< Luka 6 >
1 Lishaka limu lya kwoyera Yesu kaweriti kankupita mumigunda ya nganu. Wafundwa wakuwi waweriti wankubena mikunguwi ya nganu, pawayisyoga mumawoku mwawu na kuziliya mbunji zya nganu.
Jius Doonu alu golo Jisu ampu rongolo vngkarto. Ninyigv lvbwlaksu vdwv aam amring nga puik gvrila, lakchulo nepung gvrila achar ha dvto.
2 Mafalisayu wamu wamkosiya, “Iwera hashi mtenda shintu sheni Lilagaliru lilewelera kutenda mulishaka lya kwoyera?”
Parisis nyi mego tvvkato, “Nonu ngonugv Pvbv lo no Jius Doonualu lo riyoka vnam ham ogubv ridunv?”
3 Yesu kawankula, “Mwenga hamwenibetuli ntambu yakatenditi Dawudi na wayaguwi shipindi pawaweriti na njala?
Jisu bunua mirwkto, “Nonu puri rika malare Dabid ogugo ripvdw vdwlo nw la okv ninyigv nyi vdwv kano tukudw?
4 Yomberi kingiriti Mnumba ya Mlungu, katola mabumunda gawatuliti Mnumba ya Mlungu, kaliyiti na gamonga kawapananiti wayaguwi. Kwahera muntu yoseri yakaliyaga kumbiti watambika hera ndo waliyaga.”
Nw Pwknvyarnv gv naam arwnglo aatoku, Pwknvyarnv gvlo tolwk jinam dvnam ham naatoku, hum dvto okv hum ninyigv nyi vdwaka jitato. Kvvbi nyi gv lvgabv hv ngonugv Pvbv nga rinying kunamv nyibu mvngchik um dvnam um dvmwng dunv.”
5 Yesu kamaliriti kwa kuwagambira, “Mwana gwa Muntu ndo Mtuwa gwa lishaka lya kwoyera.”
Okv Jisu minyala minto, “Nyia Kuunyilo ngv Jius Doonu alu gv Ahtu hv.”
6 Lishaka lyamonga lya kwoyera Yesu kingiriti mnumba ya Mlungu kufunda. Kuweriti na muntu mlaa yakaweriti na liwoku lya kumliwu lyalilewelekiti.
Jius Doonualu gonvnga Jisu Jius kumkunaam lo vngtoku okv tamsarto. Ho nyi ako dooto ninyigv lakbik laak angv digwng nvgo.
7 Wafunda wamu wa Malagaliru na Mafalisayu wamu wasakuliti shisoweru sha kumsitaki Yesu, su waweriti wankumuhepelera waloli handa kamuponiziyi muntu mulishaka lya kwoyera.
Pvbv tamsarnv nyi megonv okv Parisis nyi megonv Jisunyi gungnying lwkdubv rimur lodanv mvngto, vkvlvgabv bunu ninyia Jius Doonualulo mvpu gvi jibvre vla kaagap jinjinla kaariato.
8 Kumbiti Yesu kavimaniti kala shawaliholiti, su kamgambiriti muntu yakeniti na liwoku lyalilewelekiti, “Gugoloki, gwizi panu palongolu.” Muntu ulii kimuka na kugoloka palii.
Vbvritola Jisu bunugv mvngnam ha chinto okv nyi anga minto, “Dakrap tvka okv kaagia so aato.” Nyi angv gudungto okv hoka daktoku.
9 Su Yesu kawagambira, “Nukukosiyani, Lilagaliru litujimira twenga kutenda shishi mulishaka lya kwoyera? Kuponiziya ama kulaga? Kugalopoziya makaliru ga muntu ama kugalaga?”
Vbvrikunamv Jisu bunua minto, “Ngo nonua tvvka dunv: Ngonugv Pvbv ngv ngonua Jius Doonualu lo ogu rila dubv minpv? Ridur dubvre ma mvki dubvre? Nyi gv singse nga ringya dubvre vmalo um ngoomu dubvre?”
