< Luka 12 >

1 Maelufu ga wantu pawaliwoniti pamuhera, ata waweriti wankulitimbanga, Yesu kawagambiriti huti wafundwa wakuwi, “Mliloleri weri na simika ya Mafalisayu, nana mana ufyangu.
इतणे च ओथु जालू हजारां दी भीड़ होई गेई, ऐथू दीकर की लोक इकी दुऐ पर डेई पोंदे थे, तां यीशुऐ सबना ला पेहले अपणे चेलयां ने बोलया, फरीसियां दी कपटरूपी जिन्दगी ला जड़ी खमिरे सांई है उसा ला बची करी रेनयो।
2 Kila shintu shawashigubikiti hashiweri paweru na kila bada hayimaniki.
क्योंकि कुछ भी ढक्या नी है, जड़ा खोलया नी जाणा है; कने कुछ छुपया नी है, जड़ा सामणे नी ओणा है।
3 Su vyoseri vyamtakuliti muluwindu havipikaniki paluwala, ata vilii vyamulipwepwera shipindi pamtatiti milyangu havibwerwi panani pa numba.
तांई तां जड़ा कुछ, तुसां नेहरे च बोलया है, सै लौइ च सुणाया जाणा, कने जड़ा तुसां अंदर कमरयां च कन्ना च बोलया है, उदा छती पर चढ़ी करी प्रचार होंणा।
4 “Nukugambirani waganja wangu, namuwatira woseri yawalaga nshimba kumbiti wasinda kutenda shintu shimonga nentu.
“पर मैं तुसां ने बोलदा है, जड़े मेरे साथी न, कि जड़े शरीरे जो मारी सकदे न, पर सै आत्मा जो नी मारी सकदे न, उना ला डरदे मत।”
5 Hanuwalanguziyani gwa kumtira, mumtiri Mlungu, ayu pakawalaga kala kana uwezu wa kumwasira muntu mumotu gwa Jehanamu. Munjimiri, ayu ndo yumu gwa kumtira! (Geenna g1067)
मैं तुहांजो चेतावनी दिन्दा है की तुहांजो कुसने डरना चाईदा, तुहांजो उस परमेश्वरे ला डरणा चाईदा जिसयो तुहांजो मारणे ला बाद नरके च भेजणे दा हक है। (Geenna g1067)
6 “Iwera ndiri washomolu wamuhanu wawawuza kwa senti ndikandika mbili? Kumbiti Mlungu hapeni kamuwaluwi shomolu ata yumu.
“क्या बड़ी घट कीमत च पंज चीड़ियाँ नी बिकदियां? तमी परमेश्वर उना चे इकी जो भी नी भुलदा।”
7 Ata vilii zya mumtuwi mwenu waziwalangiti kala. Su namtira, mwenga wa mana nentu kuliku washomolu wavuwa!
बल्कि तुहाड़े सिरे दे सारे बाल भी गिणयो न, इस तांई डरा मत, तुसां परमेश्वरे तांई मतियां चीड़ियाँ ला भी बदीकरी कीमती न।
8 “Nankuwagambira nakaka, kila muntu yakatakula kulongolu kwa wantu kulonga ndo gwaneni, Mwana gwa Muntu hakatakuli kulongolu kwa wantumintumi wa kumpindi wa Mlungu kuwera muntu ayu ndo gwakuwi.
मैं, माणुऐ दे पुत्र तुहांजो बोलदा है जड़े कोई बोलदे न, की सै मेरे चेले न, उसयो मैं भी अपणे स्वर्गीय पिता परमेश्वर दे सामणे अपणे चेले मनी लेंगा।
9 Kumbiti woseri yawanema kulongolu kwa wantu, Mwana gwa muntu viraa hakawalemi kulongolu kwa wantumintumi wa kumpindi wa Mlungu.
पर अगर सै दूजयां दे सामणे ऐ बोलणे ला डरदे न, कि असां यीशुऐ दे चेले न, तां परमेश्वरे भी अपणे स्वर्गदूतां सामणे तुहांजो चेला नी मनणा है।
10 “Na yoseri Yakamtakulira visoweru vidoda mwana gwa Muntu hakalekiziwi, kumbiti yoseri yakamwigilanga Rohu Mnanagala hapeni kalekeziwi.
