Dzieje 21
1 Po rozstaniu ze starszymi, popłynęliśmy do Kos. Następnego dnia ruszyliśmy w kierunku Rodos, a stamtąd do Patary.
Ninia da ilima dinanuwane asigibio sia: nanu, yolesili asi. Foga ahoasu dusagai ganodini asili, hano degele, ninia Gose ogaga doaga: i. Golale, eso enoga Loudisi ogaga doaga: i. Yolesili asili ninia Ba: dala moilai bai bagadega doaga: i.
2 Tam natrafiliśmy na statek płynący do Fenicji i wsiedliśmy na niego.
Ba: dala moilaiga, ninia foga ahoasu dusagai Finisia sogega masunusa: dialebe ba: i. Amoga fila heda: le, ninia Ba: dala yolesili asi.
3 Minęliśmy Cypr, zostawiając go po lewej burcie, i popłynęliśmy do Syrii. Zawinęliśmy do portu w Tyrze, gdzie rozładowano statek.
Ahoanu, ninia Saibalase oga ba: i. Be amoga mae doaga: le, ga (south) bu asili, Silia sogega asi. Daia moilai bai bagadega amoga aligila sa: ili, ilia da liligi ligisisu dusagai ganodini liligi sali, amo fadegai.
4 Odszukaliśmy tam miejscowych wierzących i postanowiliśmy zatrzymać się u nich przez tydzień. Z natchnienia Ducha Świętego mówili oni Pawłowi o niebezpieczeństwie podróży do Jerozolimy.
Daia moilai bai bagadega, ninia Yesu Ea fa: no bobogesu dunu mogili ba: i. Ninia da ilima hi afadafa sigi esalu. Gode Ea A: silibu da ilima Bolo da se nabimu oleleiba: le, ilia gasawane Bolo da Yelusaleme moilai bai bagade amoga mae masa: ne sia: i.
5 Po tygodniu wyruszyliśmy z miasta i udaliśmy się do portu, a wszyscy wierzący—mężczyźni wraz z żonami i dziećmi—odprowadzili nas. Nad brzegiem morza uklękliśmy i wspólnie modliliśmy się.
Amalalu, ninia ilima sigi ouesalu, dagole, yolesili asi. Ilia huluane, ilia uda amola mano, da sigi asili, moilai gadili asili, hano bagade bega: doaga: le, ninia gilisili muguni bugili, Godema sia: ne gadoi.
6 Po pożegnaniu wsiedliśmy na statek, oni zaś powrócili do domów.
Amalalu, asigibio sia: nanu, ninia dusagai amoga fila heda: i. Be ilia da moilaiga buhagi.
7 Kontynuując podróż, odpłynęliśmy z Tyru i dobiliśmy do Ptolemaidy. Odwiedziliśmy tamtejszych wierzących i zostaliśmy u nich jeden dzień,
Ninia Daia moilai yolesili asili, Dolema: iese moilaiga doaga: le, Yesu Ea fa: no bobogesu fi dunu gousa: le, eso afadafa ili amola sigi esalu.
8 nazajutrz zaś odpłynęliśmy do Cezarei. Zatrzymaliśmy się tam w domu Filipa, który był jednym z siedmiu pomocników, wybranych przez apostołów, i zajmował się głoszeniem dobrej nowiny.
Golale hahabe, fisili asili, ninia Sesalia moilaiga doaga: i. Ninia Filibe ea diasuga golai. Filibe da ifa: gelisidi dunu. (Yesuma fa: no bobogemusa: hiougisu dunu). Asunasi Dunu ilia da musa: Yelusaleme moilai bai bagadega, e amola dunu gafeyale eno, fidisu hawa: hamomusa: ilegei.
9 Filip miał cztery niezamężne córki, które były prorokiniami.
Filibe da uda mano biyaduyale galu. Ili da a: fini dunuga hame lai. Ilia Gode Ea Sia: gasa bagadewane olelesu.
10 Podczas naszego dłuższego pobytu w Cezarei przybył tam również z Judei niejaki Agabos, prorok.
Ninia da amogawi eso bagahame ouesalu, balofede dunu ea dio amo A: gabase da Yudia soge fisili, ninima doaga: i.
11 Gdy nas odwiedził, wziął pas Pawła, związał nim swoje ręce oraz nogi i rzekł: —Tak mówi Duch Święty: „Człowiek, do którego należy ten pas, zostanie związany w Jerozolimie przez żydowskich przywódców i wydany w ręce pogan”.
