Hebrajczyków 11
1 Wiara jest gwarancją spełnienia się naszej nadziei i dowodem na istnienie niewidzialnej rzeczywistości.
Minu kinsundula tula diana dingolo mu bima, biobi bi nsiwulungu diana ayi ayi kikinina ti wutambudi bima ka diambu ko bimonikini ko.
2 Ze względu na nią, w przeszłości Bóg okazywał przychylność naszym przodkom.
Mu diambu di minu bakulu batelomono kimbangi.
3 Dzięki wierze wiemy, że cały wszechświat powstał na rozkaz Boga i że wszystko, co widzimy, wzięło swój początek ze świata, którego nie widać. (aiōn g165)
Mu diambu di minu tuzabidi ti nza yivangulu mu mbembo yi Nzambi, ayi, bima bioso biobi bieti monika bivangimina mu biobi kabi monikanga ko. (aiōn g165)
4 Dzięki wierze Abel złożył lepszą ofiarę niż Kain. Bóg zaś—przyjmując dar Abla—potwierdził jego prawość. Choć on sam umarł, jego wiara nadal przemawia, będąc przykładem dla innych.
Mu diambu di minu, Abeli wutambika kuidi Nzambi dikaba diyoko dilutidi dimboti viokila ditambika Kayini. Mu diambu di minu Nzambi kammonina mutu wusonga bu katelama niandi veka kimbangi ti wukikinina makaba mandi. Ayi mu diambu di minu Abeli wukidi yoluka diaka, ka diambu ko wufua kuandi.
5 Również dzięki wierze Bóg zabrał do siebie Henocha, który nie doświadczył śmierci. Nikt nie mógł go odnaleźć na ziemi, bo został zabrany przez Boga. Ale zanim to się stało, Bóg potwierdził, że obdarzył go swoją przychylnością.
Mu diambu di minu, Enoki wukatulu mu diambu kabika mona lufua. Basia kummona ko bila Nzambi wunkatula. Muaki tuamina kakatulu, bantelimina kimbangi kiaki: Niandi wumonisa Nzambi khini.
6 Bez wiary nie można bowiem podobać się Bogu. Każdy, kto chce do Niego przyjść, musi więc uwierzyć, że On istnieje i nagradza tych, którzy Go szukają.
Muaki mutu kambulu minu kalendi monisa Nzambi khini ko. Bila bulutidi mboti ti woso mutu tidi fikama Nzambi kawilukila ti Nzambi widi ayi kafueti wilukila ti niandi wumfutanga batu boso bankuntombanga.
7 Dzięki wierze Noe zbudował okręt, aby ratować swoją rodzinę. Usłyszał bowiem o tym, co miało się wydarzyć, i głęboko się tym przejął. Jego wiara stała się wyrokiem dla reszty świata, dla niego zaś—podstawą Bożej przychylności.
Mu diambu di minu, mu thangu Nzambi kalubula Nowa mu mambu momo katueni mona, wukinzika Nzambi ayi wutunga masuwa mu diambu di vukisa nzoꞌandi. Mu minu kiandi, wuzengila nza nkanu ayi wukituka mvingidi wu kiuka ki busonga kintotukilanga mu minu.
8 Dzięki wierze Abraham posłuchał Boga i wyruszył do kraju, który miał otrzymać od Niego w darze. Poszedł, nie wiedząc nawet, dokąd idzie.
Mu diambu di minu, Abalahami wutumamana, bu katelo, mu kuenda ku tsi yoyi kafueti tambula banga kiuka; ka diambu ko kasia zaba ko kuevi kankuenda.
9 Dzięki wierze zamieszkał tam jako cudzoziemiec. Podobnie postąpili Izaak i Jakub, którzy również otrzymali tę samą obietnicę od Boga.
Mu diambu di minu niandi wuzingila mu kinzenza mu tsi yi tsila; wuzingila mu zinzo zingoto va kimosi ayi Isaki ayi Yakobi; bobo baba mu tsila yimosi banga niandi.
10 Abraham był posłuszny Bogu, ponieważ czekał na miasto zbudowane na trwałych fundamentach, którego architektem i budowniczym jest sam Bóg.
Bila niandi wuvingila divula didi zifundasio ziozi zilendi nikuka ko. Nzambi niandi nkubiki ayi ntungi wu divula beni.
11 Dzięki wierze Sara, która nie mogła mieć dzieci, pomimo podeszłego wieku zaszła w ciążę. Uznała bowiem, że Bóg, który złożył jej obietnicę, jest godny zaufania.
Mu diambu di minu; Sala mamvandi, wubaka zingolo zi butila ka diambu ko mimvu mi butila mivioka; bila wumona ti mutu wowo wuvana tsila widi wukuikama.
12 Dzięki temu z jednego człowieka—Abrahama, męża Sary—Bóg wywiódł cały naród Izraela. Mimo że Abraham był już bliski śmierci, Bóg uczynił go ojcem narodu, który jest tak liczny, jak gwiazdy na niebie i piasek na brzegu morza.