पर जड़ा कोई माणुऐ दे पुत्रे दे बारे च कोई बुरी गल्ल बोलगा, उदा ऐ अपराध माफ होई जाणा, पर जड़ा कोई पबित्र आत्मा दे बारे च बुरा बोलगा, उदा अपराध माफ नी होणा है।
11 “Pawawabata na kuwajega munumba za Mlungu, ama kwa wakulu na wakolamlima, namulihola hola ntambu yakutakula ama ntambu ya kujiteteya.
“जालू लोक तुहांजो यहूदी जंज घर च कने हाकिमां कने अधिकारियां दे सामणे लेई जांगे, तां चिंता मत करदे की असां कियां या क्या जबाब देंन, या क्या बोलन।”
12 Toziya Rohu Mnanagala shipindi shiraa shilii hakawafundi ntambu yakutakula.”
क्योंकि पबित्र आत्मा तुहांजो तालू ही सिखाई देणा, की क्या बोलणा चाईदा।
13 Muntu yumu mulipinga lya wantu kamgambiriti Yesu, “Mfunda, gumgambiri mlongu gwangu tugawani uhala yakatulekeleriti tati gwetu.”
फिरी भिड़ा चे इकी माणुऐ यीशुऐ बोलया, “गुरू जी, मेरे भाईऐ जो बोल, की पिता दी जमीन जयादात मिंजो देई दे।”
14 Yesu kamwankula, “Ganja gwangu, gaa yakantyeka neni weri mtoza gwenu?”
यीशुऐ उसयो बोलया, “हे माणु, कुनी मिंजो तुहाड़ा न्याय करणे बाला या धन बंडणे बाला बणाया है?”
15 Su kawagambira woseri, “Muweri masu na muliloli weri na ntambu zoseri za matamata, toziya makaliru ganakaka ga muntu galitumbira ndiri vintu vivuwa vyakawera navi.”
कने यीशुऐ उना जो बोलया, “ध्यान रखा, कने हर तरा दिया मोहमाया ने अपणे आपे जो बचाई रखा; क्योंकि कदी भी जिन्दगी उदिया जमीन जायदाद ला जादा नी होंदी।”
16 Yesu kawagambira mfanu agu, “Kuweriti na mlunda yumu yakaweriti na lirambu lyakuwi lyalileriti viboga nentu.
यीशुऐ उना जो इक कहाणी सुणाई, कुसकी अमीरे दिया जमिना च मती भरी फसल होई।
17 Kanjiti kulihola mumoyu mwakuwi pakalonga, ‘Nahera pahala pa kutula viboga vyangu vyoseri. Su hantendi hashi?’
तालू सै अपणे मने च सोचणा लग्गा, की मिंजो नी समझ ओआ दी की मैं क्या करे, क्योंकि मेरे बाल तां इतणी जगा ही नी है, जिथू मैं अपणी सारिया फसला जो रखी सके।
18 Kaligambiriti mweni, ‘Hantendi hangu, hambomoli hanja zyangu zoseri na kunyawa nkulu nentu, su hantuli viboga vyangu na lunda zyangu zimonga.
कने उनी बोलया, मैं इयां करणा है की अपणे गोदामें दियां बखारियां जो तोड़ी करी उना ला बडियां बणाणियां न; कने ओथु अपणी सारी संपति कने फसल रखणी;
19 Shakapanu hanuligambiri mweni, Muntu yakana bahati! Gwana vintu vivuwa viherepa vya kuliya vinja ivuwa. Guvibojoli, vinu su gulii, gulandi na gulinemiziyi gumweni!’
कने इदे बाद अपणे आपे ने बोलणा, की तेरे बाल मते साला तांई मती धन दौलत कने फसल रखियो है; मजे ने खा पी, सूखे ने रे।
20 Kumbiti Mlungu kamgambira, ‘mzyigizyigi gwenga! Leru pashiru rohu yaku hayitolwi. Vinu gaa hakatoli vintu vyoseri vyaguvituliti kwajili yaku gumweni?’”