10 Kawaloliti wega zoseri, shakapanu Kamgambira muntu yakeniti na liwoku lyalilewelekiti, “Gunyoshi liwoku lyaku.” Yomberi kanyosha liwoku lyakuwi na liwera kayi likomu.
Nw bunu mvnwngnga kaagapla kaagoto; vbvrikunamv nw nyi anga minto, “Noogv laakkv laklinla lakrapto.” Nw vbv rijito okv ninyigv laakkv lvkodv alv tuku.
11 Womberi wakalala, su wanja kulihola ntambu ya kumtenda Yesu vidoda.
Bunu achialvbv sakcha toku okv Jisunyi bunu ogugo rila rikunvdw vla bunugv apumlo tvukapak minsi raptoku.
12 Shipindi shilii Yesu kagenda kulugongu kumluwa Mlungu, kalivagiti kulaa aku pashiru poseri pakamluwa Mlungu.
Ho dw lo Jisu kumdubv vla moodw golo chaatoku okv ayu hoka Pwknvyarnvnyi kumyingla dooto.
13 Shilawu yakuwi kawashema wantumintumi wakuwi, pakati pawu kawasyagula lilongu na wawili kawashema wantumintumi.
Vdwlo alu hv loolin tokudw, nw ninyigv lvbwlaksu vdwa nw gvlo goklwk toku okv bunu vring gola anyia dartoku, bunua Apostol vla amin mintoku:
14 Awa ndo Simoni yawamupiti litawu lya Peteru na Andereya mlongu gwakuwi na Yakobu na Yohani na Filipu na Batolumayu,
Saimon (Yvvnyi Pitar vla nw amin minpvkudw) okv ninyigv boru Andriu; Jems okv Jon, Pilip okv Bartolomiu,
15 Matayu na Tomasi na Yakobu mwana gwa Alifayu na Simoni yawamshemiti Zeloti,
Metiu okv Tomas, Jems Alpius gv kuunyilo okv Saimon (Yvvnyi Toryagayanv vla minpvkudw),
16 Yuda mwana gwa Yakobu na Yuda Isikariyoti yakamgalambukiti Yesu.
Judas Jems gv kuunyilo, okv Judas Iskeriot, yvvdw kupnv gobv rikunv.
17 Pakasulukiti kulugongu pamuhera na wafundwa wakuwi, Yesu kagolokiti palushi, pakaweriti na wafundwa wakuwi wavuwa. Lipinga likulu lya wantu wawalivagiti palii, walawiti Muyudeya yoseri na Yerusalemu na mbwega ya Tiru na Sidoni,
Vdwlo Jisu moodw lokv ninyigv lvbwlaksu vdwa lvkobv ito kudw nw mooringku gulo dakto achialvbv ninyigv lvbwlaksu vdwa lvkobv nyi nyitwng twngtv nvgo hoka aato Judia gv mooku mvnwng lokv, okv Jerusalem lokv, okv svtvpambw adar aigv pamtv Taire okv Sidon lokv.
18 wiziti kumpikinira na kuponiziwa malweli gawu. Woseri yawagaziwitwi na washamshera viraa wiziti na waponiziwitwi.
Bunu nw gvlo tvvdubv aato okv yvv bunua alvmanv dow vdwv mvdwkmvku pvkudw bunuka aatoku okv mvpu tuku.
19 Wantu woseri wafiriti kumshinkula Yesu, makakala gamlawiti na kawaponiziya woseri.
Nyi mvnwng ngv ninyia mvsit dubv vla rikw nyato, ninyi gvlo jwkrw v linla okv bunu mvnwngnga mvpu toku.
20 Yesu kawagalambukira wafundwa wakuwi na kulonga, “Mnemeleri mwenga mwawahushu, Toziya Ufalumi wa Mlungu hawuweri wenu!
Jisu ninyigv lvbwlaksu vdwa kaagapto okv minto, “Heemanv vdwv nonu mvngpuv; Pwknvyarnv gv Karv ngv nonu gvngv!”