E da ninima doaga: le, Bolo ea beleda lale, A:gabase hi da hina: emo amola lobo amoga la: gili, amane sia: i, “Yu dunu Yelusaleme moilai bai bagadega esala, ilia amo beleda gagui dunu agoane la: gili, Dienadaile dunu ilima imunu!”
12 Gdy to usłyszeliśmy—my i miejscowi wierzący—błagaliśmy Pawła, aby nie szedł do Jerozolimy.
Amo sia: nababeba: le, ninia amola eno dunu goega: i esalu, da Boloma e da Yelusaleme moilai bai bagade amoga mae masa: ne ha: giwane sia: i.
13 —Po co płaczecie i ranicie mi serce?—odrzekł Paweł. —Przecież dla Jezusa, mojego Pana, gotów jestem nie tylko na więzienie w Jerozolimie, ale i na śmierć!
Be e da bu adole i, “Dilia da abuliba: le na bagadewane se nabima: ne disala: ? Na da Yelusaleme moilai bai bagadega enoga la: gimu amola Hina Yesu Gelesu Ea hou fidima: ne enoga bogoma: ne medole legemu, amo hamomu na da momagele esala!”
14 Nie mogąc go przekonać, ustąpiliśmy, mówiąc: —Niech się dzieje wola Pana!
Ninia da ea masa: ne logo hedofamu hamedei ba: i. Amaiba: le, ninia sia: yolesili, amane sia: i, “Defea! Gode Ea hanai liligi fawane hamomu da defea.”
15 Wkrótce potem spakowaliśmy się i wyruszyliśmy do Jerozolimy.
Amo moilaiga ouesalu, ninia liligi momagele, yolesili, Yelusaleme moilai bai bagade amoga doaga: musa: asi.
16 W drodze towarzyszyło nam kilku uczniów z Cezarei. Po przybyciu na miejsce, zatrzymaliśmy się u pewnego Cypryjczyka, Mnazona, jednego z pierwszych uczniów Jezusa.
Sesalia soge Yesu Ea Hou ado ba: su dunu da nini sigi asili, Saibalase soge dunu ea dio amo Na: isone (e da hemonega Gode Ea hou lalegagui) amo ea diasuga oule asi.
17 Wierzący w Jerozolimie serdecznie nas przywitali.
Ninia Yelusaleme moilai bai bagade amoga doaga: beba: le, Yesu Ea fa: no bobogesu fi dunu da nini hahawane yosia: i.
18 Następnego dnia udaliśmy się z Pawłem na spotkanie z Jakubem, na które przyszli również wszyscy starsi kościoła w Jerozolimie.
Golale hahabe, Bolo amola nini da Ya: mese gousa: musa: asi. Sese asigilai dunu huluane gilisibi ba: i.
19 Po przywitaniu, Paweł szczegółowo opowiedział im o tym, czego Bóg, poprzez jego pracę, dokonał wśród pogan.
Bolo da ilima asigi sia: sa: i. Amalalu, ea hawa: hamobeba: le, Gode da Dienadaile dunu ilia fifi asi gala amo ganodini hawa: hamosu, amo sia: ne iasu ilima olelei.
20 Słysząc to, oddali chwałę Bogu. Potem powiedzieli mu jednak: —Posłuchaj, drogi przyjacielu! Wiele tysięcy tutejszych Żydów uwierzyło Jezusowi, a wszyscy oni nadal skrupulatnie przestrzegają Prawa Mojżesza.
Amo sia: nababeba: le, ilia Godema nodoi. Amalalu, ilia Boloma amane sia: i, “Ninia fi dunu, Bolo! Yu dunu bagohamedafa da Yesu Gelesu Ea hou lalegagui dagoi, amo di da ba: sa. Ilia da Mousese ea Sema amoma bagadewane asigisa.
21 Słyszeli jednak, że ty wzywasz Żydów mieszkających wśród pogan do odrzucenia Prawa—do rezygnacji z dokonywania obrzędu obrzezania i nieprzestrzegania naszych zwyczajów.
Eno dunu da guiguda: Yu fi dunu ilima olelei amane, `Bolo da Yu fi dunu Dienadaile soge ganodini esala, ilima ilia Mousese ea Sema yolesili, ilia mano gadofo mae damuni, Yu dunu ilia hou huluane yolesima: ne olelesa,’ ilia da olelei.
