Dzieje 19
1 Podczas gdy Apollos przebywał w Koryncie, Paweł podróżował przez okoliczne wzgórza i przybył do Efezu, gdzie natknął się na grupę wierzących.
Aphiloosi Qoronttoosan de7ishin, Phawuloosi qommo baggara aadhdhidi Efesoona bis. Yan issi issi ammaniyaa asata demmis.
2 —Czy otrzymaliście Ducha Świętego, gdy uwierzyliście?—zapytał ich. —Nawet nie słyszeliśmy o Duchu Świętym!—odpowiedzieli mu.
Enttako, “Hintte ammanida wode Geeshsha Ayyaana ekkideti?” yaagidi oychchis. Entti, “Akkay, ekkibookko; hari attoshin, Geeshsha Ayyaani de7iyabaakka si7ibookko” yaagidosona.
3 —To jaki chrzest przyjęliście? —Chrzest Jana Chrzciciela—powiedzieli.
Phawuloosi enttako, “Yaatin, aybin xammaqettidetii?” yaagis. Entti, “Nuuni Yohaannisa xinqqatiyan xammaqettida” yaagidi zaaridosona.
4 —Jan zanurzał ludzi w wodzie na znak opamiętania, wzywając ich, aby uwierzyli w Tego, który przyjdzie po nim, czyli w Jezusa—wyjaśnił Paweł.
Phawuloosi, “Yohaannisi baappe guyera yaa Yesuus Kiristtoosan asay ammanana mela asaas odishe, nagaraappe simo bessiya xinqatiyan xammaqis” yaagis.
5 Gdy tylko o tym usłyszeli, zaraz dali się zanurzyć w imię Jezusa.
Entti hessa si7ida wode Godaa Yesuus Kiristtoosa tamaare gidanaw xammaqettidosona.
6 Paweł położył na nich ręce, a wtedy zstąpił na nich Duch Święty i zaczęli mówić obcymi językami i prorokować.
Phawuloosi ba kushiya entta bolla wothida wode Geeshsha Ayyaanay entta bolla wodhdhin, dumma dumma doonan odettidosona; qassi tinbbite odidosona.
7 A grupa ta liczyła około dwunastu mężczyzn.
He bessan tammanne nam77a gidiya asati de7oosona.
8 Następnie Paweł poszedł do synagogi i przez trzy miesiące śmiało nauczał w niej o królestwie Bożym.
Phawuloosi Ayhude Woosa Keetha gelidi, Xoossaa kawotethaabaa yayyonna palamishenne loythi qonccisishe enttara heedzu ageena gakkanaw gam77is.
9 Ale niektórzy stawiali opór. Zamiast się opamiętać, publicznie wyśmiewali drogę Pana. Paweł odszedł więc od nich, zabierając ze sobą wierzących. Odtąd codziennie przemawiał w szkole Tyrannosa.
Shin enttafe issoti issoti dhube gididi daro asaa sinthan Godaa ogiya cayidi ammanonna ixxidosona. Phawuloosi ammaneyssata enttafe shaakki ekkidi Xiraanosa giya tamaare keethan ubba gallas entta tamaarssis.
10 Trwało to dwa lata, aż wszyscy mieszkańcy prowincji Azja, zarówno Żydzi, jak i poganie, usłyszeli słowo Pana.
Phawuloosi nam77u laythi gakkanaw qaala odis. Hessa gisho, Iisiyan de7iya asay ubbay, Ayhudetikka Ayhude gidonnayssatikka Godaa qaala si7idosona.
11 A Bóg dokonywał przez Pawła niezwykłych cudów.
Xoossay Phawuloosa kushen wolqqaama malaatata oothis.
12 Nawet chusty i części jego odzieży kładzione na chorych powodowały uzdrowienie lub uwolnienie od demonów.
Hessa gisho, asay iya bollaa bochchida maarabiya woykko ma7uwa hargganchchotas efoosona. Enttika paxoosona; tuna ayyaanatikka enttafe keyoosona.
13 Tymczasem jacyś wędrowni żydowscy egzorcyści próbowali uwalniać ludzi od demonów, powołując się na imię Jezusa. Mówili: —Rozkazuję ci, demonie, przez Jezusa, którego głosi Paweł!
Tuna ayyaanata kessishe yuuyiya Ayhudetappe issoti issoti, “Phawuloosi qaala odida Yesuusa sunthan keyite gidi hinttena kiittoos” yaagidi, tuna ayyaanati oykkida asata bolla Godaa Yesuusa sunthaa xeegidosona
14 Robiło to siedmiu synów Skewasa, żydowskiego najwyższego kapłana.
Kahine halaqaa Asqeewe giya issi Ayhude addiyaas hessa oothiya laappun nayti de7oosona.