21 Mnemeleri mwenga yamuwera na njala vinu, Toziya hamyukutiziwi! Mnemeleri mwenga yamlira vinu, Toziya hamsekeleri!”
“Vjakgv kanonv vdwv nonu mvngpuv; nonua dvji more!” “Vjakgv kapdunv nonu mvngpuv; nonu nyormin reku!”
22 “Mnemeleri mwenga wantu pawawakalirani na kuwalema, kuwahigilanga na kuwapayirani madoda, goseri aga toziya ya Mwana gwa Muntu!
“Nyia Kuunyilo gv lvgabv, nyi vdwgv kaanwng manam nonu, toa kunam nonu, mvngsa kunam nonu okv alvma vnam nonu, mvnwngngv mvngpuv!
23 Shipindi pagalawila aga, mnemeleli pa mvina, toziya ya lijenjeri likulu lyawawatulirani kala kumpindi kwa Mlungu. Hangu ndo wambuyi wawu wawatenditi wambuyi wa Mlungu ntambu iraayi.”
mvngpu laka vdwlo hv vdwv rirekudw, himpula harkwpajok laka, ogulvgavbolo kainv yikungyira go nonugv lvgabv nyidoomooku lo vvpv jido. Bunugv abuapa vdwvka vbvdvdvbv nyijwk vdwaka rito.”
24 “Kumbiti shondi shondi mwenga mwawalunda vinu, Toziya nemeleru yenu vinu ipera!
“Vbvritola vjak yvv nyitv dunv nonu vdwgo mvngdwk rekudw; nonu himpula singcho ropvku!”
25 Shondi shondi mwenga yamwikuta vinu, Hamuweri na njala! Shondi shondi mwenga yamseka vinu, Hamlili na kudaya!
“Vjakgv kitvdvlvnv nonu vdwgo mvngdwk rekunv; nonu kanola vngreku!” “Vjakgv nyorminnv vdw nonu vdwgo mvngdwk reku; nonu mvngdwk reku okv kapreku!
26 “Shondi shondi wantu woseri wankukuzyumani, hera hangu wagogolu wawu watakuliti ntambu iraayi kwa wambuyi wa mpayu.
“Vdwlo nyi mvnwngngv nonua hartv redw mvngdwk hvla; Bunugv abuapa vdwvka vbvdvdvbv mvvnvrunv nyijwk vdwaka rito.
27 “Kumbiti nankuwagambirani mwenga mwamunpikanira. Muwafiri wangondu wenu, muwatekeleri woseri wakukalalirani.
“Vbvritola nga tvvnv vdwa ngo nonua mindu: Nonua nyirunv vdwa pakto laka, alvnvgo riji laka yvvdw nonua kaanwng madunv,
28 Muwatekeleri woseri wawakupangilirani na muwaluwili kwa Mlungu woseri yawakutenderani madoda.
nonua beenv vdwa boktalwkji yalaka, okv nonua alvmabv rinv vdwgv lvgabv kumto laka.
29 Muntu pakakukoma lisaya limu, gumleki kakomi na lisaya lyamonga, handa muntu pakakupoka likoti lyaku, gumlekeri na lishati lyaku.
Ako nvgonv nam nyukmu tagonyi svbiak boloka ninyia nyukmu tagonyika svbiak modvlaka; ako nvgonv noogv jvtvlaklwk a naapv bolo, ninyia noogv lwkjar aka naamu laka.
30 Muntu yoseri pakakuluwa gumpanani na muntu pakakupoka ulunda waku, nagumgambira kawuziyi.
Jilaka mvnwngnga nonua ogugo koopvdw, okv vdwlo akonv nonugv yikungyira nga naapv bolo, um kookor kuyoka.
31 Muwatenderi wamonga ntambu yamfira kutenderwa.
Kvvbi nyi gv lvgabv riji laka no bunua noogv lvgabv oguaingbv rijilabv mvngdudw.
32 “Handa pamuwafira walii yawawafira mwenga, hampati lifupu gaa? Ata yawawera na vidoda wawafira wantu yawawafira womberi.
“Nonuno nonua paknvrinv nyi vdwa pakmwng bolo, nonu oguaingbv boktalwkji namgo paadubv? Rimurnv vdwvka bunua paknv nga pakrwksidu!