22 Jak więc powinniśmy teraz postąpić? Na pewno przecież dowiedzą się o twoim przybyciu.
Di da guiguda: doaga: i dagoi ilia da nabimu. Ninia da adi hamoma: bela: ?
23 Posłuchaj naszej rady: Jest wśród nas czterech mężczyzn, którzy złożyli Bogu specjalną obietnicę.
Agoane hamomu da defea. Guiguda: da dunu biyaduyale esala. Ilia gasa bagadewane Godema ilegele sia: su hamoi dagoi.
24 Dołącz do nich, przejdźcie razem obrzęd oczyszczenia i zapłać za ostrzyżenie was wszystkich. Wtedy wszyscy będą wiedzieć, że pogłoski na twój temat są fałszywe i że razem z innymi Żydami przestrzegasz Prawa Mojżesza.
Dia ili sigi asili, di amola ili gilisili Gode da dili da hadigi hamoi ba: ma: ne, dodofesu sema hou hamoma. Amo hamoma: ne, ilia dabe imunu dia ima. Amalalu, ilia dialuma waga: mu ilia defele ba: mu. Agoane hamosea, dunu huluane da di da Mousese ea Sema wadela: sa, amo sia: da ogogosa ilia ba: mu. Amola di da Mousese ea Sema mae giadofale hahawane hamosa, ilia ba: mu.
25 Jeśli zaś chodzi o wierzących pogan, to już załatwiliśmy tę sprawę. Napisaliśmy im, aby powstrzymali się od spożywania pokarmów ofiarowanych bożkom, mięsa uduszonych zwierząt i krwi oraz aby unikali rozwiązłości seksualnej.
Be Dienadaile dunu amo da Gode Ea hou lalegagui, ninia da ilima meloa amane dedei, ‘Nini fofada: nanu dilima agoane sia: musa: dawa: i. Ha: i manu ogogosu ‘gode’ loboga hamoi liligi ilima imunusa: lai, amo mae moma. Maga: me mae moma, amola ohe fi amo ganodini maga: me bagade diala amo mae moma. Wadela: i uda lasu agoaiwane hou mae hamoma!’”
26 Paweł posłuchał ich i następnego dnia, razem z tymi czterema mężczyznami, poddał się obrzędowi oczyszczenia i udał się do świątyni, aby zgłosić termin zakończenia dni oczyszczenia i złożenia ofiary.
Amaiba: le, Bolo da amo dunu biyaduyale gala oule asili, Gode noga: iwane ba: ma: ne dodofesu hou gilisili hamoi. Amalalu, e da Debolo Diasu amo ganodini golili sa: ili, gobele salasu dunu ilima eso fesuale aligili, amo dunu ilia dodofesu hou hamoi amo da afae afae da gobele salasu imunu, amo e da olelei.
27 Gdy siedmiodniowy czas oczyszczenia dobiegał końca, kilku Żydów z prowincji Azja ujrzało Pawła w świątyni. Podburzyli oni tłum i rzucili się na niego krzycząc:
Be amo eso fesuale gala da gadenei dagoloba, eno A: isia sogega esalu Yu dunu, ilia Bolo Debolo Diasu ganodini esalebe ba: i. Ilia dunu huluane gilisi amo ougima: ne wili gala: le, Bolo gagulaligi.
28 —Izraelici! Pomóżcie nam! Ten człowiek wszędzie i wszystkich nastawia przeciwko naszemu narodowi, Prawu i świątyni. Na domiar złego wprowadził tu pogan, bezczeszcząc to święte miejsce!
Ilia ha: giwane halasu, “Isala: ili dunu! Dilia! Fidima! Amo dunu e da soge huluane lala. E da dunu huluane ilima Isala: ili dunu fi da wadela: i amola Mousese ea Sema, gui Debolo Diasu amola da wadela: i sia: sa. Amola wali e da ninia hadigi Debolo Diasu wadela: musa: , e da Dienadaile dunu amo ganodini oule misi dagoi!”
29 Wcześniej bowiem widzieli w mieście Pawła z Trofimem z Efezu i sądzili, że wprowadził go do świątyni.
(Dalofimase, Efesase dunu, amo amola Bolo, da Yelusaleme moilai bai bagade amo ganodini gilisili lelebe ilia ba: i dagoiba: le, amola ilia giadofale Bolo da amo dunu Debolo Diasu ganodini oule asi dawa: beba: le, amane sia: i.)
