Dzieje 9
1 Tymczasem Szaweł był nadal niebezpieczny dla kościoła i w dalszym ciągu pragnął mordować uczniów Jezusa. Zjawił się u najwyższego kapłana
Meanwhile, Saul angrily continued to say, “I will kill those who believe that [Jesus is] the Lord!” He went to the supreme priest [in Jerusalem]
2 i poprosił go o listy do synagog w rejonie Damaszku. Dzięki nim pragnął aresztować i doprowadzić do Jerozolimy tamtejszych zwolenników drogi Jezusa: zarówno mężczyzn, jak i kobiety.
and requested him [to write] letters [introducing him] to [the leaders of] [MTY] the Jewish meeting places in Damascus [city. The letters asked them to authorize Saul] to seize any men or women who followed the way [that Jesus had taught], and to take them as prisoners to Jerusalem [so that the Jewish leaders could judge and punish them].
3 Gdy wyruszył w drogę do Damaszku i zbliżał się już do miasta, nagle oślepił go blask z nieba.
Saul took those letters, and while he [and those with him] traveled toward Damascus, as they were approaching the city, suddenly a [brilliant] light from heaven shone around Saul.
4 Wtedy upadł na ziemię i usłyszał głos: —Szawle, Szawle! Dlaczego Mnie prześladujesz?
[Immediately] he fell down to the ground. Then he heard the voice [of the Lord] say to him, “Saul, Saul, (stop causing me to suffer!/why are you causing me to suffer?) [RHQ]”
5 —Kim jesteś, Panie?—zapytał. —Jestem Jezus, Ten, którego prześladujesz!—odrzekł głos.
Saul asked him, “Lord, who are you?” He replied, “I am Jesus, [and] you [(sg)] are causing me to suffer [by hurting my followers]!
6 —Wstań teraz i idź do miasta. Tam ci powiedzą, co masz dalej robić.
Now instead [of continuing to do that], stand up and go into the city! [Someone there] will tell you [(sg)] what I [want] you to do.”
7 Ludzie towarzyszący Szawłowi oniemieli ze zdumienia. Słyszeli bowiem czyjś głos, ale nikogo nie widzieli.
The men who were traveling with Saul [became so frightened that they] could not say anything. [They just] stood there. They only heard the sound [when the Lord spoke], but they did not see anyone.
8 Szaweł natomiast podniósł się z ziemi, ale chociaż miał otwarte oczy, nic nie widział. Poprowadzono go więc za rękę do Damaszku.
Saul got up from the ground, but when he opened his eyes he could not see anything. So the men [with him] took him by the hand and led him into Damascus.
9 I przez trzy dni był niewidomy. Nic w tym czasie nie jadł ani nie pił.
For the next three days Saul could not see [anything], and he did not eat or drink anything.
10 W Damaszku mieszkał pewien uczeń Jezusa, niejaki Ananiasz. Jemu to właśnie ukazał się w widzeniu Pan i powiedział: —Ananiaszu! —Słucham, Panie—odpowiedział uczeń.
In Damascus there was [a Jew] named Ananias who believed in Jesus. While [Ananias was seeing] a vision, the Lord [Jesus] said to him, “Ananias!” He replied, “Lord, I [am listening].”
11 —Idź na ulicę Prostą, do domu Judy i odszukaj tam Szawła z Tarsu. Właśnie się modli.
The Lord Jesus told him, “Go to Straight Street to the house that belongs to Judas. Ask [someone there if you(sg) can talk to] a man named Saul from Tarsus [city], because, surprisingly, at this moment he is praying [to me].
12 W tym momencie Szaweł w widzeniu zobaczył, jak Ananiasz przychodzi i kładzie na niego ręce, aby mógł odzyskać wzrok.
[Saul has seen] a vision in which a man named Ananias entered [the house where he was staying] and put his hands on him in order that he might see again.”
13 —Panie!—zawołał Ananiasz. —Słyszałem od wielu ludzi, że ten człowiek wyrządził wiele zła Twoim świętym w Jerozolimie.
But Ananias [protested], saying, “But Lord, many people have told me about this man! He has done many evil things to the people in Jerusalem who [believe in] you!
14 Podobno ma zgodę od najwyższych kapłanów, aby i tutaj aresztować wszystkich, którzy Tobie ufają.
And the chief priests have authorized him to come here [to Damascus] in order to seize all of us who believe in you [(sg)] [MTY] [and take us to Jerusalem]!”
15 —Idź, Ananiaszu!—odrzekł Pan. —Właśnie jego wybrałem sobie za narzędzie. On zaniesie wiadomość o Mnie innym narodom i ich władcom, a także Izraelowi.
But the Lord [Jesus] told Ananias, “Go to [Saul! Do what I say], because I have chosen him to serve me in order that he might speak about me [MTY] both to non-Jewish people and [their] kings and to the Israeli people.
16 I pokażę mu, ile będzie musiał wycierpieć z mojego powodu.
I myself will tell him that he must often suffer greatly because of [telling people about] me [MTY].”