33 Kayi pamuwatendera viheri walii yawakutenderani mwenga viheri, hampati lifupu gaa? Ata yawawera na vidoda watendaga hera hangu!
Okv nonuno nonua alvbv rinv vdwa alvbv rimwng dubolo, nonu oguaingbv boktalwkji namgo paadubv? Rimurnv vdwvka um risugvrila!
34 Na pamuwakopesha walii yamuwahola kuwera hawakuwuzireni hampati lifupu gaa? Ata yawawera na vidoda wawakopeshaga yawawera na vidoda, pawalihola wawawuziliri shawawakopeshiti.
Okv nonuno yvv gvlo paakor reku mvngnam ma naarrwk nyumbolo, nonuno oguaingbv boktalwkji namgo paadubv? Rimurnv vdwvka rimurnv vdwlo jinama paakor rungreku mvngla narrwk dunv!
35 Kumbiti mwenga muwafiri wangondu wenu na muwatenderi viheri, mkopeshi namliholera kuwuzilirwa. Lifupu lyenu haliweri likulu na hamuweri wana wa Mlungu gwa kumpindi. Toziya yomberi ndo muheri kwa wantu yawahera mayagashii na yawatenda vidoda.
Ma! nonua nyirunv vdwa pakto laka okv alv nvgo bunua riji laka okv paakor reku mvngma bvka. Vbvribolo nonu kairungnv amin go paare, okv nonuno kaiyachoknv Pwknvyarnv gv kuu bv rire. Nw kaalwkmabv rinv haka okv alvmanv haka ayadu.
36 Muweri na lusungu gambira Tati gwenu ntambu yakawera na lusungu.
Noogv Abu oguaingbv aya dudw vbv no ayanvbv rilaka.
37 “Namuwatoza wamonga, su Mlungu hakawatozi ndiri mwenga, namuwapangira wamonga, su Mlungu hapeni kawapangili mwenga, muwalekeziyi wamonga, su Mlungu hakawalekiziyi mwenga.
“Kvvbia jwngkadaka mabvka, okv Pwknvyarnv nam jwngkadaka mare; kvvbia miakaya mabv, okv Pwknvyarnv nam miakaya mare; kvvbia mvngnga laka, okv Pwknvyarnv nam mvngnga re.
38 Muwapanani wamonga, su Mlungu hakawapanani mwenga. Hamuwanki shipimu shakumemeziya, sha kutikisiya na kuyonera na kwitika mumawoku mwenu, vyoseri avi haviweri vya mwenga. Shipimu shamuwapimiliti wamonga, Mlungu ndo hakakupimirani mwenga.”
Kvvbia jilaka, okv Pwknvyarnv nam jire. Jvjvrungbv, no lvvpok dubv paarungre, ayabv ridur nama, noogv laaklo joolwk jire—no vdwgo bvngla dvdw. Noogv kvvbia kiinv nvnga hum Pwknvyarnv nam kiinv nvre.”
39 Yesu kawagambira mfanu agu, “Muntu kana lwisi kaweza ndiri kumlongoziya kana lwisi muyaguwi, pakatenda hangu, woseri hawapokeri mulirindi.
Okv Jisu so minchisinam sam bunua minjito: “Nyikchingnv akonv vdwloka akonyi vnggv nyulamare; nw vnggvbolo, anyiv ungrung golo hoolwkre.
40 Kwahera mfundwa kaweza kumsinda mfunda gwakuwi, su kila mfundwa pakamalila kala mafundu hakaweri gambira mfunda gwakuwi.
Tamsarnam vmiv tamsar sarnv nga kaiyama doonv; vbvritola tamsarnam vmiv, vdwlo nw risar minsar nama rinya rikudw ninyia tamsarnv aingbv ridukunv.
41 “Guweza hashi kushiwona shibandu shididini nentu mulisu lya mlongu gwaku, pota kuwona lipingiri lya mulisu lyaku?
