I Koryntian 15
1 Przyjaciele, chciałbym wam teraz przypomnieć dobrą nowinę, którą przekazałem wam, którą przyjęliście, której jesteście wierni,
Now I declare to you, brothers, the Good News which I preached to you, which also you received, in which you also stand,
2 i która daje wam zbawienie—o ile trzymacie się tego, co wam głosiłem. Chyba że uwierzyliście na próżno…
by which also you are saved, if you hold firmly the word which I preached to you—unless you believed in vain.
3 Na samym początku przekazałem wam to, co sam przyjąłem, mianowicie że Chrystus umarł za nasze grzechy—zgodnie z zapowiedziami Pisma,
For I delivered to you first of all that which I also received: that Messiah died for our sins according to the Scriptures,
4 że został pogrzebany, że trzeciego dnia zmartwychwstał—również zgodnie z Pismem,
that he was buried, that he was raised on the third day according to the Scriptures,
5 i że ukazał się Piotrowi, a następnie pozostałym Dwunastu.
and that he appeared to Kefa, then to the twelve.
6 Później widziało Go równocześnie pięciuset wierzących, z których większość jeszcze żyje—niektórzy jednak już zmarli.
Then he appeared to over five hundred brothers at once, most of whom remain until now, but some have also fallen asleep.
7 Potem Jezus ukazał się Jakubowi i wszystkim innym apostołom.
Then he appeared to Jacob, then to all the emissaries,
8 Na samym końcu, jakby najmniej godnemu, ukazał się także mnie.
and last of all, as to the child born at the wrong time, he appeared to me also.
9 Jestem bowiem najmniejszym z apostołów i nie powinienem nawet używać tego tytułu, gdyż prześladowałem kościół Boga.
For I am the least of the emissaries, who is not worthy to be called an emissary, because I persecuted the assembly of God.
10 Tylko dzięki Jego łasce jestem więc tym, kim jestem—a łaska ta przyniosła owoce. Trudziłem się o wiele bardziej niż inni—oczywiście nie ja sam, zawsze bowiem Bóg wspierał mnie swoją łaską.
But by the grace of God I am what I am. His grace which was given to me was not futile, but I worked more than all of them; yet not I, but the grace of God which was with me.
11 Zresztą czy ja, czy inni, i tak głosimy tę samą dobrą nowinę, w którą wy uwierzyliście.
Whether then it is I or they, so we proclaim, and so you believed.
12 Skoro więc głosimy zmartwychwstanie Chrystusa, to dlaczego niektórzy z was twierdzą, że coś takiego jak zmartwychwstanie w ogóle nie istnieje?
Now if Messiah is preached, that he has been raised from the dead, how do some among you say that there is no resurrection of the dead?
13 Jeśli nie istnieje, to i Chrystus nie zmartwychwstał.
But if there is no resurrection of the dead, neither has Messiah been raised.
14 A jeśli On nie zmartwychwstał, to głoszenie dobrej nowiny nie ma sensu—i również wasza wiara jest pozbawiona podstaw.
If Messiah has not been raised, then our proclaiming is in vain and your faith also is in vain.
15 W takiej sytuacji okazujemy się fałszywymi świadkami, bo twierdzimy, że Bóg ożywił z martwych Chrystusa. A nie mógł tego zrobić, skoro umarli nie zmartwychwstają.
Yes, we are also found false witnesses of God, because we testified about God that he raised up Messiah, whom he didn’t raise up if it is true that the dead are not raised.
16 Jeśli umarli nie mogą powstać z martwych, Chrystus też nie zmartwychwstał.
For if the dead aren’t raised, neither has Messiah been raised.
17 A jeśli On nie ożył, niepotrzebnie Mu uwierzyliście i, co za tym idzie, nadal jesteście obciążeni waszymi grzechami.
If Messiah has not been raised, your faith is vain; you are still in your sins.
18 Ci zaś wierzący, którzy już zmarli, poszli na potępienie.
Then they also who are fallen asleep in Messiah have perished.
19 Jeżeli nasza nadzieja w Chrystusie dotyczy tylko tego ziemskiego życia, to jesteśmy najbardziej godni pożałowania ze wszystkich ludzi.
If we have only hoped in Messiah in this life, we are of all men most pitiable.
20 Lecz Chrystus naprawdę zmartwychwstał—jako pierwszy z umarłych!
But now Messiah has been raised from the dead. He became the first fruit of those who are asleep.