17 Ananiasz poszedł więc, udał się do domu, w którym był Szaweł, położył na niego ręce i rzekł: —Szawle, przyjacielu! Jezus, który ukazał ci się w drodze, przysłał mnie do ciebie, abyś odzyskał wzrok i został napełniony Duchem Świętym.
So Ananias went, and [after he found] the house [where Saul was], he entered it. Then, [as soon as he met Saul], he put his hands on him, and he said, “Brother Saul, the Lord Jesus [himself] commanded me to come [to you]. He is the [same] one who appeared to you [(sg)] while you were traveling along the road. [He sent me to you] in order that you might see again and that you might be completely controlled by the Holy Spirit {that the Holy Spirit might completely control you}.”
18 I natychmiast spadły mu z oczu jakby łuski. Odzyskał wzrok, po czym wstał i dał się ochrzcić.
Instantly, things like [fish] scales fell from Saul’s eyes, and he was able to see again. Then he stood up and was baptized {[Ananias] baptized him} [immediately].
19 Następnie zjadł posiłek i odzyskał siły. Przez kilka dni Szaweł pozostał z uczniami w Damaszku.
After Saul ate some food, he felt strong again. Saul stayed with the [other] believers in Damascus for several days.
20 I od razu zaczął głosić w okolicznych synagogach, że Jezus naprawdę jest Synem Boga.
Right away Saul began to preach [to people about Jesus] in the Jewish meeting places [in Damascus. He told them] that Jesus is (the Son of/the man who is also) God.
21 Wszyscy, którzy go słuchali, byli tym wręcz oszołomieni i pytali: —Czy to nie ten sam człowiek, który w Jerozolimie prześladował wyznawców Jezusa? Przecież przybył tu, żeby ich aresztować i doprowadzić do najwyższych kapłanów?
And all the people who heard him [preach] were amazed. [Various ones of] them were saying, “([We(inc) can hardly believe that] this is the [same man] who persecuted the believers in Jerusalem!/Is this really the [same man] who persecuted the believers in Jerusalem?) [RHQ, MTY] And we [(inc)] know that he has [RHQ] come here to seize us and take us to the chief priests [in Jerusalem]!”
22 Ale on przemawiał z coraz większą mocą i wprawiał w zakłopotanie żydowskich mieszkańców Damaszku, dowodząc, że Jezus jest Mesjaszem.
But [God] enabled Saul [to preach to many people even] more convincingly. He was proving [from the Scriptures] that Jesus is the Messiah. So the Jewish leaders in Damascus could not think of anything (to refute [what he said/to prove that what he said was not true]).
23 Po pewnym czasie postanowili go zabić.
Some time later, [after Saul had left Damascus and then returned], the Jewish [leaders] [SYN] [there] plotted to kill him.
24 Szaweł jednak dowiedział się o tym spisku i usłyszał, że dniem i nocą pilnują bram miasta.
[During each] day and night those Jews were continually watching [the people passing through] the city gates, in order that [when they saw Saul] they might kill him. However, someone told Saul what they planned to do.
25 Wtedy uczniowie pomogli mu przedostać się nocą przez mur otaczający miasto, spuszczając go na dół w koszu.
So some of those whom he had helped [to believe in Jesus] took him [one] night [to the high stone wall that surrounded the city]. They [used ropes to] lower him in a [large] basket through an opening in the wall. [So he escaped from Damascus].
26 Po przybyciu do Jerozolimy, Szaweł próbował nawiązać kontakt z uczniami Jezusa. Wszyscy jednak się go bali i nie wierzyli, że został Jego uczniem.
When Saul arrived in Jerusalem, he began trying to associate with other believers. However, [almost] all of them continued to be afraid of him, because they did not believe that he had become a believer.
27 Dopiero Barnaba zaprowadził go do apostołów. Opowiedział im o tym, jak w drodze do Damaszku Szaweł ujrzał Jezusa, o tym, co Pan mu powiedział, i jak w Damaszku Szaweł otwarcie przemawiał w Jego imieniu.
But Barnabas took him and brought him to the apostles. He explained to the apostles how, [while Saul was traveling] along the road [to Damascus], he had seen the Lord [Jesus] and how the Lord had spoken to him [there. He] also told them how Saul had preached boldly about Jesus [MTY] [to people] in Damascus. [The apostles believed Barnabas and told the other believers about that].
28 Dzięki Barnabie mógł przebywać z nimi w Jerozolimie.
So Saul began to associate with the apostles [and other believers] throughout Jerusalem, and he spoke boldly [to people] about [MTY] the Lord [Jesus].
29 Szaweł prowadził tam ostre dyskusje z Żydami mówiącymi po grecku, którzy w końcu postanowili go zabić.
Saul was [also] speaking [about Jesus] with Jews who spoke Greek, and he was debating with them. But they were continually trying [to think] ([of a way] to kill him/of [how they could] kill him).