“No atubogv nyikgv nyikrw nga mvngmabv, ogubv no noogv achiboru gv nyikgv nyikrw nga kaadunv?
42 Hashi guweza kutakula kwa mlongu gwaku, ‘Guleki nukuwusiyi shibandu shididini nentu mulisu lyaku,’ na gwenga gusinda kuliwona lipingiri lya mulisu lyaku? Gwa mfyangu gwenga! Kwanja guwusiyi huti lipingiri lya ligogu mulisu lyaku, ndo haguwezi kushiwusiya weri shibandu mulisu lya mlongu gwaku.
No oguaingbv noogv achiborunyi minladubv, achiboru, klvi, noogv nyikgv nyikrw nga ngam naalin molabv, vjakgobv no atubogv nyikgv nyikrw nga kaapa magvrila? Kaakudubvrinv no! no atukchochukbv no atubogv nyikgv nyikrw nga naapak chotoka, okv vbvrikubolo no noogv achiboru gv nyikgv nyikrw nga kaabwk riku okv hum naapak nyureku.
43 “Kwahera mtera guherepa gwagulera mabwajubwaju gadoda, viraa mtera gudoda guweza ndiri kulera mabwajubwaju gaherepa.
“Baboknv singnv ngv alvmanv asi svvma dunv, yaagampolonv singnv ngv vdwloka alvnv asi svvma dunv.
44 Kila mtera gumanika kulawirana na mabwajubwaju gakuwi galeriti, guweza ndiri kwapa embi mumishongoma ama zabibu mumbigiri.
Asi svvlinnam lokv singnv mvnwngnga chindunv; No tanyum nyumki singnv lokv koksitkokrik pulama vbvmalachin hakar lokv anggor gvma dunv.
45 Muntu muheri katendaga viheri kulawa muviheri vivuwa mumoyu mwakuwi, na muntu kana vidoda katendaga vidoda kulawa muvidoda vivuwa mumoyu mwakuwi. Toziya mlomu gutakula galii gaweriti mumoyu.
Alvnv nyihv haapok lokv alv nvnga mvnglin rilindo, alvmanv nyi ngv arwnglo alvmabv mvngkum nama mvnglin rilindo. Haapok lo ogugo mvngkum pvdw vbv gaam lo milindo.
46 “Iwera ashi munshema, ‘Mtuwa, Mtuwa,’ Uganu mtenda ndiri vyanuwagambirani?
“Okv ngoogv minam a rima gvrila, nonu nga ogubv ‘Ahtu, Ahtu,’ vla gokdunv?
47 Hanuwalanguziyi ntambu yakalifana muntu yoseri pakiza kwa neni na kupikinira visoweru vyaneni na kuvijimira.
Yvv akonv ngoogvlo aala ngoogv gaam a tvvdunv okv um ridunv ngo nonua kaatamre hv yvv aingbv ridunv.
48 Kalifana na muntu yakanyawa numba yakuwi, kabawa pasi nentu na kunyawa liyanjiru mulitalawu. Mafuriku gamashi pagarawiriti gayiputa numba ilii kumbiti itikinyika ndiri, toziya wayinyawiti weri numba.
Hv nyi ako ninyigv, naam ha, vlwng aolo achialvbv ungrung runglwkla okv mvnv aingdo. Isi hv achialvbv tvvlula okv naam ha tvvgingto vbvrijvka bidubv mvnyu mato, ogulvgavbolo hv alvrungbv mvnam lvgabv.
49 Su yoseri ulii yakapikanira visoweru vyangu na kuvijimira ndiri, ayu kalifana na muntu yakanyawiti numba yakuwi pota na kunyawa lyanjiru, mafuriku pagiziti gayiputa numba ilii na kuguwa puu na kubomokanga nakamu!”
Vbvritola yvv akonv ngoogv gaam ha tvvgvrila okv hum rimanv hv vkv aingbv rido, nyi ako ninyigv naam ha alvrungbv mvmabv; vdwlo isi hv tvvlu tvkudw ho naam ha tvvgingto hv vjakgobv taba tuku—okv hv achialvbv alvmabv yaknamgobv ritoku!”