पर परमेश्वरे उसयो बोलया, हे मुर्ख! इसा राती तू मरी जा; तां तालू जड़ा कुछ तू गठेरया है, सै कुसदा होणा?
21 Na Yesu kamaliriti pakatakula, “Ayi ndo ntambu hayiweri kwa muntu ulii yakalitulira ulunda kwajili yakuwi mweni kumbiti hapeni kaweri mlunda kwa Mlungu.”
“इयां ही उस माणुऐ ने भी होणा है जड़ा सब कुछ अपणे तांई गठेरदा, पर परमेश्वरे दिया सेबा करणे तांई अपणी क्षमता कने धन दौलत खर्च नी करदा।”
22 Yesu kawagambira wafundwa, “Nankuwagambira mleki kulihola hola makaliru genu ama nguwu zya kuvala.
फिरी उनी अपणे चेलयां ने बोलया, तांई तां मैं तुहांजो बोलदा है, अपणी जिन्दगी दी चिंता मत करा, की असां क्या खांगे; ना ही अपणे शरीरे दी की असां क्या पांगे।
23 Ukomu wa mana nentu kuliku shiboga na nshimba yana mana nentu kuliku nguwu.
क्योंकि रोटिया ला जिन्दगी कने कपड़यां ला शरीर जादा बदीकरी है।
24 Mloli wampongu, wayala ndiri ama wabenanga ndiri, kayi wahera ata luhanja lwa kutulila viboga, kumbiti Mlungu kawapanana shiboga! Mwenga muwera na mana nentu kuliku wampongu!
कोयां पर ध्यान दिया; ना सै रादें न, ना सै बडदे न, न उना बाल खेतर; ना उना दे गोदाम होंदे न जिथू से गठेरी सकन, तमी परमेश्वर उना जो पालदा है। तुहाड़ी कीमत पंछियां ला भी बदीकरी है।
25 Kwana muntu yoseri pakati penu yakaweza kwongera mweni makaliru gakuwi ata kwa saa yimu?
तुसां चे ऐसा कुण है, जड़ा चिंता करणे ने अपणिया जिन्दगिया च इक घड़ी भी बधाई सकदा है?
26 Handa pamuweza ndiri ata kutenda shintu shididini, iwera hashi mulihola hola vintu vimonga?
इस तांई अगर तुसां सबना ला छोटा कम्म भी नी करी सकदे, तां जिन्दगी च दुजियां गल्लां दी कजो चिंता करदे न?
27 Muloli mawuwa ga kuntundu ntambu yagakula, gatenda ndiri lihengu ama galinyawa ndiri geni. Kumbiti nukugambirani kuwera Mfalumi Selemani pamuhera na ulunda wakuwi woseri kapatiti ndiri kuvalisiwa gambira mawuwa aga.
“जंगली फुलां दे बारे च सोचा की सै कियां बडुदें न, सै ना तां मेहनत करदे न, कने ना ही कपड़े पांदे न, तमी मैं तुसां ने बोलदा है, की जालू राजा सुलैमान बाल धन दौलत थी, तालू भी उनी जंगली फुलां चे कुसी सांई भी कपड़े नी पायो थे।”
28 Payiwera Mlungu kaluvalusiya luhamba lya kuisi, lweni leru luwera na shirawu walwasila pamotu, ashi ndiri hakawatenderi nentu mwenga? Mwenga yamuwera na njimiru ndidini!
इस तांई अगर परमेश्वर दरबड़े दे घाऐ जो, जड़ा अज है, कने कल अग्गी च फुकया जांणा, तमी परमेश्वर घाऐ जो इतणी सुन्दरता दिन्दा है, तां हे अल्पविश्वासियों, तां उनी पक्का तुहाड़ी देखभाल करणी है, तुहाड़ा भरोसा इतणा घट्ट कजो है?
29 “Su namuligaziya kwa kusaluka shintu sha kuliya ama shintu sha kulanda.