15 Jednak demon tak im odpowiedział: —Znam Jezusa i znam Pawła, a wy, kim jesteście?
Shin tuna ayyaanay enttako, “Taani Yesuusakka Phawuloosakka erays, shin hintte oonantee?” yaagis.
16 I człowiek opanowany przez demona rzucił się na nich. Pobił ich tak dotkliwie, że nadzy i poranieni uciekli z domu, w którym to miało miejsce.
Tuna ayyaanay oykkida addey entta bolla guppi wodhdhidi, entta madunxisidi, he keethafe kallo baqatana gakkanaw wolqqaamis.
17 Wieść o tym szybko rozeszła się wśród wszystkich Żydów i pogan, żyjących w Efezie. Ogarnął ich lęk i z szacunkiem odnosili się do imienia Jezusa.
Efesoonan de7iya Ayhudetinne Ayhude gidonnayssati ubbay hessa si7idi daro yayyidosona. Godaa Yesuusa sunthay daro bonchchettis.
18 Wielu zaś nowych wierzących wyznawało publicznie swoje złe czyny.
Ammaneyssatappe daroti bantta oothida iita oosuwa paaxishenne qonccen odishe yoosona.
19 Spora grupa tych, którzy uprawiali czarną magię, przyniosła swoje tajemne księgi i publicznie je spaliła, mimo że miały one znaczną wartość. Oszacowano, że na ich zakup trzeba było przeznaczyć wynagrodzenie za wiele miesięcy ciężkiej pracy.
Biteyssatappe daroti bantta maxaafata shiishidi asa ubbaa sinthan xuuggidosona. He maxaafata gatiya qooday ishatamu mukulu bira santime gidis.
20 Przykład ten pokazuje jak bardzo rozszerzał się wpływ słowa Bożego i jak potężne było jego oddziaływanie na ludzi.
Hessada hanidi Xoossaa qaalay diccishenne aakkishe bis.
21 Po tych wydarzeniach Paweł postanowił, że odwiedzi Macedonię i Achaję, a następnie uda się do Jerozolimy. Dodał też: —Potem, gdy już tam tym przybędę, muszę jeszcze odwiedzić Rzym.
Hessi polettidaappe guye Phawuloosi, “Taani Yerusalaame ba simmada Roomekka baanaw bessees” yaagidi Maqedooniyaranne Akkayara aadhdhidi Yerusalaame baanaw qofa qachchis.
22 Następnie wysłał swoich pomocników—Tymoteusza i Erasta—do Macedonii, sam zaś przez pewien czas pozostał jeszcze w prowincji Azja.
Qassi bana maaddeyssatappe nam77ata Ximotiyoosanne Erasxoosa Maqedooniya kiittidi, baw Iisiyan guutha wode gam77is.
23 Właśnie w tym czasie powstały w Efezie ogromne zamieszki spowodowane „drogą Pana”.
He wode Godaa ogiya gisho Efesoonan wolqqaama kachchi keyis.
24 Niejaki Demetriusz zatrudniał wielu rzemieślników przy wyrobie srebrnych miniaturek świątyni bogini Artemidy.
Issi biraa oothiya Dimexiroosa giya uray Arxemiisi eeqa keethaa misiliya birappe oothidi daro wodhe demmees.
25 Zwołał więc pracowników oraz innych rzemieślników tej branży i powiedział: —Słuchajcie! Nasz fach przynosi nam duże zyski.
Hessa gisho, hessa mela ooso ootheyssata issife shiishidi, “Asaw, nu duretethay ha oosuwan gideyssa hintte ereeta.
26 Sami jednak widzieliście i słyszeliście, że nie tylko w Efezie, ale i w całej naszej prowincji niejaki Paweł przewraca ludziom w głowach. Twierdzi bowiem, że bogowie nie mogą być dziełem ludzkich rąk.
Hayssi Phawuloosi, ‘Asa kushen oosettidayssati xoossata gidokkona’ yaagidi, Efesoonaninne guutha biittatappe attin kumetha Iisiya ubban de7iya daro asaa odi ammanthidayssanne balethidayssa hintte be7idetanne si7ideta.
27 Jego działalność zagraża naszym interesom. Co więcej, może doprowadzić do tego, że świątynia wielkiej bogini Artemidy zostanie zlekceważona, a sama Artemida zostanie pozbawiona czci, jaką oddaje jej prowincja Azja i cały świat.
Meto gididay, nu oosoy kadhetteyssa xalaala gidonnashin, Iisiyaninne biitta ubban de7iya asi goynniya gita xoossee Arxemiisi keethay bonchchettonna atteyssanne I gitatethayka kunddanayssa” yaagis.
