y tú, niño, serás llamado profeta del Altísimo; irás delante de la presencia del Señor, para preparar sus caminos;
77 I pokażesz ludziom Boże zbawienie, dokonujące się przez odpuszczenie grzechów,
Para dar conocimiento de la salvación a su pueblo, por el perdón de los pecados,
78 dzięki łasce naszego Boga. Ona to zabłyśnie jak niebiańska światłość,
Por la entrañable misericordias de nuestro Dios, nos trae de lo alto del sol, un nuevo dia,
79 i oświeci pogrążonych w ciemności i mroku śmierci. Ona też wprowadzi nas na drogę pokoju!
Para dar luz a los que están en las tinieblas, y en sombra de la muerte, para que nuestros pies puedan ser guiados en el camino de la paz.
80 Czas upływał, a chłopiec rozwijał się i wzmacniał duchowo. Gdy dorósł, zamieszkał samotnie na pustyni i przebywał tam aż do chwili rozpoczęcia swojej publicznej działalności w Izraelu.
Y el niño crecía y se fortalecía en el espíritu; y él vivió en el desierto hasta el día en que se dio a conocer a Israel.