कने तुसां इसा गल्लां दिया तोपा च मत रिया, की क्या खांगे कने क्या पींगे, कने ना ही शक करा।
30 Toziya wantu yawamumana ndiri Mlungu pasipanu wavisakula nentu vintu vyoseri avi. Tati gwenu kavimana mfira vintu avi.
क्योंकि जड़े लोक परमेश्वरे जो नी जाणदे सै इना चिजां जो तोपदे रेंदे न; कने तुहाड़ा पिता जाणदा है, तुहांजो इना चिजां दी जरूरत है।
31 Kumbiti msakuli huti Ufalumi wa Mlungu na hakawapanani vintu avi.
पर उदे राज्य दिया तोपा च रिया, तां ऐ चिजां भी तुहांजो मिली जाणियां।
32 “Mwenga shipinga shididini namtira, toziya Tati gwenu kafira kuwapanana Ufalumi.
तुसां मेरे तांई भेडां दे झुण्ड सांई न, इस तांई कुसा भी गल्ला दे बारे च मत डरा; क्योंकि तुहाड़े परमेश्वर पिता जो ऐ खुशी है, की तुहांजो राज्य दे।
33 Muwuzi vyoseri vyamuwera navi na muwapanani mpiya wahushu. Mulinyawili mihaku yayidegeka ndiri na mtuli ulunda wenu kumpindi kwa Mlungu, kweni aku hapeni ipungulwi toziya kwahera mpoka yakaweza kwiwa, ama wameyi yawaweza kuhalibisiya.
अपणिया जमीन जयादात जो बेचिकरी दान करी दीया; कने अपणे तांई ऐसे बटुऐ बणां, जड़े पराणे नी होंदे, इदा मतलब की स्वर्गे च ऐसा धन गठेरा जड़ा घटदा नी है कने जिसदे नेड़े चोर नी जांदा है, कने खराब करणे बाला कीड़ा नी लगदा।
34 Ulunda waku pawuwera, ndo na moyu gwaku haguweri.
क्योंकि जिथू तुहाड़ा धन है, ओथु तुहाड़ा मन भी लगया रेंदा है।
35 “Muweri kala kwa kila shintu shashiza na muviwashi vikoloboyi vyenu,
हमेशा सेबा करणे तांई तैयार रिया कने सारी रात तुहाड़े दिय्ये बलदे रेंन।
36 gambira wantumintumi yawamuhepera mtuwa gwawu yakiza kulawa mumsambu gwa ndowa. Pakawera kankwiza na kutenda hodi, su hawamvugulili mlyangu kamukamu.
कने तुसां उना माणुऐ सांई बणा, जड़े अपणे मालिके जो निय्याला दे होन, की सै बियाह ला कालू बापस ओंगा; की सै जालू आई करी दरबाजा खट खटागां तां झट उदे तांई खोली देन।
37 Mbaka kwa walii wantumintumi, mtuwa gwawu pakiza hakawawoni wankali masu! Nukugambirani nakaka, hakavuli nguwu yakuwi, nakuwagambira walivagi pasi na kuwatendera.
धन्य न सै सेवक, जिना जो मालिक आई करी उदे बापस ओणे दी निय्याल रखदे दिखे; मैं तुहांजो ने सच्च बोलदा, की उनी इक सेवके सांई कपड़े पाई करी उना जो रोटी खाणां बठाणा, कने अपु उना जो खांणे तांई परोसणा।
38 Hawaweri na manemu ga ntambu gaa handa pakawawona wankali masu, ata pakiza pashiru ama pamandawira!
अगर सै अधिया राती या ब्यागा पेहर च आई करी उना जो जागदा दिखे, तां सै सेवक धन्य न।
39 Muvimani nakaka kuwera handa mweni kana numba pakavimaniti shipindi shakwiza mpoka, hapeni kamleki mpoka kubomolanga numba yakuwi.
