< Jana 8 >
1 Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną.
but Yeshua went to the Mount of Olives.
2 Następnego ranka znów jednak pojawił się w świątyni. Wkrótce zebrał się tam tłum, więc Jezus usiadł i zaczął przemawiać.
Now very early in the morning, he came again into the temple, and all the people came to him, and he sat down and taught them.
3 Wtedy właśnie przywódcy religijni i faryzeusze przyprowadzili do Niego kobietę, którą znaleziono w łóżku z mężczyzną, który nie był jej mężem. Postawili ją na samym środku
Then the scribes and the Pharisees brought a woman taken in adultery, and having set her in the midst,
4 i powiedzieli: —Nauczycielu, złapaliśmy ją na gorącym uczynku.
they said to him, "Teacher, we found this woman in adultery, in the very act.
5 Mojżesz w swoim Prawie nakazał, aby taką osobę obrzucić kamieniami i zabić. A ty jak nauczasz?
Now in the Law, Mushe commanded us to stone such. So what do you say?"
6 Była to prowokacja, która miała dostarczyć podstaw do oskarżenia Jezusa. Lecz On schylił się i zaczął pisać palcem po ziemi.
Now they said this to test him, that they might have something to accuse him of. But Yeshua stooped down, and wrote on the ground with his finger.
7 Gdy jednak uparcie domagali się odpowiedzi, podniósł się i rzekł: —Kto z was nie dopuścił się żadnego grzechu, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem.
But when they continued asking him, he looked up and said to them, "He who is without sin among you, let him throw the first stone at her."
8 I znowu schylił się i pisał po ziemi.
Again he stooped down, and with his finger wrote on the ground.
9 Tymczasem zebrani, jeden po drugim, począwszy od przełożonych, zaczęli odchodzić. W końcu został tylko Jezus i stojąca na środku owa kobieta.
But when they heard it, they went out one by one, beginning from the oldest, even to the last, and he was left alone with the woman where she was, in the middle.
10 —Gdzie oni są? Nikt cię nie potępił?—spytał Jezus, podnosząc się.
Then Yeshua, standing up, said to her, "Woman, where are they? Did no one condemn you?"
11 —Nikt, Panie—odrzekła. —Ja też cię nie potępiam. Idź i już więcej nie grzesz.
And she said, "No one, Lord." And Yeshua said, "Neither do I condemn you. Go, and sin no more."
12 Innym razem Jezus przemówił do zgromadzonych: —Jestem światłem świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemnościach, lecz będzie miał światło życia.
Again, therefore, Yeshua spoke to them, saying, "I am the light of the world. He who follows me will not walk in the darkness, but will have the light of life."
13 —Przechwalasz się! To nie prawda—zawołali faryzeusze.
The Pharisees therefore said to him, "You testify about yourself. Your testimony is not valid."
14 —Chociaż mówię sam o sobie, mówię prawdę, bo wiem, skąd przyszedłem i dokąd zmierzam.
Yeshua answered them, "Even if I testify about myself, my testimony is true, for I know where I came from, and where I am going; but you do not know where I came from, or where I am going.
15 Wy osądzacie według tego, co zewnętrzne. Ja zaś nikogo nie sądzę.
You judge according to the flesh. I judge no one.
16 A nawet gdybym sądził, mój osąd jest prawdziwy, bo nie robię tego sam, ale razem z Ojcem, który Mnie posłał.
Even if I do judge, my judgment is true, for I am not alone, but I am with the Father who sent me.
17 W waszym Prawie jest napisane, że zgodne zeznania dwóch świadków uznaje się za prawdziwe.
It's also written in your Law that the testimony of two people is valid.
18 Jednym świadkiem jestem Ja, a drugim—Ojciec, który Mnie posłał.
I am one who testifies about myself, and the Father who sent me testifies about me."
19 —A gdzież jest ten twój ojciec?—pytali Go. —Nie znacie ani Mnie, ani Jego—odpowiedział Jezus. —Gdybyście Mnie znali, znalibyście także i mojego Ojca.
They said therefore to him, "Where is your Father?" Yeshua answered, "You know neither me, nor my Father. If you knew me, you would know my Father also."
20 Jezus mówił o tym, będąc w świątyni, w pobliżu skarbca. Nie zatrzymano Go jednak, bo jeszcze nie nadszedł na to czas.
Yeshua spoke these words in the treasury, as he taught in the temple. Yet no one arrested him, because his hour had not yet come.
21 Później powiedział im: —Wkrótce odejdę! Będziecie Mnie szukać, ale umrzecie w swoich grzechach. Nie możecie bowiem pójść tam, dokąd idę.
Yeshua said therefore again to them, "I am going away, and you will seek me, and you will die in your sins. Where I go, you cannot come."