30 Gdy wierzący dowiedzieli się o tym, odprowadzili go do Cezarei, a stamtąd wysłali do Tarsu, skąd pochodził.
When the [other] believers heard that [those Jews were planning to kill him, some of] the believers took Saul down to Caesarea [city. There] they arranged for him to go [by ship] to Tarsus, [his hometown].
31 Wtedy w całej Judei, Galilei i Samarii nastał okres pokoju dla wierzących. Kościół zaś umacniał się i rozrastał, a uczniowie Jezusa, wzmacniani przez Ducha Świętego, swoim życiem oddawali chwałę Panu.
So the groups of believers throughout [the entire regions of] Judea, Galilee, and Samaria lived peacefully [because no one was persecuting them any more]. The Holy Spirit was strengthening them [spiritually] and encouraging them. They were continuing to revere/honor the Lord [Jesus, and the Holy Spirit] was enabling many other people [to become believers].
32 Tymczasem Piotr, odwiedzając wierzących w różnych miejscach, zawitał także do świętych w Liddzie.
While Peter was traveling throughout those [regions, once] he went to [the coastal plain to visit] the believers [who lived] in Lydda [town].
33 Spotkał tam niejakiego Eneasza, który z powodu paraliżu od ośmiu lat nie wstawał z łóżka.
There he met a man whose name was Aeneas. Aeneas had not been able to get up from [his] bed for eight years, because he was paralyzed.
34 —Eneaszu!—rzekł do niego. —Jezus Chrystus cię uzdrawia! Wstań i sam zaściel swoje łóżko. A ten natychmiast wstał.
Peter said to him, “Aeneas, Jesus Christ heals you [(sg) right now]! Get up and roll up your mat!” Right away Aeneas stood up.
35 Gdy wszyscy mieszkańcy Liddy i Saronu zobaczyli uzdrowionego Eneasza, nawrócili się do Pana.
Most of the people who lived in Lydda and on Sharon [Plain] saw Aeneas [after the Lord had healed him], so they believed in the Lord [Jesus].
36 W Jaffie zaś mieszkała pewna uczennica Jezusa imieniem Tabita (to znaczy: „gazela”). Czyniła wiele dobra, szczególnie troszcząc się o biednych.
In Joppa [town] there was a believer whose name was Tabitha. [Her name] in the [Greek] language was Dorcas. [Both of these names mean gazelle/deer/antelope]. That woman was continually doing good deeds [for others. Specifically], she was helping poor people [by giving them things that they needed].
37 Akurat w tym czasie zachorowała i umarła. Jej ciało przygotowano więc do pogrzebu i ułożono w pokoju na piętrze.
During the time [that Peter was in Lydda], she became sick and died. [Some women there] washed her body [according to the Jewish custom so that the people could bury it]. Then they [covered her body with cloth and] placed it in an upstairs room [in her house].
38 Ponieważ Lidda leży blisko Jaffy, tamtejsi uczniowie dowiedzieli się, że jest tam Piotr, i wysłali do niego dwóch ludzi z prośbą: „Przybądź do nas jak najszybciej”.
Lydda was near Joppa, so when the believers heard that Peter was [still] in Lydda, they sent two men to [go] to Peter. [When they arrived where Peter was], they repeatedly urged/begged him, “Please come immediately with us [to Joppa]!”
39 Razem z posłańcami przyszedł więc do Jaffy. Gdy był już na miejscu, zaprowadzono go na piętro, gdzie obstąpiły go płaczące wdowy, pokazujące tuniki i płaszcze, które za życia wykonała dla nich Tabita.
So [right away] Peter got ready and went with them. When they arrived [at the house in Joppa], the two men took Peter to the upstairs room [where Dorcas’ body was lying]. All the widows [there] around Peter. They were crying and showing him the cloaks and [other] garments that Dorcas had made for people while she was still alive.
40 Wtedy Piotr polecił wszystkim opuścić pokój, a sam padł na kolana i modlił się. Potem odwrócił się w stronę ciała i powiedział: „Tabito, wstań!”. A ona otworzyła oczy! Gdy zobaczyła Piotra, usiadła.
But Peter sent them all out of the room. Then he got down on his knees and prayed. Then, turning toward Tabitha’s body, he said, “Tabitha, stand up!” [Immediately] she opened her eyes and, when she saw Peter, she sat up.
41 Wtedy podał jej rękę i pomógł wstać, po czym zawołał wdowy oraz innych świętych i pokazał im, że żyje.
He grasped one of her hands and helped her to stand up. After he had summoned the believers and [especially] the widows [among them to come back in], he showed them that Tabitha was alive [again].
42 Wieść o tym rozeszła się po całym mieście i wielu ludzi uwierzyło w Pana.
[Soon] people everywhere in Joppa knew about that miracle, and as a result many people believed in the Lord [Jesus].
43 Po tym wydarzeniu Piotr jeszcze długo przebywał w Jaffie, mieszkając u pewnego miejscowego garbarza—Szymona.
Peter stayed in Joppa many days with a man named Simon who made leather [from animal skins].