पर तुसां ऐ जाणी लिया, की अगर घरे दा मालिक जाणदा, की चोरे कुसा घड़िया ओणा है, तां सै जागदा रेंदा, कने अपणे घरे च चोरी नी होणा दिन्दा।
40 Na mwenga viraa, muweri kala, toziya Mwana gwa Muntu hakizi shipindi shamumana ndiri.”
तुसां भी मेरे बापस ओणे तांई तैयार रिया; क्योंकि मैं, माणुऐ दे पुत्रे ऐसिया घड़िया स्वर्गे ला ओणा जालू तुसां मेरे ओणे दी उम्मीद नी कितियो होणी है।
41 Peteru kamgambira, “Mtuwa, mfanu agu ndo kwajili ya twenga, ama kwajili ya kila muntu?”
तालू पतरसे बोलया, “प्रभु जी, क्या ऐ कहाणी तू सांझो ही बोला दा है की सबना जो बोलदा है।”
42 Mtuwa kawankula, “Ndo gaa yakawera ntumintumi kaaminika na yakana mahala? Ndo ulii mtuwa gwakuwi yakamtula kaweri mlolera gwa numba na kuwapanana wantumintumi wamonga wa mtuwa gwakuwi kwa shipindi shifaa.
प्रभु यीशुऐ बोलया, “सै भरोसे लाइक कने अकला बाला भंडारी कुण है, मालिक जिसयो नोकरां-चाकरां दा सरदार बणाऐ ताकि सै उना जो टेमे दा खांणे पिंणे दा समान दे।”
43 Mbaka yakuwi ntumintumi ulii, mtuwa gwakuwi pakawuya hakamwoni pakatenda hangu.
धन्य है सै सेवक, जिसयो उदा मालिक आई करी ऐसा ही करदा दिखे।
44 Nakaka nukugambirani, mtuwa hakampanani ukulu gwa vintu vyakuwi vyoseri.
मैं तुहांजो ने सच्च बोलदा; उनी उसयो अपणिया सारिया संपतिया दा मालिक बणाई देणा।
45 Kumbiti handa ntumintumi pakalitakulila mweni mumoyu, kuwera mtuwa gwakuwi kakawa shipindi shivuwa nentu kwiza, su kanja kuwakomanga wantumintumi wamonga, woseri wapalu pamuhera na wadala, su kalanda na kuliya shiboga pamuhera na kulanda ujimbi,
पर अगर सै सेवक सोचणा लग्गे, की मेरे मालिके जो ओणे च हल्ले बड़ा बकत है, कने सै दासां कने दासियाँ जो मारणा-कुटणा कने खाणां-पिणा कने शराबी होणा लग्गे।
46 shakapanu mtuwa gwakuwi ntumintumi ulii hakizi lishaka na shipindi shakashimana ndiri. Mtuwa hakamdumuli vipandi vipandi na kumwasira kunja na kumtula mushipinga shimuhera na yawajimira ndiri.
तां उस दासे दे मालिके ऐसे रोजे ओणा है जिस दिने सै उसयो निय्याला दा नी होणा, कने ऐसी घड़ी जिसा जो सै जाणदा ना होणा, तालू उदे मालिके ओणा, उसयो खरियाँ झिड़कां देईकरी उदी गिणती अविश्वासियां सोगी करी देणा।
47 “Ntumintumi yakavimana shakafira mtuwa gwakuwi kutenda, kumbiti kawera ndiri kala kutenda, hawamkomi nentu.
कने सै सेवक जड़ा मालिके दी इच्छा जाणदा था, कने तैयार नी रिया कने ना उदिया मरजिया चलया, उनी बड़ी मार खांणी।
48 Kumbiti ntumintumi yakavimana ndiri shilii shakafira mtuwa gwakuwi, na viraa katenda shilii shimtenda wamkomi, hawamkomi padidika. Yawampananiti vivuwa hawamdayi vivuwa, kumbiti yawampananiti vivuwa nentu hawamdayi vintu vivuwa nentu.
पर जिसयो पता नी होईकरी मार खाणे जोगा कम्म करे उनी घट मार खांणी, तांई तां जिसयो जादा दितया है उसला जादा मंगया जाणा है; कने जिसयो जादा सौंपया है, उसला जादा दा हिसाब लेणा है।
49 “Niza kukoziya motu pasipanu, hera hangu meguweri gwakiti kala!