30 Całe miasto było poruszone i powstało wielkie zamieszanie. Wywleczono Pawła ze świątyni i zatrzaśnięto za nim bramy.
Amo halabe nababeba: le, dunu huluane Yelusaleme moilai bai bagade ganodini da fofogadigili, gegemusa: dawa: i galu. Dunu huluane da hehenane, gilisili, Bolo gagulaligili, Debolo Diasu amo gadili hiougili, Debolo Diasu logo ga: su da hedolowane ga: sibi ba: i.
31 A gdy już mieli go zabić, wiadomość o rozruchach w całej Jerozolimie dotarła do dowódcy rzymskiego oddziału.
Dunu huluane gilisi da Bolo medole legemusa: fananu, eno dunu da Louma dadi gagui ouligisu dunu ilima Yelusaleme dunu huluane da gilisili wili gala: beiya adole iasu.
32 Zebrał więc szybko podległych sobie dowódców oraz żołnierzy i wszyscy razem wbiegli w tłum. Na widok wojska przestano bić Pawła.
Mae aligili, amo ouligisu da dadi gagui ouligisu dunu eno ili amola dadi gagui dunu mogili oule asili, dunu gilisisu amoga doaga: i. Yu dunu da ouligisu dunu amola dadi gagui dunu ba: beba: le, Boloma fananu yolei.
33 Wtedy dowódca podszedł, aresztował Pawła i kazał go zakuć w podwójne kajdany. Dopytywał też, kim jest i co uczynił.
Dadi gagui ouligisu da Boloma doaga: le, sa: ine aduna amoga la: gima: ne sia: i. Amalalu, e amane adole ba: i, “Amo dunu da nowala: ? E da adi hou hamobela: ?”
34 Ale ludzie w tłumie wykrzykiwali różne rzeczy. Nie mogąc się w tym zgiełku niczego dowiedzieć, rozkazał zabrać Pawła do koszar.
Dunu gilisisu amo ganodini, dunu eno da sia: afae olelei. Eno da sia: eno olelei. Ilia udigili mae dawa: iwane, sia: bagade dalebeba: le, dadi gagui ouligisu da amo gegesu ea bai dawa: mu hamedeiwane ba: i. Amaiba: le, e da dadi gagui dunu ilia da Bolo gagili sali diasuga oule masa: ne sia: i.
35 Gdy dotarli do schodów, tłum tak bardzo napierał, że żołnierze musieli Pawła nieść.
Gagili sali diasu fa: gua doaga: loba, dunu gilisi da nimi bagadedafa hamobeba: le, dadi gagui dunu ilia Bolo gaguia gadole gisa asi.
36 Ludzie zaś wciąż podążali za nimi, wołając: —Precz z nim!
Dunu huluane nimi bagade fili, Bolo medoma: ne doagala: musa: dawa: beba: le ema fa: no bobogei. “Medoma! Medoma!” ilia bagadewane halasu.
37 Tuż przed wejściem do koszar, Paweł rzekł do dowódcy: —Czy mógłbym coś im powiedzieć? —To ty mówisz po grecku?
Dadi gagui dunu da Bolo gagili sali diasu amo ganodini oule masusa: dawa: lalebeba: le, Bolo da dadi gagui ouligisu dunuma amane sia: i., “Na dima sia: mu da defeala: ?” Hina dunu da bu adole i, “Di da Galigi sia: dawa: na ba: sa.
38 Nie jesteś więc tym Egipcjaninem, który jakiś czas temu wywołał powstanie, a potem wraz z czterema tysiącami buntowników wycofał się na pustynię?
Amaiba: le, amo Idibidi dunu e da musa: gegei amola 4,000 nimi bagade dunu, dunu hame esalebe sogega bisili asi, di da amo dunula: ?”
39 —Ja jestem Żydem z Tarsu, znanego miasta w Cylicji. Proszę, pozwól mi przemówić do tych ludzi.
Bolo da bu adole i, “Na da Yu fi dunu. Na da mimogo moilai bai bagade amo Dasase, Silisia soge ganodini amoga lalelegei. Na da dunu gilisi ilima sia: mu da defeala: ?”
40 Wtedy dowódca wyraził zgodę. Paweł stanął więc na schodach i dał ręką znak, że będzie mówił. Gdy zaległa cisza, zwrócił się do nich po hebrajsku:
Dadi gagui ouligisu da ‘defea’ ea sia: beba: le, Bolo da fa: gu da: iya lelu. Dunu huluane ouiya: ma: ne, Bolo da ea loboga wei. Ouiya: iba: le, Bolo da Hibulu sia: ga ilima sia: i, amane,