Diawu mu mutu wumosi, mutu wowo wuyika nunu, wuba nduka mu fua, mu butukila nkuna wu batu bobo baviokidi zimbuetete zi Diyilu ayi baviokidi tsengisini yidi va disimu di mbu, yilendi baka bu tangulu ko.
13 Wymienieni tu ludzie wiary umarli i nie doczekali się spełnienia wszystkich obietnic. Ujrzeli je jednak z daleka i ucieszyli się z tego. Uznali też, że na tej ziemi są jedynie cudzoziemcami i wędrowcami, będącymi z dala od domu.
Batu bobo bafuila mu minu mu kambu baka bima biobi baba vanina tsila, vayi bamona biawu ayi bavana biawu mboti buna bakidi thama ayi bawu veka bazaba ti badi banzenza ayi minkibi vava ntoto.
14 Pokazali przez to, że szukają prawdziwej ojczyzny.
Batu bantubila bobo bammonisa bumboti ti tsi awu veka bantomba.
15 Nie mieli jednak na myśli jakiegoś ziemskiego kraju, który wcześniej opuścili. Gdyby bowiem tak było, mogliby przecież do niego wrócić.
Bila enati beti yindula tsi yoyi batotukila nganu babaka diluaku di buela mu vutuka.
16 Ojczyzną, do której zmierzali, był jednak prawdziwy dom w niebie. Dlatego Bóg nie wstydzi się mówić, że jest ich Bogiem. Dla nich też zbudował w niebie miasto.
Vayi buabu tsi yi kitoko bantomba, tsi yi diyilu. Diawu Nzambi kamonanga tsoni ko ti bantedila Nzambi awu, bila wuba kubikila divula.
17 Dzięki wierze Abraham, gdy był poddany próbie, ofiarował na ołtarzu swojego jedynego syna, Izaaka. Uczynił to, mimo że wcześniej otrzymał obietnicę:
Mu diambu di minu, Abalahami wutambika Isaki banga dikaba diyoko mu thangu Nzambi kantota. Niandi wutambula tsila vayi wuba wukubama mu tambika muanꞌandi wumosi kaka.
18 „Twoi potomkowie będą się wywodzić od Izaaka”,
Ka diambu ko Nzambi wunkamba: Mu Isaki wela bakila nkuna.
19 był bowiem przekonany, że Bóg jest w stanie ożywić jego syna. I właśnie dlatego odzyskał go.
Abalahami wumona ti Nzambi beki lulendo lu fulukisila Isaki mu bafua. Bukiedika Abalahami wutambula Isaki bu bamfulukisa.
20 Dzięki wierze Izaak pobłogosławił przyszłość Jakuba i Ezawa—swoich synów.
Mu diambu di minu, Isaki wusakumuna Yakobi ayi Esawu mu diambu di mambu momo mankuiza ku ntuala.
21 Jakub zaś, umierając, dzięki wierze pobłogosławił synów Józefa i—podpierając się laską—oddał pokłon Bogu.
Mu diambu di minu, Yakobi, tuamina lufua luandi, wusakumuna kadika muana wu Zozefi ayi wusambila Nzambi bu kasingimina mutsongi ntiꞌandi.
22 Z kolei Józef, będąc bliski śmierci, dzięki wierze wspomniał o przyszłym wyjściu Izraelitów z Egiptu i polecił, aby zabrano wówczas z Egiptu jego prochy.
Mu diambu di minu, Zozefi, bu kamona ti weka nduka fua, wuyolukila thotokolo yi bana ba Iseli mu tsi Ezipite ayi wuvana lutumunu mu diambu di mambu momo bafueti vanga mu mimvesi miandi.
23 Dzięki wierze rodzice nowo narodzonego Mojżesza ukrywali go przez trzy miesiące. Widzieli bowiem, że Bóg dał im wyjątkowe dziecko, i nie przestraszyli się rozkazów faraona.
Mu diambu di minu, bambuta ba Moyize basueka muanꞌawu mu tezo ki zingondi zitatu bila zimona ti muana wuba wukitoko ayi kadi tsisi zisia mona ko mu tinguna lutumunu lu ntinu.
24 Mojżesz zaś, gdy dorósł, dzięki wierze nie zgodził się, by uznano go za syna córki faraona.
Mu diambu di minu, Moyize, bu kayunduka, wumanga kuandi tedolo muana wu muana wunketo wu Falawo.
25 Wolał cierpieć razem z ludem Bożym niż korzystać z przemijających przyjemności grzechu.
Wumanga mona makhini mu ndambu thangu madi mu masumu vayi wuluta zola mona ziphasi va kimosi ayi batu ba Nzambi.
26 Uznał bowiem, że bycie poniżonym ze względu na Chrystusa jest warte więcej, niż wszystkie skarby Egiptu. Oczekiwał bowiem nagrody od Boga.
Bila niandi wumona tsoni yoyi Klisto kafueti fua yidi kimvuama kinneni kiviokidi kioki ki Ezipite bila meso mandi maba ntadidila mfutu wowo widi ku ntuala.
27 To dzięki wierze opuścił Egipt i nie przestraszył się gniewu faraona, dostrzegał bowiem to, czego inni nie widzieli.
Mu diambu di minu, niandi wubika Ezipite mu kambu mona zinganzi zi ntinu tsisi. Wuba wukinda, bila niandi wumona Nzambi yika yimonikanga ko.
28 Dzięki wierze również zarządził Paschę i nakazał Izraelitom oznaczyć drzwi krwią baranka. Dzięki temu anioł, który uśmiercał najstarszych synów we wszystkich rodzinach, oszczędził Izraelitów.
Mu diambu di minu, niandi wukembila pasika ayi wudukula menga mu mielo mu diambu di mbasi yitumu mu bunga yibika bunga bana batheti ba bana ba Iseli.
29 Dzięki wierze Izraelici suchą stopą przeszli Morze Czerwone, mimo że ścigający ich Egipcjanie zostali pochłonięci przez wodę.
Mu diambu di minu, bana ba Iseli basabuka mbu wu mbuaki banga mu ntoto wuyuma. Vayi basi Ezipite bu bedi ka sabuka buna bamana diama.
30 Gdy zaś Izraelici przez siedem dni chodzili wokół Jerycha, mury miasta runęły również dzięki ich wierze.
Mu diambu di minu, bibaka bi Yeliko bi bua bana ba Iseli bu bazunga biawu tsambudi di bilumbu.
31 Rachab, prostytutka z Jerycha, która udzieliła schronienia izraelskim zwiadowcom, dzięki swojej wierze ocaliła życie i nie zginęła razem z mieszkańcami miasta, okazującymi nieposłuszeństwo Bogu.
Mu diambu di minu, Lahabi, ka diambu ko wuba kuandi ndumba leta, wuvuka mu lufua va kimosi ayi batu bobo bamanga tumukina Nzambi, mu diambu kayakula bumboti batu batumu mu kinsueki mu tala Yeliko mu diela.
32 Czy muszę przytaczać dalsze przykłady? Zbyt wiele czasu zabrałoby mi pisanie o Gedeonie, Baraku, Samsonie, Jeftem, Dawidzie, Samuelu i o prorokach.
A mambu mbi ndieka buela tuba e? Buna thangu mayiba yi fioti enati mfueti yolukila Ngedewoni, Balaki, Samisoni, Zefeti, Davidi, Samueli ayi mimbikudi.
33 To dzięki wierze pokonali oni wrogie królestwa, byli sprawiedliwymi władcami, doświadczyli spełnienia Bożych obietnic, zamknęli paszcze lwom,
Mu diambu di minu bawu babedisa mintinu, bavanga mambu ma busonga, batambula mambu momo baba vanina tsila; bakangisa miunu mi zikhosi;
34 zgasili wielkie płomienie ognia, uniknęli śmierci w walce, przezwyciężyli swoją bezsilność, okazali odwagę w czasie walki, a nawet zmusili do ucieczki całe armie.
bazima lulendo lu zimbazu zingolo; bavuka bu bedi kavondo mu sabala; batambula zingolo ka diambu ko baba bavonga; bamonika binuani bingolo ku mvita; batinisa nkangu wu masodi ma banzenza.
35 Dzięki ich wierze niektóre kobiety odzyskały zmarłych członków rodziny. Ale byli i tacy, którzy zostali zamęczeni na śmierć i nie przyjęli oferowanej im wolności. Wiedzieli bowiem, że zmartwychwstaną do wiecznego życia.
Mu diambu di minu kiawu baketo baba vutudila batu bawu bafua, mu mfulukulu. Muaki bankaka bayamusu ayi bamanga baba kula mu diambu di bazaba ti bela fuluka mu mfulukulu yi kitoko.
36 Innych poniżano i biczowano, zakuwano w kajdany i zamykano w więzieniach.
Bankaka basekonono, babeto bikoti, babakanga zisieni ayi bakotoso mu minloko.
37 Byli obrzucani kamieniami, przerzynani piłą, zabijani mieczem. Musieli ukrywać się w norach i jaskiniach, a ich jedynym ubraniem były owcze i kozie skóry. Cierpieli niedostatek i byli prześladowani oraz poniżani przez innych, chociaż cały świat nie był ich godny!
Bankaka balozolo matadi, babasu mu bisi banga bu mbasulungu mabaya; bavondolo mu bisabala, bakituka mindiengidi, bamvuata minkanda mi mamemi ayi mi zikhombo. Bakambu mamo ayi bibioso, babamonisa ziphasi ayi bayamusu.
Nza yisia ba yifuana mu diambu diawu ko. Badiengila mu makanga ayi mu miongo; mu zithadi ayi mu mabulu madi mu ntoto.
39 Wszyscy oni, choć wierzyli, nie doczekali spełnienia obietnic.
Batu boso bobo, ka diambu ko batelomono kimbangi mu diambu di minu kiawu, vayi, kadi mutu kasia tambula ko bina biba vanunu tsila.
40 Bóg zaplanował bowiem coś jeszcze lepszego i nie chciał, aby tylko oni—bez nas—osiągnęli ten cel.
Bila Nzambi wutukubikila mambu ma kitoko, wuzola ti bakituka batu bafuana banga beto.