मैं धरतिया पर अग्ग लगाणा आया है; बस ऐ ही चांदा है, की हुण ही लगी जांदी!
50 Nana ubatizu weni nfiruwa nuwanki na ntabika nentu mpaka ukamiliki.
मिंजो जल्द ही इक भयंकर पीड़ झेलणा पोणी है; कने जालू दीकर सै पीड़ नी झलगा तालू दीकर मैं बड़ा बेचेन है।
51 Mulihola niza kujega ponga pasipanu? Ndala, kumbiti niza kupalanganyiya.
तुसां क्या सोचदे न की मैं धरतिया पर लोकां बिच मेल मिलाप करणा आया है? मैं बोलदा है, नी मैं लग करणा आया है।
52 Kwanjira vinu na kwendeleya kaya ya wantu wamuhanu hawapalanganyiki na wantu watatu hawalisingani kwa wantu wawili na wantu wawili hawalisingani kwa wantu watatu.
क्योंकि अगर कुसी इकी घरे दे पंज जणे न, तां उना अपु चे बख रेणा है, तिन्ना जाणया जड़े मिंजो पर भरोसा नी करदे उना दों जणयां दा बिरोध करणा जड़े मिंजो पर भरोसा करदे न।
53 Watati hawalisingani na wana wawu na wana hawalisingani na watati na wamawu hawawalemi wahinga wawu na wahinga hawawalemi wamawu na wanahonga hawawalemi wamika mwana na wamika mwana hawawalemi wanahonga wawu.”
पिता पुत्रे ने, कने पुत्रे पिता ने बेर रखणा; माता कुड़िया ने, कने कुड़िया माता ने, ससु नुआ ने, कने नुआ ससु ने बैर रखणा है।
54 Yesu viraa kawagambiriti wantu, “Pamuwona liwundi lilawira kushana, mala mlonga hakatowi na nakaka vula itowa.
कने यीशुऐ भिड़ा ने भी बोलया, जालू तुसां बदलां जो पशचिम ला उठदे दिखदे न, तां झट बोलदे न, की बरखा होणी है, कने इयां ही होंदा है।
55 Pamuwona lihemuhemu lya kusika lyankuvuma, mlonga hakuweri na mshenji na nakaka iwera.
कने जालू दक्षिणी होआ चलदी दिखदे न तां बोलदे की लू चलणी, कने इयां ही होंदा है।
56 Mwawafyangu mwenga! Muvimana kutunga lishaka ntambu yaliwera kwa kulola isi na liyera, kumbiti kwa ntambu gaa muvimana ndiri mana ya shipindi ashi?”
हे कपटियों, तुसां धरती कने अम्बरे दे रुपे च भेद करी सकदे न, पर इस युगे च परमेश्वर क्या करा दा है, उदे बारे च भेद कजो नी जाणदे न।
57 “Ntambu gaa msinda kuamuwa maweni kutenda shitwatira shiheri?
तुसां जो अपु ही फेसला करणा चाईदा की तुहाड़े तांई क्या ठीक है?
58 Handa mstaki gwaku kankukujega pashizyungu, iherepa nentu mulikoli mawoku pamuwera mwankali munjira. Pamutenda ndiri hangu, nakakujega kwa mtoza mweni hakakujegi kwa wamanjagila na womberi hawakutuli mushibetubetu.
जालू तू अपणे मुद्दई सोगी न्याय करणे बाले बाल चलया है, तां रस्ते च ही उसला छुटणे दी कोसिस करी ले इयां ना हो, की सै तिजो जजे बाल लेई जाऐ, कने जज सिपाई बाल देई दे कने सिपाई तिजो जेला च पाई दे।
59 Nakaka nukugambira hapeni gulawi mulii mpaka gulipi ata ligwala lya kumalalira.”
मैं तुहांजो बोलदा है, कि जालू दीकर तू दमड़ी-दमड़ी नी देई दिंगा तालू दीकर ओथु ला नी छुटी सकणा है।

< Luka 12 >