< Jana 8 >
1 Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną.
And Jesus went to the mount of Olives.
2 Następnego ranka znów jednak pojawił się w świątyni. Wkrótce zebrał się tam tłum, więc Jezus usiadł i zaczął przemawiać.
And in the morning he came again to the temple; and all the people came to him, and he sat down and taught them.
3 Wtedy właśnie przywódcy religijni i faryzeusze przyprowadzili do Niego kobietę, którą znaleziono w łóżku z mężczyzną, który nie był jej mężem. Postawili ją na samym środku
And the Scribes and Pharisees brought forward a woman that was caught in adultery. And when they had placed her in the midst,
4 i powiedzieli: —Nauczycielu, złapaliśmy ją na gorącym uczynku.
they say to him: Teacher, this woman was caught openly in the act of adultery.
5 Mojżesz w swoim Prawie nakazał, aby taką osobę obrzucić kamieniami i zabić. A ty jak nauczasz?
And in the law of Moses, God hath commanded us to stone such persons. What therefore dost thou say?
6 Była to prowokacja, która miała dostarczyć podstaw do oskarżenia Jezusa. Lecz On schylił się i zaczął pisać palcem po ziemi.
And this they said, tempting him, so that they might have ground to accuse him. But Jesus having stooped down, was writing on the ground.
7 Gdy jednak uparcie domagali się odpowiedzi, podniósł się i rzekł: —Kto z was nie dopuścił się żadnego grzechu, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem.
And as they continued asking him, he straightened himself up, and said to them: Whoever among you is without sin, let him first cast a stone at her.
8 I znowu schylił się i pisał po ziemi.
And, having again stooped down, he wrote on the ground.
9 Tymczasem zebrani, jeden po drugim, począwszy od przełożonych, zaczęli odchodzić. W końcu został tylko Jezus i stojąca na środku owa kobieta.
And they, when they heard it, went out one by one, beginning with the older; and the woman was left, alone where she had stood in the midst.
10 —Gdzie oni są? Nikt cię nie potępił?—spytał Jezus, podnosząc się.
And when Jesus had straightened himself up, he said to the woman: Where are they? Doth no one condemn thee?
11 —Nikt, Panie—odrzekła. —Ja też cię nie potępiam. Idź i już więcej nie grzesz.
And she said: No man, Lord. And Jesus said: Neither do I condemn thee. Go thou, and henceforth sin no more.
12 Innym razem Jezus przemówił do zgromadzonych: —Jestem światłem świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemnościach, lecz będzie miał światło życia.
And Jesus again conversed with them, and said: I am the light of the world: he that cometh to me, will not walk in darkness; but will find for himself the light of life.
13 —Przechwalasz się! To nie prawda—zawołali faryzeusze.
The Pharisees said to him: Thou bearest witness of thyself, thy testimony is not certain.
14 —Chociaż mówię sam o sobie, mówię prawdę, bo wiem, skąd przyszedłem i dokąd zmierzam.
Jesus answered and said to them: Although I bear witness of myself, my testimony is certain, because I know whence I came, and whither I go. But ye do not know, whence I came, and whither I go.
15 Wy osądzacie według tego, co zewnętrzne. Ja zaś nikogo nie sądzę.
Ye judge according to the flesh: I judge no one.
16 A nawet gdybym sądził, mój osąd jest prawdziwy, bo nie robię tego sam, ale razem z Ojcem, który Mnie posłał.
Yet if I Judge, my judgment is certain, because I am not alone, but I and my Father who sent me.
17 W waszym Prawie jest napisane, że zgodne zeznania dwóch świadków uznaje się za prawdziwe.
And in your law it is written, that the testimony of two persons is certain.
18 Jednym świadkiem jestem Ja, a drugim—Ojciec, który Mnie posłał.
I am one: who bear witness of myself, and my Father who sent me, beareth witness of me.
19 —A gdzież jest ten twój ojciec?—pytali Go. —Nie znacie ani Mnie, ani Jego—odpowiedział Jezus. —Gdybyście Mnie znali, znalibyście także i mojego Ojca.
They say to him: Where is thy Father? Jesus replied, and said to them: Ye neither know me nor my Father. If ye had known me, ye would also have known my Father.
20 Jezus mówił o tym, będąc w świątyni, w pobliżu skarbca. Nie zatrzymano Go jednak, bo jeszcze nie nadszedł na to czas.
These words spake Jesus in the treasury, as he taught in the temple: and no one laid hands on him, because his hour was not yet come.
21 Później powiedział im: —Wkrótce odejdę! Będziecie Mnie szukać, ale umrzecie w swoich grzechach. Nie możecie bowiem pójść tam, dokąd idę.
Again Jesus said to them: I go away, and ye will seek me, and will die in your sins. And whither I go, ye cannot come.