28 Słysząc to, zebrani wpadli w gniew i zaczęli wołać: —Wielka Artemida Efeska!
Asay hessa si7ida wode shenen xuugettidi, “Efesoona Arxemiisa gita” yaagidi waassidosona.
29 Wkrótce rozruchy ogarnęły całe miasto. Tłum porwał Gajusa i Arystarcha, dwóch towarzyszy podróży Pawła, i zaciągnął ich do teatru, było to bowiem główne miejsce spotkań mieszkańców miasta.
He waasoy katama ubbaa gakkis. Phawuloosara hamuttiya Maqedooniya asata, Gaayoosanne Arsxirokoosa oykkidi goochchishe kaassa bessaa woxxidosona.
30 Chciał tam pójść i Paweł, ale wierzący nie pozwolili mu.
Phawuloosikka asay shiiqidasuwa gelanaw koyis, shin ammaneysati iya diggidosona.
31 Również zaprzyjaźnieni z nim przedstawiciele władz prowincji prosili go przez posłańców, aby nie ryzykował życia i by pozostał w domu.
Iisiya biittaa halaqatappe Phawuloosa lagge gidida issoti issoti Phawuloosakko kiittidi, “Kaassa bessaa qonccen keyada benttofa” gidi iya woossidosona.
32 A każdy z zebranych krzyczał coś innego. Panowało ogromne zamieszanie, a większość ludzi w ogóle nawet nie wiedziała, po co się zebrano.
Shiiqida asaas hananabay dhays; dariya bagga asay hari attoshin ays shiiqidaakko eronna gisho, issoy issibaas waassiya wode hankkoy harabaas waassees.
33 Kilku Żydów wyciągnęło z tłumu Aleksandra i wypchnęło go naprzód. On dał znak ręką, prosząc o ciszę i możliwość obrony.
Ayhudeti Iskkinddire giya addiya aathi bessin, issi issi asay I gaanabaa odidi iya sinthe aathidosona. I asay si7i gaana mela ba kushiyan malli bessidi, asaas mootettanaw eqqis.
34 Gdy jednak ludzie zobaczyli, że jest Żydem, wszyscy zaczęli krzyczeć: —Wielka Artemida Efeska!—i trwało to prawie dwie godziny.
Shin Iskkinddirey Ayhude asi gididayssa asay erida wode nam77u saate gidanayssa mela ubbay issi qaalan, “Efesoona Arxemiisa gita” yaagidi waassidosona.
35 Wreszcie sekretarzowi rady miasta udało się uciszyć tłum. —Obywatele Efezu!—zaczął. —Czy istnieje jeszcze ktoś, kto nie wiedziałby, że Efez stoi na straży świątyni wielkiej Artemidy, której posąg zesłał nam z nieba sam Zeus?
Wurssethan Katamaa xaafey asaa si7i oothidi, “Efesoona asaw! Efesoona katamay gita Arxemiisi eeqa keethaanne saloppe wodhdhida, I shuchcha misiliya naageyssa gideyssa eronna asi baawa.
36 Skoro jest to oczywiste, zachowajmy spokój i nie czyńmy niczego pochopnie.
Hayssa kashi giya asi baynna gisho hintte si7i gaanawunne dirggidi aykko oothonna agganaw bessees.
37 Ludzie, których tu przywlekliście, ani nie ukradli niczego w świątyni Artemidy, ani nie obrazili bogini.
Hintte ha asata, eeqa keetha miishe kaysotiboonnayssatanne nu Xoossata cayboonayssata ehideta.
38 A jeśli Demetriusz i inni rzemieślnicy mają przeciw nim jakieś zarzuty, niech zgłoszą się do sądu i wniosą stosowne oskarżenie.
Hessa gisho, Dimexiroosinne iyara de7iya oosanchchoti asaa mootanaw koykko, pirdda keethay dooya de7ees; daynnatikka de7oosona; entti mootanaw dandda7osona.
39 Jeśli zaś są jakieś inne skargi, rada miasta rozpatrzy je na najbliższym posiedzeniu.
Shin hintte hara oda koykko, Shanggo shiiqon oday be7etto.
40 Z powodu dzisiejszych wydarzeń grozi nam jednak oskarżenie o wszczynanie rozruchów. Jak bowiem wyjaśnimy powód naszego dzisiejszego zbiegowiska?
Hessa gidonna ixxiko hachchi hanidabaas Roome kawotethay nuna oychchana. Ha buqethaas gaasoy baynna gisho, nuuni gaaso odanaw dandda7okko”
41 I tymi słowami rozwiązał zgromadzenie.
yaagidi shiiquwa laallis.