22 —Czyżby chciał się zabić?—zastanawiali się przywódcy. —Powiedział przecież: „Nie możecie pójść tam, dokąd idę”.
The Jewish leaders therefore said, "Will he kill himself, that he says, 'Where I am going, you cannot come?'"
23 —Wy jesteście z dołu, Ja pochodzę z góry—kontynuował Jezus. —Należycie do tego świata, Ja—nie.
He said to them, "You are from beneath. I am from above. You are of this world. I am not of this world.
24 Właśnie dlatego powiedziałem, że umrzecie w swoich grzechach. Jeśli nie uwierzycie, że JA JESTEM, tak właśnie się stanie.
I said therefore to you that you will die in your sins; for unless you believe that I am he, you will die in your sins."
25 —A kim jesteś?—pytali. —Po co Ja jeszcze z wami rozmawiam?!
They said therefore to him, "Who are you?" Yeshua said to them, "Just what I have been saying to you from the beginning.
26 Mógłbym was oskarżyć o wiele rzeczy, wielu też mógłbym was nauczyć. Ten, który Mnie posłał, jest bowiem prawdomówny. Dlatego powtarzam światu to, co od Niego usłyszałem.
I have many things to speak and to judge concerning you. However he who sent me is true; and the things which I heard from him, these I say to the world."
27 Oni jednak nadal nie rozumieli, że mówił o swoim Ojcu.
They did not understand that he spoke to them about the Father.
28 —Gdy podniesiecie Mnie w górę—kontynuował Jezus—wtedy poznacie, że JA JESTEM i że nie robię niczego z własnej inicjatywy. Powtarzam tylko to, czego nauczył Mnie Ojciec.
Yeshua therefore said to them, "When you have lifted up the Son of Man, then you will know that I am he, and I do nothing of myself, but as the Father taught me, I say these things.
29 On Mnie posłał i zawsze jest ze Mną. Nie opuszcza Mnie, bo zawsze robię to, co się Mu podoba.
He who sent me is with me. The Father hasn't left me alone, for I always do the things that are pleasing to him."
30 Słuchając Go, wielu ludzi uwierzyło Mu.
As he spoke these things, many believed in him.
31 Wtedy Jezus zwrócił się do Żydów, którzy Mu uwierzyli: —Jeżeli będziecie żyć według moich słów, będziecie naprawdę moimi uczniami
Yeshua therefore said to those Yehudeans who had believed him, "If you remain in my word, then you are truly my disciples.
32 i poznacie prawdę, a prawda was uwolni.
You will know the truth, and the truth will make you free."
33 —Jak to?!—oburzyli się. —Jesteśmy przecież potomkami Abrahama i nigdy nie byliśmy niczyimi niewolnikami. Jak więc możesz mówić, że zostaniemy uwolnieni?
They answered him, "We are Avraham's descendants, and have never been in bondage to anyone. How can you say, 'You will be made free?'"
34 —Zapewniam was, że każdy, kto grzeszy, jest niewolnikiem grzechu—odpowiedział Jezus.
Yeshua answered them, "Truly I tell you, everyone who commits sin is the slave of sin.
35 —Niewolnik nie jest w domu na zawsze, ale syn—tak. (aiōn )
A slave does not live in the house forever. A son remains forever. (aiōn )
36 Jeśli więc Syn Boży da wam wolność, wtedy staniecie się naprawdę wolni.
So if the Son sets you free, you will be free indeed.
37 Wiem, że jesteście potomkami Abrahama! Ale chcecie Mnie zabić—bo nie przyjęliście moich słów.
I know that you are Avraham's descendants, yet you seek to kill me, because my word finds no place in you.
38 Ja mówię to, co wiem od mojego Ojca. Wy zaś robicie to, co usłyszeliście od waszego ojca.
I say the things which I have seen with my Father; and you also do the things which you have heard from your father."
39 —Naszym przodkiem jest Abraham—oświadczyli. —Gdybyście byli potomkami Abrahama—odrzekł Jezus—robilibyście to, co on.
They answered him, "Our father is Avraham." Yeshua said to them, "If you were Avraham's children, you would do the works of Avraham.
40 A przecież usiłujecie Mnie zabić tylko dlatego, że powiedziałem wam prawdę, jaką usłyszałem od Boga. Abraham tak nie postępował.
But now you seek to kill me, a man who has told you the truth, which I heard from God. Avraham did not do this.
41 Wy postępujecie tak, jak wasz prawdziwy ojciec! —Nie pochodzimy z nieprawego łoża—oburzyli się. —Naszym Ojcem jest Bóg!
You do the works of your father." They said to him, "We were not born of sexual immorality. We have one Father, God."
42 —Gdyby Bóg był waszym Ojcem, okazywalibyście Mi miłość—odpowiedział Jezus. —Przyszedłem przecież od Niego. Nie jestem tu z własnej inicjatywy—to On Mnie posłał.
Therefore Yeshua said to them, "If God were your father, you would love me, for I came out and have come from God. For I have not come of myself, but he sent me.
43 Wy jednak nie możecie pojąć moich słów. Co więcej, nawet nie chcecie ich wysłuchać!
Why do you not understand my speech? Because you cannot hear my word.
44 Waszym prawdziwym ojcem jest diabeł—oszczerca! Dlatego chcecie robić to, co on. Od początku był on mordercą i nie wytrwał w prawdzie, bo nie przyjął jej. Gdy kłamie, mówi z serca, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.
You are of your father, the devil, and you want to do the desires of your father. He was a murderer from the beginning, and does not stand in the truth, because there is no truth in him. When he speaks a lie, he speaks on his own; for he is a liar, and its father.
45 Wy również nie wierzycie Mi, bo mówię prawdę.
But because I tell the truth, you do not believe me.
46 Kto z was mógłby zarzucić Mi jakiś grzech? Skoro mówię prawdę, dlaczego Mi nie wierzycie?
Which of you convicts me of sin? If I tell the truth, why do you not believe me?
47 Ten, kto należy do Boga, słucha Jego słów. Wy zaś ich nie słuchacie, bo nie jesteście Jego dziećmi.
He who is of God hears the words of God. For this cause you do not hear, because you are not of God."
48 —Ty Samarytaninie!—oburzyli się przywódcy. —Mieliśmy rację mówiąc, że demon odebrał ci rozum!
Then the Yehudeans answered him, "Do not we say well that you are a Samaritan, and have a demon?"
49 —Nie jestem opętany—odpowiedział Jezus. —Dbam o dobre imię mojego Ojca, a wy Mnie obrażacie.
Yeshua answered, "I do not have a demon, but I honor my Father, and you dishonor me.
50 Nie zależy Mi na tym, abyście otoczyli Mnie chwałą. Jest jednak Ktoś, komu na tym zależy. To On jest sędzią.
But I do not seek my own glory. There is one who seeks and judges.
51 Zapewniam was: Kto jest posłuszny moim słowom, nigdy nie umrze! (aiōn )
Truly, truly, I tell you, if a person keeps my word, he will never see death." (aiōn )
52 —Teraz mamy pewność, że jesteś opanowany przez demona—odrzekli przywódcy. —Przecież nawet Abraham i najwięksi prorocy umarli, a ty twierdzisz: „Kto jest posłuszny moim słowom, nigdy nie umrze”. (aiōn )
Then the Yehudeans said to him, "Now we know that you have a demon. Avraham died, and the prophets; and you say, 'If anyone keeps my word, he will never taste of death.' (aiōn )
53 Czy jesteś większy od naszego przodka, Abrahama? On przecież umarł, podobnie jak nasi wielcy prorocy! Za kogo ty się uważasz?!
Are you greater than our father, Avraham, who died? The prophets died. Who do you make yourself out to be?"
54 —Gdybym sam siebie wywyższał, nie miałoby to żadnego znaczenia—odparł Jezus. —Mnie jednak wywyższa Ojciec, którego wy nazywacie swoim Bogiem.
Yeshua answered, "If I glorify myself, my glory is nothing. It is my Father who glorifies me, of whom you say 'He is our God.'
55 Wcale Go jednak nie znacie—ale Ja Go znam. Gdybym mówił, że Go nie znam, byłbym kłamcą, tak jak wy. Ja jednak naprawdę Go znam i zawsze zachowuję Jego słowa.
You have not known him, but I know him. If I said, 'I do not know him,' I would be like you, a liar. But I know him, and keep his word.
56 Wasz przodek, Abraham, ucieszył się z tego, że ujrzy mój dzień. I ogromnie się rozradował, gdy go zobaczył.
Your father Avraham rejoiced to see my day. He saw it, and was glad."
57 —Jak mogłeś widzieć Abrahama, skoro nie masz nawet pięćdziesięciu lat?!—zawołali przywódcy.
The Yehudeans therefore said to him, "You are not yet fifty years old, and have you seen Avraham?"
58 —Zapewniam was: Zanim Abraham się narodził, JA JESTEM—odrzekł Jezus.
Yeshua said to them, "Truly, truly, I tell you, before Avraham came into existence, I AM."
59 Słysząc to, chwycili kamienie, aby Go zabić. Ale Jezus zniknął im z oczu i opuścił świątynię.
Therefore they took up stones to throw at him, but Yeshua was concealed, and went out of the temple.