22 —Czyżby chciał się zabić?—zastanawiali się przywódcy. —Powiedział przecież: „Nie możecie pójść tam, dokąd idę”.
The Jews said: Is he about to kill himself, that he should say, Whither I go ye cannot come?
23 —Wy jesteście z dołu, Ja pochodzę z góry—kontynuował Jezus. —Należycie do tego świata, Ja—nie.
And he said to them: Ye are from below, I am from above; ye are of this world, I am not of this world
24 Właśnie dlatego powiedziałem, że umrzecie w swoich grzechach. Jeśli nie uwierzycie, że JA JESTEM, tak właśnie się stanie.
I said to you, That ye will die in your sins; for if ye believe not that I am he, ye will die in your sins.
25 —A kim jesteś?—pytali. —Po co Ja jeszcze z wami rozmawiam?!
The Jews said to him: Who art thou? Jesus said to them: Although I have begun to converse with you,
26 Mógłbym was oskarżyć o wiele rzeczy, wielu też mógłbym was nauczyć. Ten, który Mnie posłał, jest bowiem prawdomówny. Dlatego powtarzam światu to, co od Niego usłyszałem.
I have yet many things to say and to Judge concerning you. But he that sent me is true: and the things which I have heard from him, them I speak in the world.
27 Oni jednak nadal nie rozumieli, że mówił o swoim Ojcu.
And they did not know, that he spake to them of the Father.
28 —Gdy podniesiecie Mnie w górę—kontynuował Jezus—wtedy poznacie, że JA JESTEM i że nie robię niczego z własnej inicjatywy. Powtarzam tylko to, czego nauczył Mnie Ojciec.
Jesus said to them again: When ye shall have lifted up the Son of man, then will ye know that I am he, and that I do nothing from my own pleasure, but as my Father taught me, so I speak.
29 On Mnie posłał i zawsze jest ze Mną. Nie opuszcza Mnie, bo zawsze robię to, co się Mu podoba.
And he that sent me, is with me; and my Father hath not left me alone, because I do, at all times, that which pleaseth him.
30 Słuchając Go, wielu ludzi uwierzyło Mu.
And when he had spoken these things, many believed on him.
31 Wtedy Jezus zwrócił się do Żydów, którzy Mu uwierzyli: —Jeżeli będziecie żyć według moich słów, będziecie naprawdę moimi uczniami
And Jesus said to those Jews who believed on him: If ye continue in my word, ye will be truly my disciples.
32 i poznacie prawdę, a prawda was uwolni.
And ye will know the truth; and the truth will make you free.
33 —Jak to?!—oburzyli się. —Jesteśmy przecież potomkami Abrahama i nigdy nie byliśmy niczyimi niewolnikami. Jak więc możesz mówić, że zostaniemy uwolnieni?
They say to him: We are the seed of Abraham, and never were in servitude to any man; and how sayest thou, Ye will be freemen?
34 —Zapewniam was, że każdy, kto grzeszy, jest niewolnikiem grzechu—odpowiedział Jezus.
Jesus said to them: Verily, verily, I say to you, That whoever committeth sin, is the servant of sin.
35 —Niewolnik nie jest w domu na zawsze, ale syn—tak. (aiōn )
And a servant abideth not for ever in the house; but the Son abideth for ever. (aiōn )
36 Jeśli więc Syn Boży da wam wolność, wtedy staniecie się naprawdę wolni.
If therefore the Son shall make you free, ye will really be free men.
37 Wiem, że jesteście potomkami Abrahama! Ale chcecie Mnie zabić—bo nie przyjęliście moich słów.
I know that ye are the children of Abraham; but ye seek to kill me, because ye do not acquiesce in my word.
38 Ja mówię to, co wiem od mojego Ojca. Wy zaś robicie to, co usłyszeliście od waszego ojca.
I speak that which I have seen with my Father, and ye do that which ye have seen with your father.
39 —Naszym przodkiem jest Abraham—oświadczyli. —Gdybyście byli potomkami Abrahama—odrzekł Jezus—robilibyście to, co on.
They answered, and said to him: Our father is Abraham. Jesus said to them: If ye were children of Abraham, ye would do the works of Abraham.
40 A przecież usiłujecie Mnie zabić tylko dlatego, że powiedziałem wam prawdę, jaką usłyszałem od Boga. Abraham tak nie postępował.
But now ye seek to kill me, a man who hath told you the truth, which I have heard from God: this did not Abraham.
41 Wy postępujecie tak, jak wasz prawdziwy ojciec! —Nie pochodzimy z nieprawego łoża—oburzyli się. —Naszym Ojcem jest Bóg!
But ye do the works of your father. They say to him: We are not the offspring of whoredom; we have one Father, God.