21 Skoro śmierć przyszła na świat z powodu człowieka—Adama, to również zmartwychwstanie przyjdzie przez Człowieka—Chrystusa.
For since death came by man, the resurrection of the dead also came by man.
22 Z powodu Adama wszyscy umierają, ale dzięki Chrystusowi wszyscy zmartwychwstaną.
For as in Adam all die, so also in Messiah all will be made alive.
23 Każdy we właściwym czasie: najpierw powstał z martwych Chrystus, w czasie Jego powrotu ożyją natomiast ci, którzy do Niego należą.
But each in his own order: Messiah the first fruits, then those who are Messiah’s at his coming.
24 Potem nastąpi koniec i Chrystus przekaże królestwo Bogu Ojcu, a wszelkie władze i potęgi przestaną istnieć.
Then the end comes, when he will deliver up the Kingdom to God the Father, when he will have abolished all rule and all authority and power.
25 Chrystus ma bowiem panować do czasu, aż wszyscy Jego przeciwnicy padną u Jego stóp.
For he must reign until he has put all his enemies under his feet.
26 Ostatnim pokonanym wrogiem będzie śmierć.
The last enemy that will be abolished is death.
27 Bóg poddał bowiem wszystko władzy Chrystusa—oczywiście wszystko oprócz siebie samego, bo to On jest Tym, który poddał wszystko Chrystusowi.
For, “He put all things in subjection under his feet.” But when he says, “All things are put in subjection”, it is evident that he is excepted who subjected all things to him.
28 Gdy więc już wszystko zostanie poddane Synowi Bożemu, wtedy także On przekaże władzę Ojcu, który dał Mu wszystko we władanie. Odtąd Bóg będzie obecny we wszystkich i będzie panował nad wszystkim.
When all things have been subjected to him, then the Son will also himself be subjected to him who subjected all things to him, that God may be all in all.
29 Co robią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych? Jeśli umarli w ogóle nie powstaną do życia, to jaki jest sens tego, co robią?
Or else what will they do who are immersed for the dead? If the dead aren’t raised at all, why then are they immersed for the dead?
30 A my? Po co ciągle narażamy się na niebezpieczeństwa?
Why do we also stand in jeopardy every hour?
31 Przyjaciele—moja dumo w Chrystusie Jezusie, naszym Panu!—wiecie przecież, że codziennie ryzykuję życie.
I affirm, by the boasting in you which I have in Messiah Yeshua our Lord, I die daily.
32 Po co, jak niewolnik na arenie, walczyłem z dzikimi bestiami w Efezie? Jeśli umarli nie zmartwychwstają, to: „Jedzmy i pijmy, bo jutro czeka nas śmierć!”
If I fought with animals at Ephesus for human purposes, what does it profit me? If the dead are not raised, then “let’s eat and drink, for tomorrow we die.”
33 Nie dajcie się oszukać! „Złe towarzystwo prowadzi do rozwiązłości”.
Don’t be deceived! “Evil companionships corrupt good morals.”
34 Opamiętajcie się i przestańcie grzeszyć! Niektórzy z was w ogóle nie znają Boga! Mówię to, aby was zawstydzić.
Wake up righteously and don’t sin, for some have no knowledge of God. I say this to your shame.
35 Ktoś może zapytać: „Jak umarli zmartwychwstaną? W jakich ciałach?”.
But someone will say, “How are the dead raised?” and, “With what kind of body do they come?”
36 Niemądry człowieku! Żeby jakaś roślina wyrosła, najpierw musi zginąć ziarno, które zostało rzucone w ziemię.
You foolish one, that which you yourself sow is not made alive unless it dies.
37 Nie siejesz przecież tego, co ma wyrosnąć, ale rzucasz w ziemię ziarno tej rośliny, na przykład pszenicy lub czegoś innego.
That which you sow, you don’t sow the body that will be, but a bare grain, maybe of wheat, or of some other kind.
38 A Bóg, zgodnie ze swoją wolą, daje mu nową postać—każdemu rodzajowi ziarna inną.
But God gives it a body even as it pleased him, and to each seed a body of its own.
39 Dotyczy to nie tylko roślin. Inne ciała mają ludzie, inne zwierzęta, inne ptaki, a jeszcze inne ryby.
All flesh is not the same flesh, but there is one flesh of men, another flesh of animals, another of fish, and another of birds.
40 Są ciała niebieskie i ciała ziemskie—każde z nich ma inne piękno.
There are also celestial bodies and terrestrial bodies; but the glory of the celestial differs from that of the terrestrial.
41 Słońce ma swój blask, inne światło daje jednak księżyc, a jeszcze inne gwiazdy. A nawet one różnią się między sobą.
There is one glory of the sun, another glory of the moon, and another glory of the stars; for one star differs from another star in glory.
42 Podobnie jest ze zmartwychwstaniem. Posiane jest ciało śmiertelne, a zmartwychwstanie ciało nieśmiertelne.
So also is the resurrection of the dead. The body is sown perishable; it is raised imperishable.
43 Posiane jest ciało materialne—słabe i sprawiające wiele kłopotów,
It is sown in dishonor; it is raised in glory. It is sown in weakness; it is raised in power.
44 a zmartwychwstanie ciało duchowe—pełne mocy i wspaniałe! Istnieją bowiem ciała materialne i ciała duchowe.
It is sown a natural body; it is raised a spiritual body. There is a natural body and there is also a spiritual body.
45 Pismo mówi: „Adam, pierwszy człowiek, stał się istotą mającą życie”. Ale ostatni „Adam”—czyli Jezus—stał się duchem dającym życie!
So also it is written, “The first man Adam became a living soul.” The last Adam became a life-giving spirit.
46 Najpierw przyszedł ten, który miał ciało ziemskie. Potem dopiero przyszedł Ten, który ma ciało duchowe.
However, that which is spiritual isn’t first, but that which is natural, then that which is spiritual.
47 Adam, pierwszy człowiek, przyszedł z ziemi. Jezus, drugi Człowiek, przyszedł z nieba.
The first man is of the earth, made of dust. The second man is the Lord from heaven.
48 Ci, którzy żyją na ziemi, mają ciało podobne do Adama, człowieka z ziemi. Ci jednak, którzy należą do nieba, otrzymają ciała podobne do Jezusa, Człowieka z nieba.
As is the one made of dust, such are those who are also made of dust; and as is the heavenly, such are they also that are heavenly.
49 Teraz jesteśmy podobni do ziemskiego Adama, ale będziemy podobni do niebiańskiego Chrystusa.
As we have borne the image of those made of dust, let’s also bear the image of the heavenly.
50 Zapewniam was, przyjaciele, że nikt nie wejdzie do królestwa Bożego w ludzkim, śmiertelnym ciele—to, co jest doczesne, nie może bowiem stać się częścią tego, co jest wieczne.
Now I say this, brothers, that flesh and blood can’t inherit God’s Kingdom; neither does the perishable inherit imperishable.
51 Pragnę wam jednak zdradzić wspaniałą tajemnicę: Nie wszyscy umrzemy, ale wszyscy otrzymamy nowe ciała.
Behold, I tell you a mystery. We will not all sleep, but we will all be changed,
52 Stanie się to w jednej chwili, w mgnieniu oka, przy dźwięku ostatniej trąby. Gdy ona zabrzmi, zmarli powstaną do życia w nieśmiertelnych ciałach, a my, żywi, również otrzymamy nowe ciała.
in a moment, in the twinkling of an eye, at the last shofar. For the shofar will sound and the dead will be raised incorruptible, and we will be changed.
53 Bo to, co jest doczesne i śmiertelne, musi zostać zastąpione tym, co wieczne i nieśmiertelne.
For this perishable body must become imperishable, and this mortal must put on immortality.
54 Gdy więc nasze doczesne i śmiertelne ciała przemienią się w ciała wieczne i nieśmiertelne, wypełnią się słowa Pisma: „Zwycięstwo pochłonęło śmierć.
But when this perishable body will have become imperishable, and this mortal will have put on immortality, then what is written will happen: “Death is swallowed up in victory.”
“Death, where is your sting? Sheol, where is your victory?” (Hadēs g86)
56 Żądłem, którym śmierć zaatakowała ludzi, jest grzech, a Prawo ujawniło siłę grzechu.
The sting of death is sin, and the power of sin is the law.
57 Dziękujmy jednak Bogu za to, że posłał Jezusa Chrystusa, naszego Pana, i pozwolił nam odnieść zwycięstwo!
But thanks be to God, who gives us the victory through our Lord Yeshua the Messiah.
58 Moi kochani przyjaciele, bądźcie wytrwali i nieugięci, nieustannie oddani pracy dla Pana. I pamiętajcie, że wasz wysiłek jest cenny w Jego oczach i nie pójdzie na marne.
Therefore, my beloved brothers, be steadfast, immovable, always abounding in the Lord’s work, because you know that your labor is not in vain in the Lord.