42 —Gdyby Bóg był waszym Ojcem, okazywalibyście Mi miłość—odpowiedział Jezus. —Przyszedłem przecież od Niego. Nie jestem tu z własnej inicjatywy—to On Mnie posłał.
Jesus said to them: If God were your Father, ye would love me; for I proceeded and came from God: I did not come of my own accord, but he sent me.
43 Wy jednak nie możecie pojąć moich słów. Co więcej, nawet nie chcecie ich wysłuchać!
Why do ye not understand my speech? It is because ye cannot hear my speech.
44 Waszym prawdziwym ojcem jest diabeł—oszczerca! Dlatego chcecie robić to, co on. Od początku był on mordercą i nie wytrwał w prawdzie, bo nie przyjął jej. Gdy kłamie, mówi z serca, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.
Ye are of your father, the calumniator; and the lust of your father ye are disposed to do. He was from the beginning a manslayer, and abode not in the truth; for the truth is not in him, and when he speaketh a lie he speaketh from himself, for he is a liar, and the father of it.
45 Wy również nie wierzycie Mi, bo mówię prawdę.
But me, because I speak the truth, ye believe me not.
46 Kto z was mógłby zarzucić Mi jakiś grzech? Skoro mówię prawdę, dlaczego Mi nie wierzycie?
Which of you convicteth me of sin? And if I speak the truth, why do ye not believe me?
47 Ten, kto należy do Boga, słucha Jego słów. Wy zaś ich nie słuchacie, bo nie jesteście Jego dziećmi.
He that is of God, heareth the words of God. Therefore ye do not hear, because ye are not of God.
48 —Ty Samarytaninie!—oburzyli się przywódcy. —Mieliśmy rację mówiąc, że demon odebrał ci rozum!
The Jews answered, and said to him: Did we not well say, that thou art a Samaritan, and hast a demon?
49 —Nie jestem opętany—odpowiedział Jezus. —Dbam o dobre imię mojego Ojca, a wy Mnie obrażacie.
Jesus said to them: I have no demon: but I honor God; and ye contemn me.
50 Nie zależy Mi na tym, abyście otoczyli Mnie chwałą. Jest jednak Ktoś, komu na tym zależy. To On jest sędzią.
But I seek not my own glory: there is one that seeketh it, and judgeth.
51 Zapewniam was: Kto jest posłuszny moim słowom, nigdy nie umrze! (aiōn )
Verily, verily, I say to you: He that keepeth my word, will never see death. (aiōn )
52 —Teraz mamy pewność, że jesteś opanowany przez demona—odrzekli przywódcy. —Przecież nawet Abraham i najwięksi prorocy umarli, a ty twierdzisz: „Kto jest posłuszny moim słowom, nigdy nie umrze”. (aiōn )
The Jews say to him: Now we know, that thou hast a demon. Abraham is dead, and the prophets; yet thou sayest: He that keepeth my word, will never taste death. (aiōn )
53 Czy jesteś większy od naszego przodka, Abrahama? On przecież umarł, podobnie jak nasi wielcy prorocy! Za kogo ty się uważasz?!
Art thou greater than our father Abraham who is dead, or than the prophets who died? What dost thou make thyself?
54 —Gdybym sam siebie wywyższał, nie miałoby to żadnego znaczenia—odparł Jezus. —Mnie jednak wywyższa Ojciec, którego wy nazywacie swoim Bogiem.
Jesus said to them: If I glorify myself, my glory is nothing. It is my Father that glorifieth me, of whom ye say, He is our God.
55 Wcale Go jednak nie znacie—ale Ja Go znam. Gdybym mówił, że Go nie znam, byłbym kłamcą, tak jak wy. Ja jednak naprawdę Go znam i zawsze zachowuję Jego słowa.
And ye know him not. But I know him; and if I should say, I know him not, I should be a liar, like you: but I do know him, and I observe his word.
56 Wasz przodek, Abraham, ucieszył się z tego, że ujrzy mój dzień. I ogromnie się rozradował, gdy go zobaczył.
Abraham your father desired to see my day: and he saw it, and rejoiced.
57 —Jak mogłeś widzieć Abrahama, skoro nie masz nawet pięćdziesięciu lat?!—zawołali przywódcy.
The Jews say to him: Thou art not yet fifty years old, and hast thou seen Abraham?
58 —Zapewniam was: Zanim Abraham się narodził, JA JESTEM—odrzekł Jezus.
Jesus said to them: Verily, verily I say to you, That before Abraham existed, I was.
59 Słysząc to, chwycili kamienie, aby Go zabić. Ale Jezus zniknął im z oczu i opuścił świątynię.
And they took up stones to stone him. But Jesus concealed himself, and went out of the temple, and passed along among them, and went